نقش مادر در تربیت فرزند
تب‌های اولیه
[="times new roman"]سلام علیکم
دوستان اگر پیشنهادی برای مادران و تربیت مادران برای فرزندان دارند ارائه دهند!
خانواده نهاد مقدسی است که ،دین و مکتب انسان ساز اسلام در میان سایر ادیان توجه ویژه ای به این کانون تربیت و مهد مودت و رحمت دارد و شقاوت جامعه بشری را وابسته به صلاح و فساد این نهاد می داند.تامین نیازهای عاطفی،معنوی و مادی از جمله مواردی است که دین مبین اسلام در تشکیل خانواده آنها را حایز اهمیت قلمداده کرده ازاین رو دستیابی به این اهداف والا و حفظ و حراست مستمر از آن، نیازمند توجه جدی به خانواده و پیاده کردنقوانین مربوط بهآن است. در نهاد خانواده ،هر یک از افراد مسوولیت ها و وظایفی دارند که، با رعایت هر یک از این وظایف محیط خانواده محیطی پربار و سالم و روبه ترقیخواهد بود و افراد خانواده باید نسبت به حقوق و وظایف یکدیگر و زدودن نگرشهای غلط جامعه آگاهی کامل داشته باشند. این در حالی است که اعضای خانواده به ویژه والدین نسبت به حفظ حرمت و صیانت خانواده از آفات و آسیب‌ها و توانا کردن اعضا در ابعاد شناختی و رفتاری برای هدایت آنها در مسیر الهی و رسیدن به حیات طیبه مسوول هستند.
تربیت و عواطف اجتماعی به عنوان مهمترین ویژگیهای نظام انسانی از خانواده نشات می‌گیرد و توجه به نقش محوری زن به عنوان محور عاطفه و تربیت و نقش محوری مرد در امر تربیت و تامین معیشت و اداره زندگی، امری ضروری است.
در محیط خانه و اجتماع برجسته ترین نقش ، نقش تربیتی مادر است ،اهمیت این نقش از آن جا روشن می شود که ،کودک نخستین بار در آغوش مادر قرار می گیرد و آداب و رسوم اجتماعی را از او می آموزد. اینجاست که نقش تربیتی مادر بعنوان اصلی ترین کانون تربیت خود را نشان داده و باید به دقت مورد تجزیه و تحلیل گردد .
آنچه که در شرایط امروز جهان در حال اتفاق افتادن است ، گویای این مسئله می باشد که ، تربیت فرزند نسبت به دوران پیش از این ، پیچیده و متفاوت شده است . دنیا به سرعت قابل تغییر است ،در گذشته دانش محدود بود امَا امروز دانش گسترش یافته است و در چنین شرایطی دیگر نمی شود ،بطور سنتی فرزندان خویش را تربیت نمود . شما اگر به تفریح و بازی کودکان دقت نموده و آنرا با نوع تفریح و بازی کودکان در گذشته مقایسه نمایید ، می توانید این تفاوتدر تربیت را بین گذشته و حال بخوبی حس نمایید .
کلمه«امَ » که در قرآن و روایات به طور فراوان ذکر شده، به معنای ریشه و سرچشمه است، چرا که کودک حداقل شش ماه و حداکثر نه ماه در رحم زن است و با تمام قوا ،جسم و روح خود را از مایه های وجود زن می گیرد و به طور دائم از کارگاه جسم و اعصاب و جان زن تغذیه می کند، از وجود او نسبت به کودک تعبیر به« امَ » شده است. درحقیقت مادر اصل، ریشه و سرچشمه وجود کودک است و کودک انعکاسی از واقعیات جسمی و روحی مادر و میوه ای از آن شجره مبارکه است . مدت اقامت نطفه در صلب پدر ، بسیار اندک ، ولی در رحم مادر نزدیک به دویست و هفتاد روز مهمان است . روی این حساب تمام یا اغلب گیرندگی و اثرپذیری او از مادر است و به همین علت حسابی که اسلام برای مادر باز کرده برای غیر او باز نکرده است. آثار وجودی مادر از جسم و روان ، در جود کودک ظهور می کند و طفل در اکثراطوار و برنامه های حیاتش خود آگاه یا نا خود آگاه بر طینت مادر می طند. دختر قبل از اینکه ازدواج کند باید توجه داشته باشد ، یا به او توجه بدهند که مادر فرداست و مادر فردا باید از امروز در غذا ، رفت و آمد، معاشرت ، برخورد ، تربیت ، ادب و ایمان دقت کند ،تا موجد و مولد نسلی پاک ، سالم ، با ارزش و مؤدب به آداب باشد . این جمله زیبا را که از امپراطور فرانسه ناپلئون نقل می کنند، در کتابی در رابطه با زن دیدم ، از او پرسیدند ؛ کدام مملکت در نزد تو ارزشش از همه ممالک بالاتر است؟
گفت : شهری که تعداد مادرانشان بیشتر باشد ، حیثیت مادر بودن باید برای زن ثابت و پابرجا بماند و گرنه نسل خوبی بوجود نخواهد آمد.
