جمع بندی درخواست توضیح درباره منظور روایت

پرسش: آیا مراد از کلمه«خلف» در روایت«إنَّ اللَّهَ تَبارَكَ و تَعالى‏ إذا أَرادَ بِعَبدٍ خَيراً لَم يُمِتهُ حَتّى‏ يُرِيَهُ‏ الخَلَفَ» فرزند پسر می باشد؟
پاسخ:

در روایتی از امام رضا(علیه السلام) می خوانیم:
«إنَّ اللَّهَ تَبارَكَ و تَعالى‏ إذا أَرادَ بِعَبدٍ خَيراً لَم يُمِتهُ حَتّى‏ يُرِيَهُ‏ الخَلَفَ»‏؛(1) بى ‏ترديد، هرگاه خداوند (تبارك و تعالى) خير بنده ‏اى را بخواهد، او را نمى‏ ميرانَد، تا جانشينش (فرزند صالح) را به او نشان دهد.

تحلیل روایت:
در برخی از کتب لغوی تفاوتی بین «خَلف(به سکون لام)» و «خَلَف(با فتح لام)» ذکر شده است به این بیان که کلمه«خلف» با «سکون لام » در جانشین بد و با «فتح لام» در جانشین صادق و صالح به کار می رود.(2) در قران کریم نیز دو شاهد بر این مطلب وجود دارد:

• فَخَلَفَ‏ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ‏ وَرِثُوا الْكِتابَ يَأْخُذُونَ عَرَضَ هذَا الْأَدْنى‏(3)

• فَخَلَفَ‏ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ‏ أَضاعُوا الصَّلاةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا(4)