احکام عقد موقت
تبهای اولیه
سؤال 1_ مُتعه کردن زن، اگر چه برای لذّت بردن نباشد، آیا صحیح است؟
جواب _ بله، صحیح است.
س 2_ شوهر نباید بیشتر از چه مدت، نزدیکی با مُتعه خود را ترک کند؟
ج _ بنابر احتیاط واجب، بیش از چهار ماه.
س 3_ زنی که مُتعه می شود، اگر در عقد شرط کند شوهر با او نزدیکی نکند، آیا عقد و شرط او صحیح است؟
ج _ عقد و شرط او صحیح است، و شوهر فقط می تواند لذّتهای دیگر از او ببرد، ولی اگر بعد به نزدیکی راضی شود، شوهر می تواند با او نزدیکی نماید.
س 4_ زنی که متعه شده، اگر چه آبستن شود، آیا حق خرجی دارد؟
ج _ خیر، حق خرجی ندارد.
س 5_ زنی که متعه شده، حق داشتن چه چیزهایی را ندارد؟
ج _ زنی که متعه شده حق همخوابی ندارد، از شوهر ارث نمی برد و شوهر نیز از او ارث نمی برد.
س 6_ زنی که متعه شده، اگر نداند که حقّ خرجی و همخوابی ندارد، آیا عقد او صحیح است؟
ج _ عقد او صحیح است و برای آنکه نمی دانسته، حقی بر شوهر پیدا نمی کند.
س 7_ آیا زنی که متعه شده، می تواند بدون اجازۀ شوهر، از خانه بیرون رود؟
ج _ می تواند بدون اجازۀ شوهر، از خانه بیرون رود، ولی اگر بر اثر بیرون رفتن حق شوهر از بین می رود، بیرون رفتن او حرام است.
س 8_ اگر زن، مردی را وکیل کند تا به مدت و مَبلغ معیّن او را برای خودش متعه نماید، چنانچه مرد او را به عقد دائم خود درآورد، یا به غیر از مدت یا مبلغی که معیّن شده، او را متعه کند، حکم آن چیست؟
ج _ وقتی که آن زن فهمید، اگر بگوید: راضی هستم، عقد صحیح و گرنه باطل است.
س 9_ آیا پدر و جدّ پدری می توانند برای محرم شدن، پسر نابالغ و دختر نابالغ خود، آنها را برای مدتی به عقد کسی درآورند؟
ج _ اگر پدر یا جدّ پدری، برای محرم شدن، یک ساعت یا دو ساعت زنی را به عقد پسر نابالغ خود درآورد کافی است و نیز می تواند دختر نابالغ خود را برای محرم شدن، به عقد کسی درآورد و باید آن عقد برای دختر نفعی داشته باشد و لازم نیست مدت زناشویی را قدری قرار دهند که شوهر بتواند از زن لذّت ببرد.
س 10_ اگر پدر یا جدّ پدری، طفل خود را که در جای دیگری است و نمی داند زنده است یا مرده، برای محرم شدن، به عقد کسی درآورد، آیا محرم بودن حاصل می شود؟
ج _ بر حسب ظاهر محرم بودن حاصل می شود و چنانچه بعد معلوم شود هنگام عقد، آن دختر زنده نبود، عقد باطل است و کسانی که بر اثر عقد به ظاهر محرم شده بودند نامحرمند.
س 11_ اگر مرد مدّت متعه را ببخشد، حکم آن چیست؟
ج _ چنانچه با زن نزدیکی کرده، باید تمام مهر را به او بدهد و اگر نزدیکی نکرده باشد، باید نصف آن را بپردازد.
س 12_ آیا مرد می تواند زنی را که متعه او بوده و هنوز عدّه اش تمام نشده، به عقد دائم خود درآورد و یا اینکه او را به مدّت بیشتری دوباره متعه کند؟
ج _ بله، مرد می تواند.
فلسفه ازدواج موقت
ازدواج موقت، از نظر تئوريك كاملاً پذيرفته شده است و نه تنها در اسلام، كه حتي برخي از متفكران بزرگ غربي ـ مانند راسل ـ يكي از راههاي حل مشكل ازدواج دائمي و ديررس را در دنياي كنوني، پناه بردن به ازدواج موقت ميدانند. از نظر عملي نيز در نظام جمهوري اسلامي، اين مسئله مقبول افتاده؛ ليكن فرهنگ اجتماعي، هنوز پذيراي آن نيست. به عبارت ديگر، صيغة موقّت نيز نوعي ازدواج است. بنابراين، هر فرد واجد شرايط ميتواند از شخصي كه او نيز شرايط ازدواج موقت را دارا است، خواستگاري و براي مدتي موقت ـ مانند چند ساله دوران تحصيل ـ با وي ازدواج كند.
متأسفانه غالب افراد، ازدواج موقت را با كاميابي آني اشتباه گرفتهاند و همين مسئله سبب شده است اين موضوع نتواند در جامعه ما جايگاه حقيقي خود را باز يابد. تبليغات سوئي هم كه بيش از يك قرن در جامعه ما توسط غربگرايان انجام شده، در ضمير مردم رخنه كرده است؛ به گونهاي كه گاهي روابط نامشروع، با تسامح نگريسته ميشود؛ ولي ازدواج موقت، طوري ديگر معرفي ميگردد. براي حل اين مشكل بايستي تلاش فرهنگي و اجتماعي گستردهاي صورت پذيرد تا جوانان از آسيب شياطين مصون بمانند.
شرايط عقد موقت
عقد موقت يا صيغه، داراي شرايط زير است:
نكاح موقّت از نيازهاي ضروري جامعه اسلامي است؛ ولي اگر اين كار، بدون اتخاذ تدابير و قانونمنديهاي لازم صورت پذيرد، بيشك عوارض نامطلوب بهداشتي و روحي براي جامعه در بر خواهد داشت. مسلماً ازدواج موقّت از نظر هزينه و نيازهاي ديگر، همانند ازدواج دائم نيست و طبيعتاً براي اكثر جوانان قابل دسترسي خواهد بود؛ ولي متأسفانه در حال حاضر چنين زمينههايي وجود ندارد. در چنين شرايطي، براي رهايي از دغدغههاي فكري و روحي، بهتر است با تصميم جدي، براي ازدواج اقدام كنيد.
اگر به غرايز طبيعي انسان، به صورت صحيحي پاسخ گفته نشود، براي اشباع آنها متوجه راههاي انحرافي خواهد شد؛ زيرا اين حقيقت قابل انكار نيست كه غرايز طبيعي را نميتوان از بين برد و فرضا هم بتوانيم از بين ببريم، چنين اقدامي عاقلانه نيست و به نوعي، مبارزه با قانون آفرينش است. بنابراين راه صحيح آن است كه آنها را از طريق معقولي اشباع نموده و از آنها در مسير سازندگي بهرهبرداري كنيم.
