جمع بندی تکلیف فرزندان نابالغ کفار در وقت عذاب
تبهای اولیه
با این که فرزندان نابالغ کفار مکلف نیستند نمی تواند عذاب الهی شامل حالشان شود ولی این استثناء در هیچ یک از آیات فراوان عذاب به آن اشاره ای نشده است. حتی بعضی نص در شمول عذاب برای عموم کفار دارد اعم از بچه ها وبزرگترها مثل ایات 73 و 74 سوره حجر.
با این که فرزندان نابالغ کفار مکلف نیستند نمی تواند عذاب الهی شامل حالشان شود ولی این استثناء در هیچ یک از آیات فراوان عذاب به آن اشاره ای نشده است. حتی بعضی نص در شمول عذاب برای عموم کفار دارد اعم از بچه ها وبزرگترها مثل ایات 73 و 74 سوره حجر.
«فَأَخَذَتهُمُ الصَّيْحَةُ مُشْرِقِينَ فَجَعَلْنَا عَالِيهَا سَافِلَهَا وَ أَمْطَرْنَا عَلَيهِمْ حِجَارَةً مِّن سِجِّيلٍ»
و در حال طلوع خورشيد بانگ (مرگبار) آنان را فرو گرفت و آن (شهر) را زير و رو گردانديم، و سنگ [هايى] از جنس گِل بر آنان بارانديم! (حجر، 73 و 74)
با سلام و درود
احکام ادیان الهی، خلاف عقل و فطرت نیست.
عقل هم برای کسی که قبل از سن تکلیف از دنیا رفته (و اصلا مکلف نبوده تا بخواهد حساب و کتابی داشته باشد)، عذاب و مجازات در نظر نمی گیرد.
البته اهل سنت که خود را محروم از دریای علم و معرفت اهلبیت(ع) کرده اند، اکثر علمای آنها قائلند که فرزندان کافران به تبع پدارنشان وارد جهنم می شوند.
ولی علماى اماميه (شیعه) به چنین مطلبی معتقد نيستند، اما در عين حال اختلاف نظرهايى نيز در بين آنان ديده مى شود، از جمله:
1. يا داخل بهشت شده و يا در "اعراف" ساكن مى شوند.
2. خداوند در روز قيامت آنان را به داخل شدن در آتش امتحان مى كند، چنانچه فرمان او را اطاعت كنند، آتش بر آنان بَرد و سلام (خنك) شده و پاداش مى يابند و اگر اطاعت نكردند، آنان را به آتش دوزخ در مى آورد.
3. خداوند بر اساس علمش به آينده آنان عمل مى كند. اگر بداند كه كودكى در صورت ادامه زندگى و پس از دوران بلوغ، مؤمن و سعيد مى شود، او را داخل بهشت مى كند و اگر بداند كافر و شقى مى شود، او را داخل آتش خواهد كرد.
4. آنان خادمان اهل بهشت خواهند شد. (حق اليقين فى معرفة اصول الدين، عبدالله شبّر، ص 419)
این اختلاف به جهت روايات مختلف است. البته محدثین بیشتر بر اساس این روایت، قول دوم را انتخاب می کنند:
"تُؤَجَّجُ لَهُمْ نَارٌ فَيُقَالُ لَهُمُ ادْخُلُوهَا فَإِنْ دَخَلُوهَا كَانَتْ عَلَيْهِمْ بَرْداً وَ سَلَاماً وَ إِنْ أَبَوْا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُمْ هُوَ ذَا أَنَا قَدْ أَمَرْتُكُمْ فَعَصَيْتُمُونِي فَيَأْمُرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِمْ إِلَى النَّار"
آتشى براى امتحان ایشان برافروخته می شود سپس به آنان فرمان داده می شود که داخل آتش شوید، پس هر کس در آتش داخل شود آن آتش بر او سرد و سلامت شود، و هر کس داخل نشود، خداوند خطاب به آنها می فرماید: شما از امر مرا سرپیچی و عصیان کردید پس داخل جهنم شوید. (من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 492، شماره 4741)
با این که فرزندان نابالغ کفار مکلف نیستند نمی تواند عذاب الهی شامل حالشان شود ولی این استثناء در هیچ یک از آیات فراوان عذاب به آن اشاره ای نشده است. حتی بعضی نص در شمول عذاب برای عموم کفار دارد اعم از بچه ها وبزرگترها مثل ایات 73 و 74 سوره حجر.
سلام
عذاب دنیوی حسابی متفاوت دارد . در عذاب دنیوی بین خوب و بد تفکیک نمی شود حتی بین مومن و کافر چه رسد بین کافر بالغ و نابالغ و این بخاطر عمومیت عذاب در دنیاست .
والله الموفق
بنام او
باسلام
این اختلاف به جهت روايات مختلف است. البته محدثین بیشتر بر اساس این روایت، قول دوم را انتخاب می کنند:
2. خداوند در روز قيامت آنان را به داخل شدن در آتش امتحان مى كند، چنانچه فرمان او را اطاعت كنند، آتش بر آنان بَرد و سلام (خنك) شده و پاداش مى يابند و اگر اطاعت نكردند، آنان را به آتش دوزخ در مى آورد.
سلام مجدد .. اما جای تعجب و شگفتی ست که خداوندی چنین دانا از کودکانی چنان نادان چنین آزمایش و امتحانی بعمل آورد ما که خود مان بزرگ و بالغ هستیم اگریکنفر بما بگوید نعوذبالله من خدا هستم و خودت را ازکوهی پرت کن پایین هزارتا دلیل و بهانه میاوریم که تو دروغ میگویی و فلان و فلان تا از زیرش در برویم حالا وای به حال کودکانی چنین نادان که ازترس سکته نکنند؟؟
1. يا داخل بهشت شده و يا در "اعراف" ساكن مى شوند.
4. آنان خادمان اهل بهشت خواهند شد. (حق اليقين فى معرفة اصول الدين، عبدالله شبّر، ص 419)
البته ببخشید ولی فکرمیکنم این دوحالت بهترباشند و به ذات و هزاران صفت خوب دیگرخداوند هم نزدیکتر..
مگرنمیگویند: به فرض که پدرتوباشد فاضل ... از فضل پدر تو را چه حاصل ....................یا
در یمن کشتند زرگری را .. درمصر زدند سر آهنگری را ...........
نمیدانم ولی بظاهر که نه نمیشه....
باسپاس..
بنام او
باسلام
با این که فرزندان نابالغ کفار مکلف نیستند نمی تواند عذاب الهی شامل حالشان شود ولی این استثناء در هیچ یک از آیات فراوان عذاب به آن اشاره ای نشده است. حتی بعضی نص در شمول عذاب برای عموم کفار دارد اعم از بچه ها وبزرگترها مثل ایات 73 و 74 سوره حجر.
سلام
عذاب دنیوی حسابی متفاوت دارد . در عذاب دنیوی بین خوب و بد تفکیک نمی شود حتی بین مومن و کافر چه رسد بین کافر بالغ و نابالغ و این بخاطر عمومیت عذاب در دنیاست .
والله الموفق
سلام مجدد و بگمانم موردی را متذکرشدید که بنوعی باورمنهم میباشد .. یعنی متفاوت بودن دنیاها و همچنین عذابها و هرچه که درآنهاست..یعنی اگر اوضاع و احوال خوب باشد همه چیز تا آخر خوب است و اگرهم بد باشد همه چیز تا آخر بد خواهدبود و البته این فرق میکند که دراین دنیا ، از سال آینده که سهله ازماه آینده هم همینجور بلکه از یک روز و یک ساعت دیگر تم خبری نداری و مطمئن نیستی که چه پیش خواهدآمد و نه از نظر مردن که من فکرمیکنم مردن اولا تغییر جا و مکان و خیلی چیزهای دیگر منجمله تغییر ژن و جسم خواهد بود از دنیایی به دنیای دیگر مثل به صبح رساندن شب که با خواب حادث میشود و یا مانند رویا دیدن که با خوابیدن بدست میاید و البته این مرگ و مردن بنظرم درهمه دنیاها هم وجود دارد و بنابراین منظورم فقط وضعیت مالی و خوشی و ناخوشی میباشد..
