جمع بندی چرا بجای هو، الله آمده است؟
تب‌های اولیه
سؤال:
چرا در سوره توحید به جای «هو الصمد»، «الله الصمد» آمده است؟
چرا در سوره توحید به جای «هو الصمد»، «الله الصمد» آمده است؟
پاسخ:
در آیه «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» آغاز جمله با ضمير «هو» كه ضمير مفرد غائب است و از مفهوم مبهمى حكايت مىكند، در واقع رمز و اشارهاى به اين واقعيت است كه ذات مقدس او در نهايت خفاء است، و از دسترس افكار محدود انسان‌ها بيرون، هر چند آثار او آن چنان جهان را پر كرده كه از همه چيز ظاهرتر و آشكارتر است، در مورد شأن نزول اين سوره بيان شد، مشركين از پيامبر اکرم (صلی الله عليه و آله) در مورد پروردگار و معبودش سؤال می‌كردند كه او كيست؟! (1)
در اولين آيه سوره توحيد خداوند می‌فرمايد « بگو او الله احد است» در آيه بعد می‌فرمايد: «الله صمد است».
در ابتدا كه خداوند می‌خواهد خودش را توصيف كند، ضمير غائب بكار می‌برد، نه اين كه خداوند از ما دور و غائب باشد؛ بلكه ما از شناخت او دوريم و ذات او برای ما در دسترس نيست. در ادامه و توضيح می‌فرمايد؛ خدای احد، خدای صمد است.
آيه اول در زمينه توصيف ذات بود، اين آيه در توصيف فعل است، صمد و محل رجوع بودن در حوائج از صفات افعال است، خداوند آفريننده همه موجودات است و همه او را قصد كرده و نيازمند او هستند، با این وجود، مقصود و مورد حاجت همه اوست از اين مىفهميم كه الف و لام «الصمد» براى حصر است چنان كه در «الميزان» فرموده است معنى آيه چنين مى‌شود: اللَّه فقط اوست مقصود و مورد حاجات كه همه از او مىخواهند و به او روى مىآورند. (2)
منابع و مآخذ:
منابع و مآخذ:
1. واحدی نيشابوری، علی، اسباب نزول القرآن، ص 500
2. قرشی، سید علی اکبر، تفسير احسن الحديث، ج 12، ص 404.
والحمد لله رب العالمین.
![تصویر *"عطر سیب"*](http://askdin.ir/sites/default/files/customprofilepics/profilepic31141_1.gif "تصویر *"عطر سیب"*")