جمع بندی آيا ائمه شيعه مثل ائمه اهل سنت ، قرائات خارج مصحف عثمان را تجويز كرده اند؟

[=arial]با سلام و ادب
آنچه از سخنان ائمه علیهم السلام مشاهده می شود منع خواندن دیگر قرائات می باشد. به چند نمونه از این دست روایات اشاره میکنم:
امام صادق(ع) می‌فرمايد: «قرآن بر حرف واحد و از نزد خداى واحد نازل گشته است».(1)منظور نفى قرائت‌هاى متداولى است كه مردم آنها را متواتر از پيامبر(ص) پنداشته‌اند. امام چنين مطلبى را انكار می‌كند؛ زيرا قرآن به نصّ واحد نازل شده است. اما اختلاف لهجه‌ها از طرف امام نفى نمی‌شود.(2)
3. سالم بن سلمه گويد: شخصى در محضر امام صادق(ع) آياتى از قرآن را قرائت‏ كرد و به‌طورى كه من شنيدم، قرائت او غير از قرائت ديگر مردم بود. آن‌حضرت به وى گفت: «از اين قرائت خوددارى كن و همان‌گونه كه مردم می‌خوانند تو هم بخوان».(3) شايد اين شخص بر حسب تفنّن قرّاء، قرآن را به‌وجوه مختلف قرائت كرده است و از آن‌جا كه اين قبيل قرائت‌ها، به منزله بازى با نص قرآن كريم است، امام وى را نهى كرده است و دستور داده كه همان قرائت معروفى را كه عموم مسلمانان ملتزم به آن هستند اختيار كند.(4)
4. سفيان بن السمط می‌گويد: در مورد تنزيل قرآن از امام صادق(ع) پرسيدم، که فرمود: «همان‌گونه كه آموخته‌ايد، بخوانيد».(5) وى از نص اصلى كه براى نخستين‌بار نازل شده سؤال كرده است؛ و امام پاسخ می‌دهد كه نص اصلى همان است كه امروز ميان مسلمانان متداول است و سینه به سینه و نسل به نسل از پيامبر(ص) فرا گرفته‌اند، بخوانند.

1. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ‏4، ص 665 – 665، قم، دار الحدیث، چاپ اول، ‏1429ق. [=arial]2. علوم قرآنى، ص 220.

[=arial]3. الكافی، ج ‏4، ص 671 – 672.

[=arial] [=arial] 4. علوم قرآنى، ص 221.

[=arial] [=arial] 5. شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج ‏6، ص 163، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق.

[=arial]

پرسش:
آيا از ائمه شيعه قرائات خارج از مصحف عثمان را تجويز كرده اند؟

پاسخ:
آنچه از سخنان ائمه علیهم السلام مشاهده می شود منع خواندن دیگر قرائات می باشد. به چند نمونه از این دست روایات اشاره میکنم:
امام صادق(ع) می‌فرمايد: «قرآن بر حرف واحد و از نزد خداى واحد نازل گشته است».(1)منظور نفى قرائت‌هاى متداولى است كه مردم آنها را متواتر از پيامبر(ص) پنداشته‌اند. امام چنين مطلبى را انكار می‌كند؛ زيرا قرآن به نصّ واحد نازل شده است. اما اختلاف لهجه‌ها از طرف امام نفى نمی‌شود.(2)
3. سالم بن سلمه گويد: شخصى در محضر امام صادق(ع) آياتى از قرآن را قرائت‏ كرد و به‌طورى كه من شنيدم، قرائت او غير از قرائت ديگر مردم بود. آن‌حضرت به وى گفت: «از اين قرائت خوددارى كن و همان‌گونه كه مردم می‌خوانند تو هم بخوان».(3) شايد اين شخص بر حسب تفنّن قرّاء، قرآن را به‌وجوه مختلف قرائت كرده است و از آن‌جا كه اين قبيل قرائت‌ها، به منزله بازى با نص قرآن كريم است، امام وى را نهى كرده است و دستور داده كه همان قرائت معروفى را كه عموم مسلمانان ملتزم به آن هستند اختيار كند.(4)
4. سفيان بن السمط می‌گويد: در مورد تنزيل قرآن از امام صادق(ع) پرسيدم، که فرمود: «همان‌گونه كه آموخته‌ايد، بخوانيد».(5) وى از نص اصلى كه براى نخستين‌بار نازل شده سؤال كرده است؛ و امام پاسخ می‌دهد كه نص اصلى همان است كه امروز ميان مسلمانان متداول است و سینه به سینه و نسل به نسل از پيامبر(ص) فرا گرفته‌اند، بخوانند.

پی نوشت ها:
1. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ‏4، ص 665 – 665، قم، دار الحدیث، چاپ اول، ‏1429ق.
2. علوم قرآنى،محمد هادی معرفت،التمهید،قم،1381ه ش, ص 220.
3. الكافی،همان، ج ‏4، ص 671 – 672.
4. علوم قرآنى،همان، ص 221.
5. شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج ‏6، ص 163، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق.