کتاب، تاریخ، مورخ، اندیشه، سلامتی

آیندگان و روندگان

معرفی کتابهای «سفیر 7هزار روزه»، «آیندگان و روندگان» و کتاب «سیا در ایران».

«سفیر 7هزار روزه»
کتاب «سفیر 7هزار روزه» مربوط به خاطرات سیدتقی درچه‌ای از مبارزان نهضت انقلاب در سال‌های قبل از انقلاب است که در آن شرح مبارزان و نامه‌های امام خمینی(ره) به علما و مبارزان ارایه شده است. این خاطرات توسط حسین روحانی صدر تدوین و از سوی سوره مهر به چاپ دوم رسیده است.
حسین روحانی صدر تدوین‌کننده کتاب درباره این اثر گفت: «سفیر هفت هزار روزه» مربوط به خاطرات سید تقی درچه‌ای از مبارزین پیش از انقلاب است. مقام معظم رهبری در سال‌های 69 و70 از مبارزان انقلاب و دوستانشان خواستند که خاطرات خود را ثبت و ضبط کنند. بنابراین پس از سخنان رهبری، آقای درچه‌ای قبول کردند که خاطرات خودشان را بیان کنند.
این نویسنده ادامه داد: ناگفته نماند که آقای درچه‌ای چه در مدرسه خان و مدرسه فیضیه و چه در زندان، با مقام معظم رهبری همراه رهبر انقلاب بوده‌اند و اگر آیت‌الله خامنه‌ای برای کاری به تهران می‌آمدند، مامن و پناهگاه ایشان منزل آقای درچه‌ای بود و اگر آقای درچه‌ای به مشهد می‌رفتند، منزل رهبری را به عنوان پناهگاه انتخاب می‌کردند.
روحانی صدر گفت: البته قبل از ثبت این خاطرات ایشان بخش‌هایی از خاطرات خودشان را در محافل مختلف بیان کرده بودند، ولی مطالب بیان شده به صورت مدون نبود. تا این‌که در دورانی که او سرطان داشت، خاطراتش توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری ثبت و ضبط شد. آقای فخرزاده مسئول دفتر تاریخ شفاهی، تدوین این خاطرات را به من پیشنهاد کرد و من به دلیل بکر بودن این خاطرات قبول کردم این کار را انجام دهم.
وی افزود: بنابراین از سال 83 تدوین این خاطرات را شروع کردم و در این مدت هم با او معاشرت داشتم و هر بار که اشکال یا سوالی پیش می‌آمد به دیدن او می‌رفتم و آن‌ها را اصلاح می‌کردم. در سال 85 تدوین خاطرات آقای درچه تمام شد، ولی در سال‌های بعد هر بار که مورد تازه‌ای پیدا می‌کردم به این خاطرات می‌افزودم.
این نویسنده در مورد عنوان کتاب گفت: وقتی شروع به تدوین خاطرات آقای درچه‌ای کردم، دیدم هرچه می‌گوید با مجموعه «هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی» شباهت دارد، بنابراین بهترین عنوانی که به ذهنم رسید همین عنوان «سفیر 7 هزار روزه» بود.
روحانی صدر همچنین اضافه کرد: البته باید بگویم که ایشان از 17 سالگی یعنی از سال 1336 تا پیروزی انقلاب اسلامی نامه‌های امام خمینی به علما، مبارزین و بر عکس را منتقل می‌کردند. لذا ایشان به عنوان معتمد امام، علما و مبارزین انقلاب مطرح بودند.
کتاب «سفیر هفت هزار روزه» خاطرات سید تقی موسوی درچه‌ای، تولید دفتر ادبیات انقلاب اسلامی است که انتشارات سوره مهر، آن را در 708 صفحه منتشر کرده است.
«آیندگان و روندگان»
کتاب «آیندگان و روندگان» از مجموعه تاریخ شفاهی و تصویری ایران در عصر پهلوی دوم و سومین جلد آن است و گفت‌وگو با داریوش همایون از رجال سیاسی رژیم پهلوی و موسس روزنامه آیندگان را شامل می‌شود.
«حکمت و سیاست»، «فرماندهی و نافرمانی»، «آیندگان و روندگان» و «امنیت و اقتصاد» عنوان چهار جلد نخست از مجموعه تاریخ شفاهی و تصویری ایران در عصر پهلوی دوم است.
مجموعه پژوهش‌هایی همچون پروژه تاریخ شفاهی ایران در عصر پهلوی دوم را می‌توان پاره‌ای از فرهنگ اسلامی و ایرانی در طول تاریخ دانست که در آن نه تنها سخنان مخالفان همواره شنیده شده بلکه به گونه‌ای در تاریخ نیز مانده است. در این میراث درخشان اسلامی، حق داوری به جای گزینش‌گران به رهگذران و مخاطبان تاریخ سپرده شده است تا آنان سره‌ها را از ناسره‌ها جدا سازند. پس این سنت‌ها و عبرت‌های تاریخی‌اند که نقدها را عیار می‌گیرند نه واهمه از نقل‌ها و روایت‌های تاریخی بر این پایه.
در این پروژه باب نقد بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران گشوده شد تا جامعه امروز ما بتواند در پرتوی آن فهم تاریخی، توان خویش را از این‌که چرا رژیم پهلوی در برابر انقلاب مردم ایران فروپاشید و چرا باید فرومی‌پاشید، درک کند.
این مجموعه 50 جلدی که در حال حاضر چهار جلد آن منتشر شده، مجموعه‌ای از ده‌ها گفت‌وگوی پژوهشی با تصمیم‌سازان و بازیگران اصلی پهلوی دوم است که با حمایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کتابخانه مجلس، کتابخانه کنگره، سیمای جمهوری اسلامی و به سرپرستی حسین دهباشی تولید شده است.
کتاب «آیندگان و روندگان» سومین جلد از مجموعه چهارجلدی تاریخ شفاهی ایران در عصر پهلوی دوم است که دربرگیرنده خاطرات دکتر داریوش همایون از فعالان سیاسی رژیم پهلوی با سمت‌هایی همچون وزیر اطلاعات و جهانگردی، دبیر حزب مشروطه ایران و بنیانگذار روزنامه آیندگان است.
گفت‌وگو با داریوش همایون درسال 1387 در ژنو سوئیس، روایت دست اولی از مشاهدات وی در مباحثی همچون تحولات دوره رضاشاه، نهضت ملی نفت و نخست وزیری دکتر محمد مصدق، کودتای 28 مرداد، تشکیل و حضور در احزاب سیاسی، فعالیت‌های روزنامه‌نگاری تاسیس سندیکای نویسندگان و خبرنگاران، دربار سلطنتی و حواشی آن، تاسیس احزاب رستاخیز و سومکا، وزارت اطلاعات و جهانگردی روزهای انقلاب و فروپاشی حکومت پادشاهی و... است.
داریوش همایون (1307 تهران- 1389 ژنو)، دوره‌ای متنوع و طولانی از فعالیت سیاسی از جمله عضویت در حزب پان ایرانیسم، حزب ملت ایران ملت، حزب سوسیالیست ملی کارگران (سومکا) و قائم مقامی حزب رستاخیز را در کارنامه خود دارد. وی همچنین سردبیری سرویس خارجی روزنامه اطلاعات و تاسیس روزنامه آیندگان و سمت وزیر اطلاعات و جهانگردی را در سوابق خود دارد.
چاپ نخست کتاب «آیندگان و روندگان» در 495 صفحه، رقعی، جلد سخت همراه با نمایه، اسناد و چکیده انگلیسی با بهای 33 هزار تومان توسط سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران منتشر شده است.

« سیا در ایران»
کتاب« سیا در ایران» ترجمه نعمت الله عاملی از سوی انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد.
کتاب«سیا در ایران» حاوی اسناد كودتای 28 مرداد است كه متن اصلی آن توسط دكتر دونالد ویلبر نگارش یافته و با ویرایش كریستوفر پتریك از سوی انتشارات «امریكن فری پرس» منتشر شده است. گزارش اصلی سیا، شامل ده فصل، پنج ضمیمه و یك چكیده است كه ویراستار سه ضمیمه‌ی كوتاه دیگر با عناوین «برادران رشیدیان، نزاع بر سرِ نفت ایران و مداخله‌ی بریتانیا در ایران» را برای ارائه‌ی اطلاعات بیشتر به مخاطبان به متن افزوده است. مطالعه‌ی اسناد این كتاب جزئیات تكان‌دهنده‌ای را از جنایات سازمان‌های جاسوسی انگلستان و آمریكا در طراحی و اجرای كودتای ننگین 28 مرداد برملا می‌کند.
در قسمت هایی از مقدمه این کتاب چنین می خوانیم:
«دوره‌ی ملی‌شدن صنعت نفت و متعاقب آن كودتای آمریكایی ـ انگلیسی 28 مرداد، یكی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین دوران تاریخ معاصر ایران به شمار می‌آید. این كودتا نه تنها ثمره‌ی سال‌ها تلاش و مجاهدت ملت ایران برای كسب آزادی و استقلال را از بین برد، بلكه چشم‌انداز آینده‌ی ایران را نیز تا چند دهه تیره و تار ساخت.
دولت بریتانیا كه تا نیمه‌ی قرن بیستم حاكمیت تقریباً مطلقی بر منابع نفتی ایران داشت ناگهان با بیداری و فریاد اعتراض ملت ایران مواجه شد كه ثمره‌ی این بیداری و مجاهدت در تصویب قانون ملی‌شدن صنعت نفت تجلی یافت. این قانون كه پایانی بر انحصار نفتی انگلیس در ایران به شمار می‌رفت شوك سنگینی به دولت بریتانیا وارد كرد. آنها حاضر به پذیرش شرایط جدید نبودند و با تأكید بر تداوم اجرای قرارداد 1933، تلاش‌های دیپلماتیك خود را آغاز كردند كه البته این تلاش‌ها نیز راه به جایی نبرد. با شكست تلاش‌های دیپلماتیك آنها به این نتیجه رسیدند كه برای دستیابی مجدد به منابع نفتی ایران راهی جز براندازی دولت مصدق نیست. از سوی دیگر، آمریكا نیز كه از انحصار نفتی انگلیس در ایران ناخرسند بود به بهانه‌ی خطرِ به قدرت رسیدن كمونیست‌ها و سقوط ایران در پرده‌ی آهنین، اما اساساً به طمعِ به دست آوردن سهمی از نفت ایران با دولت بریتانیا همراه شد و هر دو به این نتیجه رسیدند كه بقاء دولت وقت ایران به مصلحت نیست و باید برای این منظور دست به اقدامی مشترك و قاطع بزنند.
نتیجه‌ی مذاكرات نمایندگان سرویس‌های جاسوسی آمریكا و انگلیس، طراحی عملیاتی به نام عملیات آژاكس بود كه طی آن سیا و سرویس اطلاعات مخفی انگلیس با همكاری عواملِ داخلیِ خود در ایران توانستند دولت قانونی مصدق را ساقط نموده و سرلشگر زاهدی را كه عامل بیگانه بود به قدرت برسانند.»
کتاب «سیا در ایران» در 212 صفحه با بهای 55000 ریال روانه بازار نشر شده است.

---

[/HR] منابع:
ایبنا
روابط عمومی سوره مهر
روابط عمومی موسسه اسناد انقلاب اسلامی