جمع بندی نماز از دیدگاه شما...

کارشناس بحث: استاد میقات

[="Tahoma"]

با سلام و درود

نماز یکی از تکالیف دینی است که در قرآن و در آیات متعدد، دستور به اقامه آن آمده است: «وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ» (بقره، 43)

نماز نوعی تشکر از خداوند است.

خیر، خداوند به هیچ چیزی نیازمند نیست و اصلا نیاز در وجود او راه ندارد، بلکه همه نیازمندان رو به سوی او آورده و قصد او می کنند: «اللَّهُ الصَّمَدُ» (توحید، 2)

انسان برای رشد و کمال، نیازمند ارتباط با خداوند است، و نماز، یکی از راه های زنده نگهداشتن ذکر و یاد خداوند است:

«إِنَّني‏ أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ أَنَا فَاعْبُدْني‏ وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْري»
من «اللَّه» هستم معبودى جز من نيست! مرا بپرست، و نماز را براى ياد من بپادار. (طه، 14)

اگر منظورتان به نفع انسان بودن است، بله به نفع انسان است:

«وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر»
و نماز را برپا دار، كه نماز (انسان را) از زشتيها و گناه باز مى‏ دارد. (عنکبوت، 45)

خداوند حکیم است و حکیم به کاری که امر می کند دارای مصلحت است و اگر از کاری نهی می کند دارای مفسده است.

البته برای نماز، مواردی به عنوان فلسفه نماز گفته شده که در صورت تمایل به آن ها هم پرداخته می شود.

در مورد فلسفه تعداد رکعات نماز، چیزی نمی دانیم و در قرآن و روایات هم به فلسفه خاصی در این زمینه اشاره نشده است.

تعداد رکعات نماز توقیفی است یعنی از طرف شارع مقدس، چنین دستور داده شده و کسی نمی تواند آن را تغییر بدهد.

اگر چه چرایی و فلسفه ی 17 رکعت را شرع مقدس بیان نفرموده اما نماز 50 رکعت بود که در معراج بود اگر اشتباه نکنم که پیامبر اسلام (ص) بواسطه ی گفتهی حضرت موسی که امت تو طاقت ندارند از خدا درخواست کرد کمترش کنه که خدا به 40 رکعت بعد 30 رکعت و در آخر به 10 رکعت در روز رسوند وپیامبر (ص ) خجالت کشیدند و 7 رکعت دیگر از طرف پیامبر اضافه شد.

دیدگاه شما نسبت به این موضوع چیست؟

1- چرا نماز واجب است؟ آیا خدا به آن نیاز دارد؟
2- آیا نماز برای انسان است یا خیر؟ چرا؟
3- چرا نماز 17 رکعت دارد؟ و چرا نمیتوان آن را کم یا زیاد کرد؟

دیدگاه من نسبت به این موضوع اینست:

1.چرا کودک باید شیر مادر بخورد؟ایا مادر برای ادامه ی حیاط خود مجبور به شیر دادن به بچه است؟
2.به نظرم نماز مخصوص اشرف مخلوقات است اما سایر مخلوقات تسبیح گویی مخصوص به خود را نیز دارند.
3.*الله خبیر* به همه چیز است.پس صلاح و درستی و تناسب کار همین بوده است.

[="Tahoma"]

با سلام و درود

لزوم تشکر، معقول و منطقی است. افزون بر آن، فطرت هر انسانی، مستقل از شرع، او را به شكر گزاری نسبت به ولی نعمتش فرامی خواند، لذا لزوم تشکر یک وظیفه اخلاقی هم هست.

ارتباطی بین لزوم تشکر و بین نیازمند بودن کسی که از او تشکر می شود نیست.

بی نیازی خداوند در جای خود ثابت شده است لذا همان طور که شما بیان کردید این نیاز در وجود انسان است و خداوند متعال در پاسخ به آن نیاز است که نمازهای پنجگانه را واجب فرموده است.

می ماند این که چگونه از خدا تشکر کنیم و چگونه با او در ارتباط باشیم، که خداوند خودش این شیوه را با نماز خواندن ـ به همین شکل و ظاهر ـ تعلیم فرموده است.

[="Tahoma"]

با سلام و درود

بله، خوب است دستورات الهی را از جهات و زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد ولی باید توجه داشت که در تعبدیات ـ که غالبا عبادات از تعبدیات هستند ـ عمل بر اساس دستور الهی و تسلیم بودن در برابر او، اعم از این که دلیل یا فلسفه و حکمت آن را بدانیم یا ندانیم، ارزشمند است؛ یعنی در تعبدیات لزومی ندارد که حتما برای هر دستوری به فلسفه یا حکمتی برسیم. بلکه اگر به هیچ حکمت و فلسفه ای هم نرسیم، باز هم ارزش و اعتبار آن دستور الهی سر جای خودش باقی است و چیزی از آن کم نمی شود.

مطلب دیگر این که برداشت از آیات قرآن و دستورات الهی، بایستی پشتوانه ای معتبر از خود قرآن یا روایات و ... داشته باشد تا بتوان آن را به خدا و دین نسبت داد، و الا فقط باید بر اساس احتمال مطرح نمود.

[="Tahoma"]

با سلام و درود

به اتفاق شیعه و سنی، نمازهای یومیه به همین شکل و با همین رکعات، از صدر اسلام و به دستور خداوند توسط پیامبرش به مردم ابلاغ و واجب شده است.

بله، برخی افعال نماز، وجوب رکنی و برخی وجوب غیر رکنی دارند که احکام هر کدام متفاوت است و جای پرداختن به آن در این جا نیست.

لذا علاوه بر قرائت، نماز واجبات دیگر هم دارد.

نماز وصل به انرژی حیات بخش هستی و گرفتن انرژِی از ان منبع بی پایان است

من به نماز این طوری نگاه می کنم اگه یکی یه لیوان آب برات بیاره بهش حتما میگی ممنون مگه نه؟
حالا من چطوری میتونم کسی که یه بدن سالم بهم داده اصلا همین قلب ،همین ضربان قلبم که بی اختیار داره میزنه من هر روز تعظیم صاحبشو نکنم من کاری با واجب ومستحب ندارم از لحاظ عقلی گفتم

[="Tahoma"]

با سلام و درود

یک موقع راحت شدن به معنای خلاص شدن است که نوعی اکراه و نارضایتی در آن است، بله این شایسته نیست و چنین شخصی بایستی به ابعاد روحی و معنوی نماز بیشتر بپردازد و معرفت کسب کند.

یک موقع هم هست که شخص به خاطر اهمیت نماز است که توجه بیشتری به آن دارد و می خواهد هر چه زودتر این وظیفه و واجب الهی را از عهده اش بر دارد. در این صورت، زود انجام دادن نماز علاوه بر این جهت، به خاطر ثواب بیشتر اول وقت بودن آن هم هست؛ که این سبک شمردن نیست.

خداوند از قلب و اسرار باطنی ما خبر دارد لذا نگران نباشید. خود خداوند می داند که ما اگر نماز را زود انجام می دهیم، به جهت دوم است، نه جهت اول.

نوع نگاه به نماز

آنچه در مورد نماز مهم است، زاويه ای است كه با آن به نماز می نگريم.

يك نگاه و ديد آن است كه نماز را صرف يكسری افعال بدانيم. خم و راست شدن و زمزمه كردن چند كلمه، بدون اين كه براي اين افعال روح و معنويتی در نظر بگيريم. با اين ديد اگر ارزشی براي نماز متصور باشد، ورزش كردن است و بس.

اما اگر با ديد و از زاويه ديگری به نماز نگاه كنيم، می بينيم كه اين افعال و اذكار روح و معنويت مؤثری دارند.

انسان در پيچ و خم زندگی و مواجهه با عواملی كه او را به خود می خوانند و موجب غفلت و جهالت آدميند، نياز دارد كه هر روز چند بار هدف و وسيله را به خود گوشزد نمايد. و نماز اين نياز انسان را برآورده می كند.

نماز خواندن اظهار خضوع و خشوع در برابر پروردگار و خالق عالميان است. نماز صحبت كردن با خالق هستی است. ركوع آن، سر تعظيم فرود آوردن در برابر خداوند، و سجود آن به خاك افتادن و شريفترين موضع بدن (پيشانی) را بر خاك سائيدن، و تشهد او فرود آمدنی است كه اوج اين سفر معنوی است، جايی كه به سلام منتهی می گردد.

با اين ديد جلوه ای از جلوه های معنوی نماز آشكار می شود. جلوه آگاهی بخشی و يادآوری.

نماز رعایت ادب است در مقابل پروردگار،ادب!

نماز ، اتصال متنجس به آب کر است.

سلام دوستان: این توضیحات تحلیل من از استادم است:
1- انسان در بدن مادر قبل از تولد، برای زندگی دنیوی آماده می شود ( گوش ، چشم ، ...) ،و بعد از تولد ،برای زندگی فانی ؛ ،یکی از مهمترین اهداف تمام ادیانی که از جانب خدا برای ما اومده ،آماده کردن انسان برای زندگی فانی و رسیدن او (در حین این آماده کردن) به کمال است ،انسان در درجه اول با جسم نمی تونه به کمال برسه بلکه روح انسان است که او را به کمال میرساند( جسم در طول زمان دچار تغییر و کهنگی می شود)، نماز هم یکی از اصلی ترین این امور است که انسان را به کمال سوق میدهد، چون در نماز ما به توحید ،معادو... شهادت میدهیم و از خدا می خوایم که ما را به راه راست هدایت کند، به همین علت ،خدا که از مادر بر ما مهربانتر است ( من به این موضوع اعتقاد دارم چون پیامبر ما رحمت للعالمین است ،پیامبری که برای مردم زمان خودش عذاب نخواست ،و پیامبر فقط یکی از بهترین بندگان او است ) با توفیق اجباری می خواد ما را به کمال سوق دهد چون من تا چند سال اول که نماز می خوندم دلیل و نیازمندیم رو به این 17 رکعت نمیدونستم ،ولی الان متوجه ام که خدا این امر رو واجب کرد که تمام معتقدینش انرا انجام دهند تا به راه راست هدایت شوند

پرسش:
آیا خدا چون به نماز ما نیاز دارد ،آن را واجب کرده است؟

پاسخ:
با سلام و درود
نماز یکی از تکالیف دینی است که در قرآن و در آیات متعدد، دستور به اقامه آن آمده است: «وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ»(1)
نماز نوعی تشکر از خداوند است.

خیر، خداوند به هیچ چیزی نیازمند نیست و اصلا نیاز در وجود او راه ندارد، بلکه همه نیازمندان رو به سوی او آورده و قصد او می کنند: «اللَّهُ الصَّمَدُ».(2)
انسان برای رشد و کمال، نیازمند ارتباط با خداوند است، و نماز، یکی از راه های زنده نگهداشتن ذکر و یاد خداوند است: «إِنَّني‏ أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ أَنَا فَاعْبُدْني‏ وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْري»؛ من «اللَّه» هستم معبودى جز من نيست! مرا بپرست، و نماز را براى ياد من بپادار.(3)

اگر منظورتان به نفع انسان بودن است، بله به نفع انسان است:
«وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر»؛ و نماز را برپا دار، كه نماز (انسان را) از زشتيها و گناه باز مى‏ دارد.(4)
خداوند حکیم است و حکیم به کاری که امر می کند دارای مصلحت است و اگر از کاری نهی می کند دارای مفسده است.
البته برای نماز، مواردی به عنوان فلسفه نماز گفته شده که می توان با مراجعه به کتب مربوطه، آن ها را مطالعه نمود.

در مورد فلسفه تعداد رکعات نماز، چیزی نمی دانیم و در قرآن و روایات هم به فلسفه خاصی در این زمینه اشاره نشده است.
تعداد رکعات نماز توقیفی است یعنی از طرف شارع مقدس، چنین دستور داده شده و کسی نمی تواند آن را تغییر بدهد.

لزوم تشکر، معقول و منطقی است. افزون بر آن، فطرت هر انسانی، مستقل از شرع، او را به شكر گزاری نسبت به ولی نعمتش فرا می خواند، لذا لزوم تشکر یک وظیفه اخلاقی هم هست.
ارتباطی بین لزوم تشکر و بین نیازمند بودن کسی که از او تشکر می شود نیست.
بی نیازی خداوند در جای خود ثابت شده است لذا همان طور که شما بیان کردید این نیاز در وجود انسان است و خداوند متعال در پاسخ به آن نیاز است که نمازهای پنجگانه را واجب فرموده است.
می ماند این که چگونه از خدا تشکر کنیم و چگونه با او در ارتباط باشیم، که خداوند خودش این شیوه را با نماز خواندن ـ به همین شکل و ظاهر ـ تعلیم فرموده است.

