آیا هر علمی می تواند انسان را به سر منزل سعادت برساند؟

با سلام خدمت شما

مراد از اين علم - هر چند بصورت مطلق ذكر شده است - اما با توجه به بخش نخستين آيه و نيز آيه قبل از آن ، علمي است كه انسان را در رسيدن به خدا و تكاملش ياري رساند والا ساير علوم اگر در اين راستا نباشد - ولو علوم حوزوي- فاني است . مرحوم علامه طباطبايي مي فرمايند:
"[=&quot]در اين آيه شريفه علم داشتن و نداشتن هر دو مطلق آمده ، و نفرموده ، علم به چه چيز ، و ليكن مراد از آن بر حسب مورد آيه ، علم به خداست ، چون علم به خداست كه آدمي را به كمال مي‏رساند و نافع به حقيقت معناي كلمه است ، و نيز نداشتنش ضرر مي‏رساند ، و اما علوم ديگر مانند مال هستند ، كه تنها[=&quot][=&quot] در زندگي دنيا بدرد مي‏خورد و با فناي دنيا فاني مي‏گردد [=&quot].
[=&quot][=&quot][=&quot][=&quot][=&quot]انما يتذكر اولوا الالباب - يعني از اين تذكر تنها كساني متذكر مي‏شوند كه صاحبان عقلند ، و اين جمله در مقام تعليل مساوي نبودن دو طايفه است ، مي‏فرمايد : اينكه گفتيم مساوي نيستند ، علتش آن است كه اولي به حقايق امور متذكر مي‏شود و دومي نمي‏شود ، پس برابر نيستند ، بلكه آنها كه علم دارند بر ديگران رجحان دارند [=&quot]. " (1)

(1)- الميزان ، ج 17 ، ص 371

[=&quot]

مفسران نمونه نيز بر اين باورند كه علم در اين آيه به معناي علمي است كه انسان را به خدا دعوت مي كند :
"علم در اين آيه و آيات ديگر قرآن به معنى دانستن يك مشت اصطلاحات يا روابط مادى در ميان اشياء ، و به اصطلاح علوم رسمى نيست ، بلكه منظور از آن معرفت و آگاهى خاصى است كه انسان را به قنوت يعنى اطاعت پروردگار ، و ترس از دادگاه او و اميد به رحمت خدا دعوت مى ‏كند ، اين است حقيقت علم ، و علوم رسمى نيز اگر در خدمت چنين معرفتى باشد علم است ، و اگر مايه غرور و غفلت و ظلم و فساد در ارض شود و از آن كيفيت و حالى حاصل نشود قيل و قالى بيش نيست . " (1)
حقيقتا بايد مراقبت نمود تا عمري كه براي كسب علوم در دانشگاهها و حوزه ها و ساير مراكز علمي مصروف مي شود ، در راستاي افزايش عبوديت و نزديكي انسان به خداي متعال باشد و گرنه نه تنها قرب نمي آورد بلكه موجبات ظلمت نفساني را فراهم مي نمايد .
(1)- تفسير نمونه ، ج 19، ص 396