قرآن "یصلون علی النبی" پس چرا آل محمدص؟
تب‌های اولیه
قرآن میفرماید (ان الله وملايكته يصلون علي النبي يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه وسلموا تسليما ) پس چرا ما آل محمد را هم هنگام صلوات اضافه میکنیم؟
با سلام
صلوات دستور قرآن است
باید دانست که اصل موضوع صلوات فرستادن بر رسول خدا (ص) نه ابتکار مسلمین بوده و نه آنکه نعوذبالله خود حضرت برای نفع خویش این دستور را به مسلمین داده است.
خداوند متعال آن حضرت را که شایسته‌ترین بندگان و برجسته‌ترین و کامل‌ترین انسان در طول تاریخ بشریت، بلکه عالی‌ترین تجلی خدا در کل نظام آفرینش است
و همه موجودات عالم حتی فرشتگان الهی در پرتو نور کمالات و افاضات او به امر ذات لا یزال زندگی می‌کنند، لایق برای صلوات و درود خویش دانسته است،
و نه تنها به همه ملائکه کرام و فرشتگان خویش امر کرده که بر آن حضرت صلوات و درود بفرستند ، بلکه این موضوع را توسط پیک وحی، جبرئیل امین، به رسولش (ص) و بندگان مؤمنش ابلاغ کرده، و از همه مؤمنین خواسته است که بر این پیامبر بزرگ و مصلح بزرگوار تاریخ و راهنمای ارجمند بشریت صلوات و درود بفرستند:
ان الله و ملائکته یصلون علی النبی یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیماً (1)
همانا خداوند و فرشتگان او بر پیامبر درود می‌فرستند، ای کسانی که ایمان آورده‌اید، شما (هم) بر آن پیامبر صلوات و بهترین سلام بفرستید.
صلوات فرستادن آن قدر در دین مبین اسلام مهم است که شرط استجابت دعا شده است و احادیث متعددی در کتب روایی اهل سنت وارد شده است
مبنی بر اینکه هر دعایی که انسان بکند، حجابی بین آن دعا و خداوند قرار دارد مگر آن که صلوات فرستاده شود. پیامبر اکرم(ص) فرموده است:
الدعاء محجوب حتی یصل علی محمد و اهل بیته، اللهم صل علی محمد و آله. (2)
این نکته لازم یادآوری است که قرآن کریم فقط کلیات معارف و عقاید و دستورهای الهی را بیان کرده است و برای شرح و تفضیل آنها باید به رسول خدا (ص) مراجعه کرد.
احادیث نبوی شرح و تفصیل و تفسیر آیات قرآن‌ند که خدا علم به تفصیل احکام را در قلب رسول الله نهاد تا با زبان ایشان بیان شود. مثلاً خداوند در قرآن اصل دستور نماز خواندن را با جمله «اقیموالصلوة» بیان کرده است،
اما خصوصیات نماز مثل تعداد رکعات صبح و ظهر وعصر و مغرب و عشاء و خصوصیات اذکاری که باید در نماز خوانده شود در قرآن نیامده است،
و بیان آن به عهده رسول خدا (ص) است و ما نیز از ایشان آموخته‌ایم. موضوع صلوات هم همین گونه است . قرآن اصل لزوم فرستادن صلوات را بر پیامبر اکرم (ص) بیان کرده است،
اما هیچ انتظار نباید داشت که خصوصیات و چگونگی صلوات را نیز قرآن بیان کند تا اگر خصوصیتی را در قرآن ندیدیم، ادعا کنیم که صلوات هیچ خصوصیت و کیفیتی خاص ندارد و به توصیه و دستورالعملهای پیامبر گرامی اسلام توجه نکنیم.