{{حالا تا چه مقدار موفق شدم منظورم را درمورد مرگ و مردن دراین چندسطربیان نمایم ؟؟ نمیدانم ولی بهتون قول میدم ازمردن نترسیم که مطمئنا چیز جالبیه اگرنبود خداوند مهربان قسمت اینهمه موجود یا اینهمه انسان وبندگان خود و یا لااقل پیامبران و ائمه معصومین {ع} و بندگان خاصش نمیکرد و عمرانسان را هم بالغ بر هزار و صدهزارمینمود .. هرچند که همان صدهزارهم درنهایت مثل همین الان کم بچشم میامد و مانند چشم برهم زدنی میگذشت}}
باسپاس..
[="Tahoma"]
با این که فرزندان نابالغ کفار مکلف نیستند نمی تواند عذاب الهی شامل حالشان شود ولی این استثناء در هیچ یک از آیات فراوان عذاب به آن اشاره ای نشده است. حتی بعضی نص در شمول عذاب برای عموم کفار دارد اعم از بچه ها وبزرگترها
عذاب دنیوی حسابی متفاوت دارد . در عذاب دنیوی بین خوب و بد تفکیک نمی شود حتی بین مومن و کافر چه رسد بین کافر بالغ و نابالغ و این بخاطر عمومیت عذاب در دنیاست .
«مَنِ اهْتَدى فَإِنَّما يَهْتَدي لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى وَ ما كُنَّا مُعَذِّبينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً»
هر كس راه يابد، پس فقط به نفع خودش راه مىيابد و هر كس گمراه شود، پس فقط به زيان خود گمراه مىشود و هيچ باربردارى بار سنگين (گناه) ديگرى را بر نمىدارد و (ما) عذاب كننده (كسى) نيستيم، تا اينكه فرستادهاى برانگيزيم. (اسراء، 15)
از این آیه برداشت می شود که خداوند گناه کسی را برای دیگری نمی نویسند و هر کس بار اعمال خودش را خودش به دوش می کشد. «وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى»
لذا گناه پدران کافر به حساب فرزندان نوشته نمی شود.
هم جنین در مسائلی که عقل قادر به درک آن نیست، خداوند بدون بعث رسولان يعنى بيان احكام و وظائف، كسى را مجازات نمى كند. لذا در جایی که بیانی از شارع نیامده باشد، عقاب و مجازاتی هم نیست. «وَ ما كُنَّا مُعَذِّبينَ ...»
کودکی که هنوز به تکلیف نرسیده معنایش این است که شرائط تعلق گرفتن تکلیف را نداشته، پس با نبود شرائط، مجازات او معقول و منطقی نیست.
باید توجه داشت که در نظام مجازات و حسابرسی خداوند نسبت به بندگان، خداوند تر و خشک را با هم نمی سوزاند و بی گناه و باگناه را با هم کیفر نمی دهد.
در سوره ذاريات آمده: «فَأَخْرَجْنَا مَن كاَنَ فِيهَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيرَ بَيْتٍ مِّنَ الْمُسْلِمِين»؛ و هر كس از مؤمنان كه در آن (شهر قوم لوط) بود بيرون آورديم. و [لى] در آنجا جز (يك) خانه، از مسلمانان نيافتيم. (ذاریات، 35 و 36)
از اين آیه هم روشن مى شود كه مجازات الهى خشك و تر را هرگز با هم نمى سوزاند، حتى اگر يك نفر مؤمن راستين و وظيفه شناس باشد او را نجات مى بخشد.
[="Tahoma"] باسلام اما جای تعجب و شگفتی ست که خداوندی چنین دانا از کودکانی چنان نادان چنین آزمایش و امتحانی بعمل آورد ما که خود مان بزرگ و بالغ هستیم اگریکنفر بما بگوید نعوذبالله من خدا هستم و خودت را ازکوهی پرت کن پایین هزارتا دلیل و بهانه میاوریم که تو دروغ میگویی و فلان و فلان تا از زیرش در برویم حالا وای به حال کودکانی چنین نادان که ازترس سکته نکنند؟؟بنام او
با سلام و درود
پس از مرگ، دیگر آن غفلت دنیایی نیست و یکسری از پرده ها کنار رفته و حقایق روشن شده است؛ البته نه به گونه ای که دیگر امتحان معنا نداشته باشد.
