جمع بندی استفاده از وسایل که موجب راحتی ما می شود!

سلام یک سوال داشتم که ذهن من را خیلی مشغول کرده است و آن این هست که آیا از نظر اسلام استفاده از وسایلی که باعث ایجاد رفاه و راحتی ما می شود اسراف است ؟ و در این صورت آیا ما داریم اسراف می  کنیم ؟ اصلا نظر اسلام درباره رفاه و راحتی انسان و مومنین چیست؟

  بسم الله الرحمن الرحیم عرض سلام و احترام اسلام نه تنها استفاده از وسائل رفاه و آسایش را در دنیا تقبیح نمی کند، بلکه به اهل ایمان سفارش می کند که از نعمت هایی که خداوند برای آنان آفریده استفاده کرده و نعمت ها را بر خود حرام نسازند. «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا …»؛ بگو: چه کسی زینت‌های خدا را که برای بندگان خود آفریده حرام کرده و از صرف رزق حلال و پاکیزه منع کرده؟ بگو: این نعمتها در دنیا برای اهل ایمان است… (۱) اسلام هم برای دنیای بشر خیر و نیکی می خواهد و هم برای آخرت. «رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»؛ پروردگارا در اين دنيا به ما نيكى و در آخرت [نيز] نيكى عطا كن و ما را از عذاب آتش [دور] نگه دار (۲) رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) منزل بزرگ و مرکب خوب را از نشانه های سعادت شمرده و فرموده اند: «مِن سَعادَةِ المُسلِمِ سَعَةُ المَسكَنِ وَالجارُ الصّالِحُ وَ المَركَبُ الهَنيءُ»؛ از نيك بختى مرد مسلمان، داشتن خانه بزرگ، همسايه نيكوكار و مَركب راهوار است. (۳) و امام صادق (علیه السلام) فرموده اند: «اذا انعم الله علي عبده بنعمه احب ان يراها عليه ...»؛ هنگامي که خداوند متعال نعمتي را به بنده اش مي دهد دوست دارد آن نعمت در او آشکار و مورد استفاده باشد. (۴)       پی نوشت: ۱. سوره اعراف،‌۳۲ ۲. سوره بقره،‌۲۰۱ ۳. محمدی ری شهری، محمد؛ حکمت نامه پیامبر اعظم؛ موسسه علمی دارالحدیث؛ قم ۱۳۸۶؛ ج ۳؛ ص ۲۸۸ ۴. کليني، محمد بن يعقوب؛ اصول كافي؛ تصحيح و تعليق علي اكبر غفاري؛ انتشارات دارالكتب الاسلاميه؛ تهران ۱۳۷۸؛ ج ۶؛ ص ۴۳۸  

البته تمام اینها به شرطی ست که اسراف و زیاده روی نبوده و دلبستگی به دنیا هم ایجاد نشود. تا زمانی که انسان از نعمت های دنیا استفاده کرده و در مسیر فرمانبرداری الهی باشد، هیچ مشکلی نیست و در تاریخ افرادی بوده اند که در عین داشتن سرمایه های مالی فراوان،‌ از اولیاءالله هم محسوب می شدند. قرآن به صراحت دستور می دهد: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ»؛ اى مردم از آنچه در زمين است‏ حلال و پاكيزه را بخوريد و از گامهاى شيطان پيروى مكنيد كه او دشمن آشكار شماست (۱) «…كُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ»؛ از روزى خدا بخوريد و بياشاميد و[لى] در زمين سر به فساد برمداريد (۲) پس شرطِ‌ استفاده از امکانات رفاهی، بودن در مسیر الهی و عدم اسراف، تجمل گرایی و دلبستگی به دنیاست.       پی نوشت: ۱. سوره بقره، ۱۶۸ ۲. سوره بقره، ۶۰      

جمع بندی پرسش: نظر اسلام در مورد استفاده از وسائلی که موجب ایجاد رفاه و راحتی می شود چیست؟ آیا این اسراف است؟ به طور کلی نظر اسلام درباره رفاه و راحتی انسان ها و مومنین چیست؟   پاسخ: اسلام نه تنها استفاده از وسائل رفاه و آسایش را در دنیا تقبیح نمی کند، بلکه به اهل ایمان سفارش می کند که از نعمت هایی که خداوند برای آنان آفریده استفاده کرده و نعمت ها را بر خود حرام نسازند. «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا …»؛ بگو: چه کسی زینت‌های خدا را که برای بندگان خود آفریده حرام کرده و از صرف رزق حلال و پاکیزه منع کرده؟ بگو: این نعمتها در دنیا برای اهل ایمان است… (۱) اسلام هم برای دنیای بشر خیر و نیکی می خواهد و هم برای آخرت و در این مورد فرموده: «رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»؛ پروردگارا در اين دنيا به ما نيكى و در آخرت [نيز] نيكى عطا كن و ما را از عذاب آتش [دور] نگه دار (۲) رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) منزل بزرگ و مرکب خوب را از نشانه های سعادت شمرده و فرموده اند: «مِن سَعادَةِ المُسلِمِ سَعَةُ المَسكَنِ وَالجارُ الصّالِحُ وَ المَركَبُ الهَنيءُ»؛ از نيك بختى مرد مسلمان، داشتن خانه بزرگ، همسايه نيكوكار و مَركب راهوار است. (۳) و امام صادق (علیه السلام) فرموده اند: «اذا انعم الله علي عبده بنعمه احب ان يراها عليه ...»؛ هنگامي که خداوند متعال نعمتي را به بنده اش مي دهد دوست دارد آن نعمت در او آشکار و مورد استفاده باشد. (۴)   البته تمام اینها به شرطی ست که اسراف و زیاده روی نبوده و دلبستگی به دنیا هم ایجاد نشود. تا زمانی که انسان از نعمت های دنیا استفاده کرده و در مسیر فرمانبرداری الهی باشد، هیچ مشکلی نیست و در تاریخ افرادی بوده اند که در عین داشتن سرمایه های مالی فراوان،‌ از اولیاءالله هم محسوب می شدند. قرآن به صراحت دستور می دهد: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ»؛ اى مردم از آنچه در زمين است‏ حلال و پاكيزه را بخوريد و از گامهاى شيطان پيروى مكنيد كه او دشمن آشكار شماست (۴) «…كُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ»؛ از روزى خدا بخوريد و بياشاميد و[لى] در زمين سر به فساد برمداريد (۵)   پس شرطِ‌ استفاده از امکانات رفاهی، بودن در مسیر الهی و عدم اسراف، تجمل گرایی و دلبستگی به دنیاست.         پی نوشت: ۱. سوره اعراف،‌۳۲ ۲. سوره بقره،‌۲۰۱ ۳. محمدی ری شهری، محمد؛ حکمت نامه پیامبر اعظم؛ موسسه علمی دارالحدیث؛ قم ۱۳۸۶؛ ج ۳؛ ص ۲۸۸ ۴. کليني، محمد بن يعقوب؛ اصول كافي؛ تصحيح و تعليق علي اكبر غفاري؛ انتشارات دارالكتب الاسلاميه؛ تهران ۱۳۷۸؛ ج ۶؛ ص ۴۳۸ ۵. سوره بقره، ۱۶۸ ۶. سوره بقره، ۶۰