سوالات من درباره ی معاد !!(کارشناس:فرقان)

كار بهشتيان
مردان بهشتي در دنيا كار بهشتيان را مي‌كنند. آن مطلبي كه خدا در قيامت درباره بهشتي‌ها انجام مي‌دهد، اين است كه: انساني كه در دنيا هست خاطرات تلخ و شيرين فراواني دارد. اصولاً دنيا از اين زشت و زيبايي‌ها پر است. بالاخره گل و خار، غم و شادي با هم‌اند، اين چنين نيست كه گل باشد و خار نباشد. شادي باشد ولي غم نباشد. مهر باشد ولي قهر نباشد. چراغ مصطفوي با شرار بولهبي است. اين تلخ و شيريني دنيا با هم است. انسان هردو را لمس مي‌كند. ولي وقتي وارد صحنه بهشت شد، تلخي‌ها كلاً از ياد او رخت برمي‌بندند. زيرا تلخي‌ها شامه جان را مي‌گزد. انسان را غمگين مي‌كند، نمي‌گذارد انسان فرحناك باشد. ولي وقتي تلخي رخت بربست، انسان هميشه در سرور است، خيلي از افراد بودند كه فرزندانشان، برادرانشان و بستگانشان كافر بودند و اين‌ها در جهنم مي‌سوزند ولي خودشان در بهشت متنعم‌اند. اينها اگر به ياد بستگانِ كافر باشند بايد غمگين باشند.
از امام صادق(ع) سؤال كردند كه اگر در بهشت اندوهي نيست، پس نوح چه مي‌كند؟ اگر بگوييم فرزند نوح كافر نبود، با قرآن سازگار نيست. اگر بگوييم نوح به فكر فرزند نبود، اين هم با قرآن سازگار نيست. براي اينكه نوح به خدا عرض كرد: «اِنّ ابْني مِن اَهْلي وانّ وَعْدَكَ الْحق» واگر بگوييم كسي به فكر فرزندش نيست، با عاطفه انساني سازگار نيست. روي اين سه مطلب، شما آن نشاط دايم بهشتيان را توجيه كنيد. وجود مبارك امام صادق(ع) طبق آن نقلي كه در تفسير شريف نور‌الثقلين آمده فرموده است: «در بهشت ذات اقدس اله كاري مي‌كند كه اصلاً نوح و امثال نوح يادشان نيست كه فرزند گنهكاري داشته‌اند». اين كار، كار مغز و سلول مغز نيست. پس مي‌شود كه انسان در نشئه ملكوت فرا طبيعت طوري باشد كه حافظه او در يك سمت كار بكند. حال كه اين مطلب روشن شد كه بهشتيان اين چنين‌اند، به مطلب بعدي مي‌رسيم كه مؤمنان وارسته در دنيا طعم بهشتيان را دارند. نشانه اين طعم اين است كه ذات اقدس اله در قرآن كريم در اوصاف بهشتيان فرمود: «وَنَزَعْنا ما في صُدُورُهُمْ مِنْ غِلّ؛ كينه‌اي در دلهاي بهشتيان نسبت به هم نيست».
چون كينه يك ويروس خورنده است. براي آدم عذاب آور است. و اين عذاب دروني را ذات اقدس اله برطرف كرده است. اگر راضي به عذاب تبهكاران هستند، نظير اين است كه فرشتگان به عذاب تبهكاران راضي‌اند و بالاتر از همه خود خدا به عذاب تبهكاران راضي است. آن رضا، رضاي انتقامي، كينه‌اي، حقدي و مانند آن نيست كه يك عارضه نفساني باشد و انسان را هم آسيب برساند. پس در بهشت دلهاي بهشتي‌ها منزه از كينه و حقد است. همين معنا را كه ذات اقدس اله در سوره مباركه اعراف براي بهشتي‌ها فرمود: «وَنَزَعْنا ما في صُدُورُهُمْ مِنْ غِلّ» درباره مردان مؤمن در سوره حشر چنين مي‌گويد كه اين‌ها در دنيا به خدا عرض مي‌كنند: «وَلاتَجْعل في قُلُوبِنا غلاّ للَّذينَ ءامَنوا؛ خدايا؛ توفيقي به ما بده كه كينه هيچ مسلماني را در دل نداشته باشيم». چنين انساني بهشتي است. پس مي‌شود، انسان در دنيا همانند بهشتيان زندگي كند. با دور كردن كينه از خود راحتي و خوشي را براي خود و ديگران فراهم كند.

پاداش زنان در بهشت در مقابل حورالعین برای مردان
پرسش:
در بهشت به مردان وعده حوریه داده شده، در این میان تکلیف خانم¬ها چیست؟

پاسخ:

این که پاداش زنان مومن در بهشت چیست؟ در منابع کلامی و روایی چنین آمده که در روز قیامت، اگر شوهر زن مؤمنه، اهل بهشت بود همو را به اختیار خود می­پذیرد و اگر از اهل جهنم بود مردی را از میان مردان بهشتی برمی‏گزیند. شاید بتوان گفت علت این که زنان بهشتی، چه از جنس حوران بهشتی و چه آنان که وارد بهشت شده­اند دارای یک همسر هستند، این است که چند شوهری علاوه بر ناسازگار بودن با طبیعت مرد با طبیعت زن نیز ناسازگار است.

اما گروهی دیگر از مفسرین در مقابل مدعی‏اند که حورالعین می‏تواند مذکر هم باشد، بر اساس این نظر شاید علت این که اوصاف حور به کار رفته در قرآن بر مؤنث دلالت می‏کنند نه بر مذکر، به این جهت بوده است که گفتگو و محاوره در آن آیات با طائفه مردان مؤمن بوده است نه با زنان مؤمن دنیوی، لذا اسلوب محاوره اقتضا داشت که اوصاف زنان بهشتی ذکر شود.

اما باید توجه داشت با مراجعه به آیات، روایات و تفاسیر مربوطه این گونه استفاده می‌شود که زنان با ایمان در قیامت در کنار زنان بهشتی (حورالعین) با مردان مؤمن بهشتی قرین می‏باشند. و زنان با ایمان با همسران با ایمان خود وارد بهشت می‏شوند.

1- «اُدْخُلُوا اَلْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُکُمْ تُحْبَرُونَ»[ii] (به آنها خطاب می‏شود:) «شما و همسرانتان در نهایت شادمانی وارد بهشت شوید!» و منظور از ازواج، همان زنان با ایمانی هستند که در دنیا بودند[iii] و بودن در کنار همسران با ایمان و مهربان هم برای مردان لذت‏بخش است و هم برای زنانشان.

