چهل پاسخ درباره نماز

[=B Nazanin]سؤال 2: [=B Nazanin]چرا مرز بين ايمان و كفر نماز است؟

[=B Nazanin]پاسخ: نماز مرز بین ایمان و کفر است زیرا گناهاني كه انسان انجام مي­دهد بخاطر طغيان هوس است و فرد آن را تحت فشار روانی انجام می دهد؛ ولي کسی که نماز نمی­خواند و یا گاهی می­خواند، تحت کدام فشار روانی قرار گرفته است؟! آیا شهوت و یا خشمش بر او غلبه کرده است؟! آیا حرص و طمع و بخل و حسد امانش را بریده است؟! آیا افسردگی و تنبلی مجال هیچ کاری را برایش نگذارده است؟! یا... .
[=B Nazanin]متأسفانه کسی که نماز نمی­خواند فرمان خداوند را سبک شمرده است و این چنین کسی اگر سوی خداوند برنگردد تا مرز کفر و انکار دین پیش خواهد رفت. (علل الشرايع: 339/2)

[=B Nazanin]پاسخ: ابتداءً نوافل نمازهاي واجب را توضيح مي­دهيم:
[=B Nazanin]نمازصبح، دو ركعت قبل از آن.
[=B Nazanin]نمازظهر: چهار تا دوركعتي قبل از آن.
[=B Nazanin]نمازعصر: چهار تا دوركعتي قبل از آن.
[=B Nazanin]نمازمغرب: دو تا دو ركعتي بعد از آن.
[=B Nazanin]نمازعشاء: دوركعت نشسته بعد از آن.
[=B Nazanin]نماز شب: چهار تا دو ركعتي به نيّت نماز شب و يك دو ركعتي به نيّت نماز شَفع و يك ركعت به نيّت نماز وَتر. (علل الشرايع: 328/2)
[=B Nazanin]اما این که چرا برای نمازهای واجب، نمازهای نافله مستحب شده است بخاطر این است که:
[=B Nazanin]نمازهاي نافله اولاً: جبران نقصهاي احتمالي نمازهاي واجب را مي­كنند، نقص­هايي كه موجب مي­شود تا همه نماز قبول نشود مثلاً نصف يا ثلث و يا رُبع و يا خُمس آن فقط قبول شود. (علل الشرايع: 328/2)
[=B Nazanin]ثانياً: نمازهاي نافله موجب اهميت پيدا كردن نمازهاي واجب مي­گردند، زيرا كسي كه خود را متعهد مي­داند كه لااقل مقداري از نوافل را بجا آورد، طبعاً نماز اول وقتش نیز ترك نمي­گردد.

پاسخ: مجموعه نمازهای واجب و نوافل 51 رکعت می شود زیرا در شبانه روز چهار وقت وجود دارد:
1و2- دوازده ساعتِ روز، و دوازده ساعت شب كه براي هرساعت از روز و شب دو ركعت در نظر گرفته شده است. (با این توضیح که وقت بین طلوع فجر و طلوع خورشید و همچنین وقت بین غروب قرص خورشید و نا پدید شدن سرخی طرف مشرق جزء روز و شب محسوب نمی شود).
3- بين غروب قرص خورشيد و از بين رفتن سرخي مشرق، كه براي آن يك ركعت قرار داده شده است.
3- بين طلوع فجر و طلوع خورشيد، كه براي آن دو ركعت مقرّر شده است. (علل الشرايع: 327/2)

[=B Nazanin]سؤال 5: چرا نماز نافله عشاء نشسته خوانده مي­شود؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: علت نشسته خوانده شدن نماز نافله عشاء که به نماز «وُتَیره» معروف است این است که نمازهاي نافله دو برابر نمازهاي واجب است، و اين درست در نمي­آيد مگر اين كه دو ركعت نافله عشاء نشسته باشد تا يك ركعت حساب شود. (علل الشرايع: 330/2)
[=B Nazanin]خوب است بدانید:
[=B Nazanin]کسی که می خواهد نمازهای نافله را نشسته بخواند باید هر دو رکعت نشسته خود را یک رکعت ایستاده به حساب آورد.
[=B Nazanin]کسی که در حال حرکت، نماز نافله می­خواند، لازم نیست رو به قبله باشد و می تواند رکوع و سجده را با اشاره سر انجام دهد.
[=B Nazanin]چرا كسي كه شراب نوشيده است تا چهل روز نمازش قبول[=B Nazanin] نمي­شود؟[=2 Davat]

[=B Nazanin]پاسخ: کسی که شراب نوشیده است تا چهل روز نمازش قبول نمی شود، زيرا شراب مثل ديگر موادّ غذایی، تا چهل روز در بدن مي­ماند. (علل الشرايع: 345/2)
[=B Nazanin]لازم به توضيح است كه صحت نماز ، غير از قبول آن است. كسي كه شراب نوشيده است تا چهل روز از نمازش ثواب نمي­برد ولي نمازش صحيح است و تكليف از گردنش برداشته می شود و اگر در این مدت نماز نخواند گناهی بزرگتر را برایش می نویسند. (من لا يحضره الفقيه:570/3)