اكنون اين پرسش پيش ميآيد كه در بسياري از شرايط و محيطها، افرادي قادر به ازدواج دائم نيستند، يا افراد متأهل در مسافرتهاي طولاني و يا مأموريتها با مشكل عدم ارضاي غريزه جنسي روبه رو ميشوند. اين موضوع به خصوص در عصر حاضر به شكل حادتري رخ نموده است؛ چرا كه سن ازدوج، بر اثر طولاني شدن دوره تحصيل و مسائل پيچيده اجتماعي، بالا رفته و كمتر جواني ميتواند در سن پايين ـ يعني در داغترين دوران غريزه جنسي ـ اقدام به ازدواج كند. با اين وضع، چه بايد كرد؟ آيا بايد مردم را به سركوب كردن اين غريزه (همانند رهبانها و راهبهها) تشويق كرد؟ يا اينكه آنان را در برابر بيبند و باري جنسي، آزاد گذاشت و شاهد صحنههاي زننده بود؟ و يا آنكه راه سومي را در پيش بگيريم كه نه مشكلات ازدواج دائم را به بار آورَد و نه آن بيبند و باري جنسي را؟
«ازدواج دائم» نه در گذشته و نه در امروز، به تنهايي جوابگوي نيازمنديهاي جنسي همه طبقات مردم نبوده و نيست. ما بر سر دو راهي قرار داريم: يا بايد «فحشا» را مجاز بدانيم و يا طرح ازدواج موقت را بپذيريم. معلوم نيست آنها كه هم با ازدواج موقت مخالفند و هم با فحشا، چه جوابي براي اين سؤال دارند؟ طرح ازدواج موقّت، نه شرايط سنگين ازدواج دائم را دارد ـ كه با عدم تمكن مالي يا اشتغالات تحصيلي و مانند آن نسازد ـ و نه زيانهاي فجايع جنسي و فحشا را در بر دارد. ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه(تهران، دار الكتب الاسلاميه، 1374، ج 3، ص 341) البته يکي ار موانع جدي ازدواج موقّت سوء استفادة افراد عياش است. ازدواج موقّت راهي اضطراري و موقّت براي جلوگيري از معضلات جنسي است؛ نه راهي براي شهوتراني تا ثبات خانوادهها را به مخاطره انداخته وجايگزين ازدواج دائم شود!!
ترديدي نداريم كه همه اين مشكلات فعلي ـ كه بيشتر ريشه در فرهنگ عمومي جامعه دارد ـ غل و زنجيرهاي آهنيني را بر دست و پاي تمامي افراد جامعه ـ به خصوص جوانان ـ زده است و ارضاي طبيعي يكي از نيرومندترين غرايز را دشوار ـ بلكه محال ـ نموده است. بايد با حركتي عظيم و بنيادين در فرهنگ جامعه، ساختار فكري مردم در اين زمينه زير و رو شود تا اين قيد و بندها از هم گسسته گردد.
براي رسيدن به اين هدف، بايد همه علتها و محركهاي مشكل ياد شده شناسايي (اعم از اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي) و سپس با مشاركت دولت و مردم، ابتدا راه «ازدواج دائم» هموار گردد. آن گاه براي مشكلات باقيمانده، راه ازدواج موقّت در پيش گرفته و براي مقبوليّت همگاني آن، بيش از پيش تلاش شود. 1. ازدواج موقت مانند ازدواج دائم، نياز به خواندن عقد و الفاظ مخصوص دارد و با صرف رضايت قلبي درست نميشود. 2. فرق عمده در ازدواج موقت با دائم، اين است كه در عقد موقت بايد مدت ذكر شود كه آيا مثلاً يك ساعت است يا ده سال. 3. مقدار مهريه هم بايد در عقد موقّت، مشخص شود و هنگام خواندن عقد، ذكر گردد. 4. اگر دختر باكره بخواهد صيغه شود، بايد با اذن پدر يا جد پدري باشد؛ همان گونه كه در ازدواج دائم نيز اين طور است. 5. در عقد ازدواج موقّت، بعد از تمام شدن مدت، زن بايد از مرد جدا شود و عده نگه دارد؛ مگر اينكه عقد، دوباره تجديد شود. اگر قبل از تمام شدن مدت، مرد بقيه آن را ببخشد، ازدواج موقت تمام ميشود؛ اما ازدواج دائم، فقط با طلاق يا فسخ، عقد منفسخ ميشود.
