نگاهی دیگر به توبه

هنگامی که انسان به این حقیقت آگاه شد که در گذشته عمر از شناخت خدای متعال غفلت داشته ، و معلومش شد که جایگاه با عظمت نعمتها را درزندگی در راه خلاف و بیجا مصرف نموده و درنتیجه مبتلای به انواع گناهان با عظمت نعمتها را در زندگی در راه خلاف و بیجا مصرف نموده و درنتیجه مبتلای به انواع گناهان کبیره و صغیره شده و دچار خسارت گردیده و داغ ننگ بندگی هوا و هوس و شیطان درون و برون را برپیشانی حیات خود زده ، برای جبران آن واجب است وارد عرصه گاه ملکوتی توبه وفضای عرشی انابه و بازگشت به خدا گردد و راه بازگشت را با قدم دل و چراغ پر فروغ عقل و عزمی محکم و استوار و جهادی عاشقانه طی کند تا ظاهر و باطنش از فحشا و منکرات و از فسق و فجور و رذایل اخلاقی به طور کامل شستشو یابد این توجه و بیداری و این شستوی ظاهر و باطن از آلود گیها کلید آشتی با خدا است .
اولا : باید بداند که گناه بیماری است ، و انسان پاک بدنیا آمده است و بیماری ظاهر و باطن بر اثر یک سلسله عوامل خانوادگی ، اجتماعی و رفاقتهای ناسالم گریبانگیر انسان می شود وقتی بر انسان ثابت شد که گناه بیماری است و انسان بیمار باید معالجه شود به دنبال طیب می گردد چون برای بیماریهای معنوی هم طبیبان معالجی هست که با عمل به دستورات آنها بیماری ریشه کن می شود نسخه درمان گناه گنهکار عبادت از قرآن و نسخه انبیاء و امامان و علمای ربانی است. رسول خدا (ص) در کلامی خطاب به اهل گناه می فرماید: شما ای اهل گناه ، همچون بیماران هستید و پروردگارعالمیان چون طبیب است، صلاح مریض در عمل و تدبیر طبیب است، نه در اشتهای بیمار و خواسته های او. برخی از دستورات الهی برای معالجه چنین است :

۱ـ ان کنتم تحبون الله فاتبعونی یحببکم الله و یغفر لکم ذنوبکم …؟ ( اگر خدا را دوست دارید از من پیروی کنید که خدا شما را دوست بدارد گناهان شما را بیامرزد …) .
۲ـ یا ایها الذین آمنوا ان تتقوالله یجعل لکم فرقانا و یکفر عنکم سئیاتکم و یغفرلکم ( آیه ۸ سوره انفال )
۳ـ فان تابوا و اقاموا الصلاه و آتوا الزکاه فخلوسبیلهم ان الله غفور رحیم . بنا براین اگر گنهکار بخواهد توبه کند باید این امور را رعایت نماید .
۱ـ اقتدار به روش و منش پیامبران (ص) ۲ ـ رعایت تقوا و خود نگهداری از گناه ۳ـ گفتن به حق و صواب ۴ـ اطاعت از رسولخدا (ص) ۵ـ ایمان به خدا ۶ـ قطع رابطه با گناه ۷ـ برپا داشتن نماز ۸ـ اعتراف و اقرار به گناه در پیشگاه حضرت حق

ثانیا : اگر انسان از ماهیت شوم و ویرانگر گناه و معصیت با خبر گردد هرگز به گرد گناه نمی چرخد . گناه موجب زوال و مرگ زود رس می گردد ، چنانکه امام صادق (ع) فرمود: کسانی که بر اثر گناه می میرند تعدادشان بیشتر است نسبت به کسانی که جهت پایان یافتن عمر می میرند . اگر به گذشته تاریخ دقت شود می ببینم عمده ترین دلیل تباهی و درماندگی بشر بر اثر گناه طغیان بوده است .
امام باقر(ع) : در این زمینه می فرماید : هر نکبت و رسوایی که برسر انسان می آید از رهگذر گناه است . آیا انسان توانسته است شکر یکی از نعمتهای بی شمار الهی را به جا آورد تا نوبت به گناه برسد ، آیا پاسخ مهرورزیها ی خدای سراسر رحمت و مهربانی این است که انسان کمان معصیت به دست گیرد و تیر گناه شلیک نماید . ابلیس ملعون به پنج برنامه بدبخت شد : به گناه اقرار نکرد ، از گناه پشیمان نشد ، خود را سرزنش نکرد ، عزم توبه ننمود و از رحمت خدا مایوس شد . بنابراین انسان گنهکار وقتی از چاه غفلت بیرون آمد و متوجه شد که چگونه حریم الهی را شکسته است وعمر خود را درشبانه روز به سبب گناه تیره و تار ساخته است، واجب است با تمام گناهان درونی ، ترک رابطه کند و از پیروی شیطان و هوای نفس دست بردارد و توبه یک واجب فوری است نباید امروز و فردا کند که هر لحظه تعلل ، راه نجات را سخت تر می کند چون شیطان با تسویلات خود چنان او را سرگرم می کند که شاید هیچگاه توفیق توبه نیابد براستی چه ضمانتی برای اهل گناه وجود دارد که به آینده ای که به آن چشم دوخته اند برسند چه کسی به شخص جوان تعهد داده که جوانی را پشت سر گذاشته به پیری برسد ؟ از کجا که به هنگام غفلت از حق ، و آلوده بودن به گناه و غرق بودن در شهوات ناگهان مرگ درنرسد . چه بسیار جوانان آلوده دامنی که به خود گفتند : فعلا تا جوانیم از شهوات و لذایذ بهره مند شویم و به پیری توبه کنیم ، ولی مرگ در همان زمان جوانی گریبان آنان را گرفت . گناه جذام وار ایمان و عقیده ، اخلاق و شخصیت ، کرامت و انسانیت فرد گنهکار را می خورد لذا واجب است برای شستشوی برون و درون از گناه فورا توبه کند ، زیرا با توجه به آیات قرآن مجید واگذاردن توبه (تاخیر انداختن آن ) به هر علتی که باشد ستم و ظلم است . خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید : ومن لم یتب فاولئک هم الظا لمون. (کسی که توبه نکند از ستمکاران است )
ثالثا : توبه حقیقی چنانکه امیر مومنان (ع) فرموده است این چنین است که شش برنامه را اجرا کند :
۱ـ پشیمانی برآنچه که گذشت . ۲ـ تصمیم جدی بربازنگشتن به گناه ۳ـ ادا کردن حقوق مردم به مردم ۴ـ ادای واجبات ضایع شده ۵ـ آب کردن گوشتی که برگناه به بدن روییده تا جایی که اثری از آن گوشت نباشد ۶ـ چشاندن رنج طاعت به بدن ، چنانکه لذت معصیت به آن چشانده شد .
پس از اینکه با عزم جدی بر ترک گناه و نیت خالص توبه کند و شرائط را رعایت نماید و به رحمت الهی امید وار باشد ، خداوند نیز توبه پذیر است . آنگاه خواهد دید که زندگی در سایه بندگی و طاعت حق و بدور از گناه و معصیت چه لذت بخش و آرامش آفرین است .