خدايا من كه گناهكار نيستم پس چرا دعايم را اجابت نمي كني؟

نکات و لطایفی چند در بارۀ دلایل تأخیر و تغییر در اجابت دعا را از متن یادداشت های قبلی ام بطور اختصار تهیه کرده ام که تقدیم می کنم:

- علامه مجلسی در بارۀ استجابت دعا چند وجه را ذکر کرده اند:

اول) استجابت دعا به مشیت و اراده و خواست خدا تعلق دارد.

دوم) منظور از اجابت، شنیدن و مورد عنایت قرار دادن است، از آنجائیکه خداوند سمیع و علیم است، دعای مؤمن را می شنود و قطعاً آن را اجابت می کند. اما بخشیدن و عطای مطلوب آن را به چند دلیل به تأخیر می اندازد:

1. برای اینکه بنده به دعا کردن ادامه دهد. 2. خداوند دوست دارد صدای استغاثۀ بنده اش را بشنود.

سوم) اجابت مشروط است به اینکه دعا به خیر و صلاح بنده باشد، لذا دعائی که به مصلحت نیست، اجابت نمی شود. گاهی خواستۀ بنده به خیر و صلاحش نیست، اما با اصرار زیاد به بنده داده می شود در حالیکه به خیر و صلاحش نیست.

چهار معنا برای اجابت دعا در اصول کافی ذکر شده است:

1) در صورت صلاحدید، خداوند مطلوب دعا کننده را فوراً عطا می کند.

2) خواسته اش را اجابت می کند اما برای شنیدن صدایش، مطلوب بنده را به تاخیر می اندازد.

3) دعای او را مستجاب می کند و تقاضایش را می پذیرد اما اثرش را باک کردن و کفاره گناهانش قرار می دهد.

4) دعای بنده اش را می پذیرد اما آن را ذخیره و توشۀ آخرتش قرار می دهد.

نتیجه گرفته می شود که:

- معنای اجابت دعا، فوری بودن استجابت و رسیدن سریع به مطلوب نیست.

- خداوند حتی دعای پیامبران را با تأخیر، ظاهر می کند. دعای موسی به نابودی فرعون پس از چهل سال.

- چه بسا همۀ دعاها و خواسته های مشروع و طبیعی و البته ممکن انسان، اجابت شده اند اما بنا به مصلحت، زمان ظهور آن، به آینده موکول شده باشد، باید کمی صبور بود.

- گاهی خداوند در برابر دعای بنده، در آخرت، چند برابرش را عطا می کند، وقتی بنده عوض مطلوب و خواستۀ خود را مشاهده می کند، تمنا می کند ای کاش، هیچ خواسته ام در دنیا مستجاب نمی شد.

ملتمس دعا ...:Gol:

ما باید وظیفه‌مان را انجام دهیم و امید به اجابت داشته باشیم (که همین جزو وظایفمان است) دیگر بقیه‌اش به ما مربوط نیست که بخواهیم پیگیری کنیم که چه شد چه نشد.

باعرض سلام و تشكر
ما در دعاها و نحوه گفتگوي امامان معصومين هميشه مقصر بودن ، گناه كار بودن را مي بينيم در صحيفه سجاديه در دعاي عرفه و...
پس از اين به بعد به sara9556 بايد بگوييم كه شما چون گنهكار نيستيد بايد دست ما را هم بگيريد و از خدا بخواهيد كه ما عاقبت بخير بشيم انا توجهنا بك و استشفعنا بك الي الله
البته حكمت ها و دلايل مختلفي در استجابت دعا هست كه عبارتند از

1- اگه بعضي از ما حاجت روا بشيم ديگه حاجي حاجي مكه 2- اوني كه ما مي خواهيم باعث نابودي ما ميشه
3- من چون عجله دارم دوستان بقيه شو ادامه بدن علت عدم استجابت دعا البته به نگاه ما

سلام بر بقیةالله الاعظم و منتظرانش

بزرگوار بر سوالی اشاره فرمودید که شاید بارها و بارها با ان درمراحل مختلف و متفاوت زندگی برخورد کرده ایم و معمولا" این سوال یرای خودفرد هم پیش میایدو یا از نزدیکان میشنویم وگاها" شیطانهای متعددی از این موقعیت ذهنی پیش امده بهره میبرند . و مارا در این سوال محق مینمایانند و (خدا)را مقصری که در عالی ترین موقعیت نعوذا" بالله یک فراموشکار جلوه میدهند که (من ) بنده را از یاد برده!!!

البته شما به موارد خوبی اشاره فرمودید که بسیار تامل برانگیز هستند.

اما برای رسیدن به یک پاسخ کامل نیازمندیم تا صورت مسئله را قدم به قدم و از جوانب مختلف مورد بررسی دقیق قرار دهیم . زیرا این موضوع یک پرسش اعتقادی است که گاها" ریشه ی بسیاری از معزلات اعتقادی در اینده واقع خواهد شد.

مسایلی که باید برای بحث در باره ی این سوال در نظر گرفته شود عبارتند از:

1-دعا چیست و به چه در خواستی دعا میگویند؟

2-مورد دعا چیست ؟

3-صلاحیت دعا کننده در چه مقامی است؟

4-گناه از نظر شرع به چه فعلی اطلاق میشود ؟

5-اطلاع فرد از موازین شرع تا چه حد است ؟

6- دیدگاه فرد و باورهای او در زمینه ی احکام شزع و تعریف فرد از گناه چیست؟

7- موقعیت احساسی فرد در زمان دعا با چه اشکالی تعریف میشود ؟

8- ماهیت دعای فرد چیست؟

9 - کیفیت دعا چگونه است ؟

10- مقام دعا کننده در چه مرتبه ای است؟

11 - مقام دریافت کننده ی دعا در چه مرتبه ای است؟

12-ایا میان مرحله ی استجابت تا مرحله ی اجابت فاصله ای است؟

اگر به تمام این سوالات توانستیم پاسخی دقیق بدهیم قطعا" به دعایی پذیرفته شده که قرین اجابت است خواهیم رسید.

................................ حق یارتان ....................................

سلام
از زوایـاى مـخـتـلـفى مى توان درباره دعا تحقیق کرد، اما عمده مـسـئـلـه در ایـن بـاب کـه غالب مردم به آن توجه زیادى دارند، مـسـتـجـاب نشدن دعا است. بسیارى از مردم شکایت مى کنند که چرا ایـن همه دعا مى کنیم، به اجابت نمى رسد. نظر به اهمیت این بحث عوامل عدم استجابت دعا را به اجمال بررسى مى کنیم.

1. نشناختن جهت و راه دعا

نـیـل بـه هـر هدفى، راهى دارد، براى استجابت دعا نیز باید راه هـایـى را پـیمود. امام صادق(ع) مى فرماید: باید که پیش از دعا حـمـد و سـتـایش خدا کنى، نعمت هایى را که به تو بخشیده به یاد آورى، سـپـس شـکـر و سپاس گویى، آن گاه درود بر پیغمبر و آل او فـرسـتى، سپس از گناهانت یاد کرده اقرار نمایى و از آسیب آن به خدا پناه برى; این است جهت و راه دعا.1
2. وقت نشناسى

مـثلى است که مى گویند: فلانى خروس بى محل است; هرچند که خداوند از رگ گـردن بـه انسان نزدیک تر است اما باید وقت دعا را رعایت کرد. در حـالات معصومان(ع) مى خوانیم که آن ها در اوقات و موقعیت هاى خـاصى به دعا مشغول مى شدند. مواردى چون دعا بین اذان و اقامه، هـنـگـام وزیدن باد، وقت زوال سایه، هنگام بارش باران، و ریختن اولـیـن قـطـره خـون مـومـن و غیر آن در روایات آمده است که در استجابت دعا نقش موثرى دارند.
3. وفا نکردن به عهد نسبت به خداوند

شـایـد انسان خود را بسان ماشینى فرض کند که سازنده یا مالک آن بـاید همواره نیازهاى آن را برآورد; مثل آب، روغن، سوخت و... و تـصـور کـنـد چون آفریده خداوند است، خداوند باید همواره او را کـمـک کـند، بدون این که عهدى بر گردن او باشد. ولى چنین نیست، بـلـکه خداوند عهدهایى بر گردن بنده اش دارد که باید عملى شوند تا خداوند نیز پیمانش را وفا کند. امام صادق(ع) در پاسخ عده اى کـه از عـلت عدم استجابت دعا پرسیده بودند، فرمود: به دلیل این کـه شما به عهدهاى خود در پیشگاه خداوند وفا نمى کنید، در حالى که خداى تعالى مى فرماید: به عهد من وفا کنید تا من به عهد شما وفـا کنم. به خدا قسم اگر به عهد خدا وفا کنید، خداى متعال نیز به عهد شما وفا مى کند.
از جـمـلـه عـهـدهـایى که انسان بر گردن دارد، عمل صالح است که مـصـادیـق فراوانى دارد; مانند: قرائت قرآن، انجام واجبات، صله رحم، کمک به نیازمندان و....
4. ایمان و یقین ناکافى

کسى که دست به دعا برمى دارد اگر ایمان قلبى به اجابت دعاى خود نـداشـتـه بـاشد، نتیجه نمى گیرد و مانند آن است که تشنه اى در بـیـابـان بـى آب و عـلـف به دنبال دریا بگردد. نبى اکرم(ص) مى فـرماید: (ادعوا الله وانتم موقنون بالاجابه3; خدا را بخوانید و یـقـیـن بـه اجـابت داشته باشید). امام صادق(ع) نیز مى فرماید: (اذا دعـوت فـظن ان حاجتک بالباب4; در وقت دعا یقین کن که حاجت تو بر در خانه آمده است.)
5. شرک در دعا

شـرک بـسـیـار ظـریف است و در هر امرى از امور دینى و عبادى مى تـوانـد دخـیـل بـاشـد. در دعا نیز این موضوع یکى از عوامل عدم اسـتـجـابـت دعا است. هرگز نمى توان خارج از محدوده توحید قرار گـرفت و انتظار استجابت دعا را داشت. خداى متعال مى فرماید: او خـداى زنـده ابـدى اسـت و جز او هیچ خدایى نیست. پس تنها او را بـخـوانـیـد و بـه اخلاص بندگى کنید که ستایش و سپاس مخصوص خداى یکتا و آفریدگار عالمیان است.5
6. همراه نبودن یاد خدا و صلوات در دعا

در دعـا تـوجه به خدا و رسولش اهمیت بسیار دارد. کسى که دعا مى کـنـد نـبـاید از یاد خدا و رسولش غافل شود، که اگر غافل گردد، مـانـنـد آن است که غذاى بى چاشنى بخورد. مزه و لطف دعا در این اسـت کـه بـا یـاد خـدا و رسـول هـمـراه گردد. امام کاظم(ع) مى فـرمـایـد: هرکس پیش از ستایش خداوند و درود و صلوات بر پیامبر دعا کند مانند کسى است که بدون زه تیراندازى کند.6
7. نیت آلوده

در دعـا بـایـد نـیـت، پاک و اخلاص، کامل باشد. امام صادق(ع) مى فـرماید: به راستى بنده وقتى که با نیت پاک و قلب با اخلاص خداى را بـخـوانـد اگـر به عهد خداى عزوجل وفا کرد، دعایش مستجاب مى شـود و اگـر خدا را بدون نیت پاک و اخلاص بخواند، دعاى او اجابت نمى شود.7
8. سنگ دلى

دلـى که سخت باشد، به اعمال زشت فرمان مى دهد و ستم و جنایت را پیش نهاد مى کند و هرگز نخواهد توانست رضایت خدا را جلب کند. امـام صادق(ع) مى فرماید: همانا خداى تعالى دعایى که از دل سخت و سنگ دل برخاسته باشد، مستجاب نمى کند.8
9. ناممکن و نامشروع بودن

خـواسـتن چیزى که ممکن نیست و یا چیزى که خلاف شرع مقدس است، آن هـم از خدایى که ما را آفرید و بر همه امور مسلط است، کارى عبث و بـیـهوده است. کسى که به درگاه خدا دعا مى کند باید بداند که چـه مـى خـواهـد، آیا چیزى که مى خواهد ممکن است و آیا در حیطه کـارهـاى مـشـروع قرار دارد یا خیر؟ امام على(ع) مى فرماید: اى کـسـى کـه دعـا مى کنى آن چه را که حلال نیست و آن چه را که نمى شود، (مانند نبوت، امامت و چیزهاى دیگر) از خدا مخواه.9
10. سرگرم محرمات و لهو و لعب بودن

انـسانى که مشغول انجام محرمات و غرق در لهو و لعب است، یا کسى کـه از راه حرام کسب و کار و درآمد دارد و خوراک خود و اهلش را تامین مى کند، چه انتظارى دارد که خداوند دعاى او را قبول کند. حـضرت على(ع) مى فرماید: خداى تعالى دعاى قلبى را که سرگرم لهو و لعب باشد نمى پذیرد.10
11. خودخواهى

خـداونـد دوست دارد بنده او قبل از دعا و آرزو براى خود به فکر دیـگـران بـاشد. حضرت زهرا(س) براى مردان و زنان اهل ایمان دعا مـى کـرد و بـراى خـویشتن دعا نمى کرد، سبب را پرسیدند، فرمود: نخست هم سایه سپس خانه.11
..

12. ناامیدى

امـیـد در هـر کارى باعث ادامه کار و حرکت به سوى هدف است. دعا نـیـز ایـن چنین است. از این رو مى خوانیم: خدایا آرزویم را در امیدوارى به رحمتت برآور.12 نـاامیدى از درگاه خداوند باعث عدم استجابت دعا است، که خود مى فـرمـایـد: از رحـمـت خدا ناامید نشوید، زیرا ناامیدى مخصوص گم راهان است.13
13. اعراض از امر به معروف و نهى از منکر

فـرامـوش کردن یا ترک امر به معروف و نهى از منکر، این مسئولیت مـهـم اجـتماعى، عامل عدم استجابت دعا است. رسول گرامى اسلام مى فرماید: امـر بـه مـعـروف و نهى از منکر کنید وگرنه خدا بدان شما را بر نـیـکان شما مسلط مى کند و دعاى نیکان شما در آن موقع به اجابت نمى رسد.14
14. دعا نکردن در زمان راحتى

انـسـان بـه هـنگام راحتى و نداشتن مشکل نیز باید با دعا انس و الـفـت داشته باشد و آن را مانند واکسنى بداند که در زمان سختى و مـشـکـل به کمک او مى آید و او را نجات دهد. امام صادق(ع) مى فـرمـایـد: هرکس خوش دارد که در حال سختى دعایش به اجابت برسد، باید در حال راحتى دعا کند.15
15. ندانستن سود و زیان از جانب خداوند

انسان همواره در معرض سود و زیان است، گاهى غرق در نعمت و گاهى فـارغ از آن و ایـن هـمه از جانب خداوند است و بشر باید همواره شـکـرگـزار بـاشـد. آن گاه که به سختى و زیان افتد، قبل از دعا بـاید بداند که زیان و سختى وارده از جانب خداوند است و فقط از او بـخـواهـد کـه رفـع زیان کند و او را به سوى راحتى سوق دهد. رسول اکرم(ص) فرموده است: خداى عزوجل این چنین فرمود: هرکه از من چیزى بخواهد و بداند که زیان و سود از سوى من است، اجابتش مى کنم.16
17. دعا نکردن به صورت جمعى

هـرچـنـد کـه از دعاى انفرادى نیز مى توان نتیجه گرفت، اما اگر تـعـدادى جـمـع شـونـد و مانند دعاى کمیل، ندبه و توسل، یک صدا خـداوند را بخوانند، پروردگار نظر خاصى به آن محفل خواهد کرد و نـتـیـجـه بـهترى حاصل خواهد شد. امام صادق(ع) مى فرماید: هرگز چـهـار نـفر در کارى گرد هم نیامدند و دعا نکردند مگر آن که با حاجت روا شده متفرق گشتند.17
18. تضرع و زارى و اصرار نکردن

مـداومـت در دعا و تضرع کردن به درگاه الهى، رمز موفقیت در دعا اسـت. کـسى که بدون تضرع و اصرار انتظار فرج و گشایش مشکلات خود را دارد، توفیق چندانى نخواهد یافت. خداى بزرگ مى فرماید: خداى خـود را بـه تضرع و زارى و با صداى آهسته بخوانید.18 رسول اکرم مـى فـرماید: به راستى خداوند افرادى را که اصرار در دعا دارند دوست مى دارد.19
19. قطع ارتباط با خدا

در روایـت اسـت که خداوند دوست دارد سخن و دعاى بنده محبوبش را بـسـیـار بـشـنود و اگر در اجابت دعاى بنده خویش عجله نمى کند، عـلـتـش آن اسـت که مى خواهد همواره صوت بنده اش را بشنود، لذا کـسـى کـه دعـایـش مـستجاب نمى شود باید به خودش بیندیشد و اگر عـوامـل عـدم اسـتـجابت دعا را در وجودش نیافت امیدوار باشد که بـنـده خـاص خدا است و خداوند به او نظر خاص دارد. امام رضا(ع) مـى فـرماید: امام باقر(ع) فرمود: مومن حاجتى از خداى عزوجل مى خـواهـد، امـا اجابتش به تاخیر مى افتد، به خاطر دوستى صدایش و شنیدن ناله اش.20

پى نوشت ها:

1 ـ فیض کاشانى، تفسیر صافى (چاپ قدیم، تهران) ص54.
2 ـ همان.
3 ـ تفسیر المیزان، ج2، ص35.
4 ـ اصول کافى، ج2، ص238.
5 ـ غافر(40) آیه 65.
6 ـ بحارالانوار، ج4، ص253.
7 ـ سفینه البحار، ج1، ص449.
8 ـ همان، ص446.
9 ـ وسائل الشیعه، ج4، ص1129.
10 ـ تفسیر المیزان، ج4، ص37.
11 ـ سفینه البحار، همان.
12 ـ دعاى مکارم الاخلاق.
13 ـ زمر(39) آیه 53.
14 ـ سفینه البحار، همان.
15 ـ اصول کافى، ج4، ص237.
16 ـ شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ص341.
17 ـ همان، ص357.
18 ـ اعراف(7) آیه 55.
19 ـ نهج الفصاحه، ص76.
20 ـ وسائل الشیعه، ص1111.

با سلام خدمت همه دوستان عزیز

کارشناسان محترم و کاربران عزیز پاسخ های مناسبی را عرضه داشتند که قابل تقدیر است.

چند نکته قابل توجه در باره علت عدم استجابت دعا

1- گاهی علت به اجابت نرسیدن دعاها وجود گناهانی است که مانع صعود آن شده و به مرحله اجابت نمی رسد .

امام علی علیه السلام در دعای کمیل چنین می فرمایند :

اللهم اغفر لی الذنوب التی تحبس الدعا

خدایا ببخش اون گناهانی رو که دعاها رو حبس می کنه

2- گاهی ممکنه اهل گناه نباشیم و دعاها هم محبوس نیستند ولی باز هم دعا مستجاب نمیشه ، چون به خیر و صلاح ما نیست و ما آگاه نیستیم .

خداوند در سوره بقره آیه 216 می فرماید:

عَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْئًا وَ هُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَ عَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيْئًا وَ هُوَ شَرٌّ لَّكُمْ و الله یعلم و انتم لا تعلمون

بعضی از خواسته های ما مثل اینست که بچه ای از مادرش چاقو بخواهد در نظر بچه چاقو وسیله خوبی برای باز ی است اما مادر به مضرات آن خوب واقف است بنابر این هرگز چاقو به دست بچه نخواهد داد تا اینکه به رشد کافی برسد .

بنابر آنچه گذشت اگر دعای ما برای این زمان مناسب نباشد آن را خدا در زمان مناسبش به اجابت خواهد رساند باید منتظر بود ؛ اما اگر هیچ وقت مناسب نباشد در عوض آن چیز بهتری به شخص درخواست کننده خواهد داد.

3- گاهی اوقات دعا به خیر و صلاح ما هست و اتفاقا وقت آن هم رسیده ولی باز هم به اجابت نمی رسد در این گونه موارد خداوند ما را با همین خواسته امتحان می کند . چرا که رسم خدا بر این است که با سختی ها همه را می آزماید و این نیاز بنده بهترین امتحان آن شخص خواهد بود .

فواید این امتحان

الف ) خدا بنده اش را به خودش می نمایاند که ای بنده من ببین که چند مرده حلاجی ؛ انسانها معمولا از خودشان غافل می شوند و فکر می کنند که انسانهای متعبدی هستند ولی وقتی با چالش که رو برو می شوند خود را بهتر مشناسند .

ب ) خدا می خواهد با این امتحانات ظرفیت وجودی بندگانش را توسعه دهد لذا آنها را با امتحانات گوناگون می آزماید وقتی که به آن مرحله دلخواه رسیدند آن جایگاهی را که استحقاقش را دارند به آنها اهدا می نماید . امتحانات انبیا و ائمه علیهم السلام و بعضی از اولیاء الله از این قبیل است .

امید که از ما نیز اگر دعایی به اجابت نرسد به خاطر امتحانی باشد که در پس آن توسعه وجودی و یا جایگاه مناسبی باشد .

موفق باشید .:Gol::Gol::Gol: