تحليلى بر روشهاى تربيت نفس و اهداف آن در فرهنگ وحى(متن کتاب)
ارسال شده توسط حامی در سهشنبه, ۱۳۹۰/۱۲/۲۳ - ۰۲:۲۵
فهرست مطالب
پيشگفتار
فصل اوّل : تربيت در اسلام
مفهوم تربيت
قرآن ، كتاب تربيت
تعليم مقدّم است يا تربيت ؟
امكان تربيت
راه تربيت
تشويق به تربيت
رستگارى در پرتو تربيت
اسناد تربيت به خداوند و انسان
انسان مسئول تربيت نفس
محور تربيت نفس انسان
تغذيه نفس به وسيله علم
كرامت نفس
حساسيت تربيت
اهميت معرفت نفس
ارتباط معرفت نفس با معرفت خداوند
تجليل نفس و تحقير آن
نكوهش از نفس
ستايش از نفس
جهاد با نفس
جهاد اكبر
تفاوت هاى جهاد اصغر با جهاد اكبر
آثار جهاد با نفس
آثار پيروى از هواى نفس در قرآن
آثار پيروى از هواى نفس در احاديث
تربيت به معناى تزكيه نفس و اخلاق
مفهوم اخلاق
علم اخلاق
فلسفه اخلاق
اخلاق نظرى و اخلاق عملى
رابطه تربيت و اخلاق
اصول فضايل اخلاقى
معيار فضيلت اخلاقى
اهمّيت تربيت اخلاقى
آثار سوء خلق
آثار حسن خلق
تفاوت محاسن اخلاق با مكارم اخلاق
فصل دوّم : روش هاى تربيت و تزكيه نفس
انذار و تبشير
انذار و تبشير دو اصل مهم تربيتى
بشارت و انذار هدف بعثت پيامبران
تاءثير انذار در تربيت
تاءثير انذار در افراد حق طلب
موعظه
محور موعظه توحيد در اعتقاد و اخلاص در عمل
شيوه موعظه
نياز به موعظه در تمام عمر
دعوت به خداوند به وسيله موعظه
سيماى موعظه در روايات
نمونه اى از موعظه هاى رهبران الهى
نصيحت و خيرخواهى
وصيت به خير و حق
ياد مرگ و قيامت
ياد مرگ و قيامت در ابعاد مختلف
مراقبه و محاسبه
اهميّت محاسبه نفس
راه محاسبه نفس
سفارش پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به اباذر درباره محاسبه
آثار محاسبه
چرا به محاسبه نفس اهميّت نمى دهيم ؟
مراقبه
تاءثير عبادات در تربيت
نماز در قرآن
نماز در احاديث
روزه در قرآن
روزه در احاديث
فوايد و آثار روزه
درجات روزه
اخلاق روزه داران
زكات در قرآن
مصارف زكات
آثار و فوائد زكات در روايات
زكات در نعمت هاى مادّى و معنوى
حج در قرآن
حج در احاديث
آثار و فوايد حج
فلسفه حج
جهاد در قرآن
اهداف جهاد
دستور جامع درباره جهاد
جهاد در احاديث
آثار جهاد
امر به معروف و نهى از منكر
امر به معروف و نهى از منكر در قرآن
امر به معروف و نهى از منكر در احاديث
صفات آمرين به معروف
آثار امر به معروف
شيوه امر به معروف
امر به معروف و نهى از منكر وظيفه خصوصى است يا عمومى ؟
استفاده از الگوهاى تربيتى
1. شكيبايى حضرت نوح عليه السلام
2. ادب حضرت ابراهيم عليه السلام
3. تسليم و صبر حضرت اسماعيل عليه السلام
4. صبر و مقاومت حضرت هود عليه السلام
5. عفو و بخشش حضرت يوسف عليه السلام
6. شكر حضرت موسى عليه السلام
7. تواضع حضرت داوود و سليمان عليهماالسلام
8. حضرت لقمان و دستورات ده گانه تربيتى
مهربانى پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله
الگوهاى تربيتى در كلام اميرالمؤمنين عليه السلام
فصل سوّم : تربيت عقلانى
ارزش و اهميت تربيت عقلانى
مفهوم عقل
حقيقت عقل
اقسام عقل
عقل نظرى و عملى
تقابل عقل و جهل
تلازم بين عقل و وحى
حدود حجيت عقل
تربيت عقلانى يا دستور به تعقل
اهميّت عقل
نشانه هاى عاقل
نشانه عقل كامل
عاقل ترين مردم كيست ؟
آثار عقل
معيار حسابرسى بر اساس عقل
صفات انسان عاقل
وظايف انسان عاقل
عوامل پرورش عقل
عوامل نقصان عقل
ميزان شناخت عقل
جنود عقل و جهل
اوّلين روش : تفكر و انديشيدن
طريق دوّم : تفكر از راه استدلال
تاءثير علم در تربيت عقلانى
فضيلت علم در قرآن
علم وسيله است نه هدف
فضيلت علم در احاديث
رفع محدوديت در طلب علم
تشويق قرآن به آزاد انديشى
نقش مؤثر مثال
تمثيل در قرآن
تمثيل در روايات
فصل چهارم : اهداف تربيت
پرورش روح ايمان و عمل صالح
معناى ايمان
حقيقت ايمان چيست ؟
شرايط ايمان واقعى
ايمان بدون عمل فاقد ارزش
اوصاف مؤمنان حقيقى
آيا ايمان صرف اعتقاد قلبى است ؟
تاءثير متقابل ايمان و عمل صالح
آثار ايمان و عمل صالح
درجات ايمان
تقوا در قرآن
آثار تقوا
تقوى امرى قلبى
تقوا در احاديث
دعا در قرآن
آداب و شرايط استجابت
دعا در روايات
آداب دعا
چرا دعا مستجاب نمى شود؟
فلسفه دعا
حقيقت ذكر الهى
ذكر الهى در قرآن كريم
مراحل ذكر الهى
حدّ نداشتن ذكر الهى
معناى ذكر كثير
اهميت ذكر الهى در موارد خاص
آثار ذكر الهى
راه آرامش قلب
عوامل پريشانى و نگرانى
كمّيت و كيفيّت در توبه
تعريف توبه
شرايط پذيرش توبه
آثار توبه
پذيرش توبه مشروط به دو توبه خداوند
پذيرفته شدن توبه و ردّ آن
توبه در روايات
كلام مرحوم فيض كاشانى
كلام امام خمينى قدس سره
تواضع در قرآن
ابعاد مختلف تواضع
چرا بايد انسان متواضع باشد؟
تواضع در احاديث
حدّ و مرز تواضع
اخلاص
اخلاص در قرآن
اخلاص در روايات
آثار اخلاص
نشانه هاى اخلاص
هدف نهايى از تربيت ، تكامل و قرب به خداوند
معناى قرب به خداوند
حقيقت قرب به خداوند
قرب به خداوند در قرآن كريم