ادامه در پست 4
«إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا؛
دقت بفرمایید :
الاسراء آیه : 97
الحدید آیه : 26
الَّذِينَ آمَنُواْ وَلَمْ يَلْبِسُواْ إِيمَانَهُم بِظُلْمٍ أُوْلَـئِكَ لَهُمُ الأَمْنُ وَهُم مُّهْتَدُونَ - كسانى كه ايمان آوردند و ايمان خويش را به ستم (شرك) نيالودند، امنيت مخصوص آنهاست و هم آنان هدايت يافتگانند
الاحزاب : آیه 33
وَجَاء مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ (20) اتَّبِعُوا مَن لاَّ يَسْأَلُكُمْ أَجْراً وَهُم مُّهْتَدُون - در اين ميان مردى از دورترين نقطه شهر شتابان آمد و گفت : اى قومِ من ، از اين رسولان پيروى كنيد از كسانى كه براى رسالت خود ، مزدى از شما نمى طلبند و خود هدايت يافته اند پيروى كنيد و دعوتشان را بپذيريد .
ادامه پست 2
جایگاه آل محمد(ص) در اسلام
اگر نظری به جایگاه و موقعیت آل و اهل بیت پیامبر اکرم (ص) در قرآن و احادیث نبوی بیفکنیم و به مقام والایی که آنها در پیشگاه خداوند متعال دارند
و نیز به نقش مهمی که طبق بیانات نبوی (ص) در نشر و تبیین فرهنگ اسلام ایفا می‌کنند توجه نماییم، آن وقت سرّ لزوم صلوات بر آل را بهتر درک خواهیم کرد.
آل محمد و اهل بیت ایشان انوار مقدسی هستند که آیه تطهیر(3) در شأن آنان نازل شده، و ولایت آنها را آیات اطاعت اولی الامر(4) و تبلیغ(5) و اکمال دین و اتمام نعمت (6) و ولایت(7) گواهی داده است.
آنان اهل الذکر(8) هستند که باید دیگران از آنان سؤال کنند. ستارگانی(9) هستند که مردم(10)، به ویژه متقین(11)، توسط آنها راه هدایت می‌یابند ومحبت و پیوند با آنان اجر رسالت(12) خاتم انبیاست.
آنان نعمت بزرگ خدا برای امت اسلام هستند که خداوند امت را درباره رفتار با آنان مواخذه خواهد کرد.(13)
آنان دانشمندانی هستند که کل علم الکتاب نزد آنان است(14) و به عنوان حجتهای الهی در مباهله رسول الله (ص) با نصاری نجران شرکت کردند(15).
آنها خانواده لولوء و مرجان‌اند(16) و به خاطر انفاق فراوانشان نه تنها نشان آیه ایثار(17) را از خداوند گرفته‌اند، بلکه سوره «هل اتی» را خداوند به آنان هدیه کرده است.(18)
آنها یکی از دو ثقل گرانبها هستند که پیامبر گرامی اسلام آنها را جایگزین خود در امت قرار داد و قرین و عدل قرآن ساخت.(19) آنان کشتی نجات امت‌اند و هرکس به آنان تمسک جوید نجات پیدا می‌کند و الا هلاک می‌شود.(20)
آنان متشکل‌اند از پاره تن پیامبر (ص)(21) و سرور جوانان اهل بهشت(22) و برادر(23) وصی و داماد پیامبر و پرچمدار ایشان در دنیا و آخرت(24)، یعنی اولین کسی که به او ایمان آورد(25)
و مولود کعبه و همچون کعبه بود(26) و راه و واسطه ورود به شهر علم پیامبر (ص)(27) و لذا دانشمندترین اصحاب حضرت بود .(28)
ما برای اهل بیت پیامبر چنین مقامی قایل هستیم و طبق احادیث خود حضرت که در ادامه می اید نباید نام اهل بیت از نام حضرت رسول (ص) جدا شود
ادامه در پست بعد
پی نوشت:
1. احزاب ، آیه56.
2. الصواعق المحرقة، ص148.
3.انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرااحزاب،آیه 33.
4. اطیعواالله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم... نساء، ،آیه59.
5. یا ایهالرسول بلغ ما انزل الیک من ربک... مائده، آیه7.
6. الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لک الاسلام دینا .....ًمائده، آیه35.
7. انما ولیکم الله و رسوله والذین آمنوا الذین یقیمون الصلوة و یوتون الزکوة و هم راکعون، مائده، آیه 55.
8.فاسألوا اهل الذکر ان کنتم لا تعلمون ...انبیا. ، آیه7، و نحل،آیه43.
9.... و بالنجم هم یهتدون;، نحل، آیه16.
10.... و لکل قوم هاد، رعد، آیه7.
11.... واجعلنا للمتقین اماماً;، فرقان، آیه74.
12.;قل لا اسئلکم علیه اجراً الاالموده فی القربی، شوری،آیه 23.
13.ثم لتسئلن یومئذ عن النعیم، تکاثر، آیه8.
14. و من عنده ام الکتاب ....رعد، آیه43.
15. فمن حاجک فیه ... فقل تعالوا ندع ابنائنا ... ثم نبتهل ... ، آل عمران، آیه61.
16.;یخرج منها اللوء لوء و المرجان ....الرحمن، آیه 22.
17. و یؤثرون علی انفسهم ولو کان بهم خصاصة;، حشر، آیه9.
18.هل اتی علی الانسان ... و یطعمون الطعام علی حبه مسکیناً و یتیماً و اسیراً...انسان، آیه7-8.
19. قال النبی: انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی و انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض. مسند امام احمد حنبل، ج 3، ص14
.
20. قال النبی (ص): مثل اهل بیتی کمثل سفینه نوح من رکبها نجی و من تخلف عنها غرق. مستدرک الصحیحین، ج2، ص343.
21. قال النبی(ص) : فاطمة بضعه منی. فمن اغضبها اغضبنی. صحیح بخاری، باب مناقب فاطمه، ج 5، ص 26 ط دارالجیل بیروت.
22. قال النبی: الحسن و الحسین سیدا شباب اهل الجنة. مستدرک الصحیحین، ج3، ص167.
23. قد آخی رسول ا لله (ص): بینه و بین علی. صحیح ترمذی، ج2، ص299.
24. قال النبی (ص): فی علی خمس خصال ... الرابعه فان لوائی معه یوم القیامه و تحته آدم و ماولد... . کنزالعمال، ج6، ص398.
25. ابن عباس: اول من اسلم مع رسول الله (ص) علی (درالمنثور، ذیل آیه و کنتم ازواجا ثلاثة).
26. قال النبی (ص): یا علی انت بمنزله الکعبة، کنزالحقایق، ص 188.
27. قال النبی(ص): انا مدینه العلم و علی بابها، مجمع الزواید هیثمی، ج9، ص114.
28. قال النبی (ص) بفاطمة: زوجتک خیر اهلی اعلمهم علمأ و افضلهم حلماً، فضائل الحسنه 1/222 نقل از : کنزالعمال 6/153 و 397.
ادامه پست های 2و4
روایات اهل سنت درباره کیفیت صلوات
انچه در زیر می اید روایات اهل سنت است در مورد کیفیت صلوات بر محمد و ال محمد:
چندین قول از صحابه بزرگ رسول خدا (ص) از قبیل ابی سعید خدری، عایشه، ابن عباس، بریده خزاعی، ابی مسعود انصاری، طلحه، ابی هریره، انس بن مالک، کعب بم عجره، زید بن خارجه،
ابی حمید ساعدی، حارث بن خزرج، محمد بن عبدالله ابن زید انصاری، عبدالله بن عمرو عاص، عبدالله ابن عمر و علی (ع) نقل شده است که:
خدمت رسول خدا بودیم. از حضرت سوال شد: یا رسول الله، ما سلام دادن بر شما را آموخته‌ایم. بفرمایید چگونه برشما صلوات بفرستیم؟ حضرت در پاسخ فرمودند: بگویید: اللهم صل علی محمد و آل محمد.
البته در اکثر این احادیث، صلوات بر ابراهیم و آل ابراهیم نیز ضمیمه صلوات بر محمد و آل محمد است و شاید سرّ آن این باشد
: همچنان که آل ابراهیم خاندانی بود که در طول تاریخ، پیامبران بسیاری از این خاندان برای هدایت بشر مبعوث شدند و دین و شریعت ابراهیم را ادامه دادند و ترویج نمودند،
آل محمد (ص) هم با داشتن امامان بزرگواری که وارث علم خاتم انبیا و ثقل اصغر و عدل و مترجمان و مفسران قرآن بودند، شریعت محمدی (ص) ودین اسلام را ترویج و حقایق و معارف آن را در طول تاریخ احیا نمودند و تداوم بخشیدند.
