سند، صحیفه، سجادیه، یحیی بن زید، بهاءالشرف

داستان زیبای سند صحیفۀ سجادیه

انجمن: 

بسم الله الرحمن الرحیم

داستان زیبای سند صحیفۀ سجادیه
در آغاز سده‏ی دوم یعنی نیم قرن پس از امام سجاد علیه السلام، شخصی بنام عمیر بن متوکل بن هارون بیان نموده: پدرم متوکل داستانی از یک ملاقات خود با یحیی بن زید بن علی بن الحسین، و ملاقات دیگر با امام صادق جعفر ابن محمد بن علی بن الحسین علیهم السلام ، برایم نقل کرد و گفت:

من در این دو ملاقات دو نسخه از صحیفه‏ ی سجادیه را از این دو نواده‏ ی امام سجاد علیه السلام گرفته ‏ام. این داستان پدر عمیر را بسیاری از پیشینیان از گفته‏ ی عمیر نقل کرده ‏اند؛ مانند شیخ مفید (م – ۴۱۳) در ارشاد، علی بن محمد خزاز شاگرد صدوق در کفایة الاثر و نجاشی (م – ۴۵۰) در رجال، و شیخ طوسی (م – ۴۶۰) در فهرست خود. ولیکن هیچ یک از این بزرگان شماره‏ ی دعاهای صحیفه‏ ی سجادیه عمیر را تعیین نکرده ‏اند، فقط شیخ طوسی در مصباح المتهجد هشت شماره از آن دعاها را آورده، و شاید آنها برگزیده باشد.

نکته قابل دقت این است که بیشتر فرقه‏ های دیگر شیعه مانند اثنی عشریان، زیدیان، اسماعیلیان داستان عمیر متوکل را نقل کرده و آن را پذیرفته ‏اند.

از پایان سده‏ ی ششم به بعد به نام دو صحیفه بر می‏ خوریم، یکی صحیفه‏ ای که نزد زیدیان معتبر می‏ باشد و شیعیان آن را صحیفه‏ ی کوچک سجادیه می‏خوانند.

دیگر صحیفه‏ ی بهاء الشرف علوی که شیعیان آن را صحیفه‏ ی کامله‏ ی سجادیه نامند.

صیحفه‏ ی بهاء الشرف دارای پنجاه و چهار دعا است و او در آغاز آنها فرموده آنها را با چند واسطه – که یاد کرده – از عمیر بن متوکل نقل کرده است. بنابراین نخستین کسی که شماره ‏ی دعاهای صحیفه را پنجاه و چهار دعا تعیین کرده، بهاء الشرف در سده‏ ی ششم می‏باشد، و پس از این تاریخ همه‏ ی علما، صحیفه‏ ی کامله‏ ی سجادیه را از او نقل کرده‏ اند.

و چون در سده‏ ی دهم و یازدهم شرح ها و ترجمه‏ های بسیار از این صحیفه میان شیعیان منتشر شد، اندک اندک صحیفه ی کوچک زیدیه فراموش گردید.

و حتی در سده‏ ی یازدهم شیخ محمد تقی بن مظفر زیاآبادی قزوینی شاگرد شیخ بهائی به سال ۱۰۲۳ ملحقاتی برای صحیفه گرد آورده.

و بعد از وی شیخ حر عاملی(م – ۱۱۰۴) صحیفه‏ ی دوم را فراهم ساخت،

و سپس ملا عبدالله افندی (م – ۱۱۳۰) صحیفه‏ ی سوم تهیه نمود،

و پس از وی حاج میرزا حسین نوری (م – ۱۳۲۰) صحیفه‏ ی چهارم،

و سید محسن عاملی صاحب اعیان الشیعه صحیفه‏ ی پنجم،

و شیخ محمد باقر بیرجندی (م – ۱۳۵۲) صحیفه‏ ی ششم،

و شیخ هادی کاشف الغطاء (۱۳۶۱ – ۱۲۸۷) صحیفه‏ ی هفتم،

و حاج میرزا علی شهرستانی صحیفه‏ ی هشتم گرد آوردند.

که همه‏ ی این دعا و نیایشها به حضرت سجاد منسوب است.