گلچین احادیث معصومین ---> "فضائل اخلاقی"

امام علی (علیه السلام) در کلامی فرموده اند: "برترین مال آن است که با آن آبرو حفظ شود". (میزان الحکمة، ج 11، ص 178)

یامبر خوبی ها (صلی‌الله علیه و آله و سلّم) در روایتی فرموده است:"کسی که از پی مال مشروع برود برای آنکه آبروی خود را از ذلت سوال مصون نگه دارد، عائله خویش را اداره کند و به همسایه خود کمک کند، در پیشگاه خداوند سربلند و رو سفید است و صورتش مانند ماه تمام می‌درخشد". (مستدرک الوسائل، ج 13، ص 17)

از امیر مۆمنان على (علیه السلام ) پرسیدند: "من شر خلق الله بعد ابلیس و فرعون ...": بدترین خلق خدا بعد از ابلیس و فرعون ... كیست؟ امام در پاسخ فرمود: "العلماء اذا فسدوا، هم المظهرون للاباطیل ، الكاتمون للحقایق ، و فیهم قال الله عز و جل اولئك یلعنهم الله و یلعنهم اللاعنون ..." ؛ آنها دانشمندان فاسدند كه باطل را اظهار و حق را كتمان مى كنند و همانها هستند كه خداوند بزرگ درباره آنها فرموده: لعن خدا و لعن همه لعنت كنندگان بر آنها خواهد بود.بحارالانوار، ج2، ص89.

[h=2]امام صادق علیه السلام می فرماید: «نعوذ بالله من الذنوب التی تعجل الفناء وتقرب الآجال وتخلی الدیار ،وهی قطیعة الرحم والعقوق وترک البر»: پناه می برم به خدا از گناهانی که در نابودی شتاب میکنند و مرگ ها را نزدیک می سازد و خانه را بی خانمان می کنند و آنها عبارتنداز :قطع رحم ، آزردن والدین و دست کشیدن از احسان و نیکی .(اصول کافی ج4 ص184)[/h]

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا كَثُرَتْ ذُنُوبُهُ وَ لَمْ يَكُنْ عِنْدَهُ مَا يُكَفِّرُهَا ابْتَلَاهُ اللَّهُ تَعَالَى بِالْحُزْنِ فَيُكَفِّرُ عَنْهُ ذُنُوبَهُ.

امام صادق (علیه السلام) فرمود: چون گناه بنده (مؤمنى) فراوان شود و عمل صالحى نداشته باشد كه جبران آن گناهان كند، خداوند او را به غم و اندوه گرفتار نمايد تا گناهانش را پاك سازد.
أمالي المفيد، ص: 24

قال الامام الصادق – علیه السّلام – : مَنْ نَظَر الی أبَویه نَظَرَ ماقتٍ و هُما ظالمانِ لَهُ، لم یَقبَلِ اللهُ لَهُ صلاةً.

امام صادق – علیه السلام – فرمودند: هر کس به پدر و مادرش از روی غضب نگاه کند، حتی در حالی که آنها در حق او ظلم می کنند، خدا هیچ نمازی را از او قبول نمی کند.
«اصول کافی، ج ۴، ص ۵۰»

امام علی(ع) بین انسان و تقوا تعهدی متقابل در نظر گرفته و فرموده‌اند:
«خواب خویش را به وسیلة تقوا به بیداری تبدیل کنید ... از تقوا صیانت کنید و خود را به وسیلة تقوا محفوظ بدارید».
(. نهج البلاغه، خطبة 231.)

رسول خدا صلی الله و علیه وآله می فرمایند: بعد از دین (ایمان به خداوند) ، بشر دوستی و نیکی به مردم اعم از رستگار و گناهکار ، سرآمد تمام کارهای عاقلانه است. (بحارالانوار، ج 74، ص 137)

امام علی (علیه السلام) فرمود: «لغزش عالم، مانند شکسته شدن کشتی است که سرنشینان خود را غرق می‌کند و خودش هم غرق می‌شود.»(بحارالأنوار،ج 2، ص 58)

در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله و علیه وآله است که می فرمایند: سه نفر (سه گروه از مردم) در روز قیامت از توجه و لطف و عنایت حضرت حق تعالی بی بهره اند: یکی از آنها کسی است که خدا را وسیله کاسبی خویش قرار داده است، چیزی را نمی خرد مگر با سوگند، و چیزی را نمی فروشد مگر با سوگند.» (آثار الصادقین، جلد 4، ص 170)

امام صادق (علیه السلام) فرموده‌اند: "از نادان هفتاد گناه آمرزیده می‌شود پیش از آنکه یک گناه از دانا آمرزیده شود". (تفسیر القمی، ج 2، ص 146)

کسی که عقل و خرد را ملاک و معیار قرار نمی‌دهد، او را نباید در زمره زنده‌ها قرار داد ،بلکه باید آنان را با مردگان مقایسه نمود:«فقد العقل فقد الحیاة ولا یقاس إلاّ بالأموات؛(1)»
1. الکافی، ج 1، ص27.