اکنون در آغاز این احادیث را ارائه میکنیم و سپس دیگر احادیثی را که خود رسول گرامی اسلام (ص)، بدون سؤال دیگران، صلوات فرستادن را تعلیم نموده‌اند تقدیم می‌داریم:
عبدالرحمان ابن ابی لیلی نقل می‌کند که کعب ابن عجره مرا ملاقات کرد و گفت: آیا دوست‌داری حدیثی را به عنوان هدیه به تو تقدیم کنم؟
آن حدیث این است که روزی پیامبر اکرم (ص) نزد ما صحابه آمد. عرض کردیم: یا رسول الله، کیفیت کلی سلام کردن بر شما را (از قرآن) آموخته‌ایم. بفرمایید چگونه بر شما صلوات بفرستیم؟
حضرت فرمود: بگویید: «اللهم صل علی محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم انک حمید مجید»، یعنی بار خدایا، بر محمد و آل او درود فرست، همچنان که بر ابراهیم درود فرستاده ای ، همانا تو ستوده و بزرگواری .(1)
مضمون همین حدیث را صحیح بخاری از ابی سعید خدری نقل می‌کند(2):
همین مطلب را صحیح مسلم از ابی مسعود انصاری نقل می کند:
ابن مسعودانصاری گفته است: ما در مجلس سعد بن عباده بودیم و پیامبر اکرم وارد مجلس شد. در این هنگام بشیربن سعد از آن حضرت پرسید : یا رسول الله، خداوند دستورداده است که ما صلوات بر تو بفرستیم،
اما بفرمایید چگونه باید صلوات بفرستیم. حضرت لحظاتی درنگ کرد تا حدی که آرزو کردیم ای کاش سؤال نکرده بودیم (گویا حضرت به خاطر اهمیت مطلب و جلب توجه دیگران سکوت غیر مترقبه نمودند).
سپس حضرت فرمود: بگویید:« اللهم صل علی محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم و بارک علی محمد و آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید». اما نحوه سلام کردن را که خود می‌دانید(3).
برای رعایت اختصار و به علت شبیه بودن اگثر سوالات در مورد کیفیت صلولت و جواب حضرت رسول(ص) ما فقط منابع ان را ذکر می کنیم
همین کیفیت صلوات فرستادن بر محمد و آل محمد را طبق احادیث نبوی باید در تشهد نماز مراعات کرد.(4)
... پیامبر اکرم در نماز خویش (در حال تشهد) این چنین می‌خواند )(5
اللهم صل علی محمد و آل محمد ... .
همین جمله صلوات بر محمد و آل محمد به صورت مفصل‌تر در حال تشهد از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است.
حاکم نیشابوری حدیثی را به صورت کاملاً مستند از از زید بن علی، از علی بن الحسین، از حسین بن علی، از علی ابن ابی طالب، نقل می‌کند
که پیامبر اکرم (ص) فرمود: جبرئیل به من گفت: صلوات از جانب خداوند رب العزه این چنین بر بندگانش نازل شده است: اللهم صل علی محمد و آل محمد ...
رسول اکرم (ص) به این شیوه به مسلمین ابلاغ کرده است که این‌گونه صلوات بر آل محمد اختراع و نظر شخصی خود آن حضرت نبوده است. بلکه وحی خداست که توسط جبرئیل بر آن حضرت نازل شده است.(6)
اللهم صل علی محمد و آل محمد
البته بیشتر منابع موجود و احادیث برای پرهیز از اطاله کلام حذف کردید
پی نوشت:
1. صحیح بخاری، کتاب التفسیر، ج6، ص 217، ذیل سوره احزاب، کنز العمال، ج2، ص 279، حدیث 4006، الصواعق المحرقة، ص46؛ فضائل الخمسه من الصحاح السته تالیف علامه فیروز آبادی، ج 1،ص 209،
2. فضائل الخمسه عن الصحاح السته، ج1، ص210، به نقل از :
صحیح بخاری کتاب التفسیر، ذیل آیه ...ان الله و ملائکته یصلون علی النبی ...صحیح بخاری کتاب الدعوات باب الصلاة علی النبی، سنن نسائی ،ج1، ص190، مسند احمد بن حنبل، ج2، ص47، مشکل الاثار طحاوی، ج3، ص73.