توجه داشته باشید که خداوند بر هیچ کس ظلم نمی کند، ولو به مقدار ذره ای: «إِنَّ اللَّهَ لا يَظْلِمُ مِثْقالَ ذَرَّة» (نساء، 40)؛ و ما با عقل بشری نمی توانیم آن حقایق را درک کنیم.
لذا با توجه به ادله عقلی قبح عقاب بلا بیان و نیز آیاتی که می فرماید «وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى»؛ هيچ باربردارى بار سنگين (گناه) ديگرى را بر نمى دارد (اسراءء 15)، و ...؛ باید گفت حتما خداوند به گونه ای تدارک می بیند که فرمانبر از نافرمان تشخیص داده شوند بدون این که ذره ای حق کسی ضایع شود.
در این مورد هم فرقی نمی کند ما با این عقل بشری بتوانیم به حقیقت آن حقایق برسیم یا نتوانیم.
بنام او
تکلیف فرزندان نابالغ کفار در وقت عذاب
باسلام..
ببخشید ولی دقت کردین این پست بغیرازاین یکی ، 8 ارسالی داشته که سهم طراح اون تا به اینجا فقط همون اولی بوده ؟؟ حتی اثری هم ازصلوات درزیر متنهای ارسالی هم ازایشون بچشم نمی آید و این یعنی اگر اتفاق خاصی براشون نیفتاده باشد که انشاا... نیفتاده باشد ..؟؟
واقعا دمتون گرم جناب جویای حقیقت عزیز.. سوال مطرح میکنی و خودت ازنظرها غایب میشوی ؟؟
ولی گذشته ازاین شوخی بازهم آفرین که سوالات خوبی را هم مطرح مینمایی که شاید مغز ما واقعا از یافتن و طرح کردنشون عاجز و ناتوان خواهدبود و بلکه باتوضیحات خوب جناب کارشناسان گرامی به اطلاعات عمومی و دینیمون هم افزوده میگردد ..
و از جناب حامد و میقات بزرگوارهم بدلیل توضیحات به این خوبی سپاسگذاری مینمایم ..
والبته همه پستها و منجمله دوتاپست خودمم خیلی خیلی خوب بودن واقعا آفرین به همه خودمون.. {البته اینم شوخی بود برای تنوع ، البته فقط درمورد پستهای خودم .. امید عفو انشاا...و }
باسپاس..
خب پاسخ به سؤال ما بالاخره چی شد؟
آیا فرزندان نابالغ کفار به عذاب الهی در دنیا از بین می روند؟
آیا کسانی که به عذاب الهی در دنیا می میرند اصلا شانسی برای سعادت در آخرت دارند؟
حس و حال فرزندان نابالغ وقتی مواجه با صحنه های عذاب الهی می شوند چیست؟ آنها چه نظری در آن وقت درباره مهربانی خداوند دارند؟ فکر کنم با غیط نسبت به خداوند بمیرند! چه کسی مسبب این غیط است؟
لذا گناه پدران کافر به حساب فرزندان نوشته نمی شود.هم جنین در مسائلی که عقل قادر به درک آن نیست، خداوند بدون بعث رسولان يعنى بيان احكام و وظائف، كسى را مجازات نمى كند. لذا در جایی که بیانی از شارع نیامده باشد، عقاب و مجازاتی هم نیست. «وَ ما كُنَّا مُعَذِّبينَ ...»
کودکی که هنوز به تکلیف نرسیده معنایش این است که شرائط تعلق گرفتن تکلیف را نداشته، پس با نبود شرائط، مجازات او معقول و منطقی نیست.
باید توجه داشت که در نظام مجازات و حسابرسی خداوند نسبت به بندگان، خداوند تر و خشک را با هم نمی سوزاند و بی گناه و باگناه را با هم کیفر نمی دهد.
در سوره ذاريات آمده: «فَأَخْرَجْنَا مَن كاَنَ فِيهَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيرَ بَيْتٍ مِّنَ الْمُسْلِمِين»؛ و هر كس از مؤمنان كه در آن (شهر قوم لوط) بود بيرون آورديم. و [لى] در آنجا جز (يك) خانه، از مسلمانان نيافتيم. (ذاریات، 35 و 36)
از اين آیه هم روشن مى شود كه مجازات الهى خشك و تر را هرگز با هم نمى سوزاند، حتى اگر يك نفر مؤمن راستين و وظيفه شناس باشد او را نجات مى بخشد.
