جمع بندی پایه های مذهبی خود را چگونه مستحکم کنیم؟
تبهای اولیه
پایه های مذهبی خود را چگونه مستحکم کنیم؟
سلام. خیلی ممنونم از پاسخگویی شما
من مدتی هست که در خودم متوجه ی کاهلی و سستی در انجام واجبات دینی شدم و در مسیر دینداری و مجاهدت با نفس دچار ضعف هستم خودم ریشه یابی کردم به این نتیجه رسیدم که شناخت من از دین زیاد نیست به نطر شما مطالعه ی چه کتاب هایی میتونه کمک کننده باشه و یا چه کارهایی رو پیشنهاد میدید تا ثبات در دینداری در من افزایش پیدا کنه.

سلام. من مدتی هست که در خودم متوجه ی کاهلی و سستی در انجام واجبات دینی شدم و در مسیر دینداری و مجاهدت با نفس دچار ضعف هستم خودم ریشه یابی کردم به این نتیجه رسیدم که شناخت من از دین زیاد نیست به نطر شما مطالعه ی چه کتاب هایی میتونه کمک کننده باشه و یا چه کارهایی رو پیشنهاد میدید تا ثبات در دینداری در من افزایش پیدا کنه؟سلام و ادب در پاسخ، نکاتی را تقدیم می کنم، ان شاءالله اهتمام و عمل به آنها در نورانیت و رفع مشکلات، راهگشاست: الف. تقویت شناخت و تحکیم اعتقادات: قدم اول در رسیدن به منزل اعتقاد و باور قلبی، و تقویت ایمان و یقین، شناخت است، باید با مطالعه کتابهای اعتقادی در سطح سنی خودتان، شناخت و معرفت دینی تان را قوی کنید و روی باورهای دینی کار کنید. (1) نقش اعتقادات و خودشناسی و خداشناسی در زندگی و سلوک انسان در مسیر تعالی و کمال، از اهمیت ویژه ای برخوردار است، در واقع، اعتقادات و شناخت خود، نقش ریشه و پایه را نسبت به دو رکن دیگر دارد، از کوزه همان برون تراود که در اوست. اگر ریشه (اعتقادات) ناقص و سست یا آلوده و بیمار باشد، همان نقص و سستی و آلودگی و بیماری به دیگر ارکان و اجزاء درخت وجود انسان (اخلاق و اعمال) نیز رسوخ میکند. فلذا پرداختن و توجه به تقویت و تعمیق اعتقادات دینی در مقام اولویت اول است. در این مسیر ارتباط با محافل و مراکز معرفتی و دینی و دوستان مؤمن و پاک بسیار در تحکیم اعتقادات و دیانت شما کمک می کند. به همین منظور باید از فضاها و دوستان ناسالم که در تضعیف عقیده و اخلاق شما تأثیر زیادی دارند بشدت پرهیز کنید. بدانید همانقدر که دوستان خوب و مؤمن می توانند شما را از لحاظ معرفتی بزرگ کنند و به معنویت و اخلاق شما بیفزایند، دوستان ناباب و گمراه شما را از سعادت و کمال و حسن عاقبت، فرسنگ ها دور می کنند.امیر مؤمنان علی (علیه السلام) در باره خطر رفیق بد می فرماید: «اِحذَر مُجالَسَةَ قَرينِ السَّوءِ ؛ فَإِنَّهُ يُهلِكُ مُقارِنَهُ، ويُردي مُصاحِبَهُ؛ از همنشينى با همنشين بد بپرهيز ؛ زيرا او همنشين خود را هلاك مى كند و يار خود را تباه مى سازد .» (2) ادامه دارد ... پی نوشت: 1. برای مطالعه ر.ک: کتاب استاد و پیر، استاد شهید هاشمی نژاد، مناظرات ایدئولوژیکی، آیت الله ری شهری، توحید مفصل، اصول عقاید، همچنین خودشناسی آیت الله مصباح یزدی، توحید و معاد محسن قرائتی، کتابهای استاد شهید مطهری، فلسفه آفرینش، عبدالله نصری و ... 2. عبدالواحد آمدی، غررالحکم، ج 1، ص 142، برای مطالعه بیشتر ر.ک: کتاب رفیق شناسی، ابراهیم خرّمی مشگانی، انتشارات مرسل.
ادامه مطلب ...
