جمع بندی ترک خود ارضایی در دختر نوجوان

هوالمحبوب با سلام و احترام به شما همراه گرامی: سپاسگزار از اینکه دغدغه مند مشکل دیگران هستید و در پی راهکاری برای برطرف نمودن آن می باشید. در ابتدا لازم است عرض نمایم که دختران در سن نوجوانی یکی از ویژگی های بارزشان تخیل و رویاپردازی است

• رویاپردازی؛در رؤياهاي عاشقانه فرو رفتن و اشتغال ذهني از ويژگي هاي رواني اين دوره است. جهت گيري آينده و انديشيدن درباره تصميمات مهم زندگي مانند تحصيل، اشتغال، انتخاب همسر و ازدواج، بخش مهمي از رؤياهاي او را تشکيل مي­دهند.

از لحاظ تخیل، کودک همیشه در زمان حال زندگی می­کند؛ در حالیکه نوجوان می­تواند مفهوم گذشته و آینده را هم درک کند و آن­ها را به هم ربط دهد. از آن­جا که نوجوان به گذشته و آینده توجه می­کند و علاقه­اش به زمان حال کم می­شود، کار توافق و تطابق نوجوان با واقعیات خیلی دشوار است. گاهی قدرت تخیل نوجوان آن­قدر زیاد است که نمی­تواند تشخیص دهد چه چیز واقعیت دارد یا چه چیز زاییده تخیل اوست. حساسیت نوجوان که با تخیل تحریطک شده و توسعه می­یابد، تشکیل و رشد سرشت و منش، هوش و اراده نوجوان را تحت تأثیر قرار می­دهد. میل جنسی نیز تحت تأثیر محسوسات به ویژه دیدنی­ها و لمس­کردنی­ها قرار می­گیرند. از ویژگی دیگر دختران در سنین نوجوانی و جوانی تخیل و خیال­پردازی است. اگر تخیل در نوجوانی به درستی مهار نشود، تا سنین بزرگسالی باقی خواهد ماند و آثار مخربی در روح و روان به وجود می­آورد.      

 گفته اند تنها راه ورود شیطان در انسان خیال است. و جایگاه شیطان را قوه خیال معرفی کرده­اند. اگرچه باید متذکر شد که همه ثمرات خیال پردازی منفی نیست؛ چراکه هنر و اکتشافات و اختراعات نیز از خیال نشأت می­گیرد. اما باید گفت که دختر نوجوان عموما از ابزار تخیل به چیزهایی می­ اندیشد که یا دست­نیافتنی است و یا اگر هم باشد گناه آلوده است. بخشی از مراقبت های روحی و روانی در مسایل جنسی به مهار کردن قوه تخیل مرتبط است میل جنسی با تخیل آبیاری می شود.  به فرموده امیر مؤمنان: (فکرک فی المعصیة یحدوک علی الوقوع فیها؛ فکرت در معصیت، تو را به معاصی می­کشاند).[1] در تخیل، مغز به تحریک مداوم مشغول می­شود و نیروی حیات را از بین می­برد و انسان را از مسائل حقیقی و واقعی در زندگی باز می­دارد. والدین ومربیان باید، دختران نوجوان را با شناختی که در مورد تخیل و قوه خیال می دهند آثار سوء آن را متذکر شوند و راههای ورود شیطان به قوه خیال را به آنان بازگو نمایند تا قوه خیال خویش را رهبری کنند نه اینکه قوه خیال آنان و زندگیشان را مدیریت کند و به ناکجا آباد کشاند. خیال پردازی روح را خسته و افسرده می­کند و نیروی زیادی از ذهن و مغز می­گیرد. دختران و بانوانی که دچار مشکلات روحی و روانی هستند، از خیال­پردازی و اشتغالات فکری افراطی خود خسته شده و به دردسر افتاده­اند. تخیل، هوشیاری در لحظه و تمرکز بر حال را از بین می­برد و یکی از دلایل افت تحصیلی در دانش­آموزان دختر محسوب می­شود. از آن­جا که ادراکات حواس ظاهری انسان، مواد خام قوه خیال را شکل می­دهند، کنترل مجاری حواس ظاهر برای مهار قوه خیال ضرورت دارد. راههای ورود شیطان و افکار منفی به قوه خیال: چشم، گوش، زبان، لمس کردن و ....است. چشم و گوش یکی از ورودی­های مهم قوه خیال است. شنیدن حرفی یا سخنی نابجا یا موسیقی­ای نامناسب همه از دامهای شیطان است که موتور قوه خیال را روشن می­کند. چشم و نگاه کردن ابزار مهم دیگری برای قوه خیال است. آدمی موجودی لذت­جوست که از همه حواس خود به نوعی لذت می­برد و چشم نیز ابزار لذت است و اگر نگاه در ذهن تداعی و در قوه خیال بازسازی گردد هوسرانی­ها و گناه را به دنبال دارد.   2. تمیمی­ آمدی، عبد الواحد، غررالحکم و دررالحکم، ج1، ص 45.