2-«هُمْ وَ أَزْواجُهُمْ فِی ظِلالٍ عَلَی اَلْأَرائِکِ مُتَّکِؤُنَ»[iv] آنها و همسرانشان در سایه‏های (قصرها و درختان بهشتی) بر تختها تکیه زده‏اند..

و آیاتی که داخل شدن همسران صالح را به بهشت وعده داده شده است. از جمله:«رَبَّنا وَ أَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ اَلَّتِی وَعَدْتَهُمْ وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّیَّاتِهِمْ إِنَّکَ أَنْتَ اَلْعَزِیزُ اَلْحَکِیمُ»[v] پروردگارا! آنها را در باغهای جاویدان بهشت که به آنها وعده فرموده‏ای وارد کن، همچنین از پدران و همسران و فرزندانشان هر کدام که صالح بودند، که تو توانا و حکیمی!..

«جَنّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّیّاتِهِمْ وَ الْمَلائِکَةُ یَدْخُلُونَ عَلَیْهِمْ مِنْ کُلّ‏ِ بابٍ»[vi]

(همان) باغهای جاویدان بهشتی که وارد آن می‏شوند؛ و همچنین پدران و همسران و فرزندان صالح آنها؛ و فرشتگان از هر دری بر آنان وارد می‏گردند....

از این آیات استفاده می‏شود که زنان و مردانی که در این دنیا همسر یکدیگرند هرگاه هر دو با ایمان و بهشتی باشند در آنجا به هم ملحق می‏شوند و با هم در بهترین شرایط و حالات زندگی می‏کنند.

و حتی از روایات استفاده می‏شود که مقام این زنان برتر از حوریان بهشتی است؛ به خاطر عبادات و اعمال صالحی که در این جهان انجام داده‏اند، بنابراین لذت‏های بهشت مخصوص مردان بهشتی نیست، بلکه کسی که داخل بهشت می‏شود از نعمت‏ها و زیبایی‏ها لذت خواهد برد. چنان که قرآن می‏فرماید: «یُطافُ عَلَیْهِمْ بِصِحافٍ مِنْ ذَهَبٍ وَ أَکْوابٍ وَ فیها ما تَشْتَهیهِ اْلأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ اْلأَعْیُنُ وَ أَنْتُمْ فیها خالِدُونَ»[vii]

"(این در حالی است که) ظرفها(ی غذا) و جامهای طلائی (شراب طهور) را گرداگرد آنها می‏گردانند؛ و در آن (بهشت) آنچه دلها می‏خواهد و چشمها از آن لذت می‏برد موجود است؛ و شما همیشه در آن خواهید ماند!"
در این امر نیز بین مرد و زن بهشتی فرقی نیست هر کدام از آنها هر نوع لذتی بخواهند بر ایشان موجود است.

مجموعه آثار شهید مطهری، ج 19 ص 311.

[ii] زخرف، آیه 70.

[iii] تفسیر المیزان، ج 18، ص 182.

[iv] یس، آیه 56 .

[v]مؤمن، آیه 8 .

[vi] رعد، آیه 23 .

[vii] زخرف، آیه 71 .

- برای مطالعۀ بیشتر به کتاب دیدار یار اثر محقق مدقق، آیة الله مکارم شیرازی مراجعه کنید.

سؤال دوم) توی بهشت ما چه کار می کنیم؟! فقط می خوریم و می خوابیم و می نوشیم؟! دید و بازدید می رویم؟! اونجا چه کار می کنیم؟!
پاسخ:
بنام خدا
سلام- در پاسخ به سؤال دوم شما مبنی بر اینکه در بهشت چه می کنیم؟ آیا تنها خوردن و آشامیدن و اشتغالاتی از این دست است یاخیر؟ باید گفت: زندگی در بهشت اخروی نظیر زندگی دنیا نیست و به تبع آن، جنس نعمت های آن دو نیز متفاوت است، زندگی و نعمت های دنیا ظاهری و ناقص، غیرحقیقی و محدود و به تعبیر قرآن متاع قلیل است اما زندگی و نعمت های آخرت، حقیقی، اصیل و خیر بی انتها و پایان ناپذیر است.
بعلاوه، دنیا محل گذار و حرکت به سوی مقصد و هدف نهائی، کمال مطلق و سعادت ابدی است از اینرو در تعابیر مختلف، دنیا محل کاشت و داشت است و آخرت، روز حساب و کتاب و محل برداشت، نه میدان کار و تلاش و انجام عمل صالح.
بر اساس اندیشه های قرآنی معاد هم جسمانی است و هم روحانی، چون جسم و روح، دو همزاد به هم پیوسته اند و در این میدان حرکت به سوی کمال، باید هر دو به سرانجام و جزاء و پاداش کرده های خویش برسند. از اینرو نعمت های بهشت، هم جسمانی است و هم روحانی.
در بهشت، نعمت های مختلف و دور از تصور و غیر قابل مقایسه با نعمت های بهشتی اعم از جسمانی و روحانی (معنوی) برای صالحان فراهم است که در آیات قرآن و روایات اهل البیت (ع) به آنها اشاره شده است که بدلیل پرهیز از اطناب، تنها به ذکر مصادیق آن بسنده می کنیم:
الف) نعمت های جسمانی و مادی:

• باغ های متنوع، پرمیوه و گوناگون بهشتی 2. لطیف ترین و زیباترین سایه های آرامش بخش بهشتی 3. قصرها، منزلگاه ها و عمارات مجلل بهشتی 4. فرش ها و تخت های زیبا، نفیس و دل انگیز 5. غذاها و میوه های رنگارنگ و دلچسب که سیری ناپذیرند 6. شراب های مختلف و متنوع طهور بهشتی جاری در نهرها 7. ظروف و جام های رنگین 8. لباس ها و زینت های جذاب 9. همسران پاک، طاهر و مروارید وار بهشتی 10. خادمان و ساقیان و پذیرائی کنندگان انبساط آور و نعمت هائی که در تصور نمی گنجد ...

سؤال: (هدف ما از زندگی تو بهشت چیه؟!
مثلا تو دنیا ما هدفمون اینه که توشه جمع کنیم و خوب زندگی کنیم و خودمون رو برای معاد حاضر کنیم.
خب اون دنیا چی؟! هدفمون چیه؟! بدون هدف که معنا نداره! باید هدف و آخر و پایانی در کار باشه!)