ب. تقویت ایمان با خودسازی، عمل به وظایف، اصلاح نفس، رعایت تقوا و اخلاق:
در این مرحله، چند گام لازم است:
گام اول. اولین توصیه اصحاب معرفت و علمای اخلاق، انجام واجبات و ترک محرمات، رعایت حلال و حرام و تقوا و پرهیزکاری است تا قلب و روح ما مستعد قبول هدایت های خاص و انوار معارف توحیدی بشود.(1)
گام دوم. اینکه به همه حوادث و اتفاقات و پدیده های پیرامونی، به چشم استاد و راهنما و پند و عبرت بنگریم و همه پدیده ها را به چشم کتاب ببینیم و مطالعه کنیم. (2)
گام سوم. اینکه باید هم از عمق جان طلب کنیم و هم با تلاش و مجاهدت و پرهیزکاری، صدق طلبمان را ثابت کنیم. باید همچون کشاورزی باشیم که زمینش را آماده می کند، علف های هرز را قلع و قمع کرده، شخم می زند، بذر مناسب می کارد و به انتظار لطف و رحمت و هدایت الهی (باران) چشم به آسمان می دوزد نه اینکه کنار زمین بنشینیم و فقط به انتظار باران باشیم.
در نتیجه، وقتی حقیقتا طالب باشیم، برای تقویت معرفت و شناخت مطالعه را وارد زندگیمان کنیم، به دستورات دین چنانکه وارد شده عمل کنیم، مجاهدت کنیم، موانع را رفع کنیم، دریچه های قلب و جانمان را از ورود حرام و گناه، حفظ کنیم، اسباب و مقدمات حال خوب را فراهم کنیم و استقامت بورزیم، قطعا طبق وعده حق خداوند انوار هدایت های تکمیلی بر قلبمان نازل می شود و روز به روز حال معنوی مان بهتر می شود و در مسیر طاعت و بندگی خدا ثابت قدم تر می شویم. (3)
و در آخر، برای درمان بیماریهای روحی و ترک رذایل اخلاقی و نفسانی در کتب اخلاقی دستور العمل های خاصی باز شماری و توصیه شده است. مراجعه ی به کتابهای اهل فن و وارستگان، توکل به خدا و اخذ ارشاد از بزرگان توصیه می شود، همچنین مطالعه در کیفیت زندگی اهل معرفت و توصیههای معرفتی و معنوی از علمای سابق و لاحق، ان شاء الله راه گشاست.(4)
موفق باشید.
پی نوشت ها:
1. قوله کریم: «وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَناَ» (عنکبوت، 60) و «إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا».(انفال، 29).
2.چنانکه مولا امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) فرموده اند: «ما أکثرُ العِبَر و أقلّ الاِعْتِبار؛ چه بسیارند عبرتها و چه اندکند عبرت گیرندگان».(نهج البلاغه، حکمت 297).
3. قوله کریم: «إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ»(فصلت، 30).
4. از جمله به کتابهایی در زندگی، احوالات و توصیه های اخلاقی عالمان ربانی مانند: مرحوم آیت الله بهجت، آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، امام خمینی ره، آیت الله نخودکی اصفهانی، آیت الله حق شناس و... مراجعه کنید.
جمع بندی
پرسش:
مدتی در خودم متوجه کاهلی و سستی در انجام واجبات دینی شدم و در مسیر دینداری و مجاهدت با نفس دچار ضعف هستم با ریشه یابی به این نتیجه رسیدم که شناخت من از دین زیاد نیست به نظر شما مطالعه ی چه کتاب هایی میتواند در رفع مشکل مؤثر باشد و یا چه کارهایی پیشنهاد میدهید تا ثبات در دینداری، در من افزایش پیدا کند؟
پاسخ:
در پاسخ، نکاتی را تقدیم می کنم، ان شاءالله اهتمام و عمل به آنها در نورانیت و رفع مشکلات، راهگشاست:
الف. تقویت شناخت و تحکیم اعتقادات:
قدم اول در رسیدن به منزل اعتقاد و باور قلبی، و تقویت ایمان و یقین، شناخت است، باید با مطالعه کتابهای اعتقادی در سطح سنی خودتان، شناخت و معرفت دینی تان را قوی کنید و روی باورهای دینی کار کنید. (1) نقش اعتقادات دینی، خودشناسی و خداشناسی در زندگی و سلوک انسان در مسیر تعالی و کمال، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اگر ریشه (اعتقادات) ناقص و سست یا آلوده و بیمار باشد، همان نقص و سستی و آلودگی و بیماری به دیگر ارکان و اجزاء درخت وجود انسان (اخلاق و اعمال) نیز رسوخ میکند. فلذا پرداختن و توجه به تقویت و تعمیق اعتقادات دینی در مقام اولویت اول است.
