جمع بندی اسلام دین مرز ها !!!

بسم الله الرحمن الرحیم با سلام و عرض ادب

در مسائل درونی خیلی چیز ها لبه مرز هستند !! چرا ؟ واقعا فرمول کلی وجود دارد تا بتوانیم این جور مسائل را مدیریت کنیم ؟

  بله یک فرمول کلی وجود دارد که تمام این جملات را از این تناقض ظاهری خارج می سازد. باید دقت بفرمایید که در تناقض داشتن دو جمله با هم چند چیز شرط است از جمله وحدت در جهت؛ یعنی مثلا اگر بگویید این آقا هم پسر است و هم پدر تناقض نیست، چون می تواند از یک جهت پدر باشد و از جهت دیگری پسر؛ بله اگر هم پسر پدرش بود و هم پدر پدرش اینجا تناقض می بود، اما اگر پسری برای پدرش است، و پدری برای پسرش اینجا تناقض نیست. هر کدام از این جملات زوجی که بیان فرموده اید و به ظاهر تناقض آلود هستند هم تحت همین قاعده بوده، و ناظر به دو جهت متفاوت هستند که در سه مثالی که فرموده اید این تفاوت در جهت بیان می شود:

خدا مهربان است / خدا ترسناک است

اولا خدا ترسناک نیست، اما به هر حال با چشم پوشی از این اشکال، و با فرض پذیرش مسامحه آمیز تعبیر شما، باید توجه داشت که دو جمله ی: خدا مهربان است، و خدا ترسناک است ناظر به دو جهت رفتار خوب و بد انسان است. بنابراین تناقض و تعارضی میان آنها نیست. ما مشابه همین جمله را در مورد پدر و مادر، معلم، مدیر و مانند آن هم می توانیم بگوییم، اما ناظر به دو جهت متفاوت است، مثلا پدر و مادر مهربان هستند اگر خوب و مطیع باشید، اما اگر فرزند خوبی نباشید ترسناک خواهند بود. چون رفتار آنها متناسب با رفتار شما خواهد بود. خود شما هم با برخی مهربان و با برخی نامهربان خواهید بود، اما روشن است که ملاک این تفاوت، تفاوت رفتار طرف مقابل شماست، نه اینکه شما بی جهت هم مهربان باشید و هم ترسناک!

به روشی زندگی کنید که انگار برای همیشه زنده اید / به روشی زندگی کنید که انگار اخرین روز زندگی شماست

روش زندگی با این نگاه که همیشه زنده هستید در جهت رفتارهای دنیوی است، و آن روش زندگی با این نگاه که امروز آخرین روز زندگی شماست ناظر به رفتارهای اخروی شماست. همانطور که در روایتی از پیامبر(ص) و امام حسن(ع) به این جهت متفاوت اشاره فرموده اند: «اعْمَلْ لِدُنْيَاكَ كَأَنَّكَ تَعِيشُ أَبَداً وَ اعْمَلْ لآِخِرَتِكَ كَأَنَّكَ تَمُوتُ غَدا»؛ برای دنیایت چنان کار کن که انگار تا ابد زندگی خواهی کرد؛ و برای آخرتت به گونه ای کار کن که انگار فردا خواهی مُرد.(مجموعه ورام، ج2، ص234؛ بحارالانوار، ج44، ص139) بنابراین این دو جمله متفاوت هم ناظر به دو جهت متفاوت است و به راحتی با یکدیگر قابل جمع است.

برای بدست اوردن هر چیزی باید تلاش کنید / همه چیز را از خدا بخواهید

 پیش فرض این جمله این نیست که همه چیز به دست خداست، و همه چیز به دست انسان است که در این صورت تناقض می بود! بلکه از این جهت که همه چیز در گروی اراده خداوند است می گوید باید همه چیز را از او خواست، و از آن جهت که خداوند فرموده بدون تلاش انسان دعای او را مستجاب نخواهد کرد و هدف او را محقق نخواهد ساخت، بنابراین باید تلاش کرد؛ همانطور که می فرماید: «لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعى‏»؛  براى انسان بهره‏اى جز سعى و كوشش او نيست‏.(نجم:39) «إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ»؛  خداوند سرنوشت هيچ قوم (و ملّتى) را تغيير نمى‏دهد مگر آنكه آنان آنچه را در خودشان است تغيير دهند.(رعد:11) بنابراین همه چیز در دست خداست، اما او برای تحقق نتیجه یک عامل اصلی (تلاش انسان) و یک عامل تقویتی و کمکی(دعا) گذاشته است، مثل کلید توربو در خودرو که تا زمانی که ماشین در حال حرکت نباشد این دکمه کار نخواهد کرد، اگر کسی بگوید هم حرکت کن و هم از این کلید استفاده کن حرف اشتباهی نزده است، این دو در تعارض با یکدیگر نیست، بلکه برای تحقق کامل ترین فعل جمع هر دو لازم است.