پاسخ:

التماس دعا

پاورقی_________________

1 . سوره کهف، آیه 108 .
2 . معاد، استاد شهید مرتضی مطهری، ص 172- 170، با کمی تغییر و اضافات.

باسلام خدمت دوست عزیز
درمورد سوال سوم شما شاید این مطلب هم به دردتان بخورد

واژه حور از نظر لغت به معناى مطلق خروج از حالت سابق و تبديل به گونه جديد است.
براى آگاهى بيشتر ر. ك: مصطفوى، حسن، التحقيق فى كلمات القرآن، ج 2، ص 335.
اما در تبديل به گونه جديد دو نظر ميان مفسران است. گروهى از جمله علامه طباطبايى بر اين عقيده‏اند كه: دقت و توجه درباره اوصافى كه در قرآن مجيد براى حور بيان گرديده، چنين استفاده مى‏شود كه اين تبديل به گونه اوصاف زنانه است نه به موجودى كه آثار و اوصاف مردانه را در بر داشته باشد، به همين جهت به نظر مى‏رسد كه مراد از حور طائفه مونث باشد نه طائفه مذكر،(1).
اما اين كه پس پاداش زنان مومن در بهشت چيست؟ در منابع كلامى و روايى چنين آمده كه در روز قيامت، اگر مرد زن مؤمن، اهل بهشت بود همو را اختيار مى‏كند و اگر از اهل جهنم بود مردى را از ميان مردان بهشتى برمى‏گزيند. شايد فلسفه اين كار اين باشد كه زن برخلاف مرد از نظر طبيعت تعددپذير نيست. به همين جهت مردى را انتخاب مى‏كند.
اما گروهى در مقابل مدعى‏اند كه حورالعين مى‏تواند مذكر هم باشد، براساس اين نظر شايد علت اين كه اوصاف حورى به كار رفته در قرآن بر مؤنث دلالت مى‏كنند نه بر مذكر، به اين جهت بوده است كه گفتگو و محاوره در آن آيات با طائفه مردان مؤمن بوده است نه با زنان مؤمن دنيوى، لذا اسلوب محاوره اقتضا داشت كه چنين اوصافى براى موجودات فوق ذكر شود.
پى‏نوشت‏
(1) (ترجمه الميزان، ج 18، ص 240 و ج 19، ص 223 و 247)

باسلام خدمت دوست عزیز

در مورد سوال اول شما در کنار جواب های دیگر این جواب هم قابل تامل می باشد:

شما زنده هستيد براى چه؟ هر گونه هدفى كه براى اين حيات شما آرمانى است، همان به صورت كامل در جهان ديگر محقق خواهد شد. اگر هدف كسى در محدوده همين ظواهر است (قصرها، تزئينات، باغ‏ها، منظره‏هاى دلكش، ملك بى‏انتها ) چنين چيزى فقط در آخرت مى‏تواند محقق گردد. اگر هدف كسى علم و درك است، آن نيز در آخرت ميسر است: لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ اَلْيَوْمَ حَدِيدٌ
تو از اين روز در غفلت بودى تا آن كه ما پرده از برابرت كنار زديم و چشم تو بيناتر گرديد»،(1).
حقايق در قيامت رخ خواهد نمود و راستى كه وصول به يقين و ديدن همه آنچه در اين جهان گذشته است، چيزى ديدنى و باشكوه است؟ در يك طرف پيامبران، اوليا و شهدا و قرار دارند و در سوى ديگر ظالمان، طاغيان، فرقه‏هاى مختلف و آن گاه ميان آنان قضاوت خواهد شد.
آيا اين‏ها كم چيزى است؟ از سوى ديگر در بهشت علاوه بر نيل انسان به خواسته‏هاى مادى (به صورتى شگفت‏انگيز) باز مسيرى معنوى و كمالى روحانى را تجربه خواهد كرد و آن توجه به ذات و جمال حق تعالى و قدرت و عظمت او است همان گونه كه در اين جهان مجذوب اوئيد و در جذبه جمال و كمال او سر از پا نمى‏شناسند در آن جهان نيز چنين خواهيد بود. ازاين‏رو سخن بهشتيان اين خواهد بود: «در آن بهشت زبان شوق به تسبيح و تقديس خداوند مى‏گشايند كه: بارالها تو از هر نقص و آلايش پاك و منزهى و ثناى آنها در بهشت سلامت مى‏بخشد و آخرين سخنشان حمد پروردگار عالميان است»،(2). آرى
عارفان هردمى دو عيد كنند عنكبوتان مگس قديد كنند
اميد آن داريم كه دراين مقوله خوب بينديشيد تا حقيقت آشكار گردد.
پى‏نوشت‏
(1) (ق، آيه 5)
(2) (يونس، آيه 10)

سلام
راستش چندتا سوال مختلف و جوابهای اونها گیجم کرد. کاش بحث مرتب تر پیش میرفت.
در مورد اینکه عمر آخرت چقدره و حوصله بهشتیها سر میره یا نه , فکر میکنم به یه نکته مهم باید بیشتر توجه کنیم : همونطور که ذات و صفات خداوند نامحدوده بهشت و نعمتهایی که این خدای نامحدود برای آنها فراهم کرده هم پایان ناپذیر خواهد بود و گرفتار تکرار خسته کننده و دلزدگی نمیشوند. مدام نعمتها و رحمتهای جدیدی دریافت میکنند و غرق نور و تجلی تازه خداوندی میشوند. خوش به حالشون . یعنی میشه ما هم یکی از اونا باشیم؟

سلام

ممنون جناب رضایی

ما در پاسخها همین وجهی که شما اشاره کردید رو مورد توجه قرار دادیم و دوستان دیگر نیز کامل کرده اند.

کمال مطلق، تنها در پرتو نامحدودی و بی انتهائی خداوند امکان پذیر خواهد بود و رسیدن به کمال مطلق که مصداق آن در این دنیا دست نایافتنی است تنها در آخرت و در پرتو این صفت ذاتی خداوند حاصل است.

و رسیدن به این مقام، توأم با تنوع و تجدد نامتناهی، دوام و جاودانگی و بدور از هر شائبۀ دلزدگی و خستگی است.

با تشکر و امتنان

موفق باشید...