مادر در فرهنگ اسلام باید مادر بودن خود را برای تربیت و رشد فرزندان حفظ کند. مادر باید برای فرزندان مادری کند، تا فرزندان از نظر فکری و عاطفی کمبود پیدا نکنند.زن اگرخصوصیات مادری را از دست بدهد و خود را در عرصه گاه آزادی به معنای غربی بیندازد و با هرکس و ناکسی بگوید و بخندند و بنشیند و رفت و آمد کند ، به خود و شوهر و به فرزند به خاطر لذائذ جسمی و مادی بی اعتنا باشد، مادر نیست ، درنده ای است ،که به جان خانواده افتاده و گرگ خطرناکی است که، شرَ و کرامت و عفت و پاکی خانواده را به باد خواهد داد. مادر برای تحویل دادن فرزندی مودَب ، پاک ،با صلابت ، خردمند، باید دارای وجودی پاک، و فکری سالم ، و اخلاقی انسانی باشد.اینکه رسول اسلام به جوانانی که قصد ازدواج دارند سفارش می کند دختر از خانواده ای اصیل ،متین و دیندار بگیرید. به خاطر این است،که جلوی فساد نسل گرفته شود. دختری که اصالت خانوادگی از دست داده ، جلف و سبک، بی ادبی و بی تربیت ، بی وفا و بی نظم و از همه بدترشهوت ران و بی حجاب و هر ساعت با یک دوست پسر بسر می برد، قابلیت ازدواج ندارد ،او هدف حق را از آفرینش و خلقتش زیر پاگذاشته ، شئون زن بودن و مادر بودن را از کف داده،لیاقت بوجود آوردن فرزند صالح و شایسته را ندارد .
سرنوشت فرزند در دست مادر است .
قال رسول الله (ص) :
السَعید من َسِعدَ فِی بطنِ امّه و الشَقِیّ مَن شَقِیَ فِی بطن امّه
خوشبخت کسی است ؛ که در رحم مادرش خوشبخت می شود ، و بد بخت کسی است ؛ که در رحم مادرش بد بخت می شود. (1
مرحوم فیض علیه الرحمه در تفسیر صافی ذیل آیه شریفه:
هو الذّی یصوّرکم فی الارحام کیف یشاء - سوره آل عمران ؛ آیه 6
روایتی نقل می کند ، که برای همه مخصوصاً مادرها و پدرها تکان دهنده است ،ایشان می فرماید:
وقتی دو ملک مصّور می آیند، تا صورت بچه را به تصویر بکشند . خطاب می شود ، ای دو ملک به پیشانی مادر نگاه کنید و سرنوشت بچه را رقم بزنید . فقط جای بداء هم بگذارید ، تا در صورت تغییر وی؛ سرنوشت او را تغییرمی دهیم ؛ وگرنه سرنوشت او همان سرنوشت مادرش است . (2
بعضی ها شاید به این تصمیم الهی اعتراض نمایند ، در حالی که ، اگر عقلایی بی اندیشند ، به این مسئله خواهند رسید . ٩ ماه این بچه در رحم مادر و با مادرست در همه حال ، در گناه و غیر گناه ، بعد از بدنیا آمدن در طول شیر خوارگی و تا ۶سالگی یعنی بهترین دوران فراگیری و تربیت باز هم با مادر است ، خوب اگر این مادر در این دوران گندم بکارد ، می شود ،بگوییم خدایا این گندم را تبدیل به گل محمدی کن ، پس عدالت خداوند کجاست ، فرق این مادر با مادری که گل محمدی گاشته و آنقدر زحمت کشیده چیست .لذا مادر به مانند باغبانی است که ، هرچه بکارد ، همان برداشت می نماید .