با سلام مجدد

الان دو بخش بالا اگه 50 50 باشند که خیلی عجیب است من با وجود این دو مشکلی ندارم ، مشکلم با مساوی بودن ان هاست احتمال قوی بودن یکی از ان ها بیشتر نیست ؟ مثلا پدری هم مهربان است و هم جدی و ترسناک ولی چون بیشتر مهربان است همه از او به مهربانی یاد میکنند

قطعا خشم و غضب الهی هم برابر نیست، در ادعیه هم داریم که «یا من سبقت رحمتُه غضبَه» ای کسی که رحمتش بر غضبش سبقت گرفته است. علاوه بر این که حتی در صورت برابر بودن هم مشکلی پیش نمی آمد، چرا که یک انسان می تواند در برابر کار نیگ دیگران به 100 درصد مهربان، و در برابر خطا و جرم به 100 درصد نامهربان تبدیل شود، این دو چون ناظر به دو عرصه متفاوت است مشکلی پیش نمی آورد. آقا رضای عزیز مثال قشنگی زدند:

تصور کنید من و شما زیر باران ایستاده‌ایم... حال من چتر خودم را باز می‌کنم و در نتیجه دیگر باران با من برخورد نمی‌کند. در اینجا آیا باران قطع شده است؟ خیر... این من هستم که تغییر کردم رحمت الهی همان باران است و خداوند سراسر رحمت و فیض مطلق است و همیشه در حال انتشار فیض و رحمت است اما برخی از بندگان با انجام گناهان سدی بین خود و رحمت خدا (مثل همان چتر) ایجاد می‌کنند که باعث می‌شود رحمت الهی را دریافت نکنند پس این ما هستیم که خود را از رحمت الهی محروم کرده‌ایم؛ منتهی برای آنکه بتوانیم این موضوع را مطابق با فهم خود شرح بدهیم، از این اتفاق با عنوان "خشم خدا" یاد می‌کنیم

اما در مورد پذیرش توبه:

مومن همیشه ترسی دارد از اینکه توبه اش قبول شده است یه نه ! اما از طرفی هم اگه واقعا انسان پشیمان و توبه کرده خدا قبل از استغفار او را بخشیده است !!!

در این که توبه پذیرفته میشود هیچ شک و تردید وجود ندارد، چون خدا برای پذیرش توبه شرطی جز پشیمانی دل نگذاشته است، همانطور که امام صادق(ع) می فرماید: «مَا مِنْ عَبْدٍ أَذْنَبَ ذَنْباً، فَنَدِمَ عَلَيْهِ، إِلَّا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ قَبْلَ أَنْ يَسْتَغْفِر»؛ هیچ بنده ای نیست که گناه کند و سپس از انجام آن پشیمان شود مگر آنکه خداوند او را می بخشد قبل از آنکه پشیمانی اش را بر زبان جاری کرده و استغفار کند.(الکافی، ج2، ص427) بنابراین این تردیدی که در روایات توصیه شده که انسان میان خوف و رجا باشد، در مورد قبولی توبه از جانب خداوند نیست، بلکه این تردید از جانب ماست که آیا توبه مان حقیقی بوده یا خیر؟ 

با سلام و احترام 

یعنی زبانم لال خدا هیچ شخصیتی ندارد و در جایی مانند یک خالق که همه کار ماست با ما رفتار میکند و در جایی او دیگر خالق ما نیست و دشمن ما است ؟! الان سوال بنده این است که اگر انسانی هم مهربان ترین انسان ها باشد و هم نا مهربان ترین و سنگ دل ترین انسان ها یعنی دیگر حتی فطرت و شخصیتی ندارد ؟ کدام شخصیت او واقعی است ؟ مهربان او یا نامهربان او ؟ شکل واقعی یک خمیر بازی چیست ؟ هر گونه که به ان شکل دهی او همان گونه است ولی واقعا شکل واقعی او چیست ؟

واقعا این مسئله استبعادی ندارد. خالقیت خداوند نسبت به اهل جهنم جایی نمیرود اما خالقی است که از دست مخلوقش ناراحت است. اگر خداوند نسبت به انسان های خوب و بد یکسان رفتار کند و به هر دو لبخند بزند این گونه خوب است؟ اگر شمر و یزید و حرمله که چنین جنایتی کردند در برابر خدا مهربانی او را ببینند این منطقی است؟ خود قرآن می فرماید باید در برابر کسانی که ماهیتشان را فساد و کفر گرفته شدید بود: «محمد رسول الله و الذین معه اشداء علی الکفار رحماء بینهم»  

  کسانی که در جهنم خالد می شوند خدا انها را دوست نخواهد داشت. و خب باید بگوییم که مثل اینکه ممکن است خدا در جایی 100% ترسناک باشد ...

 بله، اما در برابر کسی که 100 درصد جایی برای مهربانی باقی نگذاشته است

با سلام و احترام

برای من واقعا سوال اینکه ایا واقعا این یک اصل کلی است که انسان باید برای کنترل خودش در بعضی مسائل در وسط وسط قرار بگیرد یا واقعا این طوری نیست یعنی اون انسانی که گناه کاره و امیدی نداره باید درباره مهربانی و بخشنده بودن خدا بخونه و اون عابدی که نماز اول وقتش ترک نمیشه هم باید عذاب خدا بخونه تا خودشون رو در انسان ها در وضعیت تعادلی قرار بدن

منظورتون از وسط بودن چی هست؟ بین ترس و امید؟ بله قطعا اینطور است، این فقط در امور معنوی و اخروی نیست، در امور دنیوی هم اینطور است، همانطور که تا زمانی که یک دونده به خط پایان نرسیده باید میان ترس و امید باشد، ولو حتی اگر از دیگران پیش افتاده باشد باز هم نباید امید محض شود، یا ناامید محض! انسان هم ولو اینکه الان در کمال عبادت باشد اما هنوز دنیا تمام نشده که نیازمند ترس نباشد، هنوز در میدان مسابقه است.

ممنون میشوم موضوع زیر را در صورت امکان کمی توضیح دهید : همان قدر که غرور خوب نیست خوار و ذلیل کردن هم خوب نیست مثلا اگر کفشدوزی پیش عالمی رفت و اون عالم جایگاه خودش رو به اون کفشدوز داد و جایگاهش رو ترک کرد این جا خودش رو ذلیل و پست کرد اگر هم مومنی فکر کنه که از بقیه مومن ها بالاتره این جا دچار غرور شده ... 

 منظورتون رو متوجه نشدم اگر امکان داره در این خصوص بیشتر توضیح بدید

با سلام و احترام 

ایا دقیق باید 50% باشه ؟ یا اشکالی نداره اگه سمت مثبتش کمی بیشتر باشه یا اصلا بستگی به خود انسان داره ؟

این یک چیز عُرفی هست، دقت عقلی لازم نیست فقط منظور این است که بی خودی خوش نباشد، یا اینکه ترسش هم او را به ورطه ناامیدی نکشاند.  البته به نظر می رسد کفه امید باید بچربد اما نباید به بی خودش خوش بودن منتهی شود.

متن کتاب رو مینویسم ممنون میشم توضیح بدهید : اگر عالمی مطاع ، کفشدوزی بر او وارد شود آن عالم از جای خود برخیزد و او را در مکان خود بنشاند و درس و تعلیم را به جهت حرمت او ترک کند و چون برخیزد تا در خانه در عقب او بدود ، خود را ذلیل و خوار کرده است و از طریقه مستقیمه تجاوز نموده است . و طریقه محموده و عدالت ، آن است که به طریقی که مذکور شد تواضع کند از برای امثال و اقران خود و کسانی که مرتبه ایشان نزدیک به اوست . و اما تواضع عالم از برای بازاری ، ان است که با او بنشیند و نیک سخن گوید. و به طریق مهربانی با او تکلم کند. و دعوت او را اجابت کند . و در قضای حاجت او سعی کند. و خود را بهتر از او نداند ، به خاطر خاتمه و امثال اینها . و مخفی نماند که آنچه مذکور شد از مدح تواضع و فروتنی ، نسبت به کسانی است که  متکبر نباشند.

اینجا سخن از خوف و رجا یا ترس و امید نیست، سخن از میزان تواضع هست می فرماید تواضع بیش از حد و نابه جا منجر به تحقیر و ذلت میشود، مثلا اینکه یک مرجع تقلید هر کسی که بر او وارد میشود او را جای خود بنشاند و درسش را به خاطر حضور او تعطیل کند و او را تا دم در همراهی کند افراط در تواضع است، بلکه تواضع اعتدالی این است که خود را بالاتر از ایشان نداند، با او به مهربانی رفتار کند، و با او بنشیند و سخن بگوید و حاجت او را اجابت کند.  