باسلام خدمت دوست عزیز و وقت بخیر

در جواب این سوال که در بهشت چه می کنیم این مطالب نیز شاید کمک کارتان باشد ازباب تفکر درمعاد وآخرت وبهشت و جهنم
سوال این که بهشتيان در بهشت چه مي كنند؟ اوقاتشان را چگونه سپری می كنند؟
بهشت جايی است كه همه آرزو دارند آخرتشان به آن جا ختم شود و به اصطلاح عاقبت به خير شوند و از نعمت های آن جا بهره مند گردند. بهشت كانون انواع نعمت های الهی است و بهشتيان از نعمت ها استفاده خواهند نمود و زندگی غرق در مسرّت و همراه با شادی و خوشی را سپری می كنند.
فهرست برخي از نعمت های بهشتی كه عبارت است از:
1ـ باغ های بهشتی.
2ـ سايه های لذت بخش.
3ـ قصرهای مجلل و زيبا.
4ـ فرش هاي ظريف و زيبا.
5ـ غذای لذت بخش.
6ـ نوشيدنی های گوارا.
7ـ لباس هاي زينتي.
8ـ حوريان و همسران بهشتی.
9ـ خدمت كاران بهشتی.
10ـ نعمت هايی كه به تصور نمي گنجد.
11ـ هر آن چه دل بخواهد و چشم از آن لذت ببرد.
قرآن در اين زمينه مي فرمايد: "و فيها ما تشتهيه الأنفس و تلذّ الأعين؛(1) در بهشت آن چه دل می خواهد و چشم از آن لذت مي برد، موجود است".
12ـ زندگی در محيط صلح و صفا.
13ـ زندگی بدون هيچ درد و رنج.
14ـ زندگی در كنار رفيقان و دوستان بهشتي پر از محبت.
15ـ زندگی بسيار با نشاط در كنار همسران خود.
16ـ زندگی در جوار رحمت خدا و رسيدن به مقام شهود ذات پاك او با چشم دل.
17ـ رسيدن به تمام خواسته ها.
قرآن می فرمايد: "لهم ما يشاؤون فيها؛ بهشتيان هر چه بخواهند برايشان فراهم است".(2) تمام موارد بالا بر گرفته از قرآن كريم است. در صورت تمايل به ج 6، ص 227 به بعد پيام قرآن نوشتة آيت الله مكارم شيرازي مراجعه فرماييد.
در واقع بهشت جايگاهي است كه هر انساني آرزو دارد هر چيز با خواستن فراهم شود، بی آن كه رنج و زحمتی باشد. البته در آن مكان هيچ انسانی امر ناپسند طلب نمی كند.
پی نوشت ها:
1.زخرف (43) آية 71.
2. ق (50) آية 35.

آیا در بهشت بحث و گفتگوی علمی وجود خواهد داشت؟

چرا کسی که مثلا ده سال یا بیشتر یا کمتر کافر بوده باید در آتش جهنم جاودانه بماند؟

کسانی که به واسطه بیماریهای روانی و کمبودهایی که مربوط به روان هست مرتکب گناهی می شوند آیا مجازات می شوند؟ و همچنین کسانی که از روی جهل مرتکب گناه می شوند چطور؟

سلام دو نوع مقصر داریم در کل

1- قاصر یعنی کسی که می داند کاری اشتباه است و گناه است باز انجام میدهد

2- مقصر یعنی کسی که نمیداند کاری اشتباه است و کرتکب ان میشود در مورد قاصر هیچ گونه حق اعتراض و جابی بخششی باقی نیست اما در مورد دوم امکان بخشیده شدن انها بیشتر است

در مورد برزخ سوالی داشتم ، می خواستم بدونم که کسانی که خیلی سالها قبل به بهشت برزخی و یا جهنم برزخی راه یافته اند اگر گناهانشان اندک باشد در همان جهنم برزخی تصفیه می کنند و یا تا قیامت و حساب و کتاب منتظر می شه ، در اینصورت که نباید در جهنم برزخی باشد زیرا اگر در جهنم برزخی باشد خب گناهانش تا زمان قیامت پاک خواهد شد ؟؟:Gig:

این موضوع چندان دور از ذهن نیست و بنده هم برخی اوقات به احتمال اینگونه بودن قیامت فکر می کنم (با توجه به حدیث "من مات فقد قامت قیامته" یا اینکه به کسانی که فوت می شوند مرحوم می گویند که باید دید ریشه این طرز معرفی فرد فوت شده چیست یا آیه "يَستَعجِلُونَكَ بِالعَذابِ وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحيطَةٌ بِالكافِرينَ" ( العنکبوت - 54)). اما از نظر عقلی نمی توان وجود حشر کلی موجودات را انکار کرد. خدا تنها آگاه است! البته باید نگاهی هم به این مساله داشت که در قیامت ممکن است زمان و مکان به شکلی که ما می شناسیم نباشد و مثلا ما الان هم با شمه هایی از جهنم و بهشت درگیر باشیم. حالت دیگری که ممکن است این است که مثلا برای برخی افراد خوب لحظه های آخر عمرشان بسیار طولانی شده یا زندگیشان تا ابد به این نحو ادامه پیدا کند (این حالت به عبارت "آخرت" نزدیک است و مانند حدیثی است که پیامبر فرموده اند: اگر یک روز از پایان دنیا باقی مانده باشد خدا آن روز را آنقدر طولانی می کند تا حضرت مهدی (عج) ظهور نماید)
ضمنا انسان یا بایستی بسیار درستکار باشد یا قابلیتهایی به دست آورد (مانند شنیدن یا دیدن خاصی که اگر انسان آنها را نداشته باشد طبق قرآن (سوره کهف) در آخرت گفته می شود که "و عرضنا جهنم يومئذ للكفرين عرضا(100) الذين كانت أ عينهم فى غطاء عن ذكرى و كانوا لا يستطيعون سمعا(101)") تا وضعیت اخروی خود را درک کند و اگر نتواند ببیند یا بشنود دلیل بر درستکاری حتمی او نیست.
ضمنا خدا در قرآن گفته که با عده ای در روز قیامت صحبت نمی کند و ممکن است ما هم چنین باشیم و خود ندانیم. برای همین در قرآن گفته شده که زیانکارترین افراد کسانی هستند که سعیشان در حیات دنیا گم می شود و فکر می کنند نیکی می کنند.