  راهکارهایی برای هدایت  قوه خیال

1. خود را از محیط های محرک و موقعیت های تحریک آمیز دور نگه داشتن؛

از دیدن فیلم­های نامناسب و یا شنیدن موسیقی­ها یا الفاظ ناصحیح و یا خواندن رمان­ها یا کتابهای محرک خودداری کنند و به جای آنها فیلم­های ارزشی و خانوادگی را تماشا نمایند و از موسیقی­هایی استفاده کنند که لهو و لعب نباشد و آرامش بخش باشد و امید به زندگی و یاد خدا را در انسان ایجاد نماید.

2. کتابهای مفید علمی و تاریخی و ادبی ارزشی را مطالعه نمودن؛
3. از خلوت گزینی اجتناب کنند. و اگر تنها شدند حتما سرگرمی برای خود ایجاد کنند؛
4. قوه خیال اکثرا قبل از خواب به کار می­ افتد چون بی خوابی یکی دیگر از مشکلات نوجوانان است . پس باید سعی نمایند جسم خود را خسته و نیازمند به خواب کنند. بهتر است که قبل از نیازمندی کامل به خواب، به اتاق خواب نرود و در رختخواب دراز نکشد.
5. ورزش برای نوجوانی که مملو از انرژی مصرف نشده است بسیار مفید است؛ زیرا هم جسمش را خسته و آماده برای خواب می­کند و هم ذهن و روح او را شاداب می­گرداند (بخصوص ورزش­های دسته­ جمعی).
6. استعدادهای ذوقی خود را بشناسند و آن را پرورش دهند که وقت­­های بیهوده خود را با آن کار بگذرانند. مانند نقاشی، خطاطی و .....
7. مهارتهای فنی متناسب با سن و جنس دختران مثل خیاطی، آشپزی، آرایشگری و ....بسیار مناسب است.
8. تغذیه خوب و مناسب و سالم داشتن و خواب مفید و کافی داشتن هم موثر است.

       

مسأله مهم دیگری که برای دختر نوجوان بسیار ضرورت می یابد؛ که بخصوص از طرف والدین باشد هم پدر و هم مادر که هر کدام جایگاه خودشان را دارند. ارضای نیاز محبت، باعث می­شود، دو نتیجه مهم از آن حاصل شود. اول اینکه با محبت، تبعیّت ایجاد می­گردد، وقتی تبعیت و پیروی ایجاد شد، شبیه شدن محبّ هم به وجود می­آید. یعنی از او الگوپذیری می­کند برای دریافت محبت بیشتر. در قرآن کریم آمده است:*فبما رحمه من الله لنت لهم و لو کنت فظّا غلیظ القلب لا نفضّوا؛*([1]) حضرت علی (علیه السّلام) دراین­باره می­فرمایند: (دلهای انسان­ها همچون حیوانات وحشی است، هر کس از راه محبت وارد شود، به او گرایش پیدا می­کند).([2])

• همیشه خود میل جنسی موضوعیت ندارد بلکه گاهی آنجه محرک برای عادت نامناسب می شود خستگی و اضطراب، بی حوصلگی و نداشتن تفریح سالم است. حالات روحی در دوران قاعدگی نیز خود محرک است برای امیال اقناع نشده در دختران.

روان شناسان معتقدند که خودارضایی با اضطراب فرد رابطه دارد؛ یعنی فردی که اضطراب دارد برای تخلیه اضطراب هایش دست به این عمل می زند و همیشه به  دلیل شهوت جنسی نیست. برای همین است فردی که قصد ترک این عمل دارد را بررسی بالینی می نمایند تا اضطراب فرد و میزان آن را شناسایی کنند که در مواردی نیاز به دارودرمانی نیز هست. خوب است این دختر با یک روان شناس بالینی درباره این موضوع صحبت کند تا بررسی گردد که اگر اضطراب ایشان بالاست، درمان گردد؛ چراکه اگر اضطراب باقی باشد و ایشان تلاش برای ترک این عمل داشته باشند بعد از مدت کوتاهی ممکن است دوباره این عمل را شروع نمایند. شرایط خانوادگی خوب، دوربودن فضای خانواده از تشنج و مجادله های خانوادگی، ارتباط خوب والدین با هم و با ایشان بسیار کمک کننده می باشد.               [1]. (پس به (برکت) رحمت الهی با آنان نرمخو شدی و اگر تندخو و سخت­دل بودی بی­گمان از پیرامون تو پراکنده می­شدند). سوره آل عمران، آیه 159. [2]. (قلوب الرّجال وحشیّة فمن تألّفها أقبَلَت علیه؛)، ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، منشورات مکتبه آیه الله العظمی مرعشی نجفی، قم، 1404ق. حکمت­ها،50.

برای درمانش روشهایی گفتند مثل اینکه:  1. مشت به زمین بزنید تا افکارتان پراکنده گردد و با گفتن ذکر «لاحول و لاقوه الا بالله العلی العظیم» محل را ترک کنید.  2.کش شوک: کش نازکی را به مچ یا بازوی خود ببندید و هنگام تحریک جنسی کش را چندین بار بکشید و رها کنید تا درد شدیدی ایجاد گردد و تحریک جنسی خاموش شود          3 . تصاویر ذهنی: لذت کاذب تحریک جنسی را با يک امر منزجر‎کننده ذهني مانند تصور صحنه تهوع‌آور پيوند بزنيد؛ مثلاً بدني که مايه تحريک جنسي شده را به صورت شکمی پاره مجسم کنید يا با صحنه خوردن داروي تلخ پيوند بزنيد.

1. از تکنیک ذهن‎گردانی استفاده کنید؛ بدین صورت که خاطرات خوشی (ترجیحا خاطرات معنوی مثل یک سفر زیارتی) را همیشه در ذهن داشته باشید و موقع هجوم افکار شیطانی در ذهن حاضر کنید.

  منبع برای مطالعه بیشتر:

1. غلامی، یوسف، اخلاق و رفتارهای جنسی، دفتر نشر معارف، تهران، 1384.

 

جمع بندی: پرسش: یکی از بستگان ما دختر 14 ساله ای دارد که خودارضایی می کرد ولی در حال حاضر تصمیم به ترک این کار ناپسند را دارد چه راهکارهایی هست که بتواند بر نفسش غلبه کند. پاسخ: سپاسگزار از اینکه دغدغه مند مشکل دیگران هستید و در پی راهکاری برای برطرف نمودن آن می باشید. در ابتدا لازم است عرض نمایم که دختران در سن نوجوانی یکی از ویژگی های بارزشان تخیل و رویاپردازی است  گفته اند تنها راه ورود شیطان در انسان خیال است. و جایگاه شیطان را قوه خیال معرفی کرده اند. باید گفت که دختر نوجوان عموما از ابزار تخیل به چیزهایی می اندیشد که یا دست‌نیافتنی است و یا اگر هم باشد گناه آلوده است. بخشی از مراقبت های روحی و روانی در مسایل جنسی به مهار کردن قوه تخیل مرتبط است میل جنسی با تخیل آبیاری می شود.  به فرموده امیر مؤمنان: (فکرک فی المعصیة یحدوک علی الوقوع فیها؛ فکرت در معصیت، تو را به معاصی می کشاند).([1]) از آن جا که ادراکات حواس ظاهری انسان، مواد خام قوه خیال را شکل می دهند، کنترل مجاری حواس ظاهر برای مهار قوه خیال ضرورت دارد. راههای ورود شیطان و افکار منفی به قوه خیال: چشم، گوش، زبان، لمس کردن و ....است. چشم و گوش یکی از ورودی های مهم قوه خیال است. شنیدن حرفی یا سخنی نابجا یا موسیقی ای نامناسب همه از دامهای شیطان است که موتور قوه خیال را روشن می کند. چشم و نگاه کردن ابزار مهم دیگری برای قوه خیال است. آدمی موجودی لذت جوست که از همه حواس خود به نوعی لذت می برد و چشم نیز ابزار لذت است و اگر نگاه در ذهن تداعی و در قوه خیال بازسازی گردد هوسرانی ها و گناه را به دنبال دارد. راهکارهایی برای هدایت  قوه خیال

