جمع بندی بوسیدن دست همسر (بررسی از دیدگاه شرعی ، اخلاقی و روانشناسی)

کارشناسان بحث: استاد شفا و استاد نسیم رحمت

با سلام

بعضی ها می گویند دست همسر را ببوسید باعثی ایجاد محبت میشود
برخی هم میگویند در اسلام از بوسیدن دست دیگران به جز سادات و علما و پدر و مادر نهی شده ایم

حالا بالاخره دست همسر را میتوان بوسید یا نه؟ هم از لحاظ شرعی میخوام و هم از لحاظ اخلاقی

سلام علیکم

طبق نظر رهبری :

بوسیدن دست همسر به جهت شهوت اشکالی ندارد.

بوسیدن دست همسر به قصد تشکر یا به قصد لذت، هیچ منعی ندارد.

در سیره بزرگان مواردی از این قبیل شنیده شده است :
روزی همسر آیت الله بهبهانی، در روزهای سرد زمستان، لباس بالا پوشی که قدیم به آن "جبّه " می گفتند برای او تهیه کرد.
آن بزرگوار جبه را پوشید، هنگام مغرب که برای ادای نماز به مسجد می رفت، یکی از لات های چاقو کش محله که فرد فقیری بود او را دید، پابرهنه به طرف آقا شتافت و گفت: سرم برهنه است، کلاهی ندارم، هوا خیلی سرد است، کمکم کنید.
آخوند بهبهانی به او گفت: همراهت چاقو داری؟ گفت: بلی. چاقو را گرفت و آستین لباس نو خود را برید به او داد و گفت: " آستین را فعلا بر سرت بگذار و امشب را بگذران تا فردا صبح همین جا برایت لباسی بهتر تهیه کنم." نقل می کنند بعدها فردچاقو کش مرید آقا شد و پشت سر او نماز می خواند.

آقا سپس به مسجد رفت و نماز را به جای آورد. هنگام مراجعت به منزل، عیالش دید که لباس آقا آستین ندارد، بسیار ناراحت شد و با پرخاش گفت: من مدت ها زحمت کشیده بودم تا این جامه را برای شما مهیا کردم. شما آن را ناقص کردید و آستینش را بریدید؟!

آخوند بهبهانی دست خانم را بوسید و با پاسخی مناسب همسرش را آرام کرد و به او گفت:
اگر این را شما بانوی بزرگوار به من هدیه نکرده بودید که کل لباس را به آن فرد فقیر می بخشیدم.

فرزند جناب استاد قرائتی، در مصاحبه ای به این سوال که " حاج‌آقا چگونه از زحمات حاج‌خانم قدردانی می‌کنند؟ " چنین پاسخ دادند :

پدرم چندین بار جلوی ما دست مادرم را بوسیدند و از ایشان به‌خاطر سختی‌ها و زحماتی که کشیده‌اند قدردانی کردند. حتی به زبان هم می‌آورند و به مادرم می‌گویند آبرویی که دارم به‌خاطر شماست و اگر شما نبودید، من به اینجا نمی‌رسیدم.

حتی زمانی که پدرشان در قضیه‌ای مقصر هم نبودند، باز دست همسرشان را می‌بوسیدند و عذرخواهی می‌کردند.

درم چندین بار جلوی ما دست مادرم را بوسیدند و از ایشان به‌خاطر سختی‌ها و زحماتی که کشیده‌اند قدردانی کردند. حتی به زبان هم می‌آورند و به مادرم می‌گویند آبرویی که دارم به‌خاطر شماست و اگر شما نبودید، من به اینجا نمی‌رسیدم.

استاد بعضی اطرافیان به ما میگن نباید اینقدر به همسر احترام بگذاری و محبت کنی چون باعث میشه پر رو بشه و ازت سوءاستفاده کنه
و اصطلاح معروفی هم که بکار میبرن میگن "سوارت میشه"
البته خودم قبول ندارم ولی اونقدر شنیدم که نگرانم میکنه

استاد بعضی اطرافیان به ما میگن نباید اینقدر به همسر احترام بگذاری و محبت کنی چون باعث میشه پر رو بشه و ازت سوءاستفاده کنه
و اصطلاح معروفی هم که بکار میبرن میگن "سوارت میشه"
البته خودم قبول ندارم ولی اونقدر شنیدم که نگرانم میکنه

ببینید این حرف ها مبنای دینی ندارد و نمی توان به صرف رفتار ناپسند یک یا دو نفر حکم کلی صادر کرد. احترام به همسر، احترام متقابل می آورد.
محبت، محبت می آورد.
البته در مورد سوال و بلکه همه جا، نباید از چهارچوب ها خارج شد.
مطلب دیگر این که :
اصل موضوع و ابراز محبت به همسر، یک مطلب است و خارج شدن فرد از محدوده خود و بهره برداری از محبت موضع دیگری؛ تشخیص این موضوع با خود فرد است. عرض ما این بود که اگر کسی بخواهد برای ابراز محبت و نیز تشکر از همسر ، دست او را ببوسد منعی ندارد.
البته این موضوع رو هم اضافه می کنم که نباید در هیچ کاری افراط کرد. به طور کلی در اسلام، افراط و تفریط در هیچ کاری، حتی نماز پسندیده نیست..

با سلام فکر نمی کنم با یه بوسیدن دست کسی سوار آدم باشه، به نظر من که انجام دادنش نه تنها ضرری نداره بلکه بسیارخوب هم هست . گرچه خودم هنوز مجردمhttp://www.askdin.com/images/smilies/Small/Ghamgin.gif

ببینید این حرف ها مبنای دینی ندارد و نمی توان به صرف رفتار ناپسند یک یا دو نفر حکم کلی صادر کرد. احترام به همسر، احترام متقابل می آورد.
محبت، محبت می آورد.
البته در مورد سوال و بلکه همه جا، نباید از چهارچوب ها خارج شد.
مطلب دیگر این که :
اصل موضوع و ابراز محبت به همسر، یک مطلب است و خارج شدن فرد از محدوده خود و بهره برداری از محبت موضع دیگری؛ تشخیص این موضوع با خود فرد است. عرض ما این بود که اگر کسی بخواهد برای ابراز محبت و نیز تشکر از همسر ، دست او را ببوسد منعی ندارد.
البته این موضوع رو هم اضافه می کنم که نباید در هیچ کاری افراط کرد. به طور کلی در اسلام، افراط و تفریط در هیچ کاری، حتی نماز پسندیده نیست.

ممنونم استاد.
در حد اون دوتا موردی که از صحبتهای خودتون نقل قول کردم منظورم بود، آیا در اون حد افراطیه و باعث سوءاستفاده میشه؟

در حد اون دوتