جمع بندی امانت و امانتداری
تب‌های اولیه
امانت و امانتداری
سلام.
یه نفر که خیلی روی کتاباش حساسه و همه رو نو و تمیز نگه میداره به من یه کتاب امانت داد. منم اینو گذاشتم تو کیفم. بعد یه مدت طولانی که از کیفم دروردم دیدم پایینش خیس شده و یه مدلی شده اصلا.
کل کیفمو گشتم منشاءشو پیدا نکردم اصلا نمیدونم چی خیسش کرده.
حالا خیلیم داغون نشده فقط پایینشه اما من اصلا نمیدونم برم ب طرف چی بگم. روم نمیشه کتابشو بهش بدم.
بعدم اینکه آیا من گناه کردم؟ من فقط گذاشتمش تو کیفم خودمم خیلی تعجب کردم وقتی دیدم اینجوری شده. روحم هم خبر نداشت. وقتی کاملا غیرعمدی بوده... گناه میکنم ایا؟ بعد باید چی کار کنم حالا؟
برچسب:
کارشناس بحث: استاد حنیف
بسم الله الرحمن الرحیم
عرض سلام و احترام
توجه شما به امانتداری بسیار عالی و قابل تحسین است. هرچند کتابی که الان دست شماست، به نحوی خراب شده ولی همین که در پی جبران هستید، نشان دهنده ی روح امانت داری در شماست.
امانت داری نه تنها در اسلام، بلکه در کل ادیان الهی و حتی در فطرت بشری، یک قاعده است و هیچکس نیست که امانتداری را یک ارزش اخلاقی نداند. خداوند در قرآن نسبت به امانات سفارش کرده و می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا …»؛ خدا به شما فرمان مى دهد كه سپرده ها را به صاحبان آنها رد كنيد … (۱) و امام صادق (علیه السلام) نیز فرموده اند: «لا تَغتَرُّوا بِصلاتِهِم و لا بِصِيامِهِم ؛ فإنَّ الرجُلَ ربّما لَهِجَ بِالصلاةِ و الصومِ حتّى لَو تَرَكَهُ استَوحَشَ ، و لكنِ اختَبِرُوهُم عِند صِدقِ الحَديثِ و أداءِ الأمانَةِ»؛ فريب نماز و روزه مردم را نخوريد ؛ زيرا آدمى گاه چنان به نماز و روزه خو مى كند كه اگر آنها را ترك گويد ، احساس دلتنگى مى كند ، بلكه آنها را به راستگويى و امانتدارى بيازماييد. (۲)
کتاب دوستتان امانت به دست شما سپرده شده و اگر می خواهید امانتداری شما خدشه دار نشود، به هر طریقی باید به همان شکل اولیه به او پس بدهید. حتی اگر غیر عمدی خراب شده یا شما مقصر نباشید، به هر حال کتاب در زمانی که تحت کنترل شما بوده آسیب دیده. اینکه شرعا ضامن هستید یا نه، همکاران ما در گروه فقه و احکام شرعی پاسخ خواهند داد؛ ولی به لحاظ اخلاقی بهتر است جبران کنید. خصوصا اینکه فرمودید دوستتان نسبت به کتابهایش حساس است. پس حتما از دیدنِ کتاب خیس یا کثیف، خوشحال نخواهد شد و شما را امانتدار نخواهد دانست. شما می توانید به منظورِ جبران، نمونه ی این کتاب را تهیه کرده و به جای کتابی که خراب شده به دوستتان هدیه دهید.
پی نوشت:
۱. سوره نساء، ۵۸
۲. محمدی ری شهری، محمد؛ میزان الحکمه؛ مترجم شیخی، حمیدرضا؛ انتشارات دارالحدیث، قم ۱۳۸۹؛ ج ۶؛ ص ۱۸۰
سلام مجدد
ممنون از راهنمایی تون. فقط یه مشکلی این وسط هست.
اونم اینکه
کتابی که شخص به من داده بود کتاب چندسال پیشِ دانشگاهش بود و توش یه سری چیزا نوشته بود خودش.
اگه من یه دونه جدید براش بگیرم اون وقت دیگه یادداشت های خودش اون تو نیست.
یه مشکل دیگه هم اینه که ظاهرا کتابه، یه کتابیه که به راحتی پیدا نمیشه. من دو،سه تا کتابفروشی رفتم نداشتن 
بعد، الان این کتابی ک دست منه خیلیم خراب نیس. نه ظاهرش نه داخلش.
گوشه اش اونم بعضی صفحات یه حالتیه که انگار قبلا خیس شده (اثرش خیلی کمه چون وقتی دیدم اینجوری شده تمام تلاشمو کردم از اون وضعیت دربیاد. رو شوفاژ گذاشتمش و بعد هم گذاشتمش زیر فرش که احیانا بعد اینکه خشک شد، کج و کوله خشک نشه.)
خلاصه که خیلی هم بد نیست و کاملا قابل استفاده س.
اگه من بتونم یه کتاب دیگه عین اون گیر بیارم اون وقت اسراف نیس؟
همونطورم ک گفتم کتابه مال چندسال پیشِ دانشگاهِ اون فرده. یعنی اصلا شاید خیلی نیازش هم نداشته باشه.
البته اینو نگفتم برای توجیهِ خرابکاری ای که به بار اوردما :-"
فقط خواستم اطلاعات دقیق تر بدم تا راهنمایی بهتری بگیرم.