1. خود را از محیط های محرک و موقعیت های تحریک آمیز دور نگه داشتن؛

از دیدن فیلم های نامناسب و یا شنیدن موسیقی ها یا الفاظ ناصحیح و یا خواندن رمان ها یا کتابهای محرک خودداری کنند و به جای آنها فیلم های ارزشی و خانوادگی را تماشا نمایند و از موسیقی هایی استفاده کنند که لهو و لعب نباشد و آرامش بخش باشد و امید به زندگی و یاد خدا را در انسان ایجاد نماید.

2. از خلوت گزینی اجتناب کنند. و اگر تنها شدند حتما سرگرمی برای خود ایجاد کنند؛
3. قوه خیال اکثرا قبل از خواب به کار می افتد چون بی خوابی یکی دیگر از مشکلات نوجوانان است . پس باید سعی نمایند جسم خود را خسته و نیازمند به خواب کنند. بهتر است که قبل از نیازمندی کامل به خواب، به اتاق خواب نرود و در رختخواب دراز نکشد.
4. ورزش برای نوجوانی که مملو از انرژی مصرف نشده است بسیار مفید است؛ زیرا هم جسمش را خسته و آماده برای خواب می کند و هم ذهن و روح او را شاداب می گرداند (بخصوص ورزش های دسته جمعی)

• همیشه خود میل جنسی موضوعیت ندارد بلکه گاهی آنجه محرک برای عادت نامناسب می شود خستگی و اضطراب، بی حوصلگی و نداشتن تفریح سالم است. حالات روحی در دوران قاعدگی نیز خود محرک است برای امیال اقناع نشده در دختران.

روان شناسان معتقدند که خودارضایی با اضطراب فرد رابطه دارد؛ یعنی فردی که اضطراب دارد برای تخلیه اضطراب هایش دست به این عمل می زند و همیشه به  دلیل شهوت جنسی نیست. برای همین است فردی که قصد ترک این عمل دارد را بررسی بالینی می نمایند تا اضطراب فرد و میزان آن را شناسایی کنند که در مواردی نیاز به دارودرمانی نیز هست. خوب است این دختر با یک روان شناس بالینی درباره این موضوع صحبت کند تا بررسی گردد که اگر اضطراب ایشان بالاست، درمان گردد؛ چراکه اگر اضطراب باقی باشد و ایشان تلاش برای ترک این عمل داشته باشند بعد از مدت کوتاهی ممکن است دوباره این عمل را شروع نمایند. شرایط خانوادگی خوب، دوربودن فضای خانواده از تشنج و مجادله های خانوادگی، ارتباط خوب والدین با هم و با ایشان بسیار کمک کننده می باشد برای درمانش روشهایی گفتند مثل اینکه:  1. مشت به زمین بزنید تا افکارتان پراکنده گردد و با گفتن ذکر «لاحول و لاقوه الا بالله العلی العظیم» محل را ترک کنید.  2.کش شوک: کش نازکی را به مچ یا بازوی خود ببندید و هنگام تحریک جنسی کش را چندین بار بکشید و رها کنید تا درد شدیدی ایجاد گردد و تحریک جنسی خاموش شود          3 . تصاویر ذهنی: لذت کاذب تحریک جنسی را با يک امر منزجر‎کننده ذهني مانند تصور صحنه تهوع‌آور پيوند بزنيد؛ مثلاً بدني که مايه تحريک جنسي شده را به صورت شکمی پاره مجسم کنید يا با صحنه خوردن داروي تلخ پيوند بزنيد.

1. از تکنیک ذهن‎گردانی استفاده کنید؛ بدین صورت که خاطرات خوشی (ترجیحا خاطرات معنوی مثل یک سفر زیارتی) را همیشه در ذهن داشته باشید و موقع هجوم افکار شیطانی در ذهن حاضر کنید.

  منبع برای مطالعه بیشتر:

1. غلامی، یوسف، اخلاق و رفتارهای جنسی، دفتر نشر معارف، تهران، 1384.

پی نوشت: 1. تمیمی آمدی، عبد الواحد، غررالحکم و دررالحکم،موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، 1407ق، ج1، ص 45.