[FONT=Times New Roman]بنام خدا
[FONT=Times New Roman]در صیغه عقد ایا عربی بودن شرط است؟:Gol:
خامنه ای ،امام،سیستانی،صافی،مکارم ،نوری ،وحید:بنابراحتیاط واجب باید صیغه به صورت عربی باشد
بهجت:خیر شرط نیست
[FONT=Times New Roman]صافی فاضل ونوری:باید به صیغه عربی صحیح خوانده شود[FONT=Times New Roman]
[FONT=Times New Roman]
[FONT=Times New Roman]اگرپدرومادرفرزند ان خود(پسریا دختر) مجبورسازندبا شخص غیر مورد علاقه خود ازدواج کنند،ایا عقد صحیح است؟
[FONT=Times New Roman]همه مراجع:خیردر فرض یادشده عقد باطل است
بنام خدا
سوال:Gol:
ازدواج موقت با زنان اهل کتاب (یهود ونصاری)جایز است؟
همه مراجع:اری ،ازدواج موقت با انان جایز است.1
1توضیح المسائلمراجع:2397 وحیدتو ضیح المسائل م؛2461
[FONT=Times New Roman]بنام خدا
[FONT=Times New Roman]سوال:Gol:
[FONT=Times New Roman]ایا در عقد موقت نیز مانند عقد دائم، احتیاج به اجازه پدر دارد؟
همه مراجع:اری تفاوتی بین ان دو نیست.1
[FONT=Times New Roman]1امام .تعلیقات علی العروه اولیا عقد م.1 سیستانی منهاج الصالحین ج2 اولیا ئ م.69 فا ضل تعلیقات بر عروه اولیا عقد م1 بهجت توضیحالمسائل هدایه العباد صافیج.2 العقد م. 2 تبریزی منها جالصالحین ج2 م.1327
[FONT=Times New Roman]سوال:Gol:
[FONT=Times New Roman]اگر در خواندن عقد نکاح یک حرف یا بیشتر اشتباه شود، ایا عقد باطل است؟
همه مراجع: اگر معنای ان عوض شود ، عقد باطل است.2
[FONT=Times New Roman] 2توضیحالمسائل مراجع م2371؛ نوری؛توضیح المسائل م.2376 و وحید توضیح المسائل م.2435
بنام خدا
سوال:Gol:
اگر مردی قصد پرداختن مهریه همسرش را نداشته با شد، ایا این عقد انها باطل است؟
همه مراجع :عقد صحیح است ومرد باید مهریه را بپردازد1
1) توضیح المسائل مراجع م.2446 نوری ،توضیح المسائل م.2442 وحید:م.2510 دفتر خامنه ای
بنام خدا
سوال در موضوع عقد موقت:Gol:
فرزند ی که از ازدواج موقت متولد میشود ، مربوط به پدر است یا مادر؟
همه مراجع : به پدر تعلق دارد.
امام ، تحریر ج 2 النکاح المنقطع م.13 مکارم استفتائات ج1 س :755 سیستانی منهاج الصالحین ج2 م.357 ؛وحید منهاج الصالحین ج3،م1367؛ تبریزی ،منهاج الصالحین ج3 م؛ 1367 صافی هدایه العباد النکاح م.13 ودفتر خامنه ای ،فاضل ونوری
[FONT=B Lotus][FONT=Microsoft Sans Serif]زن ومردی صیغه موقت جاری می کنندوبعداز نزدیکی معلوم میشودعقدشان باطل بوده ایاکاراینهادر حکم زنا بوده؟ایا بچه به دنیاامده مشروع است؟
[FONT=B Lotus][FONT=Microsoft Sans Serif]همه مراجع:[FONT=B Lotus][FONT=Microsoft Sans Serif]باتوجه به اینکه از مسئله اگاه نبودند،عملشان زنا نبوده وبچه نیز حلال زاده است واگر بخواهند به زندگی موقت ادامه دهند،باید دوباره صیغه موقت جاری کنند.[FONT=B Lotus][FONT=Microsoft Sans Serif]:Mohabbat:[FONT=B Lotus]
[FONT=B Lotus]
[FONT=B Lotus]منابع :امام ،تحریرالوسیله،ج2،م5 . مکارم، استفتائات،ج2،س1012 .نوری،استفتائات،ج2،س634 [FONT=Times New Roman].وحید،منهاج،ج3،م1376 .سیستانی،منهاج،ج3،م233و92 .رهبری،بهجت،فاضل:دفتر معظم له
[FONT=Times New Roman]بنام خدا
[FONT=Times New Roman]سوال:Gol:
[FONT=Times New Roman]ایا ازدواج موقت با دختر بهائی جایز است؟
همه مراجع : خیر ازدواج دائم وموقت با انان جایز نیست.1
[FONT=Times New Roman]تبصره: فرقه بهائیت محکوم به کفراست وازدواجکافر –خواه دائم وخواه موقت- صحیح نیست.