امام خمینی (قدس سره) به حق گفته اند که، از دامن زن مرد به معراج می رود.
پیامبر مکّرم اسلام (ص) می فرمایند :
« الجنة تحت اقدام الامّهات » (3
در مضمون این روایت دو مطلب وجود دارد.
۱- جایگاه و عظمت مادر در پیشگاه الهی
۲- نقش تربیتی مادر
نا پلئون بناپارت می گوید :
برای تربیت پسرهای خوب ، ناچاریم مادرهای خوب تربیت کنیم .
این حرف مسلم و از بدیهیات اولیه است که اخلاق ، عادات و عقاید مادر در تمام طول عمر اولاد دخیل است یعنی اینکه هر خلق ،عادت و عقیده که در طفولیت از مادر به طفل سرایت کرد ؛ در تمام مدت عمر اصل و مبنای اعمال و افعال و حرکات اوست ، شیخ سعدی هم همین معنی را در نظر گرفته و در این مقام گفته است که :
خوی بد در طبیعتی که نشست نرود تابروز حشر از دست (3)
در داستان تخم مرغ دزد ، شتر دزد می شود ، بوضوح اثر تربیتی مادران را می توان شاهد بود .
____________________
1- کنز العّمال ؛ خبر 490
2- تفسیر روح البیان ؛ جلد 1 ؛ ص104
3- مستدرک الوسائل، ج 15، ص 181 .
4- چرند و پرند ؛ علی اکبر دهخدا ؛ ص ۱۲۳
[/]
نقش مادر در تربیت فرزند
مسلم است که زن یکی از ارکان مهم جامعه اسلامی بوده و نقش حیاتی در رشد و بالندگی جامعه بشری بر عهده دارد. در صدر اسلام یکی از عرصه هایی که زنان در آن حضور فعال داشتند، عرصه سیاست بود، حضور زنان در عرصه فعالیتهای سیاسی، با تمام فشارهایی که از طرف حکام ظالم و یا اجتماع و یا باقی مانده تعصبهای جاهلی بر آنها وارد می شد و همچنین دخالتشان در عرصه های مختلف از جمله بیعت با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و هجرت به دیاری دیگر برای ترویج دین مقدس اسلام و دفاع از حریم پاک ولایت، خود درسی است برای زنان امروز که خود را جدا از سرنوشت خویش ندانسته و هر جایی که لازم است با ورود به صحنه های مختلف، وظیفه خطیر خود را به نحو احسن انجام رسانند.
فعالیتهای علمی زنان صدر اسلام چه در زمینه علوم قرآنی، چه در زمینه روایت حدیث و چه در زمینه ادبیات، خود بیانگر میل و فراگیری علم و دانش بود، آنان گاه به عنوان یک حافظ و یا مفسر قرآن، گاه به عنوان یک راوی موثق و گاه به عنوان یک زن شاعر و فصیح در صحنه جامعه حضور پیدا کردند و نقش عظیم در پیشرفت فرهنگ و تمدن اسلامی بازی نمودند.
حضور زنان صدر اسلام در فعالیتهای اجتماعی از جمله کمک به اقتصاد خانواده و کارهایی که یک زن نیز می تواند آنها را انجام دهد خود درسی است برای زنان این نسل تا با حفظ حریم پوشش و عصمت، در رونق دادن اقتصاد خانواده بی بهره نبوده و صحنه فعالیتهای اقتصادی را خالی ننمایند. زنان نقش مهمی در تربیت فرزندان و نسل نو دارند، چرا که زنان با تربیت و سازندگی مردان بزرگ، بیشترین سهم را در ترویج دین ناب محمدی بر عهده داشتند، در این خصوص مادران ائمه اطهار علیهم السلام فضایل و تقوای آنها و اهتمام آنان در تربیت فرزندان مورد توجه بوده است. محیط خانواده همچون سرزمین حاصلخیزی است که فرزندان همچون گلهای شادابی در آن می رویند.
به عقیده برخی از اندیشه وران سعادت و یا شقاوت فرزند به نوع خانواده مربوط است. و در تحلیل جایگاه خانواده مادر نقش اول را داراست.
