جمع بندی استفاده از نام های مهديا و نورا به عنوان نام فرزند

باسلام  ابتدا باید نامهای مهدیه و نوریه رو بررسی کنیم که شما پیش فرض گرفته اید. اگر منبع و یا دلیلی بر این نکته که این دو اسم از اسامی حضرت زهرا سلام الله علیها می باشد بیان کنید.

حضرت زهرا سلام الله علیها طبق حدیث ۹ نام آسمانی و نزد خدا برای ایشان گفته شده است که مشهور هستند: امام صادق(ع)در مورد اسامی حضرت زهرا(س) و معانی آن نزد خداوند می‌فرماید: حضرت فاطمه زهرا(س) دارای 9 اسم در نزد خداوند است: فاطمه : از شر و آتش جهنم بدور است صدیقه :معصومه مبارکه : صاحب برکت طاهره : پاکیزه زکیه : رشد کننده در کمالات راضیه : راضی به قضای خداوند مرضیه : مورد پسند خدا محدثه : ملائکه با او سخن می گویند زهرا :نورانی متن حدیث به شرح ذیل است:   حضرت عبدالعظیم حسنی از حسن بن عبدالله از یونس بن ظبیان از امام جعفر صادق علیه السلام نقل می‌کند که فرمود: حضرت فاطمه(س) را در پیشگاه خداوند متعال نُه اسم است: فاطمه، صدیقه، مبارکه، طاهره، زکیه، راضیه، مرضیه، محدثه، زهرا. سپس فرمود: آیا می‌دانی چرا او فاطمه نامیده شده است؟ گفتم: شما بفرمایید ای آقای من. فرمود: چون از هر شر و بدی به دور است. و آنگاه فرمود: اگر امیرالمومنین(ع) با او ازدواج نکرده بود در روی زمین تا روز قیامت هیچ همسر و همتایی در میان بنی آدم برای او نبود.  عربی حدیث: حدثنا ابن المتوکل، عن السعد آبادی، عن البرقی عن عبدالعظیم حسنی عن الحسن بن عبدالله عن یونس بن ظبیان قال ابوعبدالله علیه السلام: لفاطمة علیها السلام تسعة اسماء عندالله عزوجل: فاطمة و الصدیقة و المبارکة و الطاهرة و الزکیة و الرضیة و المرضیة و المحدثة و الزهراء. ثم قال: تدری لای شیء سمیت فاطمة علیها السلام؟ قلت: اخبرنی یا سیدی. قال: فطمت من الشر. قال: ثم قال علیه‌السلام: لولا ان امیرالمومنین علیه السلام تزوجها لما کان لها کفو علی وجه الارض الی یوم القیامة آدم فمن دونه.   «امالی صدوق،مجلس 86،ح 18 - خصال،ج2،ص414 - بحار،ج43،ص10»

اما ایشان اسامی متعدد دیگری دارند که تا بیش از صد اسم بیان شده است که ما به دو اسم مهدیه و نوریه می پردازیم: ۱- نوریه: موجودی از حقیقت نوری فاطمه وجودی از نور است و انوار او تا ابد آفاق زندگی بشریت را روشن می سازد. (۱) ۲- مهدیّه: هدایت شده امام علی(ع) در ضمن خطبه‌ای، خود را این گونه معرفی نمودند: « أَنَا زَوْجُ الْبَتُولِ سَیِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ فَاطِمَةَ التَّقِیَّةِ النَّقِیَّةِ الزَّکِیَّةِ الْبَرَّةِ الْمَهْدِیَّةِ حَبِیبَةِ حَبِیبِ اللَّهِ...». (۲) پی نوشت‌ها: ۱- ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب علیهم السلام، ج 3، ص 357، انتشارات علامه، قم، چاپ اول، 1379ق؛ مجله فرهنگ کوثر، آبان ۱۳۷۶، شماره ۸،‌فرهنگ القاب فاطمه(س) ۲-  طبری آملی، عماد الدین محمد، بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، ج 2، ص 12، نجف، المکتبة الحیدریة، چاپ دوم، 1383ق.

