آثار خواندن دعای فرج در قنوت نماز های یومیه
تب‌های اولیه
[FONT=arial narrow]بنام خدا
یا امام هادی
سلام
ببخشید منظور از دعای فرج ،همان الهی عظم البلاء و برح الخفاء و ...است دیگه درسته ؟ :ok:
اما من شنیدم برخی شبهه می کنند که این دعا چون در ان خطاب به حضرت محمد صل الله علیه وآله و سلم و حضرت علی علیه السلام و امام عصر ارواحنا فداه می شود خواندنش در قنوت نماز جایز نیست !
البته ایشان فردی سُنی بود که در حرم مطهر علی بن موسی الرضا علیه السلام این مطلب را به نمازگزاران تذکر می داد و کسی جوابی نداشت
لطفا" کارشناس محترم رفع شبهه بفرمایند تا با یقین به درستی عمل دعای قنوت بخوانیم
ممنون از پاسخ شما
[FONT=arial narrow]بنام خدا
یا امام هادی
سلام
ببخشید منظور از دعای فرج ،همان الهی عظم البلاء و برح الخفاء و ...است دیگه درسته ؟ :ok:اما من شنیدم برخی شبهه می کنند که این دعا چون در ان خطاب به
حضرت محمد صل الله علیه وآله و سلم و حضرت علی علیه السلام و امام عصر ارواحنا فداه می شود خواندنش در قنوت نماز جایز نیست !
البته ایشان فردی سُنی بود که در حرم مطهر علی بن موسی الرضا علیه السلام این مطلب را به نمازگزاران تذکر می داد و کسی جوابی نداشتلطفا" کارشناس محترم رفع شبهه بفرمایند تا با یقین به درستی عمل دعای قنوت بخوانیم
[FONT=arial narrow]ممنون از پاسخ شما
جناب محترم ! قرار نیست هز کسی سخن درست و صحیحی به دیگران تذکر داد حتما سنی باشد !
دعای عظم البلا یک دعای بی بند و اساس و جعلی هست و از نظر سندیت مخدوش هست که میتوانید از سایت ایت لله العظمی مکارم شیرازی حفظه الله تعالی استفتا کنید تا شما را روش کنند
علاوه بر مخدوش بودن سند این دعا دچار مضامین شرک امیز هست
واقعا مسلمان هستید و متوجه نمیشوید ؟؟!!!!!!! چه جور مسلمانی هستید ؟؟؟
یا محمد و یا علی اکفیانی فانکما کافیان و انصرانی فانکما ناصران !!!!!!!!!!!!!!!
در حالی که خداوند در ایه 36 الزمر میفرماید : الیس الله بکاف عده ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
و در ایه 126 ال عمران و 10 الانفال میفرماید : و ما النصر الا من عند الله العزیز الحکیم
ان وقت این دعا در قنوت خوانده شود ؟!!!!!!!
انه من یشرک بالله فقد حرم الله علیه الجنه و ماواه النار و ما للظالمین من انصار
همانا کسی که به خداوند شرک ورزد قطعا بهشت و رستگاری را بر او حرام میکند و جایگاه او دوزخ است و هیچ یاوری برای ستمکاران نیست
سوره المائده ایه 72
جناب محترم !
سلام ،یه کم ارامش خودتونو حفظ کنید.
ایشون اقا نیستند ،خانم هستن.
با ارامشم میشه گفت.
میشه صحبت ایت الله مکارم شیرازی رو برای ما هم بزارید؟
همه که اطلاع از بی اساس بودن این دعا ندارن.
با تشکر
جناب محترم ! قرار نیست هز کسی سخن درست و صحیحی به دیگران تذکر داد حتما سنی باشد ![FONT=arial narrow]
خودشان گفته بودند که از برادران اهل سنت هستند گفتم شاید اختلاف عقیده ی بین ما باشد که طبیعیست و بعنوان یک شیعه خواستم بر اساس اعتقادات شیعه از درستی این کارم مطمئن شوم
اگر سطح عقل بالا برود و معنای شرک و معنای توسل درست فهم شود درک می شود که توسل به اهل بیت علیهم السلام هیچ منافاتی با توحید ندارد وبلکه عین توحید است ! اگر نخواهیم بفهمیم هم .....خُب نمی فهمیم دیگه ! کاریش نمی شود کرد :Nishkhand:
[FONT=arial narrow]ولی حداقل می توانیم بدون توهین اظهار نظر کنیم [FONT=arial narrow]تا لااقل برای رضای خدا کمی بوی اسلام بدهیم :ok:
واقعا مسلمان هستید و متوجه نمیشوید ؟؟!!!!!!! چه جور مسلمانی هستید ؟؟؟از اونجور مسلمانانی که نیازی نمی بینند با تحقیر و توهین و عصبیّت به دیگران ،عقاید خود را تحمیل کنند
فکر کنم پیامبر ما اخلاق کریمه داشت
اینه که دیگه اشتباه نمی کنم ان شالله ؟
موفق باشید
سلام مجدد
من الان پرسیدم از دفتر ایت الله مکارم
گفتن که سندیتی نداره و بهتره دعای سلامتی امام زمان ( اللهم کن لولیک ) خونده بشه.
به ذره گر نظر لطف بوتراب کنید... به آسمان رود و کار آفتاب کنید.....
سند دعا :
سند اين دعا معتبر نيست و ضعيف است و واجب نيست حتما از آن دفاع كنيم.
در خلوتمان با خدا، در تضرعمان، توبه مان، نمازهایمان و عباداتمان، مخصوصاً دعای شریف «عظم البلاء و برح الخفاء» را بخوانیم و از خدا بخواهیم برساند صاحب کار را.
(به سوی محبوب ص109)
سید بن طاووس این نماز و دعا را در جمال الأسبوع با عنوان «صلاة الحجة القائم (ع)» بیان کرده اما سندی برای آن ذکر نکرده است.
علامه مجلسى در آداب زيارت امام كاظم (ع) در ضمن يكى از زيارتهايى كه نقل مى كند، اين دعا را هم آورده است.
نيز در بخش زيارت هاى امام زمان (ع) كه با عنوان «باب 7- زيارة الإمام المستتر عن الأبصار الحاضر في قلوب الأخيار المنتظر في الليل و النهار الحجة بن الحسن صلوات الله عليهما في السرداب و غيره» آورده، این دعا را ذکر می کند.
علامه مجلسی ابتدا عنوان مذکور را ذکر می کند (4) و در ادامه بعد از نقل زیارتهای مختلف، به زیارتها و دعاهایی که مناسب است در سرداب مقدس خوانده شود اشاره می کند و سپس به اين دعا اشاره مى نماید كه در آنجا خوانده شود (5)*؛ ایشان در ادامه به استحباب زیارت امام زمان (ع) در هر زمان و مکانی اشاره نموده و مى افزايد: زيارت امام زمان (ع) در هر زمان و مكانى مستحب است، مخصوصا در سرداب مقدس و در كنار قبور ائمه طاهرين و نيز در شب نيمه شعبان و شب قدر.(6)
علامه مجلسی از امین الاسلام طبرسی (صاحب تفسیر مجمع البیان) نقل می کند که جناب طبرسی در کتاب دیگرش با نام كنوزالنجاح گفته است: دعای الهی عظم البلاء دعایی است که امام زمان (ع) به محمد بن أحمد بن أبي الليث که از ترس کشته شدن به قبرستانی پناه برده بود، تعلیم داده است. محمد بن أحمد بن أبي الليث به برکت خواندن این دعا از آن مصیبت نجات پیدا کرد. وی که راوی این دعاست، می گوید: آقا هنگام خواندن عبارت «يا صاحب الزمان» که در این دعای شریف آمده، به سینه شریف خود اشاره می کردند. [یعنی صاحب الزمان، من هستم]
كفعمى در المصباح (كه كتابی در باب ادعيه و مناجات است) اين دعا را در ضمن دعاهاى كسى كه زندانى شده ذكر مى كند: (الفصل الثاني و العشرون في أدعية المسجون) و در ادامه می نویسد: دعاهايى كه مناسب حال يك زندانى است چند دعاست؛ از جمله آنها دعاى «الهى عظم البلاء...» است كه امام زمان ع آن را به يك زندانى تعليم داد. آن زندانى هم اين دعا را خواند و به برکت این دعا از زندان آزاد شد.