احتمالا به این صورت است که برخی انسانها در برزخ آنچنان اختیاری ندارند و حتی ممکن است خودشان را هم نشناسند و پاسخ اعمال انسان باید در حالتی آگاهانه تر به او داده شود. البته عذاب برزخی وجود دارد.
همچنین مدت زمان کمی از دنیا ، معادل زمان زیادی در برزخ است (مثلا یک آزار کوتاه به کسی رساندن مدتها انسان را گرفتار می کند). پاک شدن یا نشدن گناه را هم خدا باید تشخیص دهد و ما نمی توانیم بگوییم با فلان قدر عذاب شدن، فردی حسابش پاک می شود.
در نهایت باید گفت که برخی عذابها باعث می شوند فرد معذب به حالتی مانند لجاجت دچار شود و فرد به دلیل عناد نتواند نجات یابد.

جناب امینی سلام

اگر اینگونه باشد که فرمودید چالشی در کار نخواهد بود واضح است که چه تعداد ایه وروایت داریم دراین معنا که عنوان کردید

همه برای مقدارفهم مخاطب است ودرادامه درهمین حدنگه داشتن،این یک خطاب جهانی است برای همه ادیان وقومیتها

تا ادامه را برای خود ترسیم کنندتمام نزاع برسرهمین است که مکاتب زیادی درست شده ومردم رابه دنبال خود می کشاند

من مدافع حتی ان گروه نیستم که قیامت رادرهمین عالم می پندارنداصلا حضور انسان همان حضور چهارپایان است

که ازعقل فقط برای معاش استفاده می کنندحتی انان که از بسی بالاتر هم سخن می گویندوراه رابسته تر می کنند

اصلا رخ داد ترسیم قیامت وزندگی دراین دنیا فاجعه است ودعوت درگل تاپیدن مردم دیندار که قشربسیاری را شامل می

شود باهمین رویکرد دیندارندوگوششان پراست ازاین نوع دینداری صریح کلام امام صادق ال محمدع است فرمودند همه مردم

جزاندکی از مومنان چهارپایانندبل هم اضل وراهشان بسته ......

با سلام خدمت همه کارشناسان عزیز و تشکر از پاسخ های آنها به نظر بنده حقیر در پاسخ به این گونه سوالات بهتره از راه برهان لمی وارد شویم و بگوییم خداوند متعال قطعا حکیم است و هیچگاه کار لغو و بیهوده انجام نمی دهد ، پس تمام کارهای او هدفمد است و داری غایتی درست و عاقلانه می باشد و لو اینکه ما نتوانیم آنها را درک کنیم و تشریح نماییم . لذا با توجه به این مطلب می توان گفت تمام کارهای الهی از جمله خلق آسمان ها وزمین وانسان وبهشت وجهنم خلود و جاویدانی در آنها همه وهمه دارای هدفی مهم و غایتی عاقلانه می باشد و لو اینکه ما انسان نتوانیم فعلا بسیاری از این رموز را تشخیص دهیم ؛ چرا که ممکن است بسیاری از پاسخ ها قانع کننده نباشد .
از راه برهان انی نیز می توان به این سوال پاسخ داد ، همان طور که حضرت امام ( ره) در کتاب ارزشمند چهل حدیث در قسمت فطرت بیان کرده اند انسان دارای میلی است به نام میل به جاودانگی و فطرتا مرگ و نیستی را دوست ندارد و ازمردن متنفر می باشد و دوست دارد حتی در شرایط نا مساعد هم زندگی کند اما نمیرد و به زندگی خود ادامه دهد ، این میل در دنیا هرگز پاسخی پیدا نمی کند ؛ لذا زندگی آخرت و بهشت برین می تواند پاسخ مناسبی برای این میل درونی وفطری آدمی باشد .
همچنین در پاسخ این سوال که آیا بهشت ملال آوار است یا خیر و در آنجا انسان چه می کند ؛ باز می توان از همین کتاب استفاده کرد و گفت : انسان موجودی کمال جو است و به دنبال کمال است و کمال را در چیزهای مختلف جستجو می کند ، اما زمانی که به آنها می رسد چون کمال مطلق را نمی یابد برای او ملال آور شده و از آنها خسته می شود به دنبال چیز دیگری می رود ؛ همچنین از هیچ چیزی در دنیا سیر نمی شود بیشتر از آن را می خواهد حتی اگر تمام دنیا را هم مالک شود باز قانع نمی شود و به دنبال تصاحب کرات دیگر می رود .
علت این امر این است که آدمی چون خود ناقص است به دنبال کمال مطلق می گردد وتا به آن نرسد هرگز آرام نمی شود ، و خداوند تنها کمال مطق و بی انتها است ؛ لذا انسان تا به خدا نرسد آرام نمی گیرد ، واین امر در بهشت محقق می گردد . لذا در بهشت هیچ آرزوی دیگری ندارد و کاملا در آرامش به سر می برد لذا اصلا خواهان دگرگونی و تنوع نیست چرا که به کمال مطلق و بی نهایت رسیده است ودیگر هدفی نخواهد داشت .
قرآن نیز به این موضوع اشاره کرده می فرماید که بزرگترین نعمت الهی در بهشت و برای بهشتیان همین نعمت است چرا که زمانی که نعنتهای بهشتی را بر می شمارد می فرماید : "وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنينَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدينَ فيها وَ مَساكِنَ طَيِّبَةً في‏ جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظيمُ (توبه 72)یعنی رضوان الهی بزرگترین نعمت بهشت است .

جناب صدیق
شما در پاسخ به شبهه خلود در جهنم گفته اید

از راه برهان انی نیز می توان به این سوال پاسخ داد ، همان طور که حضرت امام ( ره) در کتاب ارزشمند چهل حدیث در قسمت فطرت بیان کرده اند انسان دارای میلی است به نام میل به جاودانگی و فطرتا مرگ و نیستی را دوست ندارد و ازمردن متنفر می باشد و دوست دارد حتی در شرایط نا مساعد هم زندگی کند اما نمیرد و به زندگی خود ادامه دهد ، این میل در دنیا هرگز پاسخی پیدا نمی کند ؛ لذا زندگی آخرت و بهشت برین می تواند پاسخ مناسبی برای این میل درونی وفطری آدمی باشد پاسخ:خب میل به جاودانگی داریم اما دلیل نمی شود که هدف زندگی ما آن باشد
ما میل به آب هم داریم اما یا هدف زندگی ما اب خوردن است
قسمت دوم سخنتان هم باطل است چون خیلی ها با طیب نفس و افتخار خودکشی می کنند و درنتیجه می توان گفت ادعای فطری بودن میل به جاودانگی هم با این همه خودکشی زیر سوال می رود
قسمت سوم که نتیجه گیری هم هست اشکال دارد چون می توان گفت لزومی ندارد که خدا هر چه میل می گذارد در انسان جوابش هم در خارج بگذارد می توان گفت احتمال دارد خدا به مصالحی این کار را کرده است که ما نمی توانیم به آن پی ببریم با این جواب دیگر حکمت خدا هم زیر سوال نمی رود عزیزم

