بررسی منبع این حدیث: «ما روى عن أبي محمد الحسن بن على العسكري»
تب‌های اولیه
بررسی منبع این حدیث: «ما روى عن أبي محمد الحسن بن على العسكري»
با سلام
از اساتید گرامی تقاضا دارم منبع این حدیث را برسی فرمایند
نام کتاب : كمال الدّين وتمام النّعمة نویسنده : الشيخ الصدوق جلد : 1 صفحه : 384
( باب )* (ما روى عن أبي محمد الحسن بن على العسكري ) ** (من وقوع الغيبة بابنه القائم وأنه الثاني) ** (عشر من الائمة
*1 ـ حدثنا علي بن عبد الله الوراق قال : حدثنا سعد بن عبد الله ، عن أحمد ابن إسحاق بن سعد الاشعري قال : دخلت على أبي محمد الحسن بن علي وأنا أريد أن أسأله عن الخلف [ من ] بعده ، فقال لي مبتدئا : يا أحمد بن إسحاق إن الله تبارك وتعالى لم يخل الارض منذ خلق آدم ولا يخليها إلى أن تقوم الساعة من حجة لله على خلقه ، به يدفع البلاء عن أهل الارض ، وبه ينزل الغيث ، وبه يخرج بركات الارض.قال : فقلت له : يا ابن رسول الله فمن الامام والخليفة بعدك؟ فنهض مسرعا فدخل البيت ، ثم خرج وعلى عاتقه غلام كان وجهه القمر ليلة البدر من أبناء الثلاث سنين ، فقال : يا أحمد بن إسحاق لو لا كرامتك على الله عزوجل وعلى حججه ما عرضت عليك ابني هذا ، إنه سمي رسول الله وكنيه ، الذي يملأ الارض قسطا وعدلا كما ملئت جورا وظلما.يا أحمد بن إسحاق مثله في هذه الامة مثل الخضر ، ومثله مثل ذي القرنين ، والله ليغيبن غيبة لا ينجو فيها من الهلكة إلا من ثبته الله عزوجل على القول بإمامته وفقه [ فيها ] للدعاء بتعجيل فرجه.فقال أحمد بن إسحاق : فقلت له : يا مولاي فهل من علامة يطمئن إليها قلبي؟ فنطق الغلام بلسان عربي فصيح فقال : أنا بقية الله في أرضه ، والمنتقم من أعدائه ، فلا تطلب أثرا بعد عين يا أحمد بن إسحاق.فقال أحمد بن إسحاق : فخرجت مسرورا فرحا ، فلما كان من الغد عدت إليه فقلت له : يا ابن رسول الله لقد عظم سروري بما مننت [ به ] علي فما السنة الجارية فيه من الخضر وذي القرنين؟ فقال : طول الغيبة يا أحمد ، قلت : يا ابن رسول الله وإن غيبته لتطول؟ قال : إي وربي حتى يرجع عن هذا الامر أكثر القائلين به ولا يبقى إلا من أخذ الله عزوجل عهده لو لا يتنا ، وكتب في قلبه الايمان وأيده بروح منه.يا أحمد بن إسحاق : هذا أمر من أمر الله ، وسر من سر الله ، وغيب من غيب الله ، فخذ ما آتيتك واكتمه وكن من الشاكرين تكن معنا غدا في عليين.......................................
«احمد بن اسحاق میگوید: به خدمت امام حسن عسکری علیه السلام وارد شدم، در نظر داشتم که در مورد جانشین آن حضرت سوال کنم، امام علیه السلام خود ابتدءاً فرمود:- «ای احمد بن اسحاق! خدای تبارک و تعالی، از روزی که حضرت آدم را آفریده، لحظهای روی زمین را خالی از حجت نگذاشته، و تا روز قیام قیامت هرگز بندگان خودش را بیحجت نخواهد گذاشت. خداوند به برکت حجت خود بلاها را از اهل زمین دفع میکند و به سبب او باران را فرو میفرستد و به خاطر او برکات زمین را خارج میکند».
پرسیدم: ای فرزند پیامبر! امام و جانشین بعد از شما کیست؟
امام (علیه السلام) از جای برخاست و شتابزده وارد خانه شد و چون بازگشت کودک سه سالهای بر دوش خود داشت که صورتش همچون ماه چهارده شبه میدرخشید.
آنگاه خطاب به من فرمود:
- «یا احمد بن اسحاق لو لا کرامتک علی الله عزوجل و علی حججه ما عرضت علیک ابنی هذا. انه سمی رسول الله و کنیه، الذی یملأ الأرض قسطا و عدلا کما ملئت جورا و ظلما».
- «ای احمد بن اسحاق، اگر نبود اینکه تو در پیش خدا و حجتهای او عزیز هستی، این پسرم را بر تو عرضه نمیکردم. او همنام پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم و هم کنیهی آن حضرت است. هم اوست که زمین را پر از عدل و داد کند، آن سان که پر از جور و ستم شده باشد».
سپس فرمود:
- «ای احمد بن اسحاق! مثل او در این امت مثل حضرت خضر (علیه السلام) و ذوالقرنین است، آنچنان از دیدهها غائب میشود که کسی در آن دوران از هلاکت رهایی نمییابد، جز کسی که خداوند بر اعتقاد به امامت او ثابت و استوار نگهدارد و او را به دعا برای تعجیل فرج او موفق گرداند».
احمد بن اسحاق میگوید: عرض کردم: سرورم! آیا نشانهی دیگری نیز هست که دلم آرام بگیرد؟ آقازادهی بزرگوار با زبان روشن و فصیح فرمود:
- «انا بقیة الله فی ارضه، و المنتقم من اعدائه. فلا تطلب اثرا بعد عین، یا احمد بن اسحاق!».
- «من یکتا بازمانده از حجتهای خدا در روی زمین هستم. من دست انتقام خدا از دشمنان او هستم. ای احمد بن اسحاق! پس از رویت دیگر نشان نپرس»..............................1-
1-ام کتاب : كمال الدّين وتمام النّعمة نویسنده : الشيخ الصدوق جلد : 1 صفحه : 384
.
.
رضا;783244 نوشت:
از اساتید گرامی تقاضا دارم منبع این حدیث را برسی فرمایند
با صلوات بر محمد و آل محمد
وسلام وعرض ادب
پرسشگر گرامی صدر روایت را تقدیم شما می نمایم و سپس به بررسی سند می پردازیم:
38 باب ما روي عن أبي محمد الحسن بن علي العسكري ع من وقوع الغيبة بابنه القائم ع و أنه الثاني عشر من الأئمة ع
1- حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ بْنِ سَعْدٍ الْأَشْعَرِيِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِي مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ ع...( كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص: 384)
بررسی سندی:
شیخ صدوق (ره) می فرمایدحَدَّثَنَا
عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْوَرَّاقُ: امامی، ثقه علی التحقیق.
قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ القمی: امامی، ثقه، جلیل.
عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ بْنِ سَعْدٍ الْأَشْعَرِيِّ: امامی، ثقه، جلیل.
قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِي مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ ع: معصوم ع
در ضمن خدمتتان عرض کنم اگر منظور شما خود کتاب« کمال الدین وتمام النعمه» است، اطلاع دهید تا نکاتی در مورد آن به محضر شما ارسال گردد.
مجید;784517 نوشت:
با صلوات بر محمد و آل محمد
وسلام وعرض ادب در ضمن خدمتتان عرض کنم اگر منظور شما خود کتاب« کمال الدین وتمام النعمه» است، اطلاع دهید تا نکاتی در مورد آن به محضر شما ارسال گردد.
با سلام و تشکر از استاد گرامی مجید
اگر در مورد کتاب هم توضیح دهید تشکر میکنم
.
رضا;784691 نوشت:
اگر در مورد کتاب هم توضیح دهید تشکر میکنم
با صلوات بر محمد و آل محمد
وسلام وعرض ادب
کتاب « كمال الدين و تمام النعمة»، معروف به اكمال الدين صدوق، تأليف شيخ صدوق( ره)، به زبان عربى و در موضوع غيبت و ظهور امام زمان( عج) است.
شيخ صدوق، انگيزه خود را از نگارش اين كتاب، اين گونه بيان مى فرمايد:« بعد از سفر به مشهد مقدس و زيارت علي بن موسي الرضا( ع)، به نيشابور رفتم؛ در آنجا، شيعيانى كه به ديدن من مى آمدند، شبهاتى را در باره امام زمان( ع) مطرح كردند كه من هم سعى فراوانى در حل آن شبهات نمودم، تا آن كه به قم آمدم؛ در آنجا نيز شيخ نجم الدين، ابو سعيد، محمد بن حسن بن محمد بن احمد بن على بن صلت قمى به ديدارم آمد؛ او، نيز از من درخواست نگارش كتابى در اين باره داشت و من هم به ايشان وعده اجابت دادم، تا آن كه شبى، امام زمان( ع) را در خواب ديدم؛ آن حضرت، به من فرمود:« چرا كتابى در باره غيبت نمى نويسى تا خداوند به وسيله آن، حوائجت را برآورده سازد؟» عرض كردم:« اى فرزند رسول خدا! من در اين باره چند كتاب نوشته ام». آن حضرت، فرمود:« اينك، كتابى بنويس و در آن، به غيبت هاى پيامبران الهى اشاره كن». پس از آن، از خواب بيدار شدم و بر آن شدم تا اين كتاب را به نگارش درآورم.
اين كتاب، از قديمى ترين و معتبرترين منابع روايى شيعه در باره امام زمان( ع) مى باشد.
ساختار
اين كتاب، مشتمل بر 63 باب است.
گزارش محتوا
شيخ صدوق، در اين كتاب، بسيارى از مباحث اعتقادى شيعه را در باره امام زمان مطرح نموده است و نمونه هاى فراوانى از غيبت پيامبران الهى را آورده و به بررسى كامل امامت حضرت مهدى( ع)، تولد ايشان، روايات پيامبر و ائمه( ع)، در باره ظهور آن حضرت، كسانى كه به خدمت آن حضرت رسيده اند و شرايط دوران ظهور ايشان و موضوعاتى از قبيل اين كه آفرينش حجت خدا قبل از آفرينش ديگر انسان ها بوده است، فقط خداوند حق انتخاب خليفه و جانشين خود را دارد، اثبات غيبت و حكمت آن، جواب هاى ابن قبه، نامه هاى آن حضرت، علامات ظهور، ثواب انتظار و... پرداخته است.
اهميت ويژه اين كتاب، در نقل اقوال عالم بزرگ شيعى دوره غيبت صغرى؛ يعنى ابو جعفر، محمد بن عبد الرحمن بن قبه رازى( متوفاى قبل از 319 ق) است. دانسته هاى ما در باره اين عالم شيعى، محدود به نكاتى است كه ابن نديم و نجاشى آورده اند و ديگر عالمان رجالى، نكته چندانى به نكات ايشان نيفزوده اند. به گفته نجاشى، ابن قبه، نخست از معتزليان بوده و سپس به تشيع گرويده است.
از ديگر ويژگى هاى اين كتاب، نقل برخى ازتوقيعات صادر شده از ناحيه مقدسه است. شيخ صدوق برخى از مطالب اين بخش را از متون كهن تر و گاه به نحو شفاهى از برخى مرتبطان با نواب اربعه نقل كرده است.
رضا;783244 نوشت:
با سلام
[=Nassim]
أنا بقية الله في أرضه ، والمنتقم من أعدائه ، فلا تطلب أثرا بعد عين يا أحمد بن إسحاق.[=Nassim]فقال أحمد بن إسحاق : فخرجت مسرورا فرحا ، فلما كان من الغد عدت إليه فقلت له : يا ابن رسول الله لقد عظم سروري بما مننت [ به ] علي فما السنة الجارية فيه من الخضر وذي القرنين؟ [=Nassim] او همنام پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم و هم کنیهی آن حضرت است. هم اوست که زمین را پر از عدل و داد کند، آن سان که پر از جور و ستم شده باشد».
سپس فرمود:
- «ای احمد بن اسحاق! مثل او در این امت مثل حضرت خضر (علیه السلام) و ذوالقرنین است، آنچنان از دیدهها غائب میشود که کسی در آن دوران از هلاکت رهایی نمییابد، جز کسی که خداوند بر اعتقاد به امامت او ثابت و استوار نگهدارد و او را به دعا برای تعجیل فرج او موفق گرداند»..
.
مجید;784815 نوشت:
با صلوات بر محمد و آل محمد
وسلام وعرض ادب
با سلام
و تشکر استاد مجید سوالی برای بنده پیش آمده شاید مربوط به این تاپیک نباشد اما میپرسم !و ان ذکر کلمه ذوالقرنین است !!
بنظر شما واژه ذوالقرنین اینجا صفت واقع شده و یا اسم ؟
.
رضا;785076 نوشت:
بنظر شما واژه ذوالقرنین اینجا صفت واقع شده و یا اسم ؟
با صلوات بر محمد و آل محمد
و سلام و عرض ادب
(القرنين) مثنّى قرن، اسم جامد لما يظهر في رأس ذوات الأظلاف، وزنه فعل بفتح فسكون، جمعه قرون بضمّ القاف.
موفق باشید.
