جمع بندی فضایل اخلاقی چیست؟

باسلام
در خصوص فضایل اخلاقی یا محسنات همین طور که عرض فرمودید در بیشتر مکاتب در ان زمینه بحث شده اما بهتره معنی فضایل اخلاقی مقداری باز شود همان طور که مستحضرید نقطه مقابل رذایل اخلاقی فضایل اخلاقی هستند.
از بین بردن رذایل به اندازه بدست اوردن فضایل سخت و دشوار است اما میتوان رذایل را
در زندگی اجتماعی و خانواده هر چه بیشتر کم و به فضایل افزود .
در عوض اینکه اینقدر انتقاد گر باشیم بهتر به نقاط مثب ان هم فکر کنیم
__بجای ترس ایمان داشته باشیم که خدا من را تنها نمی گذارد چون من با او هستم
__بجای ریا کاری رک باشیم
__به جای طمع یه خورده سخاوت هم داشته باشیم
اینجوریه که کفه فضایل سنگین تر شده و نقایص دیگر جلوه ای نخواهند داشت
همین طور که یک رذیله میتواند شخصی را برنجاند حسنات میتواند خلق خدا را
خوشحال و امیدوار کرده به راه درست هدایت کند.:Gol:

سلام

درتکمیل پست قبلی:

صراط مستقیم و راه راستی که از پیمودن ان قلب سلیم نصیب انسان میشود و در نتیجه به مقام قربت میرسد صراط توحید است بطوری که اگر کسی در توحید صفاتی و افعالی به حد یقین برسد و در مقام عبودیت استقامت کند و از هر رذیله ای پاک شده و به فضیلت روی اورد
لایق مقام قرب خواهد شد
برداشت از قلب سلیم نوشته حاج سید عبدالحسین
دستغیب شیرازی

:Gol:

وقتی كه می‏آييم سراغ تربيت دينی می‏بينيم اين مفاهيم ديگر مفاهيم تو خالی نيست ، مفاهيم تو پر است ، حق ، عدالت ، صلح ، همزيستی ، عفت ، تقوا ، معنويت ، راستی ، درستی و امانت ، تمام اينها الفاظی هستند تو پر ، و پايه و مبنا و منطق دارند اساس مطلب اين است كه ما برای اخلاق‏ چه منطقی به دست بياوريم آيا می‏توانيم از غير راه خداشناسی و معرفة الله‏ برای اخلاق منطق مستدل پيدا بكنيم ؟ نه پشتوانه و اعتبار همه اين مفاهيم‏ خداشناسی است اگر ايمان نباشد [ اخلاق ] مثل اسكناسی است كه پشتوانه‏ نداشته باشد ابتدا ممكن است عده ای نفهمند ولی اساس و پايه ندارد مگر فرانسويها اول كسانی نبودند كه اعلاميه جهانی حقوق بشر را منتشر كردند ؟ ولی اين اعلاميه در جنگ جهانی اول و دوم كجا رفت ؟ ! در حادثه الجزاير كجا رفت ؟ ! مگر آنجا حقوق بشر نبود ؟ ! مگر جز اين بود كه يك ملت حق‏ خودش را می‏خواست ؟ ! غير از اين كه حرف ديگری نبود آنوقت چه كارهايی‏ كه نشد ! آيا به زن رحم كردند ؟ به بچه رحم كردند ؟ به آثار تمدن رحم‏ كردند ؟ به كتابخانه ها رحم كردند ؟ به مؤسسات فرهنگی رحم كردند ؟ به‏ معابد رحم كردند ؟ ( در زمان خودمان می‏بينيد ) چرا ؟ چون پايه نداشت . ص286

بيانی دارد قرآن كريم ، می‏فرمايد : « و من الناس من يعجبك‏ قوله فی الحيوش الدنيا و يشهد الله علی ما فی قلبه و هو الد الخصام بعضی از مردم هستند كه وقتی به گفته شان نگاه می‏كنی ، وقتی به نوشته‏ هاشان نگاه می‏كنی ، وقتی به اعلاميه هاشان نگاه می‏كنی ، وقتی به كتابهاشان‏ نگاه می‏كنی در شگفت فرود می‏روی و حظ می‏كنی و خوشت می‏آيد كه عجب ملت‏ فهميده ای ، عجب ملت حقشناسی ، چه اعلاميه های خوبی داده اند خيلی هم‏ تأكيد می‏كنند : « و يشهد الله علی ما فی قلبه »خدا را هم گواه می‏گيرند كه اينها را كه من می‏گويم از عمق روحم سرچشمه می‏گيرد اما نمی‏دانی جايش‏ كه برسد ، روی دنده لجاجت كه بيفتد چه ها می‏كند : « و اذا تولی سعی فی‏ الارض ليفسد فيها و يهلك الحرث و النسل »آنوقت كه يكمرتبه روی آن‏ دنده لجبازی و خود خواهيش می‏افتد ، می‏بينيد اين حرفهايی كه برای او پوچ‏ و بی معنا بود اينجا اثر ندارد ، دنيا را می‏خواهد زير و رو بكند « سعی فی‏ الارض ليفسد فيها »می‏خواهد روی زمين را فاسد بكند « و يهلك الحرث و النسل »( 1 ) و نسل بشر و كشتها و آباديها را از بين ببرد در دين " خودی " مرز ندارد يعنی فضائل اخلاقی مرز ندارد ، و اخلاق دينی ديندار و غير ديندار نمی‏شناسد . اول آيه قرآن را بخوانم . در سوره نساء است : « يا ايها الذين آمنوا كونوا قوامين بالقسط شهداء لله و لو علی انفسكم او الوالدين و الاقربين ان يكن غنيا او فقيرا فالله اولی بهما فلا تتبعوا الهوی ان تعدلوا »( 2 )
ای كسانی كه ايمان آورده ايد به شدت به عدالت قيام كنيد ، وقتی كه‏ شهادت می‏دهيد ، وقتی كه پای حقی در ميان است فقط خدا را در نظر بگيريد ،
پاورقی : 1 ) سوره بقره ، آيات 204 و . 205 2 ) سوره نساء ، آيه . 135

به ضرر خودتان هم شده است بايد شهادت بدهيد ، به ضرر پدر و مادر هم شده است بايد شهادت بدهيد ، به ضرر اقربين هم شده است بايد شهادت بدهيد اين تعليم دين است ، و درباره همين تعليم چقدر ما داستان و حكايت داريم كه چون وقت گذشته عرض نمی‏كنم
در سوره مائده وقتی كه مسلمين می‏خواهند وارد مكه بشوند ، مكه ای كه‏ مصيبتها به سر مسلمين وارد آورده ، مكه ای كه دندان پيغمبر را شكسته ، مكه ای كه پيغمبر را از خودش بيرون كرده و عزيزان پيغمبر را به خاك و خون كشيده ، قرآن چنين دستور می‏دهد : « لا يجرمنكم شنان قوم علی ان لا تعدلوا اعدلوا هو اقرب للتقوی »( 1 ) مبادا دشمنی عده ای كه دشمن شما هستند شما را از مرز عدالت خارج بكند « اعدلوا » روی مرز عدالت كار بكنيد ، فكر نكنيد آنها مسلمان هستند يا نيستند ، دشمن هستند يا نيستند ، اين حرفها را در اين حساب نياوريد ، مبنای فضائل اخلاقی خداست ، شما به‏ خاطر خدا به فضائل اخلاقی پايبند هستيد [ مؤمن كسی است كه در فضائل اخلاقی‏ ] خويشان و فاميل و خانواده نشناسد ، اهل محل نشناسد ، باند نشناسد ، حزب نشناسد ، حتی خود دين را مرز قرار ندهد برای فضائل اخلاقی ، خودی را به قدری توسعه دهد كه شعاعش بی نهايت بشود : همه چيز از من است : " هر ملك ملك ماست كه ملك خدای ماست " همه از ما هستند

پاورقی : 1 ) سوره مائده ، آيه . 8

معیار و ملاک فضیلت و رذیلیت چیست؟

فرض میکنیم بدون در نظر گرفتن دین می خواهیم به این مساله

بپردازیم، حال باید یک معیار همگانی ارائه داد که به رای همه دست

یافتنی باشد این ملاک چیست ؟ :Hedye:

آنچه در همه انسان ها وجود دارد عقل و فطرت همان رسول

باطنی اگر یک انسان حتی بین حیوانات هم بزرگ شود باز هم ظلم

را قبیح میداند و عدل را حسن اصلا این درک ربطی به تربیت هم

ندارد بلکه به خلقت انسان ارتباط دارد حال از فطرت و عقل بپرسید


آیا کمک به دیگران فضیلت است یا رذیلت و آیا دروغ و فحاشی و

دزدی فضیلت است یا رذیلت حتما به جواب خود دست یافته اید اما

چه زیبا خداوند متعال به این موضوع اشاره دارد :

(...فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتىِ فَطَرَ النَّاسَ عَلَيهَْا آیه000)

سلام
اینکه ما مثلا تو خیابان یه خوراکی مثلا نون(یا شیرینی) داشته باشیم و دوستمون رو تو خیابان ببینیم و بهش تعارف نکنیم از نظر اسلام بده؟
اگه ناراحت بشه که بهش تعارف نکردیم چی؟
اگه در درونمون دلمون نخواد که بهش تعارف کنیم ولی کردیم دروغه>؟

باسلام و احترام
تعارف نکردن، معصیت حساب نمی شود اما از جهت اخلاقی وقتی انسان خوراکی به دست دارد از سخاوت و کرامت به دور است که تعارف نکند.

اگر ناراحت بشود که بیشتر از اخلاق به دور است.

به این کار دروغ نمی گویند؛ بلکه این عمل، مبارزه با نفس است، اینقدر باید انسان ادای انسانهای سخاوتمند را در بیاورد تا از جمله ی آنها بشود و دفعات بعدی به راحتی بذل مال بکند. در واقع این کارِ شما اولین پله و مرحله برای تکامل نفستان است. مسلماً اول انسان با سختی می بخشد و کم کم خلق و خویِ او خواهد شد.

پاسخ :یكی از مسائل اساسی در فلسفه اخلاق این است كه ملاك و معیار فضیلت اخلاقی چیست و چگونه می‎توان فعل اخلاقی را از فعل طبیعی بازشناخت. به تعبیر دیگر، با توجه به چه ملاكی است كه می‎توان فعلی را فضیلتی اخلاقی به شمار آورد؟