جمع بندی آیه ای در مخالفت با امام زمان و رجعت!

با سلام و عرض تبريك ميلاد حضرت بقيه الله ارواحنا فداه
عذر خواهي ميكنم بابت تاخير در پاسخگويي -در سفر بودم-

توضيحي در خصوص اين مطلب ، در يكي از سخنراني هاي مقام معظم رهبري حفظه الله ، يافتم كه كاملا مناسب با پاسخ به سوال حضرتعالي است مبني بر اينكه در روايات و اخبار مربوط به زمان ظهور ، تاكيد بر اين است كه آن زمان دنيا پر از عدل خواهد شد نه بر دينداري مردم البته اين مساله هم محقق مي شود اما تاكيد بر گسترش عدالت در زمين است بدين شرح :
"شما وقتی در همه‌ی روایات و آثاری که راجع به آن بزرگوار و راجع به آن دوران آمده نگاه می‌کنید، می‌بینید اغلب تکیه بر روی این نیست که مردم در آن دوران دیندار می‌شوند - با اینکه دیندار هم می‌شوند - بلکه تکیه بر روی این است که مردم در آن وقت برخوردار از عدالت می‌شوند و قسط و عدل اقامه می‌شود؛ این مطلب در دعاها و زیارتهای آن بزرگوار و روایات هست.(۱) یعنی نقطه‌ی برجسته در آن آینده‌ی پر از نوید، عبارتست از عدالت بشر تشنه‌ی عدالت است."(2)

بنابراين در دوران پس از ظهور لزوما همه مسلمان نخواهند شد- هر چند دين اسلام بسيار فراگير مي شود - بلكه آنچه مسلم است اين است كه لزوما عدالت در همه جا محقق خواهد شد .

(1)-كمال الدين و تمام النعمة ، شیخ صدوق، ج ‏۱، ص ۲۵۸ ح ۳ ؛ الكافی، شیخ كلینی، ج ‏۱ ، ص ۳۳۸ ، ح ۷ ؛ احتجاج، شیخ طبرسی، ج ۲، ص ۴۹۴ ؛
(2)- منبع

البته اين آيه و مطالب مندرج در آن مربوط به يهوديها و ظاهرا عداوت وعده داده شده در آيه نيز مربوط به عداوت و كينه موجود در ميان آنهاست .
مرحوم علامه ذيل آيه فوق مي فرمايند :
"ظاهر اينكه اين جمله در سياق جملاتى قرار گرفته كه در باره يهود است، اين است كه ضمير" هم" در" بينهم" به يهود برگردد...و در جمله" إِلى‏ يَوْمِ الْقِيامَةِ" نكته ‏ايست و آن اينكه اين امت تا قيامت باقى خواهند ماند و منقرض نخواهند شد."(3)
استاد جوادي آملي هم در اين زمينه مي فرمايند :
" و ظاهر اين ﴿بَيْنَهُمُ﴾ اين است كه به خود يهوديها برمي‌گردد نه بين يهوديها و مسيحيها و از اينكه فرمود «الي يوم القيامه» معلوم مي‌شود كه اينها تا روز قيامت هستند چه اينكه درباره مسيحيها هم كه در همين سورهٴ مباركهٴ «مائده» قبلاً بحث شد آن‌جا هم دارد كه ﴿فَأَغْرَيْنا بَيْنَهُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ﴾ ظاهر آن آيه سورهٴ «مائده» و اين آيه سورهٴ «مائده» اين است كه يهوديها و مسيحيها تا روز قيامت هستند منقرض نمي‌شوند حالا زمان ظهور حضرت حجت(سلام الله عليه) مصداقي از مصاديق قيامت هست يا شرطي از اشراط قيامت هست كه اينها تا آن وقت هستند و بعد منقرض مي‌شوند يا نه در آن وقت هم هستند منتها به جزيه تن در مي‌دهند جزيه مي‌پردازند و حكومت حكومت اسلامي است نه اينكه سراسر مردم عالم مسلمان مي‌شوند حكومت حكومت اسلامي است ديگران جزيه مي‌پردازند ولي تا روز قيامت بالأخره هستند "(4)

(3)- ترجمه الميزان ، ذيل آيه 64 سوره مائده .
(4)- ر.ك:بنياد بين المللي اسرا، تفسير سوره مباركه مائده ، جلسه 95

[=&quot]با سلام
[=&quot]من فكر ميكنم به پاسخ ارائه شده بويژه بخشهاي قرمز رنگ پست شماره 3 ، عنايت نفرموديد . عرض شد كه:
[=&quot]"تکیه بر روی این نیست که مردم در آن دوران دیندار می‌شوند - با اینکه دیندار هم می‌شوند[=&quot] - [=&quot]بلکه تکیه بر روی این است که مردم در آن وقت برخوردار از عدالت می‌شوند و قسط و عدل اقامه می‌شود"[=&quot]
[=&quot]ببينيد اقامه ي عدل ، نتايج بسيار و دامنه هاي بسيار گسترده اي دارد ، اقامه ي عدل فقط عدالت اقتصادي نيست ، عدالت در رسيدن تبليغ و نداي دعوت الهي به مردم سراسر جهان ، عدالت در زمينه سازي براي بلوغ فكري مردم و ...
[=&quot]همانگونه كه استقرار نظام و حكومت اسلامي در شبه جزيره در صدر اسلام يك شبه صورت نگرفت ، استقرار نظام عدالت محور نيز همينگونه است . مقام معظم رهبري حفظه الله ، وضعيت مردم در عصر غيبت و عصر ظهور را با يك مثال بسيار زيبا اينگونه بيان نموده اند :
[=&quot]"[=&quot]اگر بخواهیم تشبیه کنیم، این‌جور باید بگوییم که یک مسافرى یا یک کاروانى از پیچ‌وخم‌هاى دشوار، از معبرهاى سخت، از کوهستانها، از وادى‌ها، از درّه‌ها، از لجن‌زارها، از خارزارها، همین‌طور دارد عبور میکند، راه را میپیماید، براى اینکه خودش را به یک نقطه‌اى برساند؛ این نقطه کجا است؟ این نقطه عبارت است از یک اتوبان، یک جادّه‌ى مهم، یک جادّه‌ى باز، یک راه هموار. همه‌ى آنچه در تاریخ بشر تا امروز مشاهده میکنیم، حرکت در همان کوره‌راه‌ها و در همان فرازونشیب‌ها و در همان خارستانها و لجن‌زارها و مانند اینها بوده است؛ بشریّت دارد همین‌طور این راه را طى میکند تا به اتوبان برسد؛ این اتوبان، دورانِ مهدویّت است، دوران ظهور حضرت مهدى (سلام الله علیه) است[=&quot].[=&quot]"(1)

[=&quot]يعني دوران ظهور ، دوره اي است كه بشر تازه در راه هموار قرار ميگيرد و بالاخره باز هم بايد تلاش كند تا به مقصد برسد .

(1)- منبع

[=&quot]
[=&quot]برادر شما تعجب ميكنيد از اينكه حضرت عيسي عليه السلام باشند و بفرمايند كه دين حق و كامل ، اسلام است اما باز هم مسيحي داشته باشيم ؟! - البته همانطور كه در روايات هم آمده ودر پاسخهاي قبل هم عرض شد ، همان عدالت محوري و اقامه ي عدل موجبات دينداري مردم جهان را فراهم ميكند و دين اسلام جهان گير خواهد شد و جداي از اينكه حاكميت با اسلام است ، مسلمانان نيز به لحاظ كيفي و كمي زياد خواهند شد و گروه گروه مردم به دين اسلام مشرف مي شوند اما بر اساس آيه 64 سوره مباركه مائده همان كه مورد استناد خودتان هم بود :" ﴿فَأَغْرَيْنا بَيْنَهُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ﴾" مسيحيان و يهوديان تا روز قيامت هستند –
[=&quot]تعجب شما از اين است كه مسيح عليه السلام باشد و با امر او مخالفت نموده و به سخنان حضرتش تر تيب اثر ندهند اما جاي تعجب نيست ، مگر همين اتفاق در صدر اسلام براي خود مسلمانان نيافتاد ؟در جريان غدير همه چشم در چشم پيامبر اكرم –صلي الله عليه و آله و سلم بودند- همه شنيدند براي همه يقين حاصل شد ، اما بعد ، انواع توجيهات از سخنان آن حضرت صورت گرفت يا در جريان جيش اسامه كه پيامبر- صلي الله عليه و آله و سلم - در ميان مسلمانان همه را به رفتن به جيش اسامه فرمان دادند اما باز عده اي نرفتند ايشان متمردين از جيش اسامه را لعن فرمودند اما باز عده اي نرفتند ، اينها هم در همان حال خود را مسلمان و مومن به پيامبراكرم – صلي الله عليه و آله وسلم - مي دانستند .

[=&quot]آيه شريفه "لا اكراه في الدين" هم به معناي اين است كه عقيده ، امري اجبار بردار نيست و مقوله اي جبر پذير نيست .(1)
[=&quot]
[=&quot](1)- استاد جوادي آملي در نقدي كه در اين زمنه به صاحب المنار ميكند و پاسخي كه خطاب به او مي فرمايد مي آورد:[=&quot]
"[=&quot]مشكل جناب صاحب المنار اين است كه ايشان خيال مي‌كردند كه ﴿لا إِكْراهَ فِي الدِّينِ﴾ معنايش اين است كه مردم در دينداري آزادند شرعاً ، خب اگر شرعاً آزاد است پس چرا مي‌گوييد بگيريد و ببنديد ﴿خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ثُمَّ الْجَحيمَ صَلُّوهُ﴾ شرعاً كه آزاد نيستند ،تكويناً بله مردم تكويناً آزادند، بله مي‌خواهند بپذيرند مي‌خواهند نپذيرند و همين آزادي ، نشانه كمال است اگر كسي مجبور باشد به اطاعت ،نظير حيوان كه كامل نخواهد شد كمال در اين است كه انسان قدرت دارد آزاد است مي‌تواند انتخاب بكند با ميل و اراده خود يكي از دو تا راه را انتخاب مي‌كند اگر راه صحيح را انتخاب كرد با اينكه مي‌تواند راه بد را انتخاب بكند ،غريزه راه بد رفتن را هم دارد آنگاه ﴿طُوبي لَهُمْ وَ حُسْنُ مَ‏آبٍ﴾ [=&quot].
[=&quot]تكويناً :﴿وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ شاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْيَكْفُرْ﴾ ﴿إِنّا هَدَيْناهُ السَّبيلَ إِمّا شاكِرًا وَ إِمّا كَفُورًا﴾ ﴿وَ هَدَيْناهُ النَّجْدَيْنِ﴾ اما شاكراً و اما كفوراً ﴿لا إِكْراهَ فِي الدِّينِ﴾ اينها نظام تكويني است اما تشريعاً، امر است ، نهي است ، واجب هست ،جهنم است، خب اگر مردم آزاد باشند هر ديني را بخواهند بپذيرند ديگر بگير و ببند قيامت براي چيست ؟معلوم مي‌شود كه مردم شرعاً آزاد نيستند و تكويناً آزادند يعني تكويناً آزادند تشريعاً بنده‌اند [=&quot]..."(1)

(1)- [=&quot]بنياد اسراء ، تفسير سوره مباركه انفال ، جلسه 48[=&quot]

پرسش:
درسوره مائده آيه 64-65آمده که بین اهل کتاب تا روز قیامت دشمنی و عداوت هست.
اگر قرار است امام زمان (عليه السلام) دنيا را پر از عدل و دادکند همچنان که پر از ظلم شده......ولي در اين آيه خداوند پيش بيني کرده اهل کتاب تا روز قيامت دشمني و فساد دارند....
حال سوال این است: آیا می شود هم اهل کتاب و دشمنی های آنها باشد و هم دنيا پرازعدل وداد باشد و هم همه از یک دین پیروی کنند؟ يعني ممکن هست که حضرت مسیح رجعت کنند و باز ما مسیحی داشته باشیم؟

پاسخ:
توضيحي در خصوص اين مطلب، در يكي از سخنراني هاي مقام معظم رهبري (حفظه الله) يافتم كه كاملا مناسب با پاسخ به سوال شماست مبني بر اينكه در روايات و اخبار مربوط به زمان ظهور، تاكيد بر اين است كه آن زمان، دنيا پر از عدل خواهد شد، نه بر دينداري مردم؛ البته اين مساله هم محقق مي شود، اما تاكيد بر گسترش عدالت در زمين است بدين شرح :
«شما وقتی در همه‌ی روایات و آثاری که راجع به آن بزرگوار و راجع به آن دوران آمده نگاه می‌کنید، می‌بینید اغلب تکیه بر روی این نیست که مردم در آن دوران دیندار می‌شوند - با اینکه دیندار هم می‌شوند - بلکه تکیه بر روی این است که مردم در آن وقت برخوردار از عدالت می‌شوند و قسط و عدل اقامه می‌شود؛ این مطلب در دعاها و زیارتهای آن بزرگوار و روایات هست.(۱) یعنی نقطه‌ی برجسته در آن آینده‌ی پر از نوید، عبارتست از عدالت. بشر تشنه‌ی عدالت است.»(2)
بنابراين در دوران پس از ظهور، لزوما همه مسلمان نخواهند شد- هر چند دين اسلام بسيار فراگير مي شود- بلكه آنچه مسلم است اين است كه لزوما عدالت در همه جا محقق خواهد شد .
همانگونه كه استقرار نظام و حكومت اسلامي در شبه جزيره در صدر اسلام، يك شبه صورت نگرفت، استقرار نظام عدالت محور نيز همينگونه است. مقام معظم رهبري (حفظه الله) وضعيت مردم در عصر غيبت و عصر ظهور را با يك مثال بسيار زيبا اينگونه بيان نموده اند :
«اگر بخواهیم تشبیه کنیم، این‌جور باید بگوییم که یک مسافرى یا یک کاروانى از پیچ‌وخم‌هاى دشوار، از معبرهاى سخت، از کوهستانها، از وادى‌ها، از درّه‌ها، از لجن‌زارها، از خارزارها، همین‌طور دارد عبور میکند، راه را میپیماید، براى اینکه خودش را به یک نقطه‌اى برساند؛ این نقطه کجا است؟ این نقطه عبارت است از یک اتوبان، یک جادّه‌ى مهم، یک جادّه‌ى باز، یک راه هموار. همه‌ى آنچه در تاریخ بشر تا امروز مشاهده میکنیم، حرکت در همان کوره‌راه‌ها و در همان فرازونشیب‌ها و در همان خارستانها و لجن‌زارها و مانند اینها بوده است؛ بشریّت دارد همین‌طور این راه را طى میکند تا به اتوبان برسد؛ این اتوبان، دورانِ مهدویّت است، دوران ظهور حضرت مهدى (سلام الله علیه) است.»(3)
يعني دوران ظهور، دوره اي است كه بشر تازه در راه هموار قرار ميگيرد و بالاخره باز هم بايد تلاش كند تا به مقصد برسد .

اهل كتاب منقرض نخواهد شد

آيه مورد سوال و مطالب مندرج در آن، مربوط به يهوديها و ظاهرا عداوت وعده داده شده در آيه نيز، مربوط به عداوت و كينه موجود در ميان آنهاست .
مرحوم علامه ذيل آيه فوق مي فرمايند :

«ظاهر اينكه اين جمله در سياق جملاتى قرار گرفته كه در باره يهود است، اين است كه ضمير« هُم» در« بَينَهُم» به يهود برگردد...و در جمله «إِلى‏ يَوْمِ الْقِيامَةِ» نكته ‏ايست و آن اينكه اين امت تا قيامت باقى خواهند ماند و منقرض نخواهند شد.»(4)

استاد جوادي آملي هم در اين زمينه مي فرمايند :

«و ظاهر اين ﴿بَيْنَهُمُ﴾ اين است كه به خود يهوديها برمي‌گردد نه بين يهوديها و مسيحيها و از اينكه فرمود «الي يوم القيامه» معلوم مي‌شود كه اينها تا روز قيامت هستند؛ چه اينكه درباره مسيحيها هم كه در همين سورهٴ مباركهٴ «مائده» قبلاً بحث شد آن‌جا هم دارد كه ﴿فَأَغْرَيْنا بَيْنَهُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ﴾ ظاهر آن آيه سورهٴ «مائده» و اين آيه سورهٴ «مائده» اين است كه يهوديها و مسيحيها تا روز قيامت هستند منقرض نمي‌شوند حالا زمان ظهور حضرت حجت(سلام الله عليه) مصداقي از مصاديق قيامت هست يا شرطي از اشراط قيامت هست كه اينها تا آن وقت هستند و بعد منقرض مي‌شوند، يا نه در آن وقت هم هستند منتها به جزيه تن در مي‌دهند جزيه مي‌پردازند و حكومت حكومت، اسلامي است نه اينكه سراسر مردم عالم مسلمان مي‌شوند، حكومت، حكومت اسلامي است ديگران جزيه مي‌پردازند ولي تا روز قيامت بالأخره هستند.»(5)

وجود و حضور مسيح (عليه السلام) موجب نمي شود همه ي مسيحيان به اسلام بگروند همانگونه كه حضور و دستور و تاكيد رسول خدا (صلي الله عليه وآله) در روز غدير، موجب نشد كه همه ي مردم به فرمان الهي و توصيه ايشان تن در دهند .

پی نوشت ها:

1.شیخ صدوق،كمال الدين و تمام النعمة، بتصحیح و تحقیق علی اکبر غفاری، اسلامیه، تهران، 1395 چاپ دوم، ج ‏۱، ص 258، ح ۳ ؛ کلینی،اصول کافی، بتصحیح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1407، ج ‏۱ ، ص ۳۳۸ ، ح ۷ ؛ شیخ طبرسی، احتجاج، بتحقیق و تصحیح محمد باقر خرسان، نشر مرتضی، مشهد، 1403، چاپ اول، ج ۲، ص ۴49 .
2.منبع
3.منبع
4.طباطبایی، ترجمه المیزان، ترجمه موسوی، جامعه مدرسین- دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1374، چاپ 5، ج6، ص50.
5.ر.ك:بنياد بين المللي اسرا، تفسير سوره مباركه مائده ، جلسه 95.

كليدواژه ها: اهل كتاب در زمان ظهور، عداوت و بغضاء در ميان يهوديان ، وجود اهل كتاب تا قيامت ، حضور مسيح عليه السلام، عدالت فراگير، اقامه قسط و عدل