جمع بندی آیه آخر سوره بقره
تبهای اولیه
در آیه آخر سوره بقره داره که:پردوردگارا بر ما سخت مگیر همان طور به ماقبل ما سخت گرفتی
میخواستم بدونم ماقبل انان چه کسانی بوده اند و چرا بهشون سخت گرفته شده؟
بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام و احترام
« رَبَّنا وَ لا تَحْمِلْ عَلَيْنا إِصْراً كَما حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنا»[1]( پروردگارا! تكليف سنگينى بر ما قرار مده، آن چنان كه (به خاطر گناه و طغيان،) بر كسانى كه پيش از ما بودند، قرار دادی).
كلمه" اصر" بطورى كه گفته اند به معناى ثقل و سنگينى است، بعضى هم گفته اند: به معناى آن است كه چيزى را به قهر و غلبه حبس كنى، و برگشت آن نيز به همان معناى اول است، چون حبس شدن نيز نوعى سنگينى است، و بر موجود حبس شده گران است.
منظور از" الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنا" اهل كتاب و مخصوصا يهود است، چون در اين سوره به بسيارى از داستانهاى ايشان اشاره شده است، و مخصوصا در سوره اعراف آيه 157" اصر" و" اغلال" را به ايشان نسبت داده، مىفرمايد:" وَ يَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ، وَ الْأَغْلالَ الَّتِي كانَتْ عَلَيْهِمْ"" رَبَّنا وَ لا تُحَمِّلْنا ما لا طاقَةَ لَنا بِهِ" مراد از" ما لا طاقَةَ لَنا بِهِ"، تكليفهاى ابتدايى طاقت فرسا نيست، چون خداى تعالى هرگز چنين تكاليفى به بندگان خود نمىكند، چون هم عقل آن را تجويز نمىكند، و هم كلام خود خداى تعالى، كه در مقام حكايت گفتار مؤمنين فرموده:" سَمِعْنا وَ أَطَعْنا"، بر خلاف آن دلالت دارد، بلكه مراد از آن جزا و كيفر بدى هايى است كه ممكن است به ايشان برسد، حال يا به صورت تكاليف دشوار (نظير آنچه در بنى اسرائيل واقع شد) باشد، و يا به صورت عذابهايى كه ممكن است نازل شود، و يا به صورت مسخ شدن و امثال آن باشد.[2]
ممكن است سؤال شود: اگر آسان بودن شريعت و آيين خوب است پس چرا در اقوام پيشين نبوده؟ در پاسخ بايد گفت: همانطور كه از آيات قرآن استفاده مى شود تكاليف شاق براى امم پيشين، در اصل شريعت نبوده، بلكه پس از نافرمانيها به عنوان عقوبت و كيفر قرار داده شده است. همانطور كه بنى اسرائيل به خاطر نافرمانيها پى در پى از خوردن پاره اى از گوشتهاى حلال محروم شدند[3] ، مانند آیه« فَبِظُلْمٍ مِّنَ الَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمْنَا عَلَيهِْمْ طَيِّبَاتٍ أُحِلَّتْ لهَُمْ وَ بِصَدِّهِمْ عَن سَبِيلِ اللَّهِ كَثِيرًا»[4]( بخاطر ظلمى كه از يهود صادر شد، و (نيز) بخاطر جلوگيرى بسيار آنها از راه خدا، بخشى از چيزهاى پاكيزه را كه بر آنها حلال بود، حرام كرديم).
[/HR][1] - سوره بقره،آیه286.
[2] - ترجمه الميزان، ج2، ص: 686.
[3] - تفسير نمونه، ج2، ص: 404
[4] - سوره نساء،آیه160.