آداب بر آورده کردن نیاز

2- کوچک شمردن:

کسی که نیاز برادر مومنش را بر آورده کند نباید احسانش را بزرگ بیند او صاحب حقی را به حقش رسانده است پس هر اندازه هم که نیاز برآورده شده بزرگ باشد برآوردنده باید آن را ادای حق به حقدار ببیند و رفتار خود را بزرگ به شمار نیاورد
ا
میرمومنان علی علیه السلام فرمودند:
لا یستقیم قضاء الحوائج الا بثلاث :باستصغارها (بتصغیرها )لتَعظُمَ.....(1)

برآورده کردن نیازها جز به سه چیز راست و درست در نمی آید :به کوچک خواستنش(شمردنش)تا بزرگ شود.......

وقتی احسان کننده رفتار خویش را طاعت کوچکی در برابر الطاف بزرگ الهی دید خداوند هم کار او را در دیده مردم بزرگ می سازد

پی نوشت:
1- صبحی صالح :نهج البلاغه ص 485،حکمت 101 و آمدی:غررالحکم ص 390

3- شتاب گرفتن:

درماندگی و نیاز همچون بار سنگینی به روح آدمی فشار می آورد و سبب آزردگی و رنجش او می شود و بر طرف کردن آن موجب آرامش و سبکی روح است

از این رو هر اندازه که در رفع نیازهای مومن شتاب شود برای او بهتر و گواراتر است

امیرمومنان علی علیه السلام در ادامه کلام پیشگفته درباره رفع نیاز ها فرمودند:
....وَبتعجیلها لتهنا(1

و به شتاب کردنش تا گوارا باشد.

پی نوشت:
1- صبحی صالح :نهج البلاغه ص 485حکمت 101 ،آمدی غررالحکم ص 390

4- پنهان کردن:

برطرف کردن نیاز مومن در حضور دیگران چه بسا سبب شرم او شده ،خفیف و خوارش سازد همچنین احسان کننده را هم در معرض خطر جدی ریا قرار می دهد پس زیبنده آن است که برای حفظ شخصیت مومن ،نیاز او را به دور از چشم دیگران برآورده کرد.

امیر مومنان علی علیه السلام در ادامه سخن پیشگفته درباره درست بودن رفع نیازها فرمود:

....و باستکتامها (سترها)لتظهر......(1

....و به پوشیده خواستن (پنهان کردنش)تا آشکار شود

پی نوشت:
1- صبحی صالح :نهج البلاغه ص 485حکمت 101 ،آمدی غررالحکم ص 390

وقتی احسان کننده بکوشد با نمایش احسان خویش عزت و منزلتی در دل دیگران به دست آورد عملش نابود می شود و خود را در معرض قهر خداوند قرار می دهد ولی هنگامی که با پنهان ساختن آن از خطر ریا گریخت و آبروی مومن را حفظ کرد خداوند هم با آشکار کردن احسان بنده خود او را عزیز و وجیه می گرداند

پنهان کردن احسان شکلی برتر و زیباتر نیز دارد که آدمی را به شگفت وا می دارد آن گاه که احسان کننده افزون بر پنهان کردن رفتار زیبای خویش از چشم دیگران با پنهان ساختن خود ،آن را به یک معنا از چشم برادر نیازمند خویش نیز پنهان سازدصورتی به غایت زیبا برای رفتار خویش تصویر کرده است او چنان به حرمت مومن اعتنا دارد که حتی نمی خواهد برادر مومنش با دیدن او احساس شرم یا حقارت کند پس نیاز او را در ممکن ترین شکل پنهان خود بر آورده می کند

سیره ائمه معصوم علیه السلام به ویژه امیرمومنان علی علیه السلام در این باره مثال زدنی است چنانکه تا پیش از شهادت حضرت علیه السلام بسیاری از کمک شدگان از سوی آن بزرگوار از نام و نشان کمک کننده بی خبر بودند و پس از مقارنت شهادت با نرسیدن کمک ها به حقیقت پی بردند

امام سجاد علیه السلام هم بنا بر نقل مورخان متعدد از جمله محمدبن اسحاق ،خوراک و دیگر مایحتاج چهارصد خانوار را در مدینه تامین می کرد بدون آنکه آن ها از تامین کننده با خبر باشند و وقتی امام علیه السلام به شهادت رسیدند و دیگر تامین نشدند واقعیت را دریافتند(1

امام کاظم علیه السلام هم شبانه به جست وجوی فقیران مدینه می رفت و برای آن ها سکه و پول و آرد و خرما می برد و طوری به دستشان می رساند که نمی فهمیدند از ناحیه چه کسی داده شده است (2

پی نوشت:
1- شیخ مفید :الارشاد ج 2 ص 149و علامه مجلسی:بحارالانوار ج 83 ص 361
2- همان ص 231و علامه مجلسی:بحارالانوار ج 48 ص 101

ر. ک. اخلاق الاهی ج 28 پیوندها و حقوق استادآیت الله مجتبی تهرانی

خدمت به اهل ایمان و برطرف کردن نیازهای آن ها نیز پیامدهای مشترک و ویژه ای دارد که در ذیل به برخی از آنها پرداخته می شود:

1- لطمه بر ایلیس:

ناخرسندی ابلیس فقط از دیدار اهل ایمان ا یکدیگر پدید نمی اید بلکه هر گونه احسان ونیکی اهل ایمان به یکدیگر ضربه ای بر ابلیس خواهد بود و به عبارتی پیوند اهل ایمان با یکدیگر به هر شکلی که باشد سبب ناخشنودی ابلیس است امام صادق علیه السلام به اسحاق بن عمار که از یاران او است فرمودند:
ای اسحاق تا می توانی به دوستانم نیکی کن زیرا هیچ مومنی به مومنی نیکی نکرده و او را یاری نمی کند مگر آنکه چهره ابلیس را خراشد و قلب او را زخمی کرده باشد(1

پی نوشت:
1-کافی ج 2 ص 207 ح9

2-رفع نیازها

آن گاه که انسان در جهت رفع نیاز مومنی بکوشد و خواسته او را برآورده سازد خداوند هم به بسیاری از خواسته های او پاسخ مثبت می دهد و آنها را برآورده می سازد

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
هرکس نیاز مومنی را برطرف سازد خداوند از او نیازهای بسیاری را برطرف می سازد که پایین ترینش بهشت است (1

در برخی روایات عدد حاجاتی که به سبب روا کردن حاجت مومن برآورده می شود یکصد حاجات بیان شده است
ابوحمزه ثمالی از امام سجاد علیه السلام نقل می کند که فرمودند:
هرکس حاجت برادرش (برادر ایمانی اش ) را برآورده سازد پس به حاجت خدا آغاز کرده (آنچه را خدا می خواسته بجای اورده )و خداوند به سبب آن یکصد خواسته او را که در اغازش بهشت است برآورده می سازد (2

پی نوشت:
1- بحارالانوار ج 71 ص 285،ح7
2- همان ص 303 ،ح47

3- یاری خدا در دنیا و آخرت

یاری کردن اهل ایمان در برابر هر ستم و کمک به آنها در مشکلات یاری خدا را در پی دارد و چه بسا بتوان گفت که یاری اهل ایمان یاری خداست و خداوند هم وعده یاری کردن به یاری کننده خویش داده است آنجا که می فرماید:
ان تنصروا لله ینصرکم (1
اگر خدا را یاری کنید خدا شما را یاری می کند

امام صادق علیه السلام فرمودند:
و هیچ مومنی نیست که برادرش را یاری کند (در حالی که توان یاری او را دارد) مگر آنکه خدا او را در دنیا و آخرت یاری کند(2

یاری خداوند در دنیا تا زمانی که اهل ایمان یاری شوند ادامه می یابد و زمانی نیست که بی جواب بماند

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند :
همانا خداوند در کمک به مومن است تا وقتی که مومن در حال کمک به برادر مومنش باشد..(3

رفع نیازهای مالی و معیشتی ،دفاع و حمایت در برابر تجاوز ستمگر ،حفظ آبرو،و....همه از مصادیق یاری کردن به شمار می رود که هر شکل و مصداقی از آن یاری کردن مشابهی را از سوی پروردگار در پی دارد.

به عبارت دیگر اگر به وضع معیشت مومنی رسیدگی کند اوضاع معیشتش بهبود می یابد و اگر از آبروی مومنی دفاع کند از آبرویش دفاع می شود

پی نوشت:
1- سوره محمد
2- بحارالانوار ج 71 ص 311
3- همان ص 312

باسمه تعالی
باسلام:
در اسلام عزیز بالاترین حق ،بعد از حقی که خداوند به گردن ما بندگان دارد ،حق والدین و پدر ومادر می باشد.

بنابراین ما باید به حرف آنها تا جایی که ترک واجبات یا انجام فعل حرامی را از ما نخواسته اند،گوش بدهیم