با سلام
پاسخ های من:
1. قطعا میشه که بی نهایت باشه و معنا هم داره. اگر در نظر شما زندگی ابدی مسخره و خسته کنندس این یه بحث دیگس
2. متاسفانه بهشتی که یعضی همچون آیت الله دستغیب تصویر کردن جای بسیار کسال آور و سطح پائینیه و طبیعتا اعمالشم همینطور سطح پائینه
3. در منابع اسلامی هیچ اشاره ای به این مساله نشده است
4.هیچ جوابی وجود ندارد

خوب است بدانید که بعضی از دانشمندان مسلمان معتقد بودن که وعده های پیامبران کذب و فقط بخاطر این بوده که مردن جاهل زمان را به خود جلب کنند و اصولا بهشت دارای کیفیت دیگریست که قابل شرح برای عقول عادی نمی باشد

آقای صدیق شما گفته اید:
برای پاسخ به بخش چهارم سؤال شما ذکر مقدمه‏ای لازم است:سؤال: (هدف ما از زندگی تو بهشت چیه؟!
مثلا تو دنیا ما هدفمون اینه که توشه جمع کنیم و خوب زندگی کنیم و خودمون رو برای معاد حاضر کنیم.
خب اون دنیا چی؟! هدفمون چیه؟! بدون هدف که معنا نداره! باید هدف و آخر و پایانی در کار باشه!)
پاسخ:

سلام به همه دوستان
درسته که تازه عضو شدم ولی واقعا تلاش کردم تا بتونم چند نفر آدم بدردبخور برای مباحثه پیدا کنم
هر چند که تعدادی هم هستن ولی متاسفانه قاطبه و شاکله نویسندگان افرادی ... هستن
لطفا اینجا را ببینید
http://www.askdin.com/thread13586-22.html#post194287
با تشکر از توجهتون
برای همیشه بای

سلام دوست عزیز.
اگه ادم به دست ابلیس گنراه نمیشد و در بهشت میبودیم باز این حرف را میزدی؟
ما در بهشت بودیم حال براثر گمراه شدن ادم به این زمین خاکی امده ایم.بعدش باید بریم به بهشت.
وهمینطور زندگی میکنیم.چطور کسی که در رفاه زندگی میکنه هیچ وقت سیر نمیشه؟الانم که اگه بریم به بهشت هیچ وقت سیر نمیشم.
حالا خوب زندگی کن که جاتتو جهنم نباشه که اگه فکر میکنی الکیه حداقل بدونی خوب تو این دنیا زندگی کردی و پشت سرت و پدر مادر حرف نباشه

اگه ادم به دست ابلیس گنراه نمیشد و در بهشت میبودیم باز این حرف را میزدی؟
بله صدرصد
نده نمی دانم شما چه قدر با علم فلسفه و کلام آشنایی دارید، در این دو علم مفصل بحث می شود که خداوند حکیم است و هرگز کار لغو و بیهوده انجام نمی دهد، لذا هر عمل خداوند متعال از روی حکمت است، حال اگر میلی را در انسان قرار دهد و در خارج پاسخی برای آن قرار ندهد یعنی گذاشتن آن میل در درون انسان کاری لغو بوده، چرا که پاسخی برای آن وجود ندارد، و بودن و نبودن آن فرقی نمی کند، مثلا اگر در وجود انسان میل به غذا خوردن بود اما غذایی در خارج یافت نمی شد آیا این کار لغو نبود؟ لذا می گوییم چون خداوند حکیم این میل را در درون انسان قرار داده است . در دنیا پاسخی ندارد باید در آخرت برای آن پاسخ وجود داشته باشد.
پاسخ:مگر خدا حکیم نیست شاید به غرضی این احساس تشنگی را افریده که ما نمی دانیم!!!!!!مگر قرار است همه چی را بفهمیم

در ثانی آب خوردن و میل به جاودانگی با هم تفاوت بسیار دارند، آب خوردن مربوط به جسم است و در دنیا ما جواب آن را می یابیم و نیازی به وجود آخرت برای جواب به آن حس وجود ندارد، در حالیکه ما در دنیا جوابی برای حس میل به جاودانگی پیدا نمی کنیم لذا قیاس شما مع الفارق است.
پاسخ:منظور من این بود که اگر تشنگی داشتیم و در دنیا نمی یافتیم آیا هدف زندگی ما می شد سیراب شدن!!!!!!!!!!!!!!
با سلام مجدد خدمت همه دوستان و تشکر از نقد شما دوست عزیز، اگر به صدر سوال دقت کنید بنده ابتدا خودم عرض کردم ممکن است هدف را ما درک نکنیم، اما می دانیم خداوند متعال هدف دارد، لذا اگر هم جواب های علما کافی نباشد این قائده کلی نقض نمی شود و می گوییم قطعا خداوند متعال برای خلقت و بهشت و جهنم هدفی دارد و لو ما انسانها از درک آن عاجز باشیم.
بعد هم من نمی گویم خدا حکیم نیست من می گویم انسان وقتی هدف نداشته باشد یا هدفش پوچ و بی ارزش باشد نمی تونه کاری را انجام دهد به نظر من زندگی همین طور است و هدفش پوچ و بی ارزش است (همون طور که قبلا توضیح دادم)
در ضمن در اینکه خدا حکیم است خدشه هایی است توصیه می کنم برای فهم آن به کتاب عدل الهی شهید مطهری فصل پاسخ به مشکل مراجعه کنید شهید مطهری در جواب افرادی که تبعیضها و تفاوتهای در جامعه را با حکمت خدا جواب می دهند ایشان نقدشان می کنند

