گذشت

تحمل ناسازگاری

در یك زندگی جمعی، آیا چار ه ای جز حسن سلوك و مدارا وجود دارد؟ «گذشت »، یكی دیگر از جلو ه های«مدارا » است. اگر بنا باشد در مقابل هر مسأله انسان حساسیت و سرسختی نشان دهد و هر حرف را به دل بگیرد و از هیچ چیز نگذر د، پدید آمدن ناهنجاری درزندگی جمعی، حتمی است. تحمل كردن ناسازگاری دیگرا ن، پدید آورنده سازگاری است. اگر بدی را با بدی و تندی را با تندی جواب دهیم، مشكلات بالا میگیرد. گاهی باید چشم را بست و بعضی رفتارهای آزار دهنده و ناراحت كننده دیگران را نادیده گرف ت، یا درگذشت و بخشو د، تا ریشه بحران در روابط بخشكد. در تفسیرآیه)یدرءونب الحسنةا لسیئة( )بدی رابانیكی رفع میكنند(آمده است كه به وسیله حلم، جهل و نابخردی جاهل را دفع م یكنند و به وسیله مدارا با مرد م، اذیت و آزار آنان را از خودشان دور میسازند .. بالاتر از این چشم پوشی، آن است كه بدرفتاریهای دیگران را با خو شرفتاری مقابله كنیم، نه مقابله به مثل، بلكه مقابله به بهتر و برتر. این اوج
كرامت نفس و اخلاق والا و پیامبرانه است كه میسزد در امت پیامبر صلی الله علی ه وآله تجلی یابد. در اخلاق خانواد ه، بروز این نمونه مكارم اخلاقی به آن است كه هر یك از زن یا شوهر، ضعفها و بداخلاقیهایی در طرف مقابل دید، تصمیم بر مقابله به مثل و شاخ به شاخ شدن نگیر د، بلكه بنا را بر سازگاری و تحمل بگذار د، آن هم به حساب خدا و برای رضای او تحمل كند، تا به دو نتیجه خوب برسد: یكی بهبود وضعیت داخلی خانه، دیگری رسیدن به اجر و پاداش الهی. امام صادق علی هالسلام فرمود: «ثلاث من مكارم الدنیا و الاخرة: تعفو عمن ظلمك و تصل من قطعك و تحلم اذا جهل علیك ؛» سه خصلت، از بزرگوار یهای دنیا و آخرت است: یكی آنكه از كسی كه بر تو ستم كرد ه، درگذر ی، دیگر: با كسی كه از تو بریده اس ت، پیوند برقرار كن. سوم: اگر با تو به جهالت رفتار شد، حلم و خویشت نداری نشان دهی. حلم و بردباری در برابر جهالت، عفو و گذشت در مقابل ستم و جفا، صله رحم با خویشاوندانی كه قطع رابطه كرد ه اند، ادب و متانت و احترام در مقابل آنكه بی ادبی كرده است، خوبی و احسان در برابر بد یها و بدرفتار یهای دیگرا ن، همه و همه از نشان ههای
«سازگاری » و كرامت نفس و روح بلند است. در مسائل تربیتی نی ز، تحمل فرزندان «دشوار » و ساختن با ناهنجار یهای رفتاری آنان و بهنجار آوردن آ ن، هم دشوار است، هم گامی مهم در ساختن انسانهای بالنده و مستعد. از این ر و، معلم و مربی، همچنین پدر و مادر
برای تربیت شایسته فرزندا ن، نیازمند «سازگاری » اند، نیز تحمل در برابر ناسازگار یهای شاگردان و فرزندان.

برچسب: