آیا لایۀ نازک آب سرایت دهندۀ نجاست است؟
تبهای اولیه
اگر قسمتی از آب قلیل به نجاست برسد همۀ آن آب نجس میشود. این حکمی است که در همۀ رسالهها (از همۀ مراجع ) هست. حال فرض کنید کل یک چیزی خیس است. مسلما یک لایۀ نازک از آب بر آن چیز خیس هست که مقدارش هم روی هم رفته آب قلیل است. حالا اگر بخشی از آن چیز خیس به نجاسب برسد، لایۀ نازک آب روی آن هم به نجاست رسیده و چون مقدار آب قلیل است همۀ آب و در نتیجه کل آن چیز نجس میشود. آیا این استدلال صحیحی است؟
چند مثال میزنم:
1) شخصی تازه از زیر دوش بیرون آمده و کل بدن و زمین زیر پایش و دیوارهای حمام متصل به زمین خیسند که ناگهان پای فرد به چیز تیزی میخورد و زخمی میشود و خون بیرون میآید. با استدلال بالا باید کل بدن فرد و همراه با زمین و دیوارهای حمام و همۀ وسایل خیس متصل به آنها نجس شده باشند و فرد باید صبر کند اول خون بند بیاید و وقتی یقین کرد که خون بند آمده، بعد خون را برطرف کند و بعد همه چیز را آب بکشید و خودش را دوباره بشوید و بعد بیرون بیاید تا پاک شود. آیا چنین است؟
2) وقتی در یک جاده هستیم و تازه باران تمام شده جاده خیس است. چون نمیدانیم میزان باران آنقدر بوده که به حد کر برسد یا نه لایه آب روی جاده را باید آب قلیل حساب کنیم و میبینیم یک سگ از این طرف جاده به آن طرف حرکت کرد. حالا باید کل جاده نجس شده باشد. (مگر آن که هوا آقتابی شود و در حالی که باد نمیوزد جاده را خشک کند تا پاک شود یا دوباره بابران بیاید تا پاک شود). آیا چنین است؟
3) فرض کنید وسلیۀ بزرگی همهاش نجس است و آب کشیدن یکبارۀ آن ممکن نیست اما میشود ابتدا نیمی از آن را آب کشید و سپس نیم دیگر آن. اما این با توجه به استدلال فوق آن چیز را پاک نمیکند چون وقتی نیمی از آن را آب بکشیم، لایۀ نازک آب نیمۀ شسته شده با نیمۀ نجس تماس دارد و لذا کل نیمه شسته شده هم خود به خود نجس میشود (مگر آن که آن نیمۀ شسته شده را آن قدر به آب کر متصل نگه داریم تا بیش تر آن خشک شود).
آیا این استدلالها درست است؟ آیا نباید لایۀ نازک آب را پس از اتصال به نجاست نجس دانست؟ اگر نباید نجس دانست ولایۀ آب سرایت دهندۀ نجاست نیست، چه طور باید تشخیص داد که کی باید آن را لایۀ آب به حساب آورد و کی آب قلیل؟ مثلا اگر بر اثر باران حرکت آب بر جاده نمایان باشد، باز هم مسری نجاست نیست؟ یا اگر آب کف حمام زیاد باشد باز هم لایۀ آب است؟
من پاسخ این سوال را جستجو کردم و تنها چیزی که یافتم سوالاتی بود که از ایت الله فاضل لنکرانی شده بود و ایشان توضیح دادهاند که ملاک در نجاست سرایت است نه اتصال و هچنین توضیح دادهاند که نیمی از یک چیزی که کلش نجس است قابل طهارت است. اما از مراجع دیگر به خصوص امام و رهبری چیزی نیافتم.
لطفا در این مورد طبق فتاوای رهبری و آیت لله مکارم توضیح دهید.
اگر قسمتی از آب قلیل به نجاست برسد همۀ آن آب نجس میشود. این حکمی است که در همۀ رسالهها (از همۀ مراجع ) هست. حال فرض کنید کل یک چیزی خیس است. مسلما یک لایۀ نازک از آب بر آن چیز خیس هست که مقدارش هم روی هم رفته آب قلیل است. حالا اگر بخشی از آن چیز خیس به نجاسب برسد، لایۀ نازک آب روی آن هم به نجاست رسیده و چون مقدار آب قلیل است همۀ آب و در نتیجه کل آن چیز نجس میشود. آیا این استدلال صحیحی است؟چند مثال میزنم:
1) شخصی تازه از زیر دوش بیرون آمده و کل بدن و زمین زیر پایش و دیوارهای حمام متصل به زمین خیسند که ناگهان پای فرد به چیز تیزی میخورد و زخمی میشود و خون بیرون میآید. با استدلال بالا باید کل بدن فرد و همراه با زمین و دیوارهای حمام و همۀ وسایل خیس متصل به آنها نجس شده باشند و فرد باید صبر کند اول خون بند بیاید و وقتی یقین کرد که خون بند آمده، بعد خون را برطرف کند و بعد همه چیز را آب بکشید و خودش را دوباره بشوید و بعد بیرون بیاید تا پاک شود. آیا چنین است؟
2) وقتی در یک جاده هستیم و تازه باران تمام شده جاده خیس است. چون نمیدانیم میزان باران آنقدر بوده که به حد کر برسد یا نه لایه آب روی جاده را باید آب قلیل حساب کنیم و میبینیم یک سگ از این طرف جاده به آن طرف حرکت کرد. حالا باید کل جاده نجس شده باشد. (مگر آن که هوا آقتابی شود و در حالی که باد نمیوزد جاده را خشک کند تا پاک شود یا دوباره بابران بیاید تا پاک شود). آیا چنین است؟
3) فرض کنید وسلیۀ بزرگی همهاش نجس است و آب کشیدن یکبارۀ آن ممکن نیست اما میشود ابتدا نیمی از آن را آب کشید و سپس نیم دیگر آن. اما این با توجه به استدلال فوق آن چیز را پاک نمیکند چون وقتی نیمی از آن را آب بکشیم، لایۀ نازک آب نیمۀ شسته شده با نیمۀ نجس تماس دارد و لذا کل نیمه شسته شده هم خود به خود نجس میشود (مگر آن که آن نیمۀ شسته شده را آن قدر به آب کر متصل نگه داریم تا بیش تر آن خشک شود).
آیا این استدلالها درست است؟ آیا نباید لایۀ نازک آب را پس از اتصال به نجاست نجس دانست؟ اگر نباید نجس دانست ولایۀ آب سرایت دهندۀ نجاست نیست، چه طور باید تشخیص داد که کی باید آن را لایۀ آب به حساب آورد و کی آب قلیل؟ مثلا اگر بر اثر باران حرکت آب بر جاده نمایان باشد، باز هم مسری نجاست نیست؟ یا اگر آب کف حمام زیاد باشد باز هم لایۀ آب است؟
من پاسخ این سوال را جستجو کردم و تنها چیزی که یافتم سوالاتی بود که از ایت الله فاضل لنکرانی شده بود و ایشان توضیح دادهاند که ملاک در نجاست سرایت است نه اتصال و هچنین توضیح دادهاند که نیمی از یک چیزی که کلش نجس است قابل طهارت است. اما از مراجع دیگر به خصوص امام و رهبری چیزی نیافتم.
لطفا در این مورد طبق فتاوای رهبری و آیت لله مکارم توضیح دهید.
با سلام و عرض ادب
1. همان قسمت خونی را بشوید کافی است و کل بدن نجس نمی شود.
2. خیر فقط همان قسمتی که سگ با آب و زمین خیس تماس داشته است نجس می شود.
3. استدلالتان صحیح نیست و هر قسمتی را شستید پاک می شود و همانطور که اشاره کردید ملاک در نجاست سرایت و انتقال نجاست به جسم دیگر یا بخش دیگر است و صرف اتصال کفایت در نجاست نمی کند.
موفق و موید باشید
1. همان قسمت خونی را بشوید کافی است و کل بدن نجس نمی شود. موفق و موید باشیدچه طور باید تشخیص داد که کی باید آن را لایۀ آب به حساب آورد و کی آب قلیل؟ مثلا اگر بر اثر باران حرکت آب بر جاده نمایان باشد، باز هم مسری نجاست نیست؟ یا اگر آب کف حمام زیاد باشد باز هم لایۀ آب است؟
با سلام و عرض ادب
2. خیر فقط همان قسمتی که سگ با آب و زمین خیس تماس داشته است نجس می شود.
3. استدلالتان صحیح نیست و هر قسمتی را شستید پاک می شود و همانطور که اشاره کردید ملاک در نجاست سرایت و انتقال نجاست به جسم دیگر یا بخش دیگر است و صرف اتصال کفایت در نجاست نمی کند.
پس لایۀ آب هر چند آب قلیل است وقتی به نجاست رسید همهاش نجس نمیشود. پس لایۀ آب با مقداری آب که یک جا جمع شده فرق دارد.
اما این سوال را پاسخ ندادید:
اگر نباید نجس دانست ولایۀ آب سرایت دهندۀ نجاست نیست، چه طور باید تشخیص داد که کی باید آن را لایۀ آب به حساب آورد و کی آب قلیل؟ مثلا اگر بر اثر باران حرکت آب بر جاده نمایان باشد، باز هم مسری نجاست نیست؟ یا اگر آب کف حمام زیاد باشد باز هم لایۀ آب است؟
و در ضمن نگفتید کدام مرجع.
پس لایۀ آب هر چند آب قلیل است وقتی به نجاست رسید همهاش نجس نمیشود. پس لایۀ آب با مقداری آب که یک جا جمع شده فرق دارد.
اما این سوال را پاسخ ندادید:اگر نباید نجس دانست ولایۀ آب سرایت دهندۀ نجاست نیست، چه طور باید تشخیص داد که کی باید آن را لایۀ آب به حساب آورد و کی آب قلیل؟ مثلا اگر بر اثر باران حرکت آب بر جاده نمایان باشد، باز هم مسری نجاست نیست؟ یا اگر آب کف حمام زیاد باشد باز هم لایۀ آب است؟
و در ضمن نگفتید کدام مرجع.
با سلام و عرض ادب
آنچه بیان شد طبق نظر مشهور مراجع است و در موردسوال، حکم کلی این است که وقتی یقین به سرایت ندارید پاک است و تشخیص و یقین سرایت برعهده مکلف است.
همواره به سلامت باشید