و نیز احقاق الحق از: صحیح بخار، ج6، ص121، ط مصر وج8، ص77، عمده القاری، عینی حنفی، ج19، ص126، الجمع بین الصحیحین، ج2، ص502، حمیدی، کنز العمال،ج7، ص341، حیدر آباد، الدر المقصود، لبن حجر هیثمی، جواهر البحار نبهانی، ج4، ص158، منخب الصحیحین ص 129، فتح الکبیر، نبهانی،ج2،ص304.
3. کنز العمال، ج 2ص282 حدیث 4013، فضائل الخمسة، 1/210 از:
صحیح مسلم کتاب الصلوة باب الصلوة علی النبی (ص) بعد التشهد؛ سنن ترمذی ج 2، ص212. 4. الصواعق المحرقة ابن حجر ص 147؛ فضائل الخمسه ج1، ص214، از سنن دار قطنی، ص 135.
4. الصواعق المحرقة ابن حجر ص 147؛ فضائل الخمسه ج1، ص214، از سنن دار قطنی، ص 135.
5. فضائل الخمسة ج1، ص213 از سنن بیهقی ج2، ص147، مسند شافعی ص 23.
6. کنزالعمال، ج 2، حدیث 3991 به نقل از: بیهقی در شعب الایمان، احقاق الحق، ج9، ص569.به نقل از: معرفه علوم الحدیث حاکم نیشابوری، ص 32، فرائد السمطین حموینی ص 8، ذیل اللئالی سیوطی، ص 153، القول البدیع سخاوی، ص 28، وسیله المال باکثیر حضرمی، ص71.
پرسش:
قرآن میفرماید (ان الله وملايكته يصلون علي النبي يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه وسلموا تسليما ) پس چرا ما آل محمد را هم هنگام صلوات اضافه میکنیم؟
پاسخ:
این نکته لازم یادآوری است که قرآن کریم فقط کلیات معارف و عقاید و دستورهای الهی را بیان کرده است و برای شرح و تفضیل آنها باید به رسول خدا (ص) مراجعه کرد.
احادیث نبوی شرح و تفصیل و تفسیر آیات قرآن‌ند که خدا علم به تفصیل احکام را در قلب رسول الله نهاد تا با زبان ایشان بیان شود. مثلاً خداوند در قرآن اصل دستور نماز خواندن را با جمله «اقیموالصلوة» بیان کرده است،اما خصوصیات نماز مثل تعداد رکعات صبح و ظهر وعصر و مغرب و عشاء و خصوصیات اذکاری که باید در نماز خوانده شود در قرآن نیامده است،و بیان آن به عهده رسول خدا (ص) است و ما نیز از ایشان آموخته‌ایم. موضوع صلوات هم همین گونه است . قرآن اصل لزوم فرستادن صلوات را بر پیامبر اکرم (ص) بیان کرده است،اما هیچ انتظار نباید داشت که خصوصیات و چگونگی صلوات را نیز قرآن بیان کند تا اگر خصوصیتی را در قرآن ندیدیم، ادعا کنیم که صلوات هیچ خصوصیت و کیفیتی خاص ندارد و به توصیه و دستورالعملهای پیامبر گرامی اسلام توجه نکنیم.
اگر نظری به جایگاه و موقعیت آل و اهل بیت پیامبر اکرم (ص) در قرآن و احادیث نبوی بیفکنیم و به مقام والایی که آنها در پیشگاه خداوند متعال دارند و نیز به نقش مهمی که طبق بیانات نبوی (ص) در نشر و تبیین فرهنگ اسلام ایفا می‌کنند توجه نماییم، آن وقت سرّ لزوم صلوات بر آل را بهتر درک خواهیم کرد.
آل محمد و اهل بیت ایشان انوار مقدسی هستند که آیه تطهیر(1) در شأن آنان نازل شده، و ولایت آنها را آیات اطاعت اولی الامر(2) و تبلیغ(3) و اکمال دین و اتمام نعمت (4) و ولایت(5) گواهی داده است.
آنان اهل الذکر(6) هستند که باید دیگران از آنان سؤال کنند. ستارگانی(7) هستند که مردم(8)، به ویژه متقین(9)، توسط آنها راه هدایت می‌یابند ومحبت و پیوند با آنان اجر رسالت(10) خاتم انبیاست.
آنان نعمت بزرگ خدا برای امت اسلام هستند که خداوند امت را درباره رفتار با آنان مواخذه خواهد کرد.(11)
آنان دانشمندانی هستند که کل علم الکتاب نزد آنان است(12) و به عنوان حجتهای الهی در مباهله رسول الله (ص) با نصاری نجران شرکت کردند(13).
آنها خانواده لولوء و مرجان‌اند(14) و به خاطر انفاق فراوانشان نه تنها نشان آیه ایثار(15) را از خداوند گرفته‌اند، بلکه سوره «هل اتی» را خداوند به آنان هدیه کرده است.(16)
آنها یکی از دو ثقل گرانبها هستند که پیامبر گرامی اسلام آنها را جایگزین خود در امت قرار داد و قرین و عدل قرآن ساخت.(17) آنان کشتی نجات امت‌اند و هرکس به آنان تمسک جوید نجات پیدا می‌کند و الا هلاک می‌شود.(18)
آنان متشکل‌اند از پاره تن پیامبر (ص)(19) و سرور جوانان اهل بهشت(20) و برادر(21) وصی و داماد پیامبر و پرچمدار ایشان در دنیا و آخرت(22)، یعنی اولین کسی که به او ایمان آورد(23)
و مولود کعبه و همچون کعبه بود(24) و راه و واسطه ورود به شهر علم پیامبر (ص)(25) و لذا دانشمندترین اصحاب حضرت بود .(26)
ما برای اهل بیت پیامبر چنین مقامی قایل هستیم و طبق احادیث خود حضرت که در ادامه می اید نباید نام اهل بیت از نام حضرت رسول (ص) جدا شود.
پرسش:
روایات اهل سنت درباره کیفیت صلوات چگونه است؟
پاسخ:
چندین قول از صحابه بزرگ رسول خدا (ص) از قبیل ابی سعید خدری، عایشه، ابن عباس، بریده خزاعی، ابی مسعود انصاری، طلحه، ابی هریره، انس بن مالک، کعب بم عجره، زید بن خارجه،ابی حمید ساعدی، حارث بن خزرج، محمد بن عبدالله ابن زید انصاری، عبدالله بن عمرو عاص، عبدالله ابن عمر و علی (ع) نقل شده است که:خدمت رسول خدا بودیم. از حضرت سوال شد: یا رسول الله، ما سلام دادن بر شما را آموخته‌ایم. بفرمایید چگونه برشما صلوات بفرستیم؟ حضرت در پاسخ فرمودند: بگویید: اللهم صل علی محمد و آل محمد.
البته در اکثر این احادیث، صلوات بر ابراهیم و آل ابراهیم نیز ضمیمه صلوات بر محمد و آل محمد است و شاید سرّ آن این باشد: همچنان که آل ابراهیم خاندانی بود که در طول تاریخ، پیامبران بسیاری از این خاندان برای هدایت بشر مبعوث شدند و دین و شریعت ابراهیم را ادامه دادند و ترویج نمودند، آل محمد (ص) هم با داشتن امامان بزرگواری که وارث علم خاتم انبیا و ثقل اصغر و عدل و مترجمان و مفسران قرآن بودند، شریعت محمدی (ص) ودین اسلام را ترویج و حقایق و معارف آن را در طول تاریخ احیا نمودند و تداوم بخشیدند.
اکنون در آغاز این احادیث را ارائه میکنیم و سپس دیگر احادیثی را که خود رسول گرامی اسلام (ص)، بدون سؤال دیگران، صلوات فرستادن را تعلیم نموده‌اند تقدیم می‌داریم:عبدالرحمان ابن ابی لیلی نقل می‌کند که کعب ابن عجره مرا ملاقات کرد و گفت: آیا دوست‌داری حدیثی را به عنوان هدیه به تو تقدیم کنم؟
آن حدیث این است که روزی پیامبر اکرم (ص) نزد ما صحابه آمد. عرض کردیم: یا رسول الله، کیفیت کلی سلام کردن بر شما را (از قرآن) آموخته‌ایم. بفرمایید چگونه بر شما صلوات بفرستیم؟
حضرت فرمود: بگویید: «اللهم صل علی محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم انک حمید مجید»، یعنی بار خدایا، بر محمد و آل او درود فرست، همچنان که بر ابراهیم درود فرستاده ای ، همانا تو ستوده و بزرگواری.(27)
مضمون همین حدیث را صحیح بخاری از ابی سعید خدری نقل می‌کند(28):همین مطلب را صحیح مسلم از ابی مسعود انصاری نقل می کند:ابن مسعودانصاری گفته است: ما در مجلس سعد بن عباده بودیم و پیامبر اکرم وارد مجلس شد. در این هنگام بشیربن سعد از آن حضرت پرسید : یا رسول الله، خداوند دستورداده است که ما صلوات بر تو بفرستیم،اما بفرمایید چگونه باید صلوات بفرستیم. حضرت لحظاتی درنگ کرد تا حدی که آرزو کردیم ای کاش سؤال نکرده بودیم (گویا حضرت به خاطر اهمیت مطلب و جلب توجه دیگران سکوت غیر مترقبه نمودند).
سپس حضرت فرمود: بگویید:« اللهم صل علی محمد و آل محمد کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم و بارک علی محمد و آل محمد کما بارکت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید». اما نحوه سلام کردن را که خود می‌دانید(29).
برای رعایت اختصار و به علت شبیه بودن اگثر سوالات در مورد کیفیت صلولت و جواب حضرت رسول(ص) ما فقط منابع ان را ذکر می کنیم همین کیفیت صلوات فرستادن بر محمد و آل محمد را طبق احادیث نبوی باید در تشهد نماز مراعات کرد.(30)... پیامبر اکرم در نماز خویش (در حال تشهد) این چنین می‌خواند(31)اللهم صل علی محمد و آل محمد ... .
همین جمله صلوات بر محمد و آل محمد به صورت مفصل‌تر در حال تشهد از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است.
حاکم نیشابوری حدیثی را به صورت کاملاً مستند از زید بن علی، از علی بن الحسین، از حسین بن علی، از علی ابن ابی طالب، نقل می‌کند که پیامبر اکرم (ص) فرمود: جبرئیل به من گفت: صلوات از جانب خداوند رب العزه این چنین بر بندگانش نازل شده است: اللهم صل علی محمد و آل محمد ... رسول اکرم (ص) به این شیوه به مسلمین ابلاغ کرده است که این‌گونه صلوات بر آل محمد اختراع و نظر شخصی خود آن حضرت نبوده است. بلکه وحی خداست که توسط جبرئیل بر آن حضرت نازل شده است.(32)
البته بیشتر منابع موجود و احادیث برای پرهیز از اطاله کلام حذف کردید
منابع:
1.انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرااحزاب،آیه 33.
2. اطیعواالله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم... نساء، ،آیه59.
3. یا ایهالرسول بلغ ما انزل الیک من ربک... مائده، آیه7.
4. الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لک الاسلام دینا .....ًمائده، آیه35.
5. انما ولیکم الله و رسوله والذین آمنوا الذین یقیمون الصلوة و یوتون الزکوة و هم راکعون، مائده، آیه 55.
6.فاسألوا اهل الذکر ان کنتم لا تعلمون ...انبیا. ، آیه7، و نحل،آیه43.
7.... و بالنجم هم یهتدون;، نحل، آیه16.
8.... و لکل قوم هاد، رعد، آیه7.
9.... واجعلنا للمتقین اماماً;، فرقان، آیه74.
10.;قل لا اسئلکم علیه اجراً الاالموده فی القربی، شوری،آیه 23.
11.ثم لتسئلن یومئذ عن النعیم، تکاثر، آیه8.
12. و من عنده ام الکتاب ....رعد، آیه43.
13. فمن حاجک فیه ... فقل تعالوا ندع ابنائنا ... ثم نبتهل ... ، آل عمران، آیه61.
14.;یخرج منها اللوء لوء و المرجان ....الرحمن، آیه 22.