با سلام مجدد، دوست عزیز حکیم بودن خداوند مورد اتفاق علمای شیعه و فلاسفه اسلامی است حال اگر چند نفر اشکال کردند و سوالاتی داشتند-البته توسط علمای دین هم پاسخ داده شده است، شهید مطهری در همان کتاب پاسخ آنها را داده است-
پاسخ:نه خیر نگاه نکردی خود شهید مطهری این نقد را وارد می کنه و جواب هم نمی ده یعنی می گه بگید به خاطر حکمت الهی فلان شده غلط است بلکه باید جواب من را در جواب شبهات عدل دهید(که بعدا در کتابشان می اید)
نمی توان دست از آن قائده کلی برداشت؛ یکی از دلایل ما بر حکمت خداوند متعال این است که چون او واجب الوجود است باید جامع جمیع کمالات وجودی باشد، زیرا در غیر اینصورت دارای نقص است و نقص با واجب بودن و بی نیازی سازگاری ندارد، یکی از کمالات نیز حکمت است و اینکه شخص کاری را بیهوده و لغو انجام ندهد، و خداوند نیز باید این کمال وجودی را داشته باشد و الا نقص دارد.
یکی دیگر از دلایل وجود حکمت در ذات باری تعالی قائده "حسن و قبح عقلی" است؛ –البته ممکن است کسی مانند اشاعره حسن و قبح را رد کند و آن را قبول نداشته باشد که در اینصورت با او جور دیگری صحبت خواهیم کرد- در این برهان گفته می شود چون خداوند خیر محض است قبیح از او صادر نمی شود و به اصطلاح متکلمان داعی بر قبیح ندارد، لذا قبیح از او سر نمی زند؛ حال یکی از مواردی که انسان آن را قبیح می شمارد انجام کار لغو و بیهوده است، پس این کار از خداوند متعال صادر نمی شود، زیرا قبیح است.
پاسخ:حسن و قبح ،کمال و نقص دو مفهوم بسیار مبهمند چرا عدل حسن و کمال است و ظلم قبیح و نقص .
این تفکرات شما همه به خاطر تلقینات جامعه است
این مطلب را در پست دیگری بررسی کرده ام
بعد دلیل عقلی بیاورید که خدا جامع جمیع کمالات است
لذا شیعه معتقد است اولا: خداوند متعال حکیم است و کار لغو و بیهوده انجام نمی دهد. ثانیا: از خلق این عالم و به خصوص خلفت انسان قطعا هدفی دارد و آن هدف را در قرآن بیان کرده است و آن هدف نیز عبادت و بندگی خداوند متعال است آنجا که می فرماید :" وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ "(ذاریات آیه 56). و هدف از این عبادت نیز رشد و کمال آدمی و توسعه وجودی او و نزدیک شدن به خداوند متعال است؛ پس هدف زندگی بندگی اوست یعنی هر چه او گفت اطاعت کنیم. تا اینجا را عقل می فهمد.
قرآن کریم نیز ما را به این قائده عقلی راهنمایی می کند آنجا که می فرماید:" الَّذينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى‏ جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ في‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ" (آل عمران آیه 191). یعنی این خلقت به این عظمت که مشاهده می کنید بدون هدف و بیهوده نیست و ما از خلق آن قطعا هدفی داریم و لو انسان آن هدف را درک نکند.
پاسخ:بحث ما برون دینی است
بلکه به همان جوابها اششکالاتی است که در ذیل پست سوالاتی در باب معاد اورده ام

اشکال مهم من این است که چرا شما ظلم را نقص می دانید ؟و عدل را کمال؟
از کجا معلوم اینکه می گوییم العدل حسن تلقین جامعه نباشد یا اصلا به خاطر منفعت شخصی واجتماع نباشد که در نتیجه حقیقتی در خارج ندارد و همش معلول لذت بردن ماست فلذا کانت می گوید اخلاق نسبی است
این بحث راب نده در ضمن تاپیک دیگری مطرح کرده ام اگر جوابی دارید در آنجا مطرح کنید
بعد گفتم برای نقد نسبت حکمت به اون کتاب مراجعه کنید حال ندارم تمام مطالبش را تایپ کنم

دوست عزیز اگر مطلبی در همه زمان ها و همه مکان ها و همه اجتماع ها یکسان باشد؛ نشانه فطری بودن آن است و این که ریشه در درون آدمی دارد. شما نگاه نکن چه کسی چه می گوید، به سخن توجه فرمایید، نباید فکر کنیم هر آنچه غربی ها می گویند درست است، و لو هر چزت و پرتی باشد؛ در مقابل امثال خواجه نصیرالدین طوسی(رحمه الله علیه) و علامه حلی و تمام بزرگان شیعه معتقدن اخلاق مطلق است؛ شما باید ادله را ببینید.
پاسخ:من از علمای غربی تقلید نمی کنم بلکه دلیلشان را مکفی می دانم
بعد که می گویید همه جامعه می گویند اولا یک ادعاست ثانیا ممکن است همه اش از تلقین جامعه باشد
آدرس آن تاپیک:http://www.askdin.com/thread17220.html

چنانکه مال یتیم خوردن، عیناً آتش خوردن است اما چون در این دنیا هستند نمی فهمند به محض اینکه حجاب بدن کنار رفت و از این جهان بیرون شدند آتش می گیرند و می سوزند.

قرآن کریم باورداران را چنین اندرز می دهد: «یا ایها الذین امنوا اتقو الله و لتنظر نفس ما قدمت لغدا و اتقوا الله.... (حشر/ 18) ؛ ای ایمان داران پروای خدا را داشته باشید و هر کسی باید بنگرد که چه چیزی برای فردای خود پیش فرستاده است و از خدا پروا کنید....»

لحن قاطع و صریح عجیبی است به صورت امر می فرماید: هر کس باید بنگرد که برای فردای خود چه پیش فرستاده است سخن از پیش فرستادن است یعنی شما عینا همان چیزهایی را که اکنون می فرستید خواهید داشت لذا درست بنگرید که چه می فرستید.

همچون کسی که وقتی در سفر است اشیائی را خریداری کرده و پیش از خود به وطن خود می فرستد او باید دقت کند زیرا وقتی از سفر برگشت و به وطن خویش رسید در بسته بندی های پستی ای که فرستاده است همان چیزهایی است که خودش تهیه کرده است ممکن نیست که نوعی کالا پیش فرستد و هنگام بازگشت به وطن به نوعی دیگر دست یابد.(مجموعه آثار جلد اول، مطهری، مرتضی)

در نتیجه آنچه در عذاب ها و پاداشهای اخروی دریافت می شود هم رابطه تکوینی شدیدی با اعمال انسان دارد و هم تناسب فوق العاده ای با عمل ما دارد.