بله، خوب است دستورات الهی را از جهات و زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد ولی باید توجه داشت که در تعبدیات ـ که غالبا عبادات از تعبدیات هستند ـ عمل بر اساس دستور الهی و تسلیم بودن در برابر او، اعم از این که دلیل یا فلسفه و حکمت آن را بدانیم یا ندانیم، ارزشمند است؛ یعنی در تعبدیات لزومی ندارد که حتما برای هر دستوری به فلسفه یا حکمتی برسیم. بلکه اگر به هیچ حکمت و فلسفه ای هم نرسیم، باز هم ارزش و اعتبار آن دستور الهی سر جای خودش باقی است و چیزی از آن کم نمی شود.
مطلب دیگر این که برداشت از آیات قرآن و دستورات الهی، بایستی پشتوانه ای معتبر از خود قرآن یا روایات و ... داشته باشد تا بتوان آن را به خدا و دین نسبت داد، و الا فقط باید بر اساس احتمال مطرح نمود.

به اتفاق شیعه و سنی، نمازهای یومیه به همین شکل و با همین رکعات، از صدر اسلام و به دستور خداوند توسط پیامبرش به مردم ابلاغ و واجب شده است.
بله، برخی افعال نماز، وجوب رکنی و برخی وجوب غیر رکنی دارند که احکام هر کدام متفاوت است و جای پرداختن به آن در این جا نیست.
لذا علاوه بر قرائت، نماز واجبات دیگر هم دارد.

یک موقع راحت شدن به معنای خلاص شدن است که نوعی اکراه و نارضایتی در آن است، بله این شایسته نیست و چنین شخصی بایستی به ابعاد روحی و معنوی نماز بیشتر بپردازد و معرفت کسب کند.
یک موقع هم هست که شخص به خاطر اهمیت نماز است که توجه بیشتری به آن دارد و می خواهد هر چه زودتر این وظیفه و واجب الهی را از عهده اش بر دارد. در این صورت، زود انجام دادن نماز علاوه بر این جهت، به خاطر ثواب بیشتر اول وقت بودن آن هم هست؛ که این سبک شمردن نیست.
خداوند از قلب و اسرار باطنی ما خبر دارد لذا نگران نباشید. خود خداوند می داند که ما اگر نماز را زود انجام می دهیم، به جهت دوم است، نه جهت اول.
نوع نگاه به نماز:
آنچه در مورد نماز مهم است، زاويه ای است كه با آن به نماز می نگريم.
يك نگاه و ديد آن است كه نماز را صرف يكسری افعال بدانيم. خم و راست شدن و زمزمه كردن چند كلمه، بدون اين كه براي اين افعال روح و معنويتی در نظر بگيريم. با اين ديد اگر ارزشی برای نماز متصور باشد، ورزش كردن است و بس.
اما اگر با ديد و از زاويه ديگري به نماز نگاه كنيم، می بينيم كه اين افعال و اذكار روح و معنويت مؤثری دارند.
انسان در پيچ و خم زندگی و مواجهه با عواملی كه او را به خود می خوانند و موجب غفلت و جهالت آدميند، نياز دارد كه هر روز چند بار هدف و وسيله را به خود گوشزد نمايد. و نماز اين نياز انسان را برآورده می كند.
نماز خواندن اظهار خضوع و خشوع در برابر پروردگار و خالق عالميان است. نماز صحبت كردن با خالق هستی است. ركوع آن، سر تعظيم فرود آوردن در برابر خداوند، و سجود آن به خاك افتادن و شريفترين موضع بدن (پيشانی) را بر خاك سائيدن، و تشهد او فرود آمدنی است كه اوج اين سفر معنوی است، جايی كه به سلام منتهی می گردد.
با اين ديد جلوه ای از جلوه های معنوی نماز آشكار می شود. جلوه آگاهی بخشی و يادآوری.

_______________

1. بقره، 43.
2. توحید، 2.
3. طه، 14.
4. عنکبوت، 45.