یا محمد و یا علی اکفیانی فانکما کافیان و انصرانی فانکما ناصران
در فراز پاياني دعاي فرج، توسل به شكل عملي مطرح است؛ زيرا واقعيت چنين است كه ما علاوه بر اين كه در پيشگاه پروردگار، فقير مطلق هستيم، به واسطه گناهكاري و اعمال نا شايست، فاصله ميان خود و خدا را زياد كرده‌ايم؛ بنايراين چاره‌اي نيست جز اين كه شخص آبرومندي را واسطه كنيم؛ پس اين جا با توسل به پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و اهل بيت عليهم السلام از پروردگار مي‌خواهيم در كارمان گشايش حاصل شود.
سؤالي که در اين فراز از دعا ايجاد مي‌شود، اين است که خداوند، خود را براي نصرت مردم كافي مي‌داند. در آيه صريح قرآن آمده است: >وَكَفَى بِرَبِّكَ هَادِيًا وَنَصِيرًاأَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ پاسخ، اين است كه خداوند، بشر را دو گونه ياري مي‌كند؛ يكي ياري بدون واسطه و بدون وسيله و ديگري نصرت به وساطت موجوداتي كه خود، آنها را خلق كرده و به آنها قدرت عطا فرموده است.
ياري خداوند، بالذات و بالاستقلال است و هر قدرت و نيرويي از اوست و به او بر مي‌گردد و ياري ديگران به اذن و قدرت بخشي او، انجام مي‌شود. ياري با واسطه، مانند اين است كه خداوند، خورشيد را سبب حيات موجودات و باران را سبب رويش نباتات قرار داده و به وسيله حيوانات، انسان را در رفت و آمد ياري مي‌رساند. تمام اين‌ها را خداوند ياري مي‌دهد، اما به واسطه، در آيات قرآن نيز آمده است: ما «بدست خود، براي آنان چارپاياني آفريديم و آنان را مالك آنان كرديم كه از منافع آنان، بهره گيرند. (يس: 17)
اين موجودات هم ياري كننده‌اند؛ اما كسي نمي‌گويد: ياري اين‌ها با ياري خدا منافات دارد؛ بلكه ياري اين‌ها عين ياري خدا و به اذن او است و آنها قدرت ياري را از خدا مي‌گيرند؛ لذا مي‌بينيم در آيات قرآن، در حالي كه ياري را منحصر به خدا مي‌داند و مي‌فرمايد: «اياك نستعين» جاي ديگر مي‌فرمايد: وَاسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ (بقره: 45) و >وَإِنِ اسْتَنصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ بنابراين هيچ تناقضي ميان انحصار ياري خدا و اعطاي قدرت به ياري كنندگان ديگر از سوي او وجود ندارد. (حسيني، 1381: ص15)
ظرافت خاصي كه در اين بخش از دعا به‌كار رفته، اين است كه ابتدا عرض مي‌كنيم «يا محمد يا علي» و پس از آن، نام مبارك امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف را بر زبان جاري مي‌كنيم و به ولايت و امامتش اقرار مي‌كنيم و با اين روال، تلويحاً به امامت و ولايت ساير امامان معصوم عليهم السلام هم اشاره و اعتراف كرده‌ايم؛ زيرا نمي‌شود امام اول و دوازدهم را به امامت و ولايت پذيرفت و امام دوم تا يازدهم را قبول نداشت.
