جمع بندی تفاوت علم خداوند و علم بشری

بسم الله الرحمن الرحیم با سلام و احترام

آیا علم خداوند با علم بشری متفاوت هست یعنی وقتی گفته میشه از نظر علمی مشکل داره یعنی چی؟ این مسئله برام قابل هضم نیست، بشر هرچه قدر هم عالم باشه که در حد خدا عالم نیست، در مورد چه عملی صحبت میکنه؟ یعنی باید همه چیز دیکته وار به مردم ارائه بشه بدون در نظر گرفتن فرهنگ و دین....؟

سوال شما خیلی واضح نیست، اما با توجه به آنچه که بنده از بیان شما برداشت می کنم باید عرض کنم منظور از علم گاهی مطلقِ دانستن است، فرقی نمی کند از چه راهی حاصل شده باشد، مثلا من می گویم: «من به وجود روح علم دارم» و گاهی تعبیر علم مختص علوم تجربی است، مثلا می گویم: یافته های علمی نشان می دهد که تحرّک و تغذیه در سلامتی نقش دارند. بشر وقتی چیزی را با علم می سنجد و مثلا میگوید برخلاف علم است، یا از نظر علمی مشکل دارد عموما منظورش معنای دوم علم، یعنی علوم تجربی است. همانطور که فرموده اید علوم انسان محدود است، علاوه بر اینکه در همین یافته ها هم بنا بر قول صحیح تر قطعیتی در کار نیست. بنابراین این که بخواهد با یافته های علمی حقائق را به صورت قطعی بسنجد صحیح نیست، اما از آن طرف اینگونهه م نیست که این یافته ها بی ارزش باشند، یعنی در جایی که یافته مثلا طبی از طریق متقن وجود دارد خب چون ما فعلا راه دیگری به حقییقت نداریم باید به همین عمل کنیم، نمی توانیم به بهانه این که ما همه چیز را نمیدانیم همین مقدار اندکی را که میدانیم را هم کنار بگذاریم. بنابراین علوم تجربی یارای برابری با گزاره های قطعی عقلی  یا دینی را ندارد، اما اگر یک یافته تجربی با عقل و دین در تعارض نبود اتفاقا عمل کردن و پایبند بودن به آن منطقی است.

با سلام و احترام

گفته های دینی خیلی اوقات تفسیر پذیر اند و یکی از منابع تفسیر هم علم است. در اکثر موارد نمی توان مستقیما از ظاهر یک آیه یا روایت یک مسئله علمی را برداشت کرد، بلکه باید به علم رجوع کنیم و آن را ملاک تشخیص مفهوم منابع دینی قرار دهیم.

 در این که علم میتواند برای گزاره های دینی نقش یک مفسر را ایفا کند حرفی نیست، اما نکته ای که لازم است بدان توجه داشت این است که نباید گمان شود که دین به این دستاوردهای علمی وابسته است، چرا که اولا روایات شفافی هم وجود دارد، و ثانیا به هر حال این تفاسیر علمی یقینی نیستند، بلکه نهایتا می توانند موید محسوب شوند چون علوم تجربی اساسا به یقین منتهی نمیشوند.

اسلام برای خطبه عقد یک نقش ماورایی در نظر میگیره که شاید از نظر تجربی قابل بررسی نباشه.

من فکر نمی کنم که اینطور باشه؛ بلکه این خطبه در حکم یک عقد قرارداد هست. اسلام تمام آنچه که در ادیان و سنت های مردم جهان ازدواج را از رابطه نامشروع جدا می کند اعتبار قائل شده است، یعنی بچه های آنها را حلال زاده و ازدواجشان را معتبر می داند در حالی که هر کدام طبق سنت خودشان ازدواج کرده اند. یعنی در هر جامعه ای یک خطبه یا یک  رفتار وجود دارد که روابط مشروع و ازدواج را از روابط نامشروع و زنا جدا می سازد، و این یک اعتبار اجتماعی است که اسلام آن را تایید کرده است.

با سلام و احترام

 آیا این علمی که بشری بهش دست پیدا کرده می تونه متناقض با اون علم خداوند باشه

خیلی از گزاره های علمی با دین در تعارض نیست، اما اگر یک گزاره علمی با یک گزاره دینی که به صورت قطعی از گزاره های دینی است تعارض داشته باشد قطعا خود این تعارض نشان میدهد که آن گزاره علمی درست نیست. مثالی که شما در خصوص روانشناسی زدید مثال درستی است چون این علم مبتنی بر یک سری مبانی انسان شناسی غربی است، یعنی انسان را یک حیوان تکامل یافته ژنتیکی تعریف می کند، خب طبیعتا ارتباط با مرد مورد علاقه میتواند یک راهکار برای جذب او ارائه شود، اما چنین راهکاری با مبانی انسانی شناسی و راهکارهای روانشناسی دینی سازگار نیست.

جمع بندی ________________________________ پرسش: آیا علم خداوند با علم بشری متفاوت است؟ وقتی گفته میشود فلان چیز از نظر علمی مشکل دارد یعنی چه؟ بشر هرچقدر هم عالم باشد بالاخره در حد خدا عالم نیست، در مورد چه علمی صحبت میکند؟ پاسخ: سوال شما خیلی واضح نیست، اما با توجه به آنچه که بنده از بیان شما برداشت می کنم باید عرض کنم منظور از علم گاهی مطلقِ دانستن است، و در این معنا تفاوتی بین خداوند و انسان نیست. اما گاهی تعبیر علم مختص علوم تجربی است، مثلا می گوییم: یافته های علمی نشان می دهد که تحرّک و تغذیه در سلامتی نقش دارند. بشر وقتی چیزی را با علم می سنجد و مثلا میگوید برخلاف علم است، یا از نظر علمی مشکل دارد عموما منظورش همین معنا، یعنی علوم تجربی است. همانطور که فرموده اید علوم انسان محدود است، علاوه بر اینکه در همین یافته ها هم بنا بر قول صحیح تر، قطعیتی در کار نیست. بنابراین این که کسی بخواهد همه چیز را در قلمرو تجربه دانسته، و با یافته های علمی حقائق را به صورت قطعی بسنجد، این صحیح نیست، اما از آن طرف اینگونه هم نیست که این یافته ها بی ارزش باشند، یعنی در جایی که یافته مثلا طبی از طریق متقن وجود دارد خب چون ما فعلا راه دیگری به حقیقت نداریم باید به همین عمل کنیم، نمی توانیم به بهانه این که ما همه چیز را نمیدانیم همین مقدار اندکی را که میدانیم را هم کنار بگذاریم. بنابراین اگرچه علوم تجربی یارای برابری با گزاره های قطعی عقلی  یا دینی را ندارد، اما اگر با عقل و دین در تعارض نبود اتفاقا عمل کردن و پایبند بودن به آن منطقی است. طبق آنچه گذشت روشن میشود یافته های علمی میتواند برای گزاره های دینی نقش یک مفسر و یا مؤید را ایفا کند، اما نباید گمان شود که دین به این دستاوردهای علمی وابسته است، بلکه صرفا می توانند تایید و تأکیدی بر حقانیت دین قلمداد شوند، اما اگر یک گزاره علمی با یک گزاره دینی که به صورت قطعی از گزاره های دینی است تعارض داشته باشد قطعا خود این تعارض نشان میدهد که آن گزاره علمی درست نیست، چرا که دین مبتنی بر عقل است، اما علم مبتنی بر تجربه، و تجربه نمیتواند یافته های عقلی را نقض کند.