15. و یؤثرون علی انفسهم ولو کان بهم خصاصة;، حشر، آیه9.
16.هل اتی علی الانسان ... و یطعمون الطعام علی حبه مسکیناً و یتیماً و اسیراً...انسان، آیه7-8.
17. قال النبی: انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی و انهما لن یفترقا حتی یردا علی الحوض. مسند امام احمد حنبل، ج 3، ص14
18. قال النبی (ص): مثل اهل بیتی کمثل سفینه نوح من رکبها نجی و من تخلف عنها غرق. مستدرک الصحیحین، ج2، ص343.
19. قال النبی(ص) : فاطمة بضعه منی. فمن اغضبها اغضبنی. صحیح بخاری، باب مناقب فاطمه، ج 5، ص 26 ط دارالجیل بیروت.
20. قال النبی: الحسن و الحسین سیدا شباب اهل الجنة. مستدرک الصحیحین، ج3، ص167.
21. قد آخی رسول ا لله (ص): بینه و بین علی. صحیح ترمذی، ج2، ص299.
22. قال النبی (ص): فی علی خمس خصال ... الرابعه فان لوائی معه یوم القیامه و تحته آدم و ماولد... . کنزالعمال، ج6، ص398.
23. ابن عباس: اول من اسلم مع رسول الله (ص) علی (درالمنثور، ذیل آیه و کنتم ازواجا ثلاثة).
24. قال النبی (ص): یا علی انت بمنزله الکعبة، کنزالحقایق، ص 188.
25. قال النبی(ص): انا مدینه العلم و علی بابها، مجمع الزواید هیثمی، ج9، ص114.
26. قال النبی (ص) بفاطمة: زوجتک خیر اهلی اعلمهم علمأ و افضلهم حلماً، فضائل الحسنه 1/222 نقل از : کنزالعمال 6/153 و 397.
27. صحیح بخاری، کتاب التفسیر، ج6، ص 217، ذیل سوره احزاب، کنز العمال، ج2، ص 279، حدیث 4006، الصواعق المحرقة، ص46؛ فضائل الخمسه من الصحاح السته تالیف علامه فیروز آبادی، ج 1،ص 209،
28. فضائل الخمسه عن الصحاح السته، ج1، ص210، به نقل از :
صحیح بخاری کتاب التفسیر، ذیل آیه ...ان الله و ملائکته یصلون علی النبی ...صحیح بخاری کتاب الدعوات باب الصلاة علی النبی، سنن نسائی ،ج1، ص190، مسند احمد بن حنبل، ج2، ص47، مشکل الاثار طحاوی، ج3، ص73.
و نیز احقاق الحق از: صحیح بخار، ج6، ص121، ط مصر وج8، ص77، عمده القاری، عینی حنفی، ج19، ص126، الجمع بین الصحیحین، ج2، ص502، حمیدی، کنز العمال،ج7، ص341، حیدر آباد، الدر المقصود، لبن حجر هیثمی، جواهر البحار نبهانی، ج4، ص158، منخب الصحیحین ص 129، فتح الکبیر، نبهانی،ج2،ص304.
29. کنز العمال، ج 2ص282 حدیث 4013، فضائل الخمسة، 1/210 از:
صحیح مسلم کتاب الصلوة باب الصلوة علی النبی (ص) بعد التشهد؛ سنن ترمذی ج 2، ص212. 4. الصواعق المحرقة ابن حجر ص 147؛ فضائل الخمسه ج1، ص214، از سنن دار قطنی، ص 135.
30. الصواعق المحرقة ابن حجر ص 147؛ فضائل الخمسه ج1، ص214، از سنن دار قطنی، ص 135.
31. فضائل الخمسة ج1، ص213 از سنن بیهقی ج2، ص147، مسند شافعی ص 23.
32. کنزالعمال، ج 2، حدیث 3991 به نقل از: بیهقی در شعب الایمان، احقاق الحق، ج9، ص569.به نقل از: معرفه علوم الحدیث حاکم نیشابوری، ص 32، فرائد السمطین حموینی ص 8، ذیل اللئالی سیوطی، ص 153، القول البدیع سخاوی، ص 28، وسیله المال باکثیر حضرمی، ص71.