آري؛ امام حي و حاضر در زمان ما، وجود مقدس حضرت صاحب الزمان عجل الله تعالي فرجه الشريف است. به پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم و اميرالمؤمنين عليه السلام توسل كرديم و از آنان خواستيم كفايتمان كنند؛ ولي كسي كه امام معصوم در زمان ما و واسطه فيض الهي است، حضرت مهدي صاحب الزمان است و برآورده شدن حاجات ما به دست مبارك آن حضرت صورت مي‌پذيرد. آن حضرت در تشرفي به ملاقاسم رشتي فرمودند:
ناظم كل، حضرت صاحب‌الامر است و غير، در ملك او تصرفي ندارد. محمد صلي الله عليه و آله و سلم، علي عليه السلام، فاطمه عليها السلام را به شفاعت نزد آن بزرگوار مي‌خوانيم و به تنهايي از او استمداد مي‌كنيم. (نهاوندي، 1384: ج5، ص369)
آنچه از فراز پاياني «استغاثه» به محضر صاحب الزمان عجل الله تعالي فرجه الشريف بر مي‌آيد، اين است كه همان تأكيد جملات ابتدايي دعا است؛ زيرا در فراز اول، ندبه‌كنان به بلاها و گرفتاري‌هايي اشاره كرديم كه ما را از هر سو احاطه كرده و از پروردگار كمك خواستيم. اين جا با الفاظ «به فريادم برس» و «مرا درياب» از مولا و ولي خود، كمك مي‌خواهيم. به نظر مي‌رسد «به فريادم برس» و «مرا درياب» جملات كنايي باشد؛ كنايه از اين كه كارم به بن بست رسيده و در مقام چاره جويي، كاري از دستم ساخته نيست؛ شما برايم كاري كنيد.
از آن جا كه اين جملات را با تأكيد و تكرار، بيان مي‌كنيم، يقيناً قصد داريم نهايت اضطرارمان را برسانيم و با جمله «يا ارحم الراحمين بحق محمد و آله الطاهرين» بار ديگر تأكيد مي‌كنيم كه كار و گشايش، به دست خدا است؛ او كه مهربان‌ترين مهربانان است.
http://noorportal.net/180/182/199/57650.aspx
اینقدر با هم بحث نکنید و دعای فرج به شکل زیر صحیح است!
اِلهی عَظُمَ الْبَلاءُ وَ بَرِحَ الْخَفآءُ وَ انْکَشَفَ الْغِطآءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجآءُ وَ ضاقَتِ الاَْرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمآءُ وَ اَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَ اِلَیْکَ الْمُشْتَکی وَ عَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّةِ وَ الرَّخآءِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد اُولِی الاَْمْرِ الَّذینَ فَرَضْتَ عَلَیْنا طاعَتَهُمْ وَ عَرَّفْتَنا بِذلِکَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنّا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلا قَریباً کَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ اَدْرِکْنی اَدْرِکْنی اَدْرِکْنی السّاعَةَ السّاعَةَ السّاعَةَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ بِحَقِّ مُحَمَّد وَ الِهِ الطّاهِرینَ
اِلهی عَظُمَ الْبَلاءُ وَ بَرِحَ الْخَفآءُ وَ انْکَشَفَ الْغِطآءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجآءُ وَ ضاقَتِ الاَْرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمآءُ وَ اَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَ اِلَیْکَ الْمُشْتَکی وَ عَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّةِ وَ الرَّخآءِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد اُولِی الاَْمْرِ الَّذینَ فَرَضْتَ عَلَیْنا طاعَتَهُمْ وَ عَرَّفْتَنا بِذلِکَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنّا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلا قَریباً کَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ............................. الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ اَدْرِکْنی اَدْرِکْنی اَدْرِکْنی السّاعَةَ السّاعَةَ السّاعَةَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ بِحَقِّ مُحَمَّد وَ الِهِ الطّاهِرینَ
:Gig:
اِلهی عَظُمَ الْبَلاءُ وَ بَرِحَ الْخَفآءُ وَ انْکَشَفَ الْغِطآءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجآءُ وَ ضاقَتِ الاَْرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمآءُ وَ اَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَ اِلَیْکَ الْمُشْتَکی وَ عَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّةِ وَ الرَّخآءِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد اُولِی الاَْمْرِ الَّذینَ فَرَضْتَ عَلَیْنا طاعَتَهُمْ وَ عَرَّفْتَنا بِذلِکَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنّا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلا قَریباً کَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ یا مُحَمَّدُ یا عَلِیُّ یا عَلِیُّ یا مُحَمَّدُ اِکْفِیانی فَاِنَّکُما کافِیانِ وَ انْصُرانی فَاِنَّکُما ناصِرانِ یا مَوْلانا یا صاحِبَ الزَّمانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ اَدْرِکْنی اَدْرِکْنی اَدْرِکْنی السّاعَةَ السّاعَةَ السّاعَةَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ بِحَقِّ مُحَمَّد وَ الِهِ الطّاهِرینَ.
:ok::Gol:
موفق و پیروز
اینقدر با هم بحث نکنید و دعای فرج به شکل زیر صحیح است!:Moteajeb!: :khaneh:اِلهی عَظُمَ الْبَلاءُ وَ بَرِحَ الْخَفآءُ وَ انْکَشَفَ الْغِطآءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجآءُ وَ ضاقَتِ الاَْرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمآءُ وَ اَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَ اِلَیْکَ الْمُشْتَکی وَ عَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّةِ وَ الرَّخآءِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد اُولِی الاَْمْرِ الَّذینَ فَرَضْتَ عَلَیْنا طاعَتَهُمْ وَ عَرَّفْتَنا بِذلِکَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنّا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلا قَریباً کَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُالْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ اَدْرِکْنی اَدْرِکْنی اَدْرِکْنی السّاعَةَ السّاعَةَ السّاعَةَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ بِحَقِّ مُحَمَّد وَ الِهِ الطّاهِرینَ
بله چشم !!دیگه بحث نمی کنیم ولی ببخشید این اصلاحیه و حذف کارفکر خودتان است یا سند دارید ؟ :Gig:
اِلهی عَظُمَ الْبَلاءُ وَ بَرِحَ الْخَفآءُ وَ انْکَشَفَ الْغِطآءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجآءُ وَ ضاقَتِ الاَْرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمآءُ وَ اَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَ اِلَیْکَ الْمُشْتَکی وَ عَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّةِ وَ الرَّخآءِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد اُولِی الاَْمْرِ الَّذینَ فَرَضْتَ عَلَیْنا طاعَتَهُمْ وَ عَرَّفْتَنا بِذلِکَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنّا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلا قَریباً کَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ یا مُحَمَّدُ یا عَلِیُّ یا عَلِیُّ یا مُحَمَّدُ اِکْفِیانی فَاِنَّکُما کافِیانِ وَ انْصُرانی فَاِنَّکُما ناصِرانِ یا مَوْلانا یا صاحِبَ الزَّمانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ اَدْرِکْنی اَدْرِکْنی اَدْرِکْنی السّاعَةَ السّاعَةَ السّاعَةَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ بِحَقِّ مُحَمَّد وَ الِهِ الطّاهِرینَ.بالاخره تکلیف ما را معلوم کنید کدام درسته ؟ :khaneh::ok::Gol:موفق و پیروز
گفتن که سندیتی نداره و بهتره دعای سلامتی امام زمان ( اللهم کن لولیک ) خونده بشه.
چون سندیت نداره نباید تو قنوت بخونیم یا مشکل سند نیست و مشکل در نماز خواندنش است و خارج از نماز ارزش و ثواب و اثر دارد ؟ :Gig:
دیدید که دوستی در پست های بالایی (کاربر محترم ،عقل فعال )از قول آیت الله بهجت رحمة الله علیه در ارتباط با این دعا چه فرموده بودند !
******
اللّهم عجّل لِ ارسال کارشناس :Nishkhand:
بالاخره تکلیف ما را معلوم کنید کدام درسته ؟
حالا چون سندیت نداره نباید تو قنوت بخونیم یا مشکل سند نیست و مشکل در نماز خواندن است و خارج از نماز ارزش و ثواب و اثر دارد ؟
دیدید که دوست بالایی از قول آیت الله بهجت رحمة الله علیه در ارتباط با این دعا چه فرموده بودند !
اللّهم عجّل لِ ارسال کارشناس
سلام علیکم
سوال من به شکل زیر بود :
ایا دعای عظم بلا سندیتی داره؟
+خیر
پس این یعنی نباید بخونمش درسته؟
+بهتره دعای سلامتی برای امام زمان خونده بشه.
نفی نکردن؛
ولی گفتن بهتر هست دعای سلامتی امام زمان خونده بشه.
یا علی
دعای فرج یا دعای سلامتی امام زمان، دعایی برای سلامتی حجت بن حسن، دوازدهمین امام شیعیان است. شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان این دعا را از اعمال شب بیست و سه ماه رمضان ذکر کرده‌است.
متن دعای فرج امام زمان (ع)
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّكَ الحُجَةِ بنِ الحَسَن
خدایا، ولیّ ات حضرت حجّة بن الحسن
صَلَواتُکَ علَیهِ و عَلی آبائِهِ فِی
كه درودهاى تو بر او و بر پدرانش باد
هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِی كُلِّ سَاعَةٍ
در این لحظه و در تمام لحظات
وَلِیّاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ
سرپرست و نگاهدار و راهبر و یارى گر
دَلِیلًا وَ عَیْناًحَتَّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ
و راهنما و دیدبان باش، تا او را به صورتى
طَوْعاً وَ تُمَتعَهُ فِیهَا طَوِیلا"
كه خوشایند اوست ساكن زمین گردانیده،
و مدّت زمان طولانى در آن بهره‌مند سازى
دعای فرج
اِلهی عَظُمَ الْبَلاَّءُ وَبَرِحَ الْخَفاَّءُ وَانْکَشَفَ الْغِطاَّءُ وَانْقَطَعَ الرَّجاَّءُ
خدایا بلاء عظیم گشته و درون آشکار شد و پرده از کارها برداشته شد و امید قطع شد
وَضاقَتِ الاْرْضُ وَمُنِعَتِ السَّماَّءُ واَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَاِلَیْکَ
و زمین تنگ شد و از ریزش رحمت آسمان جلوگیری شد و تویی یاور و شکوه بسوی تو است
الْمُشْتَکی وَعَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّهِ وَالرَّخاَّءِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی
و اعتماد و تکیه ما چه در سختی و چه در آسانی بر تو است خدایا درود فرست بر
مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ اُولِی الاْمْرِ الَّذینَ فَرَضْتَ عَلَیْنا طاعَتَهُمْ
محمد و آل محمد آن زمامدارانی که پیرویشان را بر ما واجب کردی و بدین سبب مقام
وَعَرَّفْتَنا بِذلِکَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلا قَریباً کَلَمْحِ
و منزلتشان را به ما شناساندی به حق ایشان به ما گشایشی ده فوری و نزدیک مانند
الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ یا مُحَمَّدُ یا عَلِیُّ یا عَلِیُّ یا مُحَمَّدُ اِکْفِیانی
چشم بر هم زدن یا نزدیکتر ای محمد ای علی ای علی ای محمد مرا کفایت کنید
فَاِنَّکُما کافِیانِ وَانْصُرانی فَاِنَّکُما ناصِرانِ یا مَوْلانا یا صاحِبَ
که شمایید کفایت کننده ام و مرا یاری کنید که شمایید یاور من ای سرور ما ای صاحب
الزَّمانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ اَدْرِکْنی اَدْرِکْنی اَدْرِکْنی السّاعَهَ
الزمان فریاد، فریاد، فریاد، دریاب مرا دریاب مرا دریاب مرا همین ساعت
السّاعَهَ السّاعَهَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ بِحَقِّ
همین ساعت هم اکنون زود زود زود ای خدا ای مهربانترین مهربانان به حق
مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطّاهِرینَ
محمد و آل پاکیزه اش
دعاي فرج وسند آن:
در منابع متقدم اين دعا در كتب زير آمده است:
سيد بن طاووس در جمالالاسبوع، ص 280 در ضمن نمازهاي ائمه(ع) و دعاهاي بعد از آن اين دعا را آورده است. البته سندي براي آن ذكر نكرده است.
همچنين امينالاسلام طبرسي در كنوز النجاج ميگويد: اين دعايي است كه صاحبالزمان(عج) آن را به ابي الحسن محمد بن احمد بن ابي الليث آموختهاند البته ما به كتاب مزبور دسترسي نيافتيم تا دريابيم كه آيا طبرسي آن را مستنداً نقل كرده يا مرسلاً.
همچنين از نظر رجال، ابي الحسن محمد بن احمد بن ابي الليث شناخته نشد تا از نظر فني بتوان نسبت به خبر او اظهار نظر كرد. البته در اين جا تذكر يك نكته لازم است و آن اين كه روش محدثان و نويسندگان كتب ادعيه اين نبوده كه در مورد دعاهاي رسيده چندان حساسيتي از نظر سند نشان دهند بلكه همين مقدار كه محتوا را بياشكال ديدهاند آن را نقل كردهاند. دعاي موسوم به فرج نيز از همين قبيل است، زيرا مشكلي در متن وجود ندارد. آغاز آن التجاي به درگاه خداوندي و توحيد كامل است و انت المستعان و اليك المشتكي و عليك المعول... چرا كه با «حصر» تنها خداوند را معتمد و معين داشته. وانگهي در پايان اين دعا متوجه شفاعت در دعا گشته و با خواندن يا محمد و يا علي در حقيقت آنان را به دعا و شفاعت براي خود ميخواند و شفاعت در دعا امري مورد قبول و داراي دليل است.
دعا ونماز فرج
واژۀ «فَرَج» (به فتح ف، ر)، در لغت به معنای «رهایی از غم و اندوه و گشایش» است،[1] و در کتاب های حدیثی که دعاها و اعمالی برای حصول فَرَج و گشایش امور ذکر شده، با توجه به همین معنای لغتی آن است.
در این جا، به ذکر چند مورد از دعاهایی که به «دعای فَرَج» و نیز نمازی که به «نماز فَرَج» نام گذاری شده، اکتفا می شود:
یک. دعایی از پیامبر اکرم (ص) نقل شده که به آن «دعای فَرَج» نیز گفته می شود: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا مَنْ عَلَا فَقَهَرَ...».[2]
دو. دعایی که به «دعای فرج امام زمان (ع)» شهرت یافته و در آن عبارت «فرجاً عاجلاً»[3] آمده است و با «أللٌهُمَ (إلهِی) عَظُمَ البَلاءُ وَبَرِحَ الخَفَاءُ...» آغاز می شود.[4]
سه. دعایی از امام صادق (ع) نقل شده است با مضامین فرج و گشایش که شیخ طوسی آن را در ضمن یکی از اعمال شبانه روز آورده است.[5] «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اللَّهُمَّ إِنَّ الصَّادِقَ الْأَمِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ قَالَ إِنَّکَ قُلْتَ مَا تَرَدَّدْتُ فِی شَیْءٍ أَنَا فَاعِلُهُ کَتَرَدُّدِی فِی قَبْضِ رُوحِ عَبْدِیَ الْمُؤْمِنِ یَکْرَهُ الْمَوْتَ وَ أَکْرَهُ مَسَاءَتَهُ اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ وَ لَا تَسُؤْنِی فِی نَفْسِی وَ لَا فِی أَحَدٍ مِنْ أَحِبَّتِی»؛[6]خداوندا، بر محمّد و آل محمّد درود فرست. خدایا، براستى که حضرت صادق (ع) فرمود که تو فرموده اى من در هیچ کارى بسان تردّد و دو دلى اى که در گرفتن روح بنده مؤمن دارم، دو دلى ندارم، او از مرگ بدش مى آید، و من از بدى رساندن به او بدم مى آید. خداوندا، بر محمّد و آل محمّد درود فرست، و در فرج و تندرستى و پیروزى ولیّت تعجیل فرما، و به من و هیچ کدام از دوستانم بدى مرسان.
چهار. نمازی که از امام علی (ع) نقل شده که «نماز فرج» نام دارد.[7] امّا دعای «أللٌهُمَ کُن لِوَلِیٌکَ...» با توجه به معنایی که گفته شد، دعای فَرَج نامیده نمی شود، بلکه از دعاهایی است که شیعیان در حق حضرت امام زمان (عج) می نمایند و از اعمال شب 23 ماه مبارک رمضان محسوب می شود. البته، این دعا را در هر زمانى که یادی از آن حضرت شود، می توان خواند.[8] گفتنی است که دعاهایی که دارای مضامین بلند عرفانی و اخلاقی هستند و مطابق با روح و تعالیم قرآن و سنت است، نیازی به سند آن چنانی که در مباحث فقهی مطرح است، ندارد. البته دعاهای مزبور دارای سند مورد اعتماد هستند.