[=B Nazanin]سؤال 6: چرا بعضي نمازها، قبول و بعضي ردّ مي­شود؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: بسیاری از مردم به شرایط قبولي و يا رد نماز توجهی ندارند لذا نمازشان قبول نمی­شود.
[=B Nazanin]شرایط قبولي و یا کمال نماز:
[=Times New Roman]1. [=B Nazanin]ورع (ترك گناه و هوشيار بودن نسبت به[=B Nazanin]
[=B Nazanin] زمينه­ها و مقدّماتي که فرد را نهایتاً به گناه می­کشاند).
[=Times New Roman]2. [=B Nazanin]ردّ مَظالم و اداء حقوق مالي مردم. (این حقوق اگر قبل از بلوغ نیز بر ذمّه فرد آمده است باید آن را پرداخت نماید).[=B Nazanin]
[=Times New Roman]3. [=B Nazanin]ولايت اهل البيت عليهم السلام (به معناي قبول نمودن رهبري و سرپرستي آن­ها در مسير رشد و كمال). [=B Nazanin]
[=Times New Roman]4. [=B Nazanin]تداوم بر ذكر. [=B Nazanin]
[=Times New Roman]5. [=B Nazanin]رسيدگي به نيازمندان.
[=B Nazanin]شرایط ردّ نماز:[=B Nazanin]
[=Times New Roman]1. [=B Nazanin]آمادگي براي گناه به محض فراهم شدن زمينه آن (يعني ترك گناه نباید بخاطر نبودن زمينه گناه باشد).
[=Times New Roman]2. [=B Nazanin]آزار والدين. [=B Nazanin]
[=Times New Roman]3. [=B Nazanin]غيبت، (زيرا تا چهل روز نماز غيبت كننده قبول نمي­شود). [=B Nazanin]
[=Times New Roman]4. [=B Nazanin]استخفاف نماز (اهميت ندادن به شرایط صحّت و قبول نماز).[=B Nazanin]
[=Times New Roman]5. [=B Nazanin]خوردن شراب (زيرا تا چهل روز نمازشراب­خوار قبول نميگردد). [=B Nazanin]
[=Times New Roman]6. [=B Nazanin]توجه نكردن به حقوق همسر.[=B Nazanin]
[=Times New Roman]7. [=B Nazanin]نپرداختن خمس و زكات و ديگر حقوق واجب مالي. [=B Nazanin]
[=Times New Roman]8. [=B Nazanin]اكراه داشتن مردم به اقتداء فردي به عنوان امام جماعت (نماز آن فرد قبول نمي­شود). [=B Nazanin]
[=Times New Roman]9. [=B Nazanin]نگه داشتن ادرار. (ميزان الحكمة: 1636/2)

[=B Nazanin]سؤال 7: چرا بسياري در نماز حضور قلب ندارند؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: این که غالبا مردم در نمازشان حضور قلب ندارند به این خاطر است که مقدّمات حضور قلب را مهيّا ننموده­اند، اين مقدّمات عبارتند از:
[=Times New Roman]1. [=B Nazanin]با كسالت وارد نماز نشود و يا لااقل آن را از طريق خميازه و يا كش دادن بدن بروز ندهد. (الخصال: 612/2)
[=Times New Roman]2. [=B Nazanin]در ذهنش با خودش و يا با ديگري سخن نگويد. (الخصال: 612/2)
[=Times New Roman]3. [=B Nazanin]به مضامين ذكرها و يا حكمت حركاتِ در نماز بيانديشد. (الدعوات: 31)
[=Times New Roman]4. [=B Nazanin]فكر كند اين آخرين نمازي است كه مي­خواند. (الامالي صدوق: 256)
[=Times New Roman]5. [=B Nazanin]آداب ظاهري نماز را رعايت كند، خصوصاً آدابي كه به حضور قلب در نماز كمك مي­كند مثل: نگه نداشتن ادرار، نپوشيدن لباس چسب، نداشتن كمربندِ محكم، نماز نخواندن در مقابل آتش، عكس، مجسّمه، كتاب گشوده، انسان ايستاده و يا نشسته، پنجره باز، در محلّ تردد، و یا کنار لانه مورچه، در مسير باد، بر زمين ناهموار و.. خلاصه آنچه موجب پرت شدن حواس نمازگذار می­شود. ([=B Nazanin]مرآة الكمال ج: 1 مقام رابع)
[=Times New Roman]6. [=B Nazanin]وضو با حضور قلب و توجه گرفته شود.

[=B Nazanin]سؤال 9: چرا براي خروج مني بايد غسل كرد ولي براي خروج ادرار[=B Nazanin] و يا مدفوع تنها بايد وضو گرفت؟[=2 Davat]

[=B Nazanin]پاسخ: براي سؤال فوق دو پاسخ وجود دارد:
[=B Nazanin]يك: خروج مني با فاصله زماني زيادي صورت مي­گيرد، بر خلاف خروج ادرار و مدفوع، و اگر قرار باشد با هر ادرار كردني فرد غسل كند، بسيار به زحمت مي­افتد و اسلام دين يُسر و آساني است.
[=B Nazanin]دو: روح انسان دخيل در خروج مني است، ولي در خروج ادرار و مدفوع، روح، هيچ دخالتي ندارد، موادّي است كه از روزني داخل شده و از روزني خارج مي­شود. (علل الشرايع: 257/1)

[=B Nazanin]سؤال 10: چرا بايد در وضو اعضاي خاصي را شسته و يا مسح[=B Nazanin] بكشيم؟[=2 Davat]

[=B Nazanin]پاسخ: صورت را مي­شوييم تا با رويي پاك با خداوند روبرو شويم و با پيشاني پاك او را سجده كنيم.
[=B Nazanin]دستها و پاها را مي­شويم و مسح مي­كشيم تا از گناهانِ مخصوصِ دست و پا توبه كنيم.
[=B Nazanin]سر را مسح مي­كنيم تا افكار مسموم و هوس­هاي شيطاني را از خود دور سازيم.
[=B Nazanin]هر يك از اعضاي وضو، نقش اساسي در نماز دارد: نمازگذار با صورتش رو به قبله نموده و سجده مي­كند، با دستانش اظهار نياز نموده و دعا مي­كند، و با گام­هايش در نماز مي­ايستد و مي­نشيند و با سرش رو به ركوع و سجده مي­رود. (علل الشرايع: 257/1)

[=B Nazanin]سؤال 11: چرا در وضو تنها سر و پاها مسح مي­شوند؟[=W_nazanin Bold]

[=B Nazanin]پاسخ: در وضو، تنها لازم است سر و پا مسح شوند؛ زيرا: اگر قرار باشد در تمام اوقات خصوصاً در سرما، و يا هنگامي كه سر و پا پوشيده است، سر و پا شسته شود، زحمت زيادي به دنبال دارد و حال آن كه برنامه­هاي دين طبق حداقل توان مردم تنظيم شده است. (علل الشرايع: 257/1)[=B Nazanin]

[=B Nazanin]سؤال 12: چرا در وقت­هاي مخصوصي نماز واجب شده است؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: علت اختصاص يافتن نماز به وقت­هايي خاص دو علت است:
[=B Nazanin]علت اوّل: ضرورت ياد خداوند در آغاز هر كار و يا استراحتي، با اين توضيح كه:
[=Symbol]· [=B Nazanin]نماز صبح: اوّل روز، آغاز فعّاليت روزانه.
[=Symbol]· [=B Nazanin]نماز ظهر: وسط روز، آغاز استراحت بين روز.
[=Symbol]· [=B Nazanin]نماز عصر: نيمه­ي دوم روز، آغاز فعّاليت دوباره روزانه.
[=Symbol]· [=B Nazanin]نماز مغرب: اوّل شب، آغاز پرداختن به كارهاي مورد علاقه.
[=Symbol]· [=B Nazanin]نماز عشاء: پاسي از شب، پايان كارهاي روز و شب. (علل الشرايع: 263/1)
[=B Nazanin]علت دوم: ثبت مضاعَف عبادات، هماهنگي با ديگر موجودات، يادآوري توبه از گناه نخستين، رهايي از ظلمت برزخ و قيامت. با اين توضيح كه:
[=Symbol]· [=B Nazanin]نماز صبح: هنگام صبح ملائك روز تازه آمده و ملاك شب آماده رفتن هستند، و زمين بيش از اوقات ديگر داراي فرشته است. مسلمان بايد از اين فرصتِ معنوي براي ارتباط با خداوند استفاده كند.
[=Symbol]· [=B Nazanin]نماز ظهر: هنگام زوال، همه موجودات، خداوند را تسبيح مي­كنند. لذا بر انسان نيز واجب گشته است كه او را تسبيح كند.
[=Symbol]· [=B Nazanin]نماز عصر و مغرب: حضرت آدم هنگام عصر از بهشت رانده شد و به وقت مغرب توبه­اش قبول گشت (منتها بعد از سيصد سال) و آدم هنگام مغرب سه ركعت نماز گذارد: يك ركعت براي خطاي خودش، يك ركعت براي خطاي حوّاء و يك ركعت براي پذيرش توبه­اش.
[=Symbol]· [=B Nazanin]نماز عشا: شب تداعي كننده­ي ظلمت اوّل قبر و ظلمت قيامت است. خداوند با واجب نمودن اين نماز، در پي آن است كه انسان براي خودش نوري در قبر و همچنين نوري در قيامت براي گذر از صراط فراهم نمايد. (علل الشرايع: 338/2)

[=B Nazanin]سؤال 13: چرا نمازهاي پنچ وعده را در سه وعده مي­خوانيم؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: شيعيان نمازهاي پنج وعده را در سه وعده صبح ظهر و مغرب مي خوانند زيرا: پيامبر اسلام (صلي­الله­عليه­وآله) بين نمازهاي يوميه اين چنين جمع نموده­اند و فرموده­اند مي­خواهم امّتم در آسايش باشند و زياد به زحمت نيافتند. (علل الشرايع: 321/2)

[=B Nazanin]سؤال 14: چرا[=B Nazanin] [=B Nazanin]ميزان ركعات نمازها متفاوت است؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: علت تفاوت ركعات نماز اين است كه:
[=B Nazanin]نماز براي يادآوري خداوند واجب گشته است. اين يادآوري با يك ركعت نماز محقّق نمي­شود؛ زيرا تا افكار نمازگذار بخواهد متمركز خداوند شود، نماز تمام شده است. لذا نمازها دو ركعتي قرار داده شده است. بر اين اساس:
[=B Nazanin]اولِ صبح: چون ذهن­ها در ابتداي روز خالي از هياهوي روز است، همان دو ركعت براي رسيدن به ذكر خداوند كافي است.
[=B Nazanin]ظهر و عصر: انسان در اين دو وقت به شدّت داراي مشغله­هاي مختلف كاري است، لذا به هريك از دو نماز ظهر وعصر دو ركعت اضافه شده است.
[=B Nazanin]مغرب: مردم در آغاز شب در حال تعطيل كردن كار خود هستند ولي از طرفي كمي نيز داراي مشغله­ مي­باشند لذا تنها يك ركعت به عدد مبنايي آن - كه دو ركعت باشد - اضافه شده است. (علل الشرايع: 261/1)
[=B Nazanin]عشاء: در وقت عشاء - كه وقت خوابيدن است - فرد مي­خواهد به يك جمع بندي در باره كارهاي روزش از نظر ميزان خدايي بودن و شيطاني بودن آنها برسد نيازمند به ذكر بيشتر خداوند مي­باشد تا به اين مهم دست يابد.

[=B Nazanin]سؤال 15: چرا مستحبّ است لباس بيشتري (مثل عبا) همراه نمازگذار[=B Nazanin] باشد؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: زيرا هر آنچه با نمازگذار باشد همراه با او تسبيح خداوند را مي­گويد. (علل الشرايع: 336/2)
[=B Nazanin]اصولاً همه موجودات جهان تسبيح خداوند را مي گويند ([=B Nazanin]يُسَبِّحُ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ‏. جمعه: 1) و در اين ميان لباس بيشتر منسوب به آسمان است زيرا خداوند مي­فرمايد: ما آن را از آسمان فرود فرستاديم. (يا بَني‏ آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنا عَلَيْكُمْ لِباساً يُواري سَوْآتِكُمْ وَ ريشاً. أعراف: 26)

سؤال 16: چرا فقرات اذان دو تا دو تا است؟

پاسخ: علت دو تا بودن فقرات اذان اين است كه:
اولاً: شنونده اذان اگر از بارِ اوّلِ آن غفلت كرد و نشنيد، بار دوم را بشنود و توجّه كند.
ثانياً: بخاطر هماهنگي با ركعات نماز، زيرا مبناي عددي نمازها، دو ركعتي است. (علل الشرايع: 258/1)

سؤال 17: چرا اذان با تكبير شروع شده و با تهليل (لا اله الا الله) خاتمه يافته است؟

پاسخ: زيرا تكبير با «الله» شروع شده و تهليل با «الله» خاتمه يافته است و چون نماز براي يادآوري خداوند است، زيبا است كه اذان با نام خداوند شروع شده و با نام او هم پايان پذيرد. (علل الشرايع: 259/1)

[=B Nazanin]سؤال 18: چرا اهل سنت جمله «حيَّ علي خير العمل» را از اذان حذف[=B Nazanin] نموده­اند؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: علت حذف [=B Nazanin]جمله «حيَّ علي خير العمل» [=B Nazanin]توسط اهل سنّت در اذان و اقامه اين است كه:
[=B Nazanin]عُمَر فكر مي­كرد اگر نماز را بهترين عمل معرفي كنند مردم خواهند گفت: «ما با خواندن نماز نياز به رفتن به جهاد نداريم».
[=B Nazanin]و حال آن كه اين رفتار خليفه دوم، پاك نمودن صورت مسئله است نه حل نمودن آن. بايد در پاسخ به شبهه اين افراد گفته مي­شد: «نماز با هيچ يك از اعمال صالح نه تنها منافاتي ندارد كه باعث رشد كمي و كيفي آنها نيز مي­شود»). (علل الشرايع: 368/2)

[=B Nazanin]سؤال 19: چرا در تكبيرهاي نماز، مستحب است دست ها بالا برده[=B Nazanin] شود؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: خوب است دست­ها را هنگام تكبير بالا برد زيرا:
[=B Nazanin]معناي الله اكبر اين است كه «خداوند مثل هيچ يك از مدرَكات ما نيست»، و چون مدرَكات ما به نوعي با حواس پنج­گانه در ارتباط است ما دستان­مان را كه داراي پنج انگشت است بالا مي­بريم، و با اين عمل به «تشبيه نمودن خداوند به هر چيزي» «نه» مي­گوييم. (علل الشرايع: 336/2)
[=B Nazanin]اين عمل موجب جلوه يافتن نماز شده و آن را زيباتر مي­كند. (فقه القرآن: 108/1)

[=B Nazanin]سؤال 20: چرا قبل از تكبيرة الاحرام شش تكبير مستحب است؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: خوب است قبل از تكبيرة الاحرام شش تكبير گفته شود، زيرا نمازگذار با هر تكبير، قسمتي از توحيد را در ذهن خود مرور كند، با اين توضيح كه:
[=B Nazanin]بعد از تكبير اول: خداوند بزرگتر از آن است كه با قيام و قعود (ايستادن و نشستن) توصيف شود.
[=B Nazanin]بعد از تكبير دوم: خداوند بزرگتر از آن است كه با حركت و سكون توصيف شود.
[=B Nazanin]بعد از تكبير سوم: خداوند بزرگتر از آن است كه به جسمي توصيف شده و يا به چيزي تشبيه شده و مقايسه گردد.
[=B Nazanin]بعد از تكبير چهارم: خداوند بزرگتر از آن است كه بر او حالتي پديد آمده و يا مرضي او را به درد آورد.
[=B Nazanin]بعد از تكبير پنجم: خداوند بزرگتر از آن است كه متصف به جوهر و يا عرض شود، در چيزي حلول نموده و يا چيزي در آن حلول كند.
[=B Nazanin]بعد از تكبير ششم: خداوند بزرگتر از آن است كه يكي از خصوصيات پديد آمد­گان را داشته باشد مثل زوال، انتقال و تغيير از حالي به حالي.
[=B Nazanin]بعد از تكبير هفتم: خداوند بزرگتر از آن است كه يكي از حواس پنجگانه بتواند او را درك كند. (بحار الانوار: 253/81)

[=B Nazanin]سؤال 21: چرا نماز با تكبير شروع و با تسليم پايان مي­يابد؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: علت اين كه نماز با تكبر شروع شده و با سلام پايان مي­يابد اين است كه:
[=B Nazanin]با تكبيرة الاحرام ديگر نمازگذار نمي­تواند با ديگران سخن بگويد ولي با اتمام تشهّد و تمام شدن نماز مي­تواند دوباره با ديگران سخن بگويد و چون ادب اسلامي حكم مي­كند كه سخن با سلام شروع شود، خداوند سلام بعد از نماز را واجب نموده است. (علل الشرايع: 262/1)

[=B Nazanin]سؤال 22: چرا بعضي از نمازها را بلند و بعضي را آرام بايد خواند؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: علت بلند خواندن و يا آرام خواندن نمازها اين است كه:
[=B Nazanin]زيرا خداوند از طرفي بسيار بلند مرتبه و دور است پس بايد او را صدا كرد و از طرفي بسيار نزديك است (از رگ گردن نزديك تر. [=B Nazanin]نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَريدِ. ق: 16) پس بايد با او آرام سخن گفت. (تفسير الميزان: 241/13)
[=B Nazanin]اما اين كه نمازهاي شب و نماز صبح كه هنگام تاريكي آسمان خوانده مي­شود را بايد بلند خواند و نماز ظهر و عصر را آرام، شايد بخاطر اين باشد كه صداي بلند در شب موجب رهائي از وهم براي خود و ديگران است ولي در روز كه صداهاي زيادي در اطراف وجود دارد، نبايد با صداي اضافه بر اين هياهو اضافه نمود. (فلسفة الصلاة: 183)
[=B Nazanin](با اين توضيح كه شب خود وهم برانگيز است و فردي كه در تاريكي با نمازگذار برخورد مي­­كند اگر او صداي خود را به نماز بلند كند ديگر موجب هراس نمي­شود).

[=B Nazanin]سؤال 23: چرا در نماز بايد قرآن تلاوت نمود؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: خواندن قرآن در نماز تأكيدِ بيشتر بر اهميت تلاوت قرآن است. نمازگذار با تلاوت قرآن در نماز تلاش مي­كند تا قرآن از زندگي­اش كنار زده نشده و اصطلاحاً مهجور نگردد. (‏ فقه القرآن: 310/1)
[=B Nazanin]قابل توجه است كه در ركعت سوم و چهارم خوب است به جاي تسبيحات اربعه سوره حمد را خواند.

[=B Nazanin]سؤال 24: چرا در نماز سوره حمد خوانده مي­شود؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: تلاوت سوره حمد در نماز به اين خاطر است كه:
[=B Nazanin]بنابر فرموده خداوند سوره حمد برابري با كل قرآن مي­كند. ([=B Nazanin]وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثاني‏ وَ الْقُرْآنَ الْعَظيمَ. حجر: 87) و همچنين نماز، سخن گفتن مردم با خداوند است و قرآن سخن گفتن خداوند با مردم است و در سوره حمد هر دو بُعد رعايت شده است:
[=B Nazanin]قسمت اول آن (از ابتدا تا مالك يوم الدّين) از قول خداوند است.
[=B Nazanin]قسمت دوم آن از قول عبد است (از ايّاك نعبد تا آخر). ([=B Nazanin]إرشادالقلوب: ج : 2 ص : 412)

[=B Nazanin]سؤال 25: چرا مستحبّ است در ركوع، گردن خود را از بين دو كتف[=B Nazanin] بيرون بكشيم؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: رعايت ادب فوق در نماز به اين علت است كه:
[=B Nazanin]نمازگذار در ركوع به خداوند مي­گويد: من ايمانم را به يگانه بودن تو، حفظ خواهم كرد ولو گردنم زده شود. ([=B Nazanin]آمَنْتُ بِوَحْدَانِيَّتِكَ وَ لَوْ ضُرِبَتْ عُنُقِي‏. علل‏الشرائع ج : 2 ص : 320)
[=B Nazanin]با اين توضيح كه در قديم براي زدن گردن فردي به او مي­گفتند تا سرش را به مقداري جلو بياورد تا گردنش كشيده شده و زدن گردن او به راحتي صورت گيرد!

[=B Nazanin]سؤال 26: چرا در هر ركعت دو سجده واجب شده است؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: علت وجوب دو سجده در هر ركعت اين است كه:
[=B Nazanin]در حقيقت نمازگذار در سجده اوّل مي­گويد: «من قبلاً خاك بودم».
[=B Nazanin]وقتي سر از سجده اوّل برمي دارد، مي­گويد: «من از خاك زاده شدم».
[=B Nazanin]زماني كه به سجده دوّم مي­رود، مي­گويد: «من دو باره به خاك برخواهم گشت».
[=B Nazanin]وقتي سر از سجده دوّم برمي­دارد مي­گويد: «من دوباره از خاك برانگيخته خواهم شد». (علل الشرايع: 336/2)

[=B Nazanin]سؤال 27: چرا سجده بر زمين بايد كرد؟[=W_nazanin Bold]

[=B Nazanin]پاسخ: سجده بر زمين، نشان خضوع در مقابل خداوند است. زيرا نمازگذار بالا ترين قسمت بدنش را روي پست ترين چيز كه خاك باشد قرار مي دهد.
[=B Nazanin]براين اساس سزاوار نيست نمازگذار بر خوردني­ها و پوشيدني­ها سجده كند؛ چه اين كه بندگانِ دنيا، خوردني­ها و پوشيدني­ها را عبادت مي­كنند و سجده كننده­اي كه خداوند را عبادت مي­كند نبايد بر معبودِ اهل دنيا سجده كند. (علل الشرايع: 341/2)

[=B Nazanin]سؤال 28: چرا در ركوع «سبحان ربي العظيم و بحمده» گفته مي­شود و[=B Nazanin] [=B Nazanin]در سجده «سبحان ربي الاعلي و بحمده»؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: علت ذكرهاي خاص در ركوع و سجده اين است كه:
[=B Nazanin]نمازگذار زماني كه در مقابل عظمت خداوند، سر تعظيم فرود مي­آورد، مناسب است كه عظمت خداوند را با ذكر «سبحان ربي العظيم و بحمده» بستايد و با اين ستايش درك بالايي از عظمت خداوند پيدا مي­نمايد تا جايي كه وقتي سر از ركوع برداشت، دريافتش از خداوند بيش از چيزي است كه قبلاً حس مي­كرده، چه اين كه در مي­يابد خداوند برتر و اعلاي از چيزي است فكر مي­كرده است.
[=B Nazanin]اين حالت آن­چنان او را جذب مي­كند كه بر زمين مي­افتد و در سجده اقرار به برتري خداوند از درك قبليش مي­كند و مي­گويد: «سبحان ربي الاعلي و بحمده». (علل الشرايع: 332/2)

[=B Nazanin]سؤال 29: چرا هنگام دعا (و قنوت) بايد دست­ها را به طرف آسمان بالا[=B Nazanin] [=B Nazanin]برد و حال آن كه خداوند همه جا حضور دارد؟[=2 Davat]

[=B Nazanin]پاسخ: ادبِ بالا بردن دست هنگام دعا اين است كه:
[=B Nazanin]رزق مادّي و معنوي انسان در آسمان است. (علل الشرايع: 344/2) قرآن مي­فرمايد: «رزق شما و آنچه به شما وعده داده شده است در آسمان است. [=B Nazanin]وَ فِي السَّماءِ رِزْقُكُمْ وَ ما تُوعَدُونَ. ذرايات: 22».

[=B Nazanin]سؤال 30: چرا تسبيحاتِ بعد از نماز، به حضرت زهراء (عليها السلام) نسبت داده شده است؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: حضرت فاطمه (عليها­السلام) سبب شدند تا اين تسبيحات از طريق پيامبر (صلي­الله­عليه­وآله) به امّت اسلامي تعليم داده شود؛ لذا اين تسبيحات به نام ايشان معروف شد.
[=B Nazanin]قضيه تعليم تسبيحات از اين قرار بود كه: حضرت زهراء (عليها­السلام) براي انجام كارهاي منزل وقت زيادي را صرف مي­نمود و زحمت زيادي را تحمّل مي­كرد. قضيه به اطّلاع پيامبر (صلي­الله­عليه­وآله) رسانده شده و از حضرت خواسته شد تا اجازه دهند خادمي براي منزل تهيّه شود. حضرت فرمودند: من به شما چيزي را ياد خواهم داد كه از خادم براي شما نيكوتر باشد. آنگاه تسبيحات را به حضرت زهراء (عليها­السلام) آموختند. (علل الشرايع: 366/2)

[=B Nazanin]سؤال 31: چرا مستحبّ است نماز به جماعت خوانده شود؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: فلسفه استحباب نماز جماعت اين است كه:
[=B Nazanin]مشخص شود چه كسي نماز مي­خواند و چه كسي نماز نمي­خواند، چه كسي وقت­هاي (فضيلت) نماز را پاس مي­دارد و چه كسي اين وقت­ها را تباه مي­كند و اگر چيزي به نام نماز جماعت نبود براي كسي امكان نداشت تا گواهي بر صالح بودن كسي بدهد. (علل الشرايع: 325/2)
[=B Nazanin]حسن ظن داشتن به كسي كه نمازهايش را به جماعت مي­خواند مورد توصيه قرار گرفته است. (الكافي: 271/3)

[=B Nazanin]سؤال 32: چرا بايد امام جماعت عادل باشد؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: امام جماعت بايد عادل باشد زيرا:
[=B Nazanin]او واسطه و شفيع فرد نمازگذار نزد خداوند است، و واسطه بين خلق و خالق نمي­تواند انساني باشد كه با گناهاني كه انجام مي­دهد سفاهت و بيخردي خودش را ثابت نموده است. (علل الشرايع: 326/2)
[=B Nazanin]قرآن انساني را كه تابع انبيا نيست سفيه مي­نامد. ([=B Nazanin]وَ مَنْ يَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْراهيمَ إِلاَّ مَنْ سَفِهَ نَفْسَه. بقره: 130)

[=B Nazanin]سؤال 33: چرا در سفر، نماز شكسته مي­شود؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: شكسته شدن نماز در سفر بخاطر اين است كه:
[=B Nazanin] اصل نمازها دو ركعتي است و بخاطر اين كه نمازگذار بيشتر به ياد خداوند باشد، دو ركعت به آن­ها اضافه شده است. و در سفر بخاطر سختي­هايي كه دارد اين مقدارِ اضافه بخشيده شده است تا مردم كمتر دچار سختي شوند.
[=B Nazanin]امام علت شكسته نشدن نماز صبح و نماز مغرب:
[=B Nazanin]نماز صبح از ابتدا مورد تخفيف نسبت به دو ركعت اضافي بوده و نماز مغرب نيز از تخفيف يك ركعتي برخوردار شده است، لذا اين دو نماز در سفر دوباره مورد تخفيف قرار نگرفته­اند. (علل الشرايع: 267/1)

[=B Nazanin]سؤال 34: چرا بسياري موفّق به خواندن نماز شب نمي­شوند؟[=W_nazanin Bold]

[=B Nazanin]پاسخ: عدم توفيق نماز شب به اين علت است كه:
[=B Nazanin]انسانها با گناهاني كه در روز انجام مي دهند خود را اسير خطاهايشان مي كنند؛ لذا اراده­اشان براي نماز شب ضعيف مي­شود. (علل الشرايع: 362/2)
[=B Nazanin]خداوند مي­فرمايد: اي داود! چرا دوستان من غم دنيا را مي­خورند؟! غم دنيا لذت مناجات من را از بين مي­برد! (بحار الانوار: 143/79)