یه جیز دیگه هم اینکه:
من نمیدونم واقعا چقدر رو کتاباش حساسه. خودم این برداشتو کردم چون قبلا هم ازش کتاب گرفته بودم و همیشه کتاباش تمیز و نو بودن. از این جهت گفتم خیلی رو کتاباش حساسه.
الان با همه ی اینا،
من هرجوری شده برم عین اون کتابو پیدا کنم بخرم؟
بعد، الان این کتابی ک دست منه خیلیم خراب نیس. نه ظاهرش نه داخلش.
گوشه اش اونم بعضی صفحات یه حالتیه که انگار قبلا خیس شده (اثرش خیلی کمه چون وقتی دیدم اینجوری شده تمام تلاشمو کردم از اون وضعیت دربیاد. رو شوفاژ گذاشتمش و بعد هم گذاشتمش زیر فرش که احیانا بعد اینکه خشک شد، کج و کوله خشک نشه.)
خلاصه که خیلی هم بد نیست و کاملا قابل استفاده س.
اگه من بتونم یه کتاب دیگه عین اون گیر بیارم اون وقت اسراف نیس؟
همونطورم ک گفتم کتابه مال چندسال پیشِ دانشگاهِ اون فرده. یعنی اصلا شاید خیلی نیازش هم نداشته باشه.
البته اینو نگفتم برای توجیهِ خرابکاری ای که به بار اوردما :-"
فقط خواستم اطلاعات دقیق تر بدم تا راهنمایی بهتری بگیرم.
یه جیز دیگه هم اینکه:
من نمیدونم واقعا چقدر رو کتاباش حساسه. خودم این برداشتو کردم چون قبلا هم ازش کتاب گرفته بودم و همیشه کتاباش تمیز و نو بودن. از این جهت گفتم خیلی رو کتاباش حساسه.
الان با همه ی اینا،
من هرجوری شده برم عین اون کتابو پیدا کنم بخرم؟ خواهش می کنم.
خریدنِ کتاب که عرض کردم، صرفا یک پیشنهاد بود؛ و مسئله ی اصلی بیان کردن این مطلب بود که حتی اگر شما تقصیری در آسیب دیدنِ کتاب نداشته باشید، چون کتاب در دست شما امانت بوده و آسیب دیده، کم یا زیاد، اگر می خواهید امانت دار باشید، باید به نحوی صاحب کتاب را راضی کنید. راه و روش راضی کردن دوستتان با توجه به شناختی که از او دارید می تواند متفاوت باشد.
جمع بندی
پرسش: چند وقت پیش کتابی را از دوستم امانت گرفتم ولی بدون اینکه متوجه شدم، خیس و خراب شده. نمیدانم چطور به صاحب کتاب بگویم. آیا من گناه کردم؟ خراب شدن کتاب کاملا غیر عمدی بوده و من روحم هم خبر نداشت. الان باید چکار کنم؟
پاسخ: توجه شما به امانتداری بسیار عالی و قابل تحسین است. هرچند کتابی که الان دست شماست، به نحوی خراب شده ولی همین که در پی جبران هستید، نشان دهنده ی روح امانت داری در شماست.
امانت داری نه تنها در اسلام، بلکه در کل ادیان الهی و حتی در فطرت بشری، یک قاعده است و هیچکس نیست که امانتداری را یک ارزش اخلاقی نداند. خداوند در قرآن نسبت به امانات سفارش کرده و می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا …»؛ خدا به شما فرمان مى دهد كه سپرده ها را به صاحبان آنها رد كنيد … (۱) و امام صادق (علیه السلام) نیز فرموده اند: «لا تَغتَرُّوا بِصلاتِهِم و لا بِصِيامِهِم ؛ فإنَّ الرجُلَ ربّما لَهِجَ بِالصلاةِ و الصومِ حتّى لَو تَرَكَهُ استَوحَشَ ، و لكنِ اختَبِرُوهُم عِند صِدقِ الحَديثِ و أداءِ الأمانَةِ»؛ فريب نماز و روزه مردم را نخوريد ؛ زيرا آدمى گاه چنان به نماز و روزه خو مى كند كه اگر آنها را ترك گويد ، احساس دلتنگى مى كند ، بلكه آنها را به راستگويى و امانتدارى بيازماييد. (۲)
کتاب دوستتان امانت به دست شما سپرده شده و اگر می خواهید امانتداری شما خدشه دار نشود، به هر طریقی باید به همان شکل اولیه به او پس بدهید. حتی اگر غیر عمدی خراب شده یا شما مقصر نباشید، به هر حال کتاب در زمانی که تحت کنترل شما بوده آسیب دیده. اینکه شرعا ضامن هستید یا نه، همکاران ما در گروه فقه و احکام شرعی پاسخ خواهند داد؛ ولی به لحاظ اخلاقی بهتر است جبران کنید. خصوصا اینکه فرمودید دوستتان نسبت به کتابهایش حساس است. پس حتما از دیدنِ کتاب خیس یا کثیف، خوشحال نخواهد شد و شما را امانتدار نخواهد دانست. شما می توانید به منظورِ جبران، نمونه ی این کتاب را تهیه کرده و به جای کتابی که خراب شده به دوستتان هدیه دهید، یا به نحوی ایشان را راضی کنید. راه و روش راضی کردن دوستتان با توجه به شناختی که از او دارید می تواند متفاوت باشد.
پی نوشت:
۱. سوره نساء، ۵۸
۲. محمدی ری شهری، محمد؛ میزان الحکمه؛ مترجم شیخی، حمیدرضا؛ انتشارات دارالحدیث، قم ۱۳۸۹؛ ج ۶؛ ص ۱۸۰