سلام
با عنایت به مطالبی که فرمودید فرزندان نابالغ کفار اصلا محل کفر و ایمان نیستند تا عقاب یا عدم عقاب آنها با مثل لا تزر وازره یا فاخرجنا منها قابل حل باشد
چرا که عدم عقل وزر و همچنین کفر و ایمان را منتفی می کند
ضمن اینکه قابل تصور نیست اینهمه فرزند شیرخواره و نزدیک به بلوغ همه کافر بوده باشند تا به عذاب عقاب شوند . اساسا می توان گفت برای ایشان عنوان عقاب درست نیست مثل اینستکه سنگی به سر کودکی بخورد و بمیرد . اینجا نمی توان گفت خدا کودک را عقاب کرد چون اساسا او محل تکلیف نبود تا گناهی کرده باشد و عقاب شود . از سوی دیگر وقوع امثال آنرا بسیار می بینیم .
نتیجه اینکه :
کشته شدن فرزندان کفار همراه با بزرگترهای خود در عذاب الهی تحت عنوان عقاب قرار نمی گیرد بلکه تحت عنوان هلاک ( مردن ) قرار می گیرد همانطور که در حوادث طبیعی دیگر چنین است .
والله الموفق
خب پاسخ به سؤال ما بالاخره چی شد؟
آیا فرزندان نابالغ کفار به عذاب الهی در دنیا از بین می روند؟
آیا کسانی که به عذاب الهی در دنیا می میرند اصلا شانسی برای سعادت در آخرت دارند؟
حس و حال فرزندان نابالغ وقتی مواجه با صحنه های عذاب الهی می شوند چیست؟ آنها چه نظری در آن وقت درباره مهربانی خداوند دارند؟ فکر کنم با غیط نسبت به خداوند بمیرند! چه کسی مسبب این غیط است؟
سلام
1- مردن فرزندان کفار در عذاب الهی مثل مردنشان به بیماریهای عادی و اسباب مرگ دیگر است
2- ایشان مومن یا کافر نمرده اند لذا امکان انتخاب مسیر دارند و از روایات هم چنین دانسته می شود که مخیر می شوند
3- وقوع عذاب که اغلب سریع هست حس و حالی برای فرد نمی گذارد و به نظرم باید خوشحال هم باشند چرا که بزرگ شدن کودک در میان مردم کافر اغلب به کفرش می انجامد اما مرگ این خطر را کاهش داده بلکه از بین می برد
والله الموفق
2. خداوند در روز قيامت آنان را به داخل شدن در آتش امتحان مى كند، چنانچه فرمان او را اطاعت كنند، آتش بر آنان بَرد و سلام (خنك) شده و پاداش مى يابند و اگر اطاعت نكردند، آنان را به آتش دوزخ در مى آورد.
با سلام.
به نظر من هم در مورد دوم عدالت رعایت شده، مثل همه بندگانی که تو دنیا زندگی می کنن و میدونن که اگه دستورات خداوند(حتی اگه سخت هم باشه) انجام بدن، تو اون دنیا به بهشت میرن و اگه دستورات خداوند رو انجام ندن به جهنم، خداوند در قیامت اون افراد رو مثلا با دستور دادن به ورود به آتش امتحان می کنه، چون اون افراد میدونن که اگه به آتش وارد بشن به بهشت میرن و اگه به آتش وارد نشن به جهنم میرن و تو آتش ابدی میممونم، پس هم حق انتخاب دارن و میشه به این طریق اون هااا رو امتحان کرد.
در پناه حق.
[="Tahoma"]
آیا فرزندان نابالغ کفار به عذاب الهی در دنیا از بین می روند؟
آیا کسانی که به عذاب الهی در دنیا می میرند اصلا شانسی برای سعادت در آخرت دارند؟
حس و حال فرزندان نابالغ وقتی مواجه با صحنه های عذاب الهی می شوند چیست؟ آنها چه نظری در آن وقت درباره مهربانی خداوند دارند؟ فکر کنم با غیط نسبت به خداوند بمیرند! چه کسی مسبب این غیط است؟
با سلام و درود
1. آنهایی که هنوز به سن تکلیف نرسیده اند و گناهی ندارند، این موارد هم برای آنها عذاب محسوب نمی شود، بلکه مانند سایر اتفاقات دیگر مثل سیل و ... است که کوچک و بزرگ در آن می میرند.
لذا آن عذاب، برای آن قوم ـ مثل قوم عاد و ثمود و ... ـ عذاب بوده ولی نه برای تک تک افراد و حتی کودکانی که هنوز قابلیت تعلق تکلیف را پیدا نکرده اند.
2. تنها خداوند است که می تواند نسبت به بهشت و جهنم افراد قضاوت قطعی داشته باشد.
3. آنها و نیز والدینشان اعتقاد و باوری به خدا ندارند که آن عوامل را عذاب الهی و از طرف خداوند بدانند. لذا می تواند برخوردشان با آن اتفاقات، مانند سایر اتفاقات طبیعی باشد.
در ثانی، اگر هم چنین فکری کنند، پس از کنار رفتن پرده ها، به حقیقت پی برده و می فهمند که فکرشان هم اشتباه بوده است.
جمع بندی
پرسش:
با این که فرزندان نابالغ کفار مکلف نیستند نمی تواند عذاب الهی شامل حالشان شود، ولی این استثناء در هیچ یک از آیات فراوان عذاب به آن اشاره ای نشده است. حتی بعضی نص در شمول عذاب برای عموم کفار دارد اعم از بچه ها و بزرگترها مثل آیات 73 و 74 سوره حجر.
پاسخ:
«فَأَخَذَتهُمُ الصَّيْحَةُ مُشْرِقِينَ فَجَعَلْنَا عَالِيهَا سَافِلَهَا وَ أَمْطَرْنَا عَلَيهِمْ حِجَارَةً مِّن سِجِّيلٍ»؛ و در حال طلوع خورشيد بانگ (مرگبار) آنان را فرو گرفت و آن (شهر) را زير و رو گردانديم، و سنگ [هايى] از جنس گِل بر آنان بارانديم!(1)
احکام ادیان الهی، خلاف عقل و فطرت نیست.
عقل هم برای کسی که قبل از سن تکلیف از دنیا رفته (و اصلا مکلف نبوده تا بخواهد حساب و کتابی داشته باشد)، عذاب و مجازات در نظر نمی گیرد.
البته اهل سنت که خود را محروم از دریای علم و معرفت اهلبیت(ع) کرده اند، اکثر علمای آنها قائلند که فرزندان کافران به تبع پدارنشان وارد جهنم می شوند.
ولی علماى اماميه (شیعه) به چنین مطلبی معتقد نيستند، اما در عين حال اختلاف نظرهايى نيز در بين آنان ديده مى شود، از جمله:
1. يا داخل بهشت شده و يا در "اعراف" ساكن مى شوند.
2. خداوند در روز قيامت آنان را به داخل شدن در آتش امتحان مى كند، چنانچه فرمان او را اطاعت كنند، آتش بر آنان بَرد و سلام (خنك) شده و پاداش مى يابند و اگر اطاعت نكردند، آنان را به آتش دوزخ در مى آورد.
3. خداوند بر اساس علمش به آينده آنان عمل مى كند. اگر بداند كه كودكى در صورت ادامه زندگى و پس از دوران بلوغ، مؤمن و سعيد مى شود، او را داخل بهشت مى كند و اگر بداند كافر و شقى مى شود، او را داخل آتش خواهد كرد.
4. آنان خادمان اهل بهشت خواهند شد.(2)
این اختلاف به جهت روايات مختلف است. البته محدثین بیشتر بر اساس این روایت، قول دوم را انتخاب می کنند:
"تُؤَجَّجُ لَهُمْ نَارٌ فَيُقَالُ لَهُمُ ادْخُلُوهَا فَإِنْ دَخَلُوهَا كَانَتْ عَلَيْهِمْ بَرْداً وَ سَلَاماً وَ إِنْ أَبَوْا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُمْ هُوَ ذَا أَنَا قَدْ أَمَرْتُكُمْ فَعَصَيْتُمُونِي فَيَأْمُرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِمْ إِلَى النَّار"؛ آتشى براى امتحان ایشان برافروخته می شود سپس به آنان فرمان داده می شود که داخل آتش شوید، پس هر کس در آتش داخل شود آن آتش بر او سرد و سلامت شود، و هر کس داخل نشود، خداوند خطاب به آنها می فرماید: شما از امر مرا سرپیچی و عصیان کردید پس داخل جهنم شوید.(3)
اگر ادعا شود که:
عذاب دنیوی حسابی متفاوت دارد. در عذاب دنیوی بین خوب و بد تفکیک نمی شود حتی بین مومن و کافر چه رسد بین کافر بالغ و نابالغ و این بخاطر عمومیت عذاب در دنیاست.