[=B Nazanin]سؤال 35: چرا خطبه نماز جمعه قبل از نماز و خطبه نماز عيد بعد از[=B Nazanin] [=B Nazanin]نماز بايد خوانده شود؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: ترتيب خاص خطبه هاي هر يك از نماز عيد فطر و نماز عيد قربان بخاطر اين است كه:
[=B Nazanin]نماز جمعه هر هفته برگذار مي­شود و در نتيجه رغبت براي آن كمتر است و وسوسه براي ترك آن بيشتر، لذا نماز بعد از خطبه­ها گذاشته شده است تا بخاطر نماز، خطبه­ها را نيز گوش دهند. ولي نماز عيد تنها دو بار در سال است و مردم باندازه­ي كافي رغبت براي شنيدن خطبه­ها را دارند، پس ديگر ضرورتي براي تأخير نماز از اوّل وقت آن، نيست. (علل الشرايع: 265/1)

سؤال 36: چرا نماز ميّت داراي پنج تكبير بوده و ركوع و سجده ندارد؟

پاسخ: پنج تكبير در نماز ميّت، در عوض پنج وعده نماز يوميّه است.
ركوع و سجده نداشتن نماز ميّت نيز بخاطر اين است كه هدف از اين نماز ، خضوع و خشوع و اظهار ذلّت و خواري نزد خداوند نيست بلكه حكمت آن دعا و طلب آمرزش براي ميّت است. (علل الشرايع: 267/1)

[=B Nazanin]سؤال 37: چرا نماز آيات واجب شده است؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: فلسفه وجوب نماز آيات اين است كه:
[=B Nazanin]انسان نمي­داند آيا حوادث طبيعي مثل ماه گرفتگي (خسوف)، خورشيد گرفتگي (كسوف) و زلزله، نهايتاً به نفع او تمام مي­شود و يا به ضرر او پايان مي­پذيرد، لذا از انسان خواسته شده است تا به محض آگاهي از اين حوادث، به درگاه خداوند زاري كند و از او بخواهد تا شرّ اين امور را از او برطرف نمايد. (علل الشرايع: 269/1)

[=B Nazanin]سؤال 38: چرا نماز آيات داراي ده ركوع است؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: فهم علت ده ركوع داتشن نماز آيات نيازمند به دقت در مطلب است:
[=B Nazanin]يك: اصلِ نمازي كه خداوند از آسمان فرو فرستاده، ده ركعت است، و هفت ركعت ديگر را خداوند به درخواست پيامبر (صلي­الله­عليه­وآله) به نمازها اضافه نموده است.
[=B Nazanin]دو: ركوع، ملاك ركعات نماز است. به همين خاطر ركعت و ركوع هم ريشه هستند.
[=B Nazanin]با توجه به اين دو مطلب، بلاياي آسماني كه از آسمان به زمين آمده­اند با ده ركعت نماز كه در دو ركعت، با ده ركوع خلاصه شده­اند، شرّشان دفع مي­شود. (علل الشرايع: 257/1)

[=B Nazanin]سؤال 39: چرا زنان بايد روزه­هايي كه در ايّام عادت ماهانه نگرفته­اند[=B Nazanin] [=B Nazanin]قضا نمايند ولي نمازها را قضا نكنند؟[=B Nazanin]

[=B Nazanin]پاسخ: مي­دانيم كه زنان در هر ماه بين سه تا هفت روز، به خاطر پديده­ي حيض نمي­توانند نماز بخوانند و يا روزه بگيرند. آن­ها پس از پاك شدن از حيض لازم است روزه­ها را قضا نمايند ولي قضاي نمازها لازم نيست زيرا:
[=B Nazanin]قضاء نمازها موجب مي­شود تا زن نتواند به خوبي به اعضاي خانواده خود برسد، ولي روزه انجام كار خاصي نيست كه او را از انجام وظايفش باز دارد. (علل الشرايع: 271/1).

[=B Nazanin]سؤال 40: چرا كسي كه شراب نوشيده است تا چهل روز نمازش قبول[=B Nazanin] نمي­شود؟[=2 Davat]

[=B Nazanin]پاسخ: کسی که شراب نوشیده است تا چهل روز نمازش قبول نمی شود، زيرا شراب مثل ديگر موادّ غذایی، تا چهل روز در بدن مي­ماند. (علل الشرايع: 345/2)
[=B Nazanin]لازم به توضيح است كه صحت نماز ، غير از قبول آن است. كسي كه شراب نوشيده است تا چهل روز از نمازش ثواب نمي­برد ولي نمازش صحيح است و تكليف از گردنش برداشته می شود و اگر در این مدت نماز نخواند گناهی بزرگتر را برایش می نویسند. (من لا يحضره الفقيه:570/3)