در این مسیر ارتباط با محافل و مراکز معرفتی و دینی و دوستان مؤمن و پاک به شما کمک می کنند. در همین راستا، باید از فضاها و دوستان ناسالم بشدت پرهیز کنید. بطور قطع، همانقدر که دوستان خوب و مؤمن می توانند شما را از لحاظ معرفتی بزرگ کنند و به معنویت و اخلاق شما بیفزایند، دوستان ناباب و گمراه شما را از سعادت و کمال و حسن عاقبت، فرسنگ ها دور می کنند. امیر مؤمنان علی (علیه السلام) در باره خطر رفیق بد می فرماید: «اِحذَر مُجالَسَةَ قَرينِ السَّوءِ؛ فَإِنَّهُ يُهلِكُ مُقارِنَهُ، ويُردي مُصاحِبَهُ؛ از همنشينى با همنشين بد بپرهيز؛ زيرا او همنشين خود را هلاك مى كند و يار خود را تباه مى سازد.»(2)
ب. تقویت ایمان با خودسازی، عمل به وظایف، اصلاح نفس، رعایت تقوا و اخلاق:
در این مرحله، پیگیری چند گام لازم است:
گام اول. اولین توصیه اصحاب معرفت و علمای اخلاق، انجام واجبات و ترک محرمات، رعایت حلال و حرام و تقوا و پرهیزکاری است تا قلب و روح ما مستعد قبول هدایت های خاص و انوار معارف توحیدی بشود.(3)
گام دوم. اینکه به همه حوادث و اتفاقات و پدیده های پیرامونی، به چشم استاد و راهنما و پند و عبرت بنگریم و همه پدیده ها را به چشم کتاب ببینیم و پیرامون آنها مطالعه کنیم.(4)
گام سوم. اینکه باید هم از عمق جان طلب کنیم و هم با تلاش و مجاهدت و پرهیزکاری، صِدق طلبمان را ثابت کنیم. باید همچون کشاورزی باشیم که زمینش را آماده می کند، علف های هرز را قلع و قمع کرده، شخم می زند، بذر مناسب می کارد و به انتظار لطف و رحمت و هدایت الهی (باران) چشم به آسمان می دوزد نه اینکه کنار زمین بنشینیم و فقط به انتظار باران باشیم.
در نتیجه، وقتی حقیقتا طالب باشیم، برای تقویت معرفت و شناخت، مطالعه و تفکر را وارد زندگیمان کنیم، به دستورات دین چنانکه سفارش شده عمل کنیم، مجاهدت کنیم، موانع را رفع کنیم، دریچه های قلب و جانمان را از ورود حرام و گناه، حفظ کنیم، اسباب و مقدمات حال خوب را فراهم کنیم و استقامت بورزیم، قطعا طبق وعده حق خداوند انوار هدایت های تکمیلی بر قلبمان نازل می شود و روز به روز حال معنوی مان بهتر می شود و در مسیر طاعت و بندگی خدا بیشتر ثابت قدم می شویم. (5) و در آخر، برای درمان بیماریهای روحی و ترک رذایل اخلاقی و نفسانی در کتب اخلاقی دستور العمل های خاصی باز شماری و توصیه شده است. مراجعه ی به کتابهای اهل فن و وارستگان، توکل به خدا و اخذ ارشاد از بزرگان توصیه می شود، همچنین مطالعه در کیفیت زندگی اهل معرفت و توصیههای معرفتی و معنوی از علمای سابق و لاحق، ان شاء الله راه گشاست.(6)
پی نوشت ها:
1. برای مطالعه ر.ک: کتاب استاد و پیر، استاد شهید هاشمی نژاد، مناظرات ایدئولوژیکی، آیت الله ری شهری، توحید مفصل، اصول عقاید، همچنین خودشناسی برای خودسازی، آیت الله مصباح یزدی، توحید و معاد، محسن قرائتی، کتابهای استاد شهید مطهری، فلسفه آفرینش، عبدالله نصری و ...
2. عبدالواحد آمدی، غررالحکم، ج 1، ص 142، برای مطالعه بیشتر ر.ک: کتاب رفیق شناسی، ابراهیم خرّمی مشگانی، انتشارات مرسل.
3. قوله کریم: «وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَناَ» (عنکبوت، 60) و «إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا».(انفال، 29).
4.چنانکه مولا امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) فرموده اند: «ما أکثرُ العِبَر و أقلّ الاِعْتِبار؛ چه بسیارند عبرتها و چه اندکند عبرت گیرندگان».(نهج البلاغه، حکمت 297).
5. قوله کریم: «إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ»(فصلت، 30).
6. از جمله به کتابهایی در زندگی، احوالات و توصیه های اخلاقی عالمان ربانی مانند: مرحوم آیت الله بهجت، آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، امام خمینی ره، آیت الله نخودکی اصفهانی، آیت الله حق شناس و... مراجعه کنید.