در پاسخ میگوئیم:
خیر، چنین نیست. به این آیه توجه نمایید:
«مَنِ اهْتَدى فَإِنَّما يَهْتَدي لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى وَ ما كُنَّا مُعَذِّبينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً»؛ هر كس راه يابد، پس فقط به نفع خودش راه مىيابد و هر كس گمراه شود، پس فقط به زيان خود گمراه مىشود و هيچ باربردارى بار سنگين (گناه) ديگرى را بر نمى دارد و (ما) عذاب كننده (كسى) نيستيم، تا اينكه فرستادهاى برانگيزيم.(4)
از این آیه برداشت می شود که خداوند گناه کسی را برای دیگری نمی نویسند و هر کس بار اعمال خودش را خودش به دوش می کشد. «وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى»
لذا گناه پدران کافر به حساب فرزندان نوشته نمی شود.
هم چنین در مسائلی که عقل قادر به درک آن نیست، خداوند بدون بعث رسولان يعنى بيان احكام و وظائف، كسى را مجازات نمى كند. لذا در جایی که بیانی از شارع نیامده باشد، عقاب و مجازاتی هم نیست. «وَ ما كُنَّا مُعَذِّبينَ ...»
کودکی که هنوز به تکلیف نرسیده معنایش این است که شرائط تعلق گرفتن تکلیف را نداشته، پس با نبود شرائط، مجازات او معقول و منطقی نیست.
باید توجه داشت که در نظام مجازات و حسابرسی خداوند نسبت به بندگان، خداوند تر و خشک را با هم نمی سوزاند و بی گناه و باگناه را با هم کیفر نمی دهد.
در سوره ذاريات آمده: «فَأَخْرَجْنَا مَن كاَنَ فِيهَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيرَ بَيْتٍ مِّنَ الْمُسْلِمِين»؛ و هر كس از مؤمنان كه در آن (شهر قوم لوط) بود بيرون آورديم. و [لى] در آنجا جز (يك) خانه، از مسلمانان نيافتيم.(5)
از اين آیه هم روشن مى شود كه مجازات الهى خشك و تر را هرگز با هم نمى سوزاند، حتى اگر يك نفر مؤمن راستين و وظيفه شناس باشد او را نجات مى بخشد.
توجه داشته باشید که پس از مرگ، دیگر آن غفلت دنیایی نیست و یکسری از پرده ها کنار رفته و حقایق روشن شده است؛ البته نه به گونه ای که دیگر امتحان معنا نداشته باشد.
توجه داشته باشید که خداوند بر هیچ کس ظلم نمی کند، ولو به مقدار ذره ای: «إِنَّ اللَّهَ لا يَظْلِمُ مِثْقالَ ذَرَّة» (6)؛ و ما با عقل بشری نمی توانیم آن حقایق را درک کنیم.
لذا با توجه به ادله عقلی قبح عقاب بلا بیان و نیز آیاتی که می فرماید «وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى»؛ هيچ باربردارى بار سنگين (گناه) ديگرى را بر نمى دارد (7)، و ...؛ باید گفت حتما خداوند به گونه ای تدارک می بیند که فرمانبر از نافرمان تشخیص داده شوند بدون این که ذره ای حق کسی ضایع شود.
در این مورد هم فرقی نمی کند ما با این عقل بشری بتوانیم به حقیقت آن حقایق برسیم یا نتوانیم.
پی نوشت ها:
- حجر، 73 و 74.
- حق اليقين فى معرفة اصول الدين، عبدالله شبّر، ص 419.
- من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 492، شماره 4741.
- اسراء، 15.
- ذاریات، 35 و 36.
- نساء، 40.
- اسراء، 15.