مادر از دو جهت حائز اهمیت ویژه ای در تربیت فرزند است اول اینکه کودک مهمترین سالهای تکوین شخصیت خود را در محیط انس و الفت با او می گذراند و این سالها فرصت کم نظیری برای اکتساب عادات و صفات و سایر ویژگیهای رفتاری از مادر است، ثانیا مادران به لحاظ عواطف خالصانه خود پناهگاه مطمئنی برای کودکان هستند و کودک هر زمانی که احساس ناامنی می کند ابتدا به مادر پناه می برد و امنیت مورد نظر خود را در آغوش وی جستجو می کند.
رویکرد عوامل تربیتی به آدمی رویکردی کیفی است نه کمی، یعنی به سن بستگی ندارد بلکه خردسال بیشتر مستعد یادگیری عوامل تربیتی صحیح است، و در این میان نقش عامل تربیتی اصلی یعنی مادر بسیار پر رنگ تر و اثرگذار تر می باشد. البته نهاد خانواده، جامعه نسبتا کوچکی را تشکیل می دهد که هر یک از اعضای آن به نحوی بر دیگری تأثیر می گذارد. در چنین تأثیر متقابلی، مجموعه ای از اعتقادات، آداب، رسوم و ارزشهای اخلاقی، عاطفی و اجتماعی شکل می گیرد.
امام سجاد علیه السلام ضمن بیان گوشه ای از زحمات طاقت فرسای مادر در مسیر رشد و تربیت فرزند، می فرمایند: " هرگز کسی را به تنهایی یارای سپاس و تقدیر از مادر نیست، مگر اینکه از خداوند مدد جوید و از او توفیق انجام دادن این وظیفه را بطلبد. "
بنابراین مسلم است که تربیت، یکی از حیاتی ترین نیازهای جامعه ی بشری بوده و از مهمترین حقوق فرزندان بر والدین، مخصوصا مادران می باشد. تربیت، رفع موانع و ایجاد مقتضیات، برای پرورش استعدادهای مادی و معنوی در جهت رسیدن به کمال خلقت است. تربیت، فرآیندی ضروری و دارای اهمیت بوده و اقدام به آن، آثاری چون آرامش وجدان و داشتن فرزند صالح را برای والدین به دنبال دارد.
عواملی مانند وراثت و محیط و اراده بر امر تربیت اثرگذار هستند. زن و مرد برای اقدام به تربیت باید، به بستر سازی برای آن بپردازند. یعنی، زمینه های تربیت را از سالها قبل از تولد فرزند و از زمان انتخاب همسر شروع کرده و شرایط قبل از انعقاد نطفه و لحظه ی انعقاد نطفه را رعایت کنند و در کنار آن از دعا و توسل به اهل بیت علیهم السلام – فراموش ننمایند.
در زمان بارداری، مادر وارد مرحله ای می شود که وظیفه ی او در برابر تربیت فرزندش شکلی اختصاصی می گیرد. ابتدا مادر باردار، باید از مراحل رشد جنین خویش آگاهی پیدا کند و به رفع نیازهای او در هر مرحله بپردازد. روان شناسان رشد، عواملی را چون بیماری مادر، مصرف بعضی داروها، الکل، مواد مخدر توسط او و حتی غذایی که مادر می خورد، بر روند رشد جسمی او مؤثر می دانند.
مسائلی مثل افکار و حالات مادر، شنیده ها دیده ها و نذر مادر و.. بر رشد روحی و معنوی جنین تأثیر می گذارند. حتی اشتغال مادران در خارج از خانه می تواند بر رشد و تربیت فرزندان تأثیرگزار باشد. میزان تأثیر اشتغال مادران شاغل بر فرزندان رابطه نزدیکی با ویژگی ها، نگرشهای اجتماعی، شرایط موجود در خانه و اجتماع، جنس و سن کودک، و نیز علت اشتغال مادر دارد. اشتغال تمام وقت مادران، به طور قطع تأثیرات نامطلوبی در رشد کودک به ویژه رشد عاطفی او بر جای می گذارد. خانه داری مادران نیز هنگامی می تواند روش تضمین شده ای برای تربیت سالم و شایسته کودک به حساب آید که مادران در محیط خانه رابطه خویش را با کودک حفظ کنند و نسبت به امور تربیتی آنها اهتمام ورزند.