جمع بندی ______________________________ پرسش: در مسائل درونی خیلی چیز ها لبه مرز هستند، چرا؟ به عنوان مثال: «خدا مهربان است / خدا ترسناک است»؛ اینکه هر دو برابر باشد شدنی نیست؛ یا این که: «برای بدست اوردن هر چیزی باید تلاش کنید / همه چیز را از خدا بخواهید»؛ یا: «به روشی زندگی کنید که انگار برای همیشه زنده اید / به روشی زندگی کنید که انگار اخرین روز زندگی شماست» واقعا مسائل گیج کننده ای است، در لحظه هم باید چپ بروی هم راست. پاسخ: بله یک فرمول کلی وجود دارد که تمام این جملات را از این تناقض ظاهری خارج می سازد. باید دقت بفرمایید که در تناقض داشتن دو جمله با هم چند چیز شرط است از جمله وحدت در جهت؛ یعنی مثلا اگر بگویید این آقا هم پسر است و هم پدر تناقض نیست، چون می تواند از یک جهت پدر باشد و از جهت دیگری پسر؛ بله اگر هم پسر پدرش بود و هم پدر پدرش اینجا تناقض می بود، اما اگر پسری برای پدرش است، و پدری برای پسرش اینجا تناقض نیست. هر کدام از این جملاتی که بیان فرموده اید و به ظاهر تناقض آلود هستند هم تحت همین قاعده بوده، و ناظر به دو جهت متفاوت هستند که در سه مثالی که فرموده اید این تفاوت در جهت بیان می شود:   مثال اول: اولا خدا ترسناک نیست، و خشم و غضب الهی هم برابر نیست، در ادعیه هم داریم که «يَا مَنْ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَه‏» ای کسی که رحمتش بر غضبش سبقت گرفته است.(1) اما به هر حال با چشم پوشی از این اشکال، و با فرض پذیرش مسامحه آمیز تعبیر شما، باید توجه داشت که دو جمله ی: خدا مهربان است، و خدا ترسناک است ناظر به رفتار خوب و بد انسان است. بنابراین تناقض و تعارضی میان آنها نیست. ما مشابه همین جمله را در مورد پدر و مادر، معلم، مدیر و مانند آن هم می توانیم بگوییم، اما ناظر به دو جهت متفاوت است، مثلا پدر و مادر مهربان هستند اگر خوب و مطیع باشید، اما اگر فرزند خوبی نباشید ترسناک خواهند بود. چون رفتار آنها متناسب با رفتار شما خواهد بود. خود شما هم با برخی مهربان و با برخی نامهربان خواهید بود، اما روشن است که ملاک این تفاوت، تفاوت رفتار طرف مقابل شماست، نه اینکه شما بی جهت هم مهربان باشید و هم ترسناک!   مثال دوم: روش زندگی با این نگاه که همیشه زنده هستید در جهت رفتارهای دنیوی است، و آن روش زندگی با این نگاه که امروز آخرین روز زندگی شماست ناظر به رفتارهای اخروی شماست. همانطور که در روایتی از پیامبر(صلی الله علیه و آله) و امام حسن(علیه السلام) به این جهت متفاوت اشاره فرموده اند: «اعْمَلْ لِدُنْيَاكَ كَأَنَّكَ تَعِيشُ أَبَداً وَ اعْمَلْ لآِخِرَتِكَ كَأَنَّكَ تَمُوتُ غَدا»؛ برای دنیایت چنان کار کن که انگار تا ابد زندگی خواهی کرد؛ و برای آخرتت به گونه ای کار کن که انگار فردا خواهی مُرد.(2) بنابراین این دو جمله متفاوت هم ناظر به دو جهت متفاوت است و به راحتی با یکدیگر قابل جمع است   مثال سوم: در مورد جمله سوم هم معنا این نیست که همه چیز به دست خداست، و همه چیز به دست انسان است که در این صورت تناقض می بود! بلکه از این جهت که همه چیز در گروی اراده خداوند است می گوید باید همه چیز را از او خواست، و از آن جهت که خداوند فرموده بدون تلاش انسان دعای او را مستجاب نخواهد کرد و هدف او را محقق نخواهد ساخت، بنابراین باید تلاش کرد؛ همانطور که می فرماید: «لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعى‏»؛  براى انسان بهره‏اى جز سعى و كوشش او نيست‏.(3) «إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ»؛  خداوند سرنوشت هيچ قوم (و ملّتى) را تغيير نمى‏دهد مگر آنكه آنان آنچه را در خودشان است تغيير دهند.(4) بنابراین همه چیز در دست خداست، اما او برای تحقق نتیجه یک عامل اصلی (تلاش انسان) و یک عامل تقویتی و کمکی(دعا) گذاشته است، مثل کلید توربو در خودرو که تا زمانی که ماشین در حال حرکت نباشد این دکمه کار نخواهد کرد، اگر کسی بگوید هم حرکت کن و هم از این کلید استفاده کن حرف اشتباهی نزده است، این دو در تعارض با یکدیگر نیست، بلکه برای تحقق کامل ترین فعل جمع هر دو لازم است.   پی نوشت ها:

1. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، دار إحياء التراث العربي‏، بیروت، چاپ دوم، 1403ق، ج91، ص239.
2. ورام، مسعود بن عيسى‏، تنبیه الخواطر(مجموعه ورام)، مكتبه فقيه‏، چاپ اول، 1410ق، ج2، ص234؛ بحارالانوار، ج44، ص139.
3. نجم:39/53.
4. رعد:11/13.