[FONT=Times New Roman]نوری ،تبریزی،فاضل ،بهجت وسیستانی،توضیح المسائل م.2397 وحید توضیح المسائل م2461 خامنه ای اجوبه س: :156 امام :تحریر ج2 النکاح المنقطع م.3 صافی : هدایه ج2 :النکاح المنقطع م.3 مکارم استفتائات ج2 س33
سلام
من می خواستم معنای یک اصطلاح رو بپرسم
در رساله آیت الله بهجت میخوانیم که بنا بر احتیاط تکلیفا باید از پدر یا جد پدری خود اجازه بگیرد
تکلیفا یعنی چه؟
سلام
من می خواستم معنای یک اصطلاح رو بپرسم
در رساله آیت الله بهجت میخوانیم که بنا بر احتیاط تکلیفا باید از پدر یا جد پدری خود اجازه بگیردتکلیفا یعنی چه؟
دوست عزيز تكليفا يعني اگر دختر از پدر يا جد پدري براي ازدواجش اذن
و اجازه نگيرد از نظر شرعي عقد و ازدواجش صحيح و درست است و باطل
نيست اما معصيت و گناه مرتكب شده است .
سلام من می خواستم معنای یک اصطلاح رو بپرسم در رساله آیت الله بهجت میخوانیم که بنا بر احتیاط تکلیفا باید از پدر یا جد پدری خود اجازه بگیرد تکلیفا یعنی چه؟
با عرض سلام وتشكر از سوال شما
احتراماً؛
احكام دو نوع هستند
تكليفي:حرام -واجب -مستحب-مكروه-مباح
وضعاَ :صحت وبطلان و...
در مورد سوال شما اگر از پدر اجازه نگيرد تكليفا كار حرامي انجام داده است ولي وضعاَ عقدش صحيح است يعني عقدش صحيح است ولي همراه با معصيت بوده است
ادرس :خود رساله بهجت وكتاب اصطلاحات وواژه هاي فقهي
شنیدم در زمان های قدیم کلفت خونه محرم ارباب خونه بودن و بدون اینکه چیزی در بین باشه میتونستن با هم نزدیکی کنن ؟ آیا این صحت داره ؟
با سلام و تشكر
بله يكي از احكام كنيز اين است: كنيزي را كه ميخرد، با خريدن بر او محرم ميشود و مانند زن او بر او حلال است و نيازي به عقد ازدواج ندارد، ولي احكامي كه در ازدواج با زن آزاده هست، براي كنيز نيست، مثلاً زن آزاده حق هم خوابي، حق نفقه و مهريه بر شوهر خود دارد و وظيفه كار كردن ندارد، ولي كنيز هيچ كدام از اين حقوق را ندارد. بر مرد واجب است حداقل هر چهار ماه يكبار با زن آزاده خود آميزش كند، ولي كنيز چنين حقي ندارد.
البته ديگر برده داري به صورت رسمي وجود ندارد ، مسئله بردگي در اصل در مورد اسيران جنگي بود كه به جاي زندان كردن، آنان را به افراد ثروتمند جامعه ميفروختند و اين طرحي براي نگهداري از اسيران جنگي بود. در اسلام نيز اين طرح مورد پسند واقع شده است. البته مقصود اسلام، نگهداري و تربيت و اسلام آوردن و هدايت آنان بود و بعد سفارش زياد بر آزاد كردن آنان كرده و ثواب زيادي براي آزاد كردن آنان وارد شده است.(1)
تفسير نمونه ج 21 ص 412