آيا زبور يك كتاب دعايي بود يا كتابي شريعت مدار ؟
تب‌های اولیه
آيه 105 انبيا مي گويد در زبور بعد از ذكر يعني تورات نوشتيم كه ....،مگر كتاب زبور تورات را هم در بر داشته ؟مي گويند كتاب زبور دعايي بوده نه شريعت مدار ؟
[=tahoma][="]1 [/]-[="] [/][="]مراد از «من بعد» اين است كه بعداز آن كه تورات نازل شد زبور را نازل كرديم نه اين كه كتاب زبور داراي دو فصل يا دو بخش باشد بخش اول تورات و بخش دوم زبور
[/][/]
[=tahoma][="]
[/][/]
[=tahoma]2-[="] [/][="]خصوصيات زبوربه نقل از كتب تفسيري :[/][/]
[=tahoma][="]الف -زبور كتابى را گويند كه در آن پند و اندرز باشد، چنانچه در اخبار دارد كه سؤال كردند از زبور حضرت داود فرمودند كلّ ان مواعظ بود، [/][="]([/][="]اطيب البيان ج 3 ص 499 [/][="])[/][/]
[=tahoma][="]ب- زبور به معناى كتابى است كه مشتمل بر حكمتها و مواعظ باشد ( ترجمه الميزان، ج4، ص: 131[/][="])[/][/]
[=tahoma][="]ج- [/][="]در تفسير قمى در ذيل" وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ" فرموده: زبور مشتمل بر پيشگوييها و[/][/]
[=tahoma][="] حمد و تمجيد و دعا بوده است (تفسير قمى، ج 2، ص 77.)[/][="]([/][="] ترجمه الميزان، ج14، ص: 475[/][="])[/][/]
[=tahoma][="][/][/]
[=tahoma][="] [/][/]
[=tahoma][="]د- مرحوم علامه در تفسير آيه زير فرمودند : [/][/]
[=tahoma][="]([/][="]وَ لَقَدْ آتَيْنا بَنِي إِسْرائِيلَ الْكِتابَ وَ الْحُكْمَ وَ النُّبُوَّةَ"[/][="])[/][/]
[=tahoma][="] منظورش از كتابى كه به بنى اسرائيل داده، تورات است كه مشتمل است بر شريعت موسى (ع) ..... همچنين زبور داوود (ع) را شامل نمىشود، براى اينكه زبور تنها ادعيه و اذكار است.[/][="][/][/]
[=tahoma][="] ترجمه الميزان، ج18، ص: 251[/][="][/][/]
[=tahoma][="] [/][/]
[=tahoma][="] [/][/]
خيلي ممنون
اما اينكه جواب سوال من نبود
من درباره زبوري كه اين آيه توضيح مي دهد سخن دارم نه درباره زبور در تفسير ها
اين آيه مي گويد زبور تورات را در بر داشته است .
لطفا به سوال بنده دقت بفرمایید. آنچیزی که من می خواهم غیر از همه آنچیزی است که شما نوشته اید! من درباره زبور در این آیه توضیح خواستم نه زبور در آیات دیگر. چرا در این آیه این گونه زبور را توصیف کرده است؟
با سلام
ترجمه: ما به تو وحى فرستادیم همانگونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحى فرستادیم و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط (بنى اسرائیل) و عیسى و ایوب و یونس و هارون و سلیمان وحى نمودیم و به داود زبور دادیم (سوره نساء، آیه 163).
در آیه فوق می خوانیم که زبور از کتب آسمانى است که خداوند به داود داده است این سخن با آنچه معروف و مسلم است که پیامبران " اولوا العزم" که داراى کتاب آسمانى و آئین جدید بوده اند پنج نفر بیشتر نیستند منافات ندارد.
زیرا همانطور که از آیات قرآن و روایات اسلامى استفاده مى شود کتب آسمانى که بر پیامبران نازل گردید دو گونه بود: نخست کتابهایى که احکام تشریعى در آن بود و اعلام آئین جدید میکرد اینها پنج کتاب بیشتر نبود که بر پنج پیامبر اولوا العزم نازل گردید و دیگر کتابهایى بود که احکام تازه در بر نداشت بلکه مشتمل بر نصایح و اندرزها و راهنماییها و توصیه و دعاها بود و کتاب" زبور" از این دسته بود. هم اکنون کتاب" مزامیر داود" یا" زبور داود" که ضمن کتب" عهد قدیم" مذکور است، نیز گواه این حقیقت مى باشد، گرچه این کتاب همانند سایر کتب عهد جدید و قدیم از تحریف، مصون نمانده، ولى میتوان گفت: تا حدودى شکل خود را حفظ کرده است، این کتاب مشتمل بر صد و پنجاه فصل است که هر کدام مزمور نامیده مى شود، و سراسر شکل اندرز و دعا و مناجات دارد.