موفق باشید ...:Gol:

بديهى است نتيجه منطقىِ چنين نگرشى به زندگى انسان، جز پوچ گرايى نخواهد بود. از سوى ديگر، يكى از غرايز اصيل انسان، حبّ به بقاء و جاودانگى است كه دست آفرينش الهى در فطرت او به وديعت نهاده است و حكم نيروى محرّك فزاينده‌اى را دارد كه او را بسوى ابديّت، سوق مى‌دهد و همواره بر شتاب حركتش مى‌افزايد. اكنون اگر فرض شود كه سرنوشت چنين متحرّكى جز اين نيست كه در اوج شتاب حركت، به صخره‌اى برخورد كند و متلاشى شود آيا ايجاد آن نيروى فزاينده با چنين غايت و سرنوشتى متناسب خواهد بود؟!پس وجود چنين ميل فطرى، هنگامى با حكمت الهى سازگار است كه زندگى ديگرى جز اين زندگى محكوم به فنا و مرگ، در انتظار او باشد.(بنقل از اموزش عقائد، آیت الله مصباح یزدی، صص 365 و 366، با اندکی تغییر)

و این نگرش و برهان، هیچ منافاتی با حکمت الهی نداشته و ناقض آن نیست.

موفق باشید ...:Gol:

[="darkgreen"]با سلام خدمت همه دوستان و تشکر از مطالب جناب صدیق، این تایپیک هم داره طولانی میشه لطفا اگر مطلب دارید بنویسید و گر نه آنرا جمع بندی کنم ؟[/]

[="darkgreen"]با عرض سلام خدمت همه دوستان عزیز این سایت ، این تایپیک با یک سوال در باره آخر کار بشر شروع شد که در بهشت به چه کاری مشغول می شود و آیا خستگی برای او حاصل می شود یا خیر؟ این سوال توسط کارشناسان سایت پاسخ داده شد البته در حد توان و فهم بشر که بعضی از دوستان را قانع نکرده بود، حقیر عرض کردم در نهایت با برهان حکمت الهی پاسخ می دهیم؛ با این بیان که خداوند حکیم است و نیک می داند چه کار کند، لذا با خلق انسان و خلود او در بهشت نیز هدفی دارد و انسان در مسیر رسیدن به آن سیر می کند، و لو ما از درک آن عاجز باشیم، و این نکته هم نباید فراموش شود که همیشه حیات و زندگی بهتر از ممات و نیستی است، و در بهشت این مطلب محقق است.
در ادامه این تایپیک جناب ولایت وارد بحث شدند و مدعی شد که خلقت اصلا هدفی ندارد، و در اصل وجود آخرت تشکیک کردند، حقیر نیز در پاسخ به ایشان به ادله عقلی اثبات کننده معاد پرداختم و عرض کردم: خداوند متعال حکیم است و کار لغو و بیهوده انجام نمی دهد، لذا اگر عالم همین جا ختم شود به نظر لغو می آید. ایشان در پاسخ گفتند که شاید خداوند هدفی دارد و ما از درک آن عاجز باشیم و در همین دنیا حاصل شود، بنده در ادامه عرض کردم: خداوند حکیم است و هرگز کار لغو و بیهوده انجام نمی دهد، لذا هر عملی که خداوند متعال انجام می دهد از روی حکمت است، حال اگر میلی را در انسان قرار دهد و در خارج پاسخی برای آن قرار ندهد یعنی گذاشتن آن میل در درون انسان کاری لغو بوده، چرا که پاسخی برای آن وجود ندارد، و بودن و نبودن آن فرقی نمی کند، مثلا اگر در وجود انسان میل به غذا خوردن بود اما غذایی در خارج یافت نمی شد آیا این کار لغو نبود؟ لذا می گوییم چون خداوند حکیم این میل را در درون انسان قرار داده است . در دنیا پاسخی ندارد باید در آخرت برای آن پاسخ وجود داشته باشد.
ایشان در ادامه بحث اصل حکمت الهی را نشانه قرار دادند و آن را نفی کردند، حقیر در ادامه به ادله عقلی وجود حکمت در ذات باری تعالی پرداختم و عرض کردم: [="blue"]حکیم بودن خداوند مورد اتفاق علمای شیعه و فلاسفه اسلامی؛ یکی از دلایل ما بر حکمت خداوند متعال این است که چون او واجب الوجود است باید جامع جمیع کمالات وجودی باشد، زیرا در غیر اینصورت دارای نقص است و نقص با واجب بودن و بی نیازی سازگاری ندارد، یکی از کمالات نیز حکمت است و اینکه شخص کاری را بیهوده و لغو انجام ندهد، و خداوند نیز باید این کمال وجودی را داشته باشد و الا نقص دارد..
یکی دیگر از دلایل وجود حکمت در ذات باری تعالی قائده "حسن و قبح عقلی" است؛ –البته ممکن است کسی مانند اشاعره حسن و قبح را رد کند و آن را قبول نداشته باشد که در اینصورت با او جور دیگری صحبت خواهیم کرد- در این برهان گفته می شود چون خداوند خیر محض است قبیح از او صادر نمی شود و به اصطلاح متکلمان داعی بر قبیح ندارد، لذا قبیح از او سر نمی زند؛ حال یکی از مواردی که انسان آن را قبیح می شمارد انجام کار لغو و بیهوده است، پس این کار از خداوند متعال صادر نمی شود، زیرا قبیح است.
لذا شیعه معتقد است اولا: خداوند متعال حکیم است و کار لغو و بیهوده انجام نمی دهد. ثانیا: از خلق این عالم و به خصوص خلفت انسان قطعا هدفی دارد و آن هدف را در قرآن بیان کرده است و آن هدف نیز عبادت و بندگی خداوند متعال است آنجا که می فرماید :" وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ "(ذاریات آیه 56). و هدف از این عبادت نیز رشد و کمال آدمی و توسعه وجودی او و نزدیک شدن به خداوند متعال است؛ پس هدف زندگی بندگی اوست یعنی هر چه او گفت اطاعت کنیم. تا اینجا را عقل می فهمد.[/]
قرآن کریم نیز ما را به این قائده عقلی راهنمایی می کند آنجا که می فرماید:" [="red"]الَّذينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى‏ جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ في‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ" ([/]آل عمران آیه 191). یعنی این خلقت به این عظمت که مشاهده می کنید بدون هدف و بیهوده نیست و ما از خلق آن قطعا هدفی داریم و لو انسان آن هدف را درک نکند..
در نتیجه خداوند متعال چون حکیم است از خلق خود هدف دارد، و چون هدف دارد آخرتی هست و بهشت و جهنم نیز چون فعل الهی اند، قطعا مشمول این حکم می شوند و خداوند متعال از خلقت آنها و خلود در بهست و جهنم هدفی دارد، و لو اینکه ما نتواتنیم آن را درک کنیم.
[/]