برهان وجودی ملاصدرا
تبهای اولیه
برهان وجودی ملاصدرا در اثبات وجود خدا چیست؟
با سلام خدمت متحیر عزیز، در این رابطه لازم است عرض کنم ملاصدرا برهان خود در اثبات واجب الوجود را صدیقین نامید و معتقد شد جز اثبات وجود به هیچ مقدمه دیگری احتیاج ندارد. این برهان را علامه طباطبایی در "نهایه الحکمه" فصل آخر چنین تقریر می کند: ابتدا باید در رد سوفسطایی بگوییم حقیقتی هست و وجودی داریم، سپس بدون هیچ مقدمه ای می گوییم آن وجود یا ذاتی اوست است(شدت وجود)، یا فقیر است و در ذات خود وجود را ندارد، پس به وجود شدیدی که وجود، ذاتی خود او باشد نیاز دارد.
در نتیجه ما در عالم شدت و ضعف وجودی داریم؛ وجود شدید واجب الوجود است و قائم به نفس؛ و وجود ضعیف مخلوقات او هستند که به او وابسطه اند و وجود ذاتی آنها نیست و در ذات خود فقیر اند. همان طور که ملاحظه کردید در این برهان نه از بطلان دور استفاده شد و نه از بطلان تسلسل، لذا آن را صدیقین نامیده اند؛ چون تنها به یک مقدمه نیاز دارد و آن اینکه در خارج وجود دارم؛ و این وجود یا شدید است یا فقیر که اگر فقیر است به شدید نیاز دارد.