در روایتى از ابوذر نقل شده که از رسول خدا (ص) پرسیدم عدد پیامبران چند نفر بودند فرمود: یکصد و بیست و چهار هزار نفر، پرسیدم رسولان از میان آنها چند نفر بودند؟
فرمود: سیصد و سیزده نفر و بقیه تنها پیامبر بودند... ابوذر می گوید پرسیدم کتابهاى آسمانى که بر آنها نازل شد چند کتاب بود؟
پیامبر (ص) فرمود: صد و چهار کتاب که ده کتاب بر آدم و پنجاه کتاب بر شیث و سى کتاب بر ادریس و ده کتاب بر ابراهیم (که مجموعا یکصد کتاب مى شود) و تورات و انجیل و زبور و قرآن.
زبور، کتابى ارزشمند و داراى اهمیتى خاص:
خداوند می فرماید: «و ربک اعلم بمن فى السمـوت والارض ولقد فضلنا بعض النبیین على بعض وءاتینا داوود زبورا» (اسراء، 55)
ترجمه: ما بعضى از پیامبران را بر بعض دیگرى فضیلت بخشیدیم و به داود کتاب زبور دادیم.
قرآن مى گوید: این جاى تعجب نیست خداوند از ارزش انسانى هر کس آگاه است و پیامبران خود را از میان همین توده مردم برگزیده و بعضى را بر بعضى فضیلت و برترى داده، یکى را به عنوان خلیل اللهى مفتخر ساخت، دیگرى را کلیم الله، و دیگرى را روح الله قرار داد، پیامبر اسلام (ص) را به عنوان حبیب الله برگزید و خلاصه بعضى را بر بعضى فضیلت بخشید، طبق موازینى که خودش مى داند و حکمتش اقتضا مى کند.
و اما اینکه چرا از میان همه پیامبران، سخن از" داود" و" زبور" به میان آمده، ممکن است به خاطر جهات زیر باشد:
و این با دعوت پیامبر (ص) و مؤمنان راستین که غالبا در زمره تهى دستان بودند کاملا هماهنگ است، و پاسخى است به ایراد مشرکان.
ولى بیشتربه نظر مى رسد که زبور همان کتاب مزامیر داود باشد، بخصوص اینکه در مزامیر موجود، عباراتى وجود دارد که عینا مطابق با آیه مورد بحث است.
(البته کتاب داود کتاب احکام نبود بلکه کتاب اخلاق بود، ولى هر چه بود بعد از تورات و از طرف خداوند نازل شده بود).
به هر حال هیچ مانعى ندارد که تمام جهات چهارگانه فوق دلیل بر انتخاب داود و زبور در این جمله از میان همه پیامبران و همه کتب آسمانى باشد.. گرچه " زبور" در اصل به معنى هر گونه کتاب و نوشته است، هر چند در قرآن مجید در دو مورد از سه موردى که این کلمه به کار رفته، اشاره به زبور داود است اما بعید به نظر نمى رسد که مورد سوم یعنى آیه مورد بحث نیز به همین معنى باشد. " زبور داود" یا به تعبیرى که در کتب " عهد قدیم" آمده" مزامیر داود" عبارت است از مجموعه اى از مناجاتها و نیایشها و اندرزهاى داود پیامبر. بعضى مفسران نیز احتمال داده اند که منظور از " زبور" در اینجا تمام کتب انبیاى پیشین است.
2- در زبور داود خبر از حکومت صالحان و نیکان داده شده هر چند ظاهرا مردمى تهى دست و فقیر و یتیم باشند.
3- با اینکه داود داراى حکومت عظیم و کشور پهناورى بود، خداوند این را افتخار او قرار نمى دهد بلکه کتاب زبور را افتخار او مى شمرد تا مشرکان بدانند عظمت یک انسان به مال و ثروت و داشتن قدرت و حکومت ظاهرى نیست و یتیم و بى مال بودن دلیلى بر تحقیر نخواهد شد.
4- بعضى از یهود مى گفتند: بعد از موسى نزول کتاب دیگرى ممکن نیست، قرآن به آنها پاسخ مى گوید که ما به داود زبور دادیم، چرا شما از نزول قرآن تعجب مى کنید؟
[=Century Gothic]زبور، کتاب آسمانى نازل شده بعد از تورات::Sham:
خداوند در قرآن می فرماید: «و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر أن الأرض یرثها عبادی الصالحون» (سوره انبیاء آیه 105)
ترجمه: و همانا در زبور پس از تورات نوشتیم که سرانجام زمین را بندگان شایسته ما به ارث (حکومت) خواهند برد.
" ذکر" در اصل به معنى یادآورى و یا چیزى که مایه تذکر و یادآورى است، و در آیات قرآن به همین معنى به کار رفته، گاهى نیز به کتاب آسمانى موسى یعنى تورات اطلاق شده (مانند آیه 48 سوره انبیاء: " و لقد آتینا موسى و هارون الفرقان و ضیاء و ذکرا للمتقین؛ و بى شک به موسى و هارون (کتاب ) فرقان دادیم که براى پرهیزگاران روشنایى و یادآورى بود.").
و گاه این عنوان در مورد قرآن استعمال شده، مانند آیه 27 سوره تکویر: " إن هو إلا ذکر للعالمین؛ و این (قرآن) جز تذکارى براى جهانیان نیست."
لذا بعضى گفته اند که منظور از ذکر در آیه مورد بحث قرآن است، و زبور تمام کتب انبیاء پیشین، و کلمه من بعد تقریبا معادل کلمه" علاوه بر" در فارسى خواهد بود و به این ترتیب معنى آیه چنین مى شود:" ما علاوه بر قرآن در تمام کتب انبیاء پیشین نوشتیم که سرانجام سراسر روى زمین در اختیار بندگان صالح خدا قرار خواهد گرفت".
:Sham:
ولى با توجه به تعبیراتى که در آیه به کار رفته، ظاهر این است که منظور از زبور، کتاب داود، و ذکر به معنى تورات است، و با توجه به اینکه زبور بعد از تورات بوده، تعبیر" من بعد" نیز حقیقى است، و به این ترتیب معنى آیه چنین مى شود،"
ما، در زبور، بعد از تورات، چنین نوشتیم که این زمین را بندگان صالح ما به ارث خواهند برد".:Sham:
در اینجا این سؤال پیش مى آید که چرا در میان کتب آسمانى، تنها از این دو کتاب نام، برده شده است؟
این تعبیر ممکن است به خاطر آن باشد که: داوود، یکى از بزرگترین پیامبرانى بود که تشکیل حکومت حق و عدالت داد، و بنى اسرائیل نیز مصداق روشن قوم مستضعفى بودند که بر ضد مستکبران قیام کردند و دستگاه آنها را بهم پیچیدند و وارث حکومت و سرزمین آنها شدند.
از جمله آموزه هاى «زبور» در این آیه [=Century Gothic]
از جمله آیاتى که دلالت دارد بر اینکه حضرت داوود (علیه السلام) را از سوى خداوند کتابى بنام زبور آمده، این آیه است، که علاوه بر این دلالت، به یکى از آموزهاى زبور نیز اشاره مى کند.
اگرچه مفسرین در خصوص مصداق کلمه «زبور» و «ذکر» اختلاف کرده اند.
بعضى گفته اند: ظاهرا منظور از «زبور» آن کتابى است که به حضرت داوود (علیه السلام) نازل شد همانطورى که در آیه دیگرى (که بحث آن گذشت) مى فرماید: «و آتینا داود زبورا» اگر چه بعضى از مفسرین گفته اند مراد از زبور قرآن است و بعضى گفته اند مراد از «زبور» مطلق کتبى است که بر انبیاء نازل شده و یا بر انبیاء بعد از موسى (ع) نازل شده، ولى هیچ دلیلى بر آن وجوه نیست.
و بعضى گفته اند مراد از «ذکر» تورات است و بعضى دیگر گفته اند منظور از «ذکر» قرآن است و بعضى گفته اند مراد از «ذکر» لوح محفوظ است.
ولى این قول صحیح نیست. «ان الارض یرثها عبادى الصالحون» وارث زمین بندگان صالح خواهند بود، و مراد از وراثت زمین این است که سلطنت (و حاکمیت) بر منافع از دیگران به صالحان منتقل شود و برکات زندگى در زمین مختص ایشان شود.
و در دسته بندى مناسبتر گفته اند: مفسران درباره کلمه «زبور» دو قول دارند:
الف) زبور نام کتاب حضرت داوود علیه السلام است.
ب) زبور به معناى کتاب است و نام هر کتاب آسمانى است.
و در خصوص کلمه «ذکر» گفته شده دو قول است: [=Century Gothic]
الف) منظور از «ذکر» تورات است.
ب) منظور از «ذکر» قرآن مجید است.
زبور داوود یا به تعبیرى که در کتب (عهد قدیم) آمده (مزابیر داوود) عبارت است از مجموعه اى از مناجات ها و نیایش ها و اندرزهاى داوود پیامبر (ع)، و با توجه به اینکه در مزابیر موجود عباراتى وجود دارد که عینا مطابق با آیه مورد بحث است باید گفت که منظور از «زبور» در آیه، کتب انبیاء پیشین نیست بلکه همان کتاب حضرت داوود (ع) است.
1- تفسیر نمونه، ج 4، ص 214، ج 12، ص 161، ج 13، ص 516
2- سیمای الگویی پیامبران در قرآن کریم، نوشته عین الله ارشادی