مادر با درایت، با در نظر گرفتن این عوامل، از فرزندش غافل نشده و در جهت رشد فرزندش اقدام می نماید. این مراقبتها تا لحظه ی تولد فرزند ادامه می یابد. بعد از تولد نیز مادر نمونه، در اندیشه ی انجام کارهایی برای خدمت به فرزندش می باشد. پیشوایان دینی- علیهم السلام - برای روزهای اول تولد آدابی چون، خوراندن خرما به زائو، گفتن اذان و اقامه در گوش نوزاد، ختنه، عقیقه، شکرگزاری، انتخاب پوشش مناسب و ... را به پیروان خویش، توصیه می کنند، که رعایت هر کدام بر نوزاد تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم دارد.
در کنار همه ی این ها، توصیه دین و علم این است که مادران، فرزندشان را از شیر خود محروم نکنند، چرا که فواید زیادی برای آن وجود دارد. این کار در کنار رعایت بعضی آداب شیردادن، تاثیرات تربیتی بسیاری بر فرزندان دارد. مادر با سازندگی هائی در خود باید بکوشد مادری الگو و تمام عیار باشد.
فرزندان را در دامن پر مهر و محبت خود بپروراند و برای آنها عاشقانه مربی باشد. زن آگاه مسلمان می داند که بیش از شوهر در ساختن یا ویران کردن بنای اخلاقی کودک مؤثر است سعادت ها و شقاوت ها تا حدود نسبتا زیادی به مادران مربوط است.
چه بسیارند کودکانی که پدرانی ناصالح داشته اند ولی مادری صالح آن نارسائی و کمبود را جبران کرده است و برعکس چه بسیار بوده اند فرزندانی که پدری صالح داشته اند ولی به علت ناصالح بودن مادر دچار آلودگی گشته اند.
زن مسلمان در نقش مادری شیوه فداکاری را از یاد نمی برد، او از زمان حمل با اندیشه داری سعی دارد خود را چون سربازی صائم و قائم و مجاهد در آورد و پس از تولد فرزند با نگاهداری و حضانت او دامن و دل خود را کانون پرورش جسمی و اخلاقی کودک کند. در امر ولایت و ریاست جانشین شوهر باشد و همه توان و قوای خود را در این راه بسیج کند.
منبع:http://www.tahoorkotob.com/page.php?pid=4700
[="times new roman"]سلام علیکم
اول باید خودمان و مادران معنی تربیت را بفهمیم!
[="magenta"]تربیت چیست؟
[/]تربیت، کوشش و تلاش آگاهانه انسان برای ایجاد تغییر مطلوب است که معنی مطلوب و طرز برداشت آن از جامعه به جامعه دیگر فرق می کند. «باید توجه داشت که تربیت فقط اختصاص به انسان ندارد و هر موجودی که قابلیت رشد داشته باشد صادق است و هر گاه در مورد انسان به کار رود کلیه ابعاد وجودی وی را شامل می شود»برای این تربیت برای انسان ضروری است که تربیت یکی از ضروریات حیات انسان است آن کسی که تربیت نیافتد نه تنها خود را تلف کرده بله از لحاظ اجتماعی زیان عظیمی از او متوجه مردم نیز خواهد شد کودک چون گیاهی است که برای رشد به امکانات گوناگون نیاز دارد تربیت بر این اساس دارای اهمیت زیادی است تربیت مجموعه رفتارهایی است که روابط ما را شکل می دهد.[/]
[="times new roman"]با آغاز تولد کودک وظایف مادر رنگ و صورت دیگری بخود می گیرد و بار مسئولیت اش سنگین تر و در عین حال لذت بخش می شود و مارد بعد از تولد کودک خود وارد دنیا دیگر می شود و فکر و اندیشه اش و جهان بینی اش و علاقه و سلیقه و ذوق همه و همه فرم کاملتر بخود می گیرد او خود را در قبال کودک مسئول می بیند و از طرف دیگر خود را امانت خدا می داند مادران تنها وظیفه ندارند که شکم کودکان خود از غذاهای مختلف پرسازند و یا بدن آنها را با لباسهای قشنگ و شیک بپوشاند بلکه وظیفه مهمتر آنها این است که روح کودکان خود پر محبت و لطف سازند تا بعد فردی خود بین و خود خواه و پر مدعا و از خود راضی بار نیاید و به علت کسر عواطف به بیماری روانی دچار نشود.مادر باید علاوه بر محبت به کودک باید وظیفه ی حمایت و مراقبت و هدایت و سازندگی شخصیت کودک و غیره خود انجام دهد.[/]