بر اساس تحقیقی که عرض شد این دو نام از اسامی حضرت زهرا سلام الله علیها می باشد ولی باید توجه داشت که بیشتر عرف و عموم جامعه اسامی خاص و یا به طور تقریبی نه گانه آسمانی حضرت را شناخته و با دیگر اسامی کمتر آشنا هستند و با اسامی دیگر که بالغ بر صد اسم می باشد آشنایی محدودتری دارند و حتی در میان بعضی مومنین نیز کمتر مورد شناسایی قرار گرفته است؛  البته دو نام مهدیه و نوریه نسبت به اسامی دیگر آشناتر می باشد که شاید مهدیه به دلیل انتساب به امام عصر و حضرت مهدی ارواحنا فداه می باشد و نوریه نیز چون از واژه نور و اسم خاص خدای متعال و نامی قرآنی می باشد بیشتر شناخته شود. بنابراین به نسبت می توان این دو واژه مهدیه و نوریه را مذهبی دانست و البته باید تلاش شود که عرف و عموم جامعه به این جنبه و منشا آن توجه بیشتری داشته و با آن آشنا شوند.

اما در مورد الف نسبت یا اسم ساز که باعث شده اسم فارسی بشود باید گفت بخشی از آن مربوط به قواعد ادبیات فارسی است که باید به تایید متخصصین آن برسد که ظاهرا درست است اما در بخش دیگر باید گفت که اولا بتوان شرعی دانست و ثانیا عرف جامعه آن را بپذیرد و در مرحله بعد به عنوان اسامی مذهبی بشناسد. حقیقت این است که این مرحله سخت تر از مرحله و اسامی قبل است. در مرحله شرعی آن باید گفت که به طور قطعی نمی توان آن ها را به شرع نسبت داد و گفت که حتما مورد توجه و رضایت معصومین علیهم السلام هست ولی به قصد رجا و امید و احتمال منعی ندارد که کسی استفاده کند و منظورش اسامی حضرت زهرا سلام الله علیها باشد. بنابراین نه رد می شود و البته نه صد در صد تایید! اما در مرحله مهم تر شناخت عرف است که باید عموم مردم به عنوان اسامی مذهبی بپذیرند که بررسی میدانی نیاز داشته و شاید عموم مردم آن ها را مذهبی ندانند و کار مصداقی و موضوع شناختی دارد تا نتیجه گیری قطعی شود ولی در هر حال منع و تایید قطعی وجود ندارد و می توان استفاده کرد و البته باید اطرافیان و جامعه را توجیه نموده و به مبنای آن توجه داد.

جمع بندی پرسش: آيا اسم دخترانه مهديا و نورا از نام هاي حضرت زهرا محسوب مي شوند و گذاشتن آنها بر فرزند خود در عرف و جامعه يادآور ايشان و نامي مذهبي هست؟   پاسخ: امام صادق (علیه السلام) در مورد اسامی حضرت زهرا (سلام الله علیها) و معانی آن نزد خداوند می‌فرماید ایشان دارای نه اسم در نزد خداوند است: فاطمه : از شر و آتش جهنم بدور است صدیقه :معصومه مبارکه : صاحب برکت طاهره : پاکیزه زکیه : رشد کننده در کمالات راضیه : راضی به قضای خداوند مرضیه : مورد پسند خدا محدثه : ملائکه با او سخن می گویند زهرا :نورانی (۱)  ایشان اسامی متعدد دیگری دارند که تا بیش از صد اسم بیان شده است که دو اسم مهدیه و نوریه را بررسی می‌کنیم:   ۱- نوریه به معنای موجودی از حقیقت نوری است که بر این اساس فاطمه وجودی از نور است و انوار او تا ابد آفاق زندگی بشریت را روشن می سازد. (۲) ۲- مهدیّه به معنای هدایت شده می‌باشد؛ چنان چه امام علی(علیه السلام) در ضمن خطبه‌ای، خود را این گونه معرفی نمودند: « أَنَا زَوْجُ الْبَتُولِ سَیِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ فَاطِمَةَ التَّقِیَّةِ النَّقِیَّةِ الزَّکِیَّةِ الْبَرَّةِ الْمَهْدِیَّةِ حَبِیبَةِ ...؛ من همسر بتول برترین زنان عالم فاطمه تقیه و نقیه و زکیه و بره و مهدیه و حبیبه می‌باشم». (۳)   بنابراین نوریه و مهدیه، دو نام از اسامی حضرت زهرا سلام الله علیها می باشد؛ ولی باید توجه داشت که بیشتر عرف و عموم جامعه اسامی خاص و یا به طور تقریبی نه گانه آسمانی حضرت را شناخته و با دیگر اسامی کمتر آشنا هستند و با اسامی دیگر که بالغ بر صد اسم می باشد آشنایی محدودتری دارند و حتی در میان بعضی مومنین نیز کمتر مورد شناسایی قرار گرفته است؛  البته دو نام مهدیه و نوریه نسبت به اسامی دیگر آشناتر می باشد که شاید مهدیه به دلیل انتساب به امام عصر و حضرت مهدی ارواحنا فداه می باشد و نوریه نیز چون از واژه نور و اسم خاص خدای متعال و نامی قرآنی می باشد بیشتر شناخته شود. لذا به نسبت می توان این دو واژه مهدیه و نوریه را مذهبی دانست و البته باید تلاش شود که عرف و عموم جامعه به این جنبه و منشا آن توجه بیشتری داشته و با آن آشنا شوند.   اما در مورد الف نسبت یا اسم ساز که باعث شده اسم فارسی بشود باید گفت بخشی از آن مربوط به قواعد ادبیات فارسی است که باید به تایید متخصصین آن برسد که ظاهرا درست است اما در بخش دیگر باید گفت که اولا بتوان شرعی دانست و ثانیا عرف جامعه آن را بپذیرد و در مرحله بعد به عنوان اسامی مذهبی بشناسد. حقیقت این است که این مرحله سخت تر از مرحله و اسامی قبل است. در مرحله شرعی آن باید گفت که به طور قطعی نمی توان آن ها را به شرع نسبت داد و گفت که حتما مورد توجه و رضایت معصومین علیهم السلام هست ولی به قصد رجا و امید و احتمال منعی ندارد که کسی استفاده کند و منظورش اسامی حضرت زهرا سلام الله علیها باشد. بنابراین نه رد می شود و البته نه صد در صد تایید! اما در مرحله مهم تر شناخت عرف است که باید عموم مردم به عنوان اسامی مذهبی بپذیرند که بررسی میدانی نیاز داشته و شاید عموم مردم آن ها را مذهبی ندانند و کار مصداقی و موضوع شناختی دارد تا نتیجه گیری قطعی شود ولی در هر حال منع و تایید قطعی وجود ندارد و می توان استفاده کرد و البته باید اطرافیان و جامعه را توجیه نموده و به مبنای آن توجه داد.   پی نوشت‌ها: ۱- ابن بابویه، محمد بن علی، الامالی، نشر مؤسسه بعثت، ۱۴۱۷ ه‍.ق، قم، مجلس ۸۶، ح ۱۸ و شیخ صدوق، محمد بن علی، الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، ۱۴۰۳ ق، قم، ج ۲، ص ۴۱۴ و مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسه الوفا، ۱۴۰۴ ق، بیروت، ج ۴۳، ص ۱۰.   ۲- ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب علیهم السلام، نشر علامه، ۱۳۷۹، قم، ج ۳، ص ۳۵۷ و مجله فرهنگ کوثر، آبان ۱۳۷۶، شماره ۸،‌فرهنگ القاب فاطمه(سلام الله علیها) ۳-  طبری آملی، عماد الدین محمد، بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، الکمتبه الحیدریه، ۱۳۸۳ ق، نجف،ج ۲، ص ۱۲.