[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 2، ص 343، واژۀ «الفَرَج»، نشر دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق؛ طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، محقق و مصحح: حسینی، سید احمد، ج 2، ص 322، نشر کتابفروشی مرتضوی، تهران، چاپ سوم، 1416ق.
[2]. ابن طاووس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، ص 90، دار الذخائر، قم، چاپ اول، 1411ق.
[3]. البته، در جای دیگری این دعا با اندک تفاوتی آمده است که پس از نماز امام زمان (عج) خوانده می شود؛ (ر.ک: شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه،ج 8، ص 18، مؤسسه آل البیت (ع)، قم، چاپ اول، 1409ق.).
[4] . عاملى کفعمى، ابراهیم بن على، المصباح - جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة، ص 176، نشر دار الرضی، قم، چاپ دوم، 1405ق.
[5] شیخ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج 1، ص 58، موسسه فقه الشیعة، بیروت، چاپ اول، 1411ق.
[6] قطب الدین راوندی، الدعوات، سلوات الحزین، ص 134، مدرسه امام مهدی، قم، چاپ اول، 1407ق.
[7]. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق ، ص329، شریف رضی، قم، چاپ چهارم، 1412ق.
[8]. شیخ طوسی، محمد بن الحسن، تهذیب الاحکام، محقق و مصحح: خرسان، حسن الموسوی، ج3، ص103، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق؛ مفاتیح الجنان، اعمال ماه مبارک رمضان، دعای شب بیست و سوم.
نکته ای پیرامون تعدد دعای فرج:
چند دعا در مورد امام زمان-عج- داریم که به دعای فرج معروفند، یکی دعای «الهی عظم البلاء و برح الخفاء...» است که مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب شریف مفاتیح الجنان در مورد این دعا می گوید: کفعمی در بلد الامین می گوید این دعاء حضرت صاحب الامر امام زمان(عج) است که تعلیم فرمود آنرا به شخصی که محبوس بود پس خلاص شد.[1].
یکی هم دعای معروف «اللهم کن لولیک...» است که معمولا بعد از نمازها خوانده می شود،و در بین مردم به دعای فرج معروف است؛
در مورد سند این روایت باید عرض کنیم:
سندهای متعدّدی برای این دعا در كتب روایی ذكر شده است، از جمله كتاب شریف مفاتیح الجنان، این دعا را در اعمال شب بیست و سوّم ماه مبارك رمضان، و از اعمال شب های دهه آخر این ماه ذكر نموده است. سند این دعا را مرحوم شیخ عباس قمی، از هدیة الزائر نقل كرده است. [2]
از جمله كتاب دیگری كه این دعا را ذكر نموده، مصباح المنیر آیت الله مشكینی است كه از كتاب اقبال مرحوم سید بن طاووس نقل می كند.[3]
بحارالانوار این دعا را چنین نقل می كند: "اللهم كن لولیّك القائم بأمرك، محمّد بن الحسن المهدی (علیه و علی آبائه أفضل الصّلاة و السّلام) فی هذه الساعة و فی كلّ ساعة، ولیّاً و حافظاً و قائداً و ناصراً و دلیلاً و مؤیّداً، حتّی تسكنه أرضك طوعاً و تمتّعه فیها طولاً و عرضاً و تجعله و ذریّتهِ من الائمة الوارثین...".[4]
پی نوشتها:
[1]. مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، ص192؛ انتشارات فاطمة الزهرا(س)، قم.
[2]. شیخ عباس قمی (ره)، كلیّات مفاتیح الجنان، ص 470 و 480، چاپ كانون انتشارات علمی.
[3]. آیت الله مشكینی، المصباح المنیر، ص 397 و 520، چاپ دفتر نشر الهادی.
[4]. بحارالانوار، ج 94، ص 348 - 349 به نقل از كتاب اقبال سیّد بن طاووس، ص 86.