رسول خدا صلی الله علیه و آله :

أقلُّ ما يكونُ في آخِرِ الزّمانِ أخٌ يُوثَقُ بهِ أو دِرْهَمٌ من حَلالٍ؛
كمياب‏ترين چيز در آخر الزمان برادرى قابل اعتماد، يا درهمى(درآمد) حلال است.
تحف العقول : ص 54

پیامبر(ص) مى‏فرماید: «اکیس الناس من کان اشدّ ذکرأ للموت» (بحار الانوار، ج 6، ص 130 )؛ «زیرک‏ترین مردم کسى است که بیشتر به یاد مرگ باشد».

رسول خدا ( صلی الله علیه و آله ) فرمودند : بهترین زهد به دنیا یاد مرگ است و برترین عبادت اندیشیدن است . پس هر که یاد مرگ وجودش را پر کند گور خود را باغی از باغهای بهشت بیابد
میزان الحکمه / ج 12 / ص 5681

«تحف‌العقول،صفحه 499»

امام حسن مجتبی علیه السلام به «جناده» فرمودند: «إِذَا ارَدْتَ عِزّاً بِلَا عَشِیرَةٍ وَ هَیبَتاً بِلَا سُلْطانٍ فاخْرُجْ مِنْ ذُلِّ مَعْصِیةِ اللهِ الَی عِزَّ طَاعَةِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ؛ اگر کسی بخواهد عزیز شود بدون اینکه عشیره ای داشته باشد، بر دلها حکومت کند و با هیبت و حرمت باشد بدون این که سلطنت کند، باید لباس خواری گناه را از تن بر کند و لباس عزت بندگی الهی را بر تن نماید.»[مستدرک الوسایل]

رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : إنّي لا أتَخَوَّفُ على اُمَّتي مُؤمِنا و لا مُشرِكا ، أمّا المُؤمنُ فيَحجُرُهُ إيمانُهُ ، و أمّا المُشرِكُ فيَقمَعُهُ كُفرُهُ ، و لكن أتَخَوَّفُ علَيكُم مُنافِقا عالِمَ اللِّسانِ ؛ يَقولُ ما تَعرِفونَ ، و يَعمَلُ ما تُنكِرونَ .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : من براى امّت خود از مؤمن و مشرك نمى ترسم؛ زيرا مؤمن را ايمانش مانع [از لطمه زدن به جامعه اسلامى ]مى شود و مشرك را نيز همان كفرش سركوب مى كند. اما ترس من براى شما از منافق زبان بازى است كه حرف هايى مى زند كه شما بدان اعتقاد داريد و كارهايى مى كند كه شما به آنها اعتقاد نداريد.

منبع:کنزالعمال

حضرت علی (علیه السلام) فرمود: حرص، مركب خستگی و تعب است. (فهرست غرر، ص 60)

حضرت علی علیه السلام در اهمیت صبر می فرماید: وَ عَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ فَأِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الاْیمانِ کالرَّاْسِ مِنَ الْجَسَدِ.
بر شما باد که بردباری را در هر کاری پیشه کنید که صبر نسبت به ایمان، مانند سر است نسبت به تن آدمی.

عَنِ النَّبِىِّ صلي الله عليه و آلهقالَ: اَنَّ لِلْمُسْلِمِ عَلى اَخيهِ الْمُسْلِمِ مِنَ الْمَعْرُوفِ سِتّا يُسَلِّمُ عَلَيْهِ اِذا لَقِيَهُ، وَيَعُودُهُ اِذا مَرِضَ، وَيُسَمِّتُهُ اِذا عَطَسَ، وَيُشْهِدُهُ اِذا ماتَ، وَيُجِيبُهُ اِذا دَعاهُ، وَيُحِبُّ لَهُ ما يُحِبُّ لِنَفْسِهِ، وَيَكْرِهُ لَهُ ما يَكْرِهُ لِنَفْسِهِ.
از رسول اللّه صلي الله عليه و آله نقل شده كه فرمود: هر مسلمان بر مسلمان ديگر، شش حق دارد: 1 ـ هنگام ملاقات بر او سلام نمايد. 2 ـ هنگام مريضى از او عيادت نمايد. 3 ـ وقتى عطسه زد او را به جمله يرحمك اللّه دعا كند. 4 ـ وقتى مرد در مراسم او حضور پيدا نمايد. 5 ـ هنگامى كه او را دعوت كرد اجابت نمايد. 6 ـ آنچه براى خود مى خواهد، براى او هم دوست بدارد و آنچه براى خود نمى پسندد، براى او هم روا ندارد.

