جمع بندی اسراف در چه کاری ؟

با سلام و عذر خواهي بابت تاخير در پاسخگويي به دليل مشكل فني

(1)- تفسير نمونه ، ج 3، صص143و144

البته در تفاسيري كه بنده ديدم معمولا مفسران متعرض اين بخش كه اين "اسرافنا" چيست و چه مصداقي دارد نشده اند الا اينكه مفسران تفسير نمونه نظرشان بر اين بود كه مربوط است به لغزشهايي كه ياران پيامبران گذشته در عملكرد خود مرتكب شده بودند . استاد جوادي آملي نيز بر اين عقيده اند كه اين جملات ، بطور كلي دعاهاي مردان خدا به هنگام كار براي خداست :"يعني در اين مقطع جنگ حرفشان اين بود كه ﴿رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَي الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ﴾ اينها با اينكه مجاهدتهاي فراوان كردند، زخمهاي فراواني ديدند جز اين جمله‌ها چيزي نمي‌‌گفتند هرگز نمي‌گفتند خسته شديم، هرگز نمي‌گفتند اي كاش نمي‌شد و مانند آن."(2)

(2)- ر.ك: بنياد بين المللي علوم وحياني اسراء،تفسير سوره مباركه آل عمران ،جلسه 251

[=&quot]پرسش: در آیه 147 سوره آل عمران داریم

[=&quot]"وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلاَّ أَن قَالُواْ ربَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ"
[=&quot]اسرافنا فی امرنا،اسراف در چه کاری دقیقا ؟[=&quot]

[=&quot]پاسخ: در جريان نافرماني از دستورات پيامبر اكرم – صلي الله عليه و آله و سلم – در جنگ احد و متعاقب آن مغلوب شدن مسلمانان در اين جنگ ، آيات 146-148 سوره آل عمران به بيان استقامت و شيوه ي ياوران انبياء گذشته پرداخته و راه و روش كلي آنان را در پيروي از انبياء الهي بيان مي نمايد و به نوعي درسي از عملكرد ياران انبياء گذشته در هنگام سستي و لغزش ، براي آيندگان است.در تفسير نمونه آمده است:

[=&quot]"به دنبال حوادث احد آيه فوق با يادآورى شجاعت و ايمان و استقامت مجاهدان و ياران پيامبران گذشته مسلمانان را به شجاعت و فداكارى و پايدارى تشويق مى كند و ضمنا آن دسته اى را كه از ميدان احد فرار كردند سرزنش مى نمايد و مى گويد: پيامبران بسيارى بودند كه خدا پرستان مبارزى در صف ياران آنها قرار داشتند)) (و كاين من نبى قاتل معه ربيون كثير فما و هنوا لما اصابهم فى سبيل الله...
[=&quot]سپس رفتار و گفتار آنها را چنين شرح مى دهد: آنان به يارى پيامبران خود برخاستند و از تلفات سنگين و جراحات سخت و مشكلات طاقت فرسائى كه در راه خدا ديدند هرگز سست و ناتوان نشدند، آنها در مقابل دشمن هيچگاه تضرع و زارى و خضوع و كرنش نكردند و تسليم نشدند (ما ضعفوا و ما استكانوا) بديهى است خداوند هم چنين افرادى را دوست دارد كه دست از مقاومت بر نمى دارند (و الله يحب الصابرين ).آنها به هنگامى كه احيانا بر اثر اشتباهات يا سستيها، يا لغزشهائى گرفتار مشكلاتى در برابر دشمن مى شدند به جاى اينكه ميدان را به او بسپارند و يا تسليم شوند و يا فكر ارتداد و بازگشت به كفر در مغز آنها پيدا شود، روى به درگاه خدا مى آوردند و ضمن تقاضاى عفو و بخشش از گناهان خود از پيشگاه خداوند تقاضاى صبر و استقامت و پايمردى مى كردند و مى گفتند: ((بار پروردگارا گناهان ما را بيامرز و از تندرويهاى ما درگذر، و ما را ثابت قدم بدار و بر كافران پيروز بگردان )) (و ما كان قولهم الا ان قالوا ربنا اغفر لنا ذنوبنا و اسرافنا فى امرنا و ثبت اقدامنا و انصرنا على القوم الكافرين )."(1)

[=&quot]مفسر احسن الحديث هم معتقد است كه اين دعا[ربَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْرِنَا ]نشان مى‏ دهد كه آنها شكست را از دو جهت مى ‏دانستند يكى گناهان گذشته، ديگرى سهل انگارى و تعدى در پيش برد وضع ميدان جنگ. لذا پس از شكست، اول آمرزش گناهان را خواسته ‏اند دوم مغفرت خطا كارى و عدم استقامت در ميدان را( إِسْرافَنا فِي أَمْرِنا )همان است(2)

[=&quot](1)- تفسير نمونه ، ج 3، صص143و144
[=&quot](2)- تفسير أحسن الحديث، ج‏2، ص 202

[=&quot]كليد واژه ها: آيه 147 آل عمران ، اسرافنا في امرنا، اسراف، جنگ احد ، لغزش و خطا ، استقامت .

[=&quot]
[=&quot]