[h=5]حارالأنوار، ج 76، ص5[/h]

. پیامبر خدا ـ صلّی اللّه علیه و آله و سلّم ـ فرمودند: هیچ مرد مسلمانی نیست که نگاهش به نامحرمی بیفتد و چشم خود را پایین اندازد مگر این که خداوند متعال به او توفیق عبادت دهد که شیرینی آن را در دل خودش بیابد
(میزان الحکمه ترجمه حمیدرضا شیخی، ص 6323)

امام صادق علیه ‌السلام، از منتظران واقعی امام زمان علیه ‌السلام بودند و همواره آرزوی درک دوران حضرت و یاری ایشان را داشتند و در این ‌باره فرمودند:
«اگر [روزگار] او را درک می ‌کردم، سراسر عمر خود، به او خدمت می‌ کردم»
الغیبة للنعمانی، ص: 246

رسول خدا(صلی الله و علیه و آله) فرمود: «خَیرُکم، خیرُکم لِنِسائِهِ و انا خیرُکم لِنِسائی (من لایحضره الفقیه، ج 3، ص 443، ح 4538)؛ بهترین شما، بهترین شما (و خوش رفتارترین شما) با زنانش است و من بهترین شما با زنانم هستم»

روایتی از امام صادق (علیه السلام) آمده که حضرت فرمودند: «هُوَ الدُّعَاءُ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِهَا وَ هِیَ سَاعَةُ إِجَابَةٍ»؛ دعا کردن در این زمان‏ ها ـ ‏قبل از طلوع و غروب آفتاب‏ _ باعث استجابت دعا است. (الکافی، 2 ، 522)

روایتی از امام صادق (علیه السلام) آمده که حضرت فرمودند: «هُوَ الدُّعَاءُ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِهَا وَ هِیَ سَاعَةُ إِجَابَةٍ»؛ دعا کردن در این زمان‏ ها ـ ‏قبل از طلوع و غروب آفتاب‏ _ باعث استجابت دعا است. (الکافی، 2 ، 522)

امام صادق علیه السلام می فرمایند: "هیچ بنده ای دستش را به درگاه خدای عزیز جبار دراز نکند، مگر آنکه خداوند شرم کند آن را خالی برگرداند، تا اینکه از فزونی رحمت خویش هر اندازه که بخواهد، در آن بنهد.

چه زیبا رسول اکرم (صلی الله و علیه وآله) در این باره می ‌فرمایند:
«عفو و گذشت سبب سلامت روح و آرامش جان و طول عمر خواهد شد.» [ری شهری، محمد؛ پیشین، ج3 ، حدیث 13184]

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) می گوید :« ان اللَّه یقول اعددت لعبادی الصالحین ما لا عین رأت ، و لا اذن سمعت ، و لا خطر علی قلب بشر! : خدا می فرماید: من برای بندگان صالحم نعمتهایی
فراهم کرده ام که هیچ چشمی ندیده ، و هیچ گوشی نشنیده ، و بر فکر کسی نگذشته است!»

قَالَ النَّبِيُّ صلی الله علیه وآله مَنْ آذَى مُؤْمِناً وَ لَوْ بِشَطْرِ كَلِمَةٍ جَاءَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَكْتُوباً بَيْنَ عَيْنَيْهِ آيِسٌ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ كَانَ كَمَنْ هَدَمَ الْكَعْبَةَ وَ الْبَيْتَ الْمُقَدَّسَ وَ قَتَلَ عَشَرَةَ آلَافٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ.

نبى اكرم صلّى اللَّه عليه و آله فرموده: اگر كسى مؤمنى را آزار دهد گر چه به واسطۀ يك جمله کوتا، روز قيامت در حالی محشور مى ‏شود كه در پيشانى او نوشته شده است «نااميد از رحمت خداست» و مانند كسى است كه «كعبه و بيت المقدس» را ویران كرده و ده هزار فرشته را كُشته است.
إرشاد القلوب إلى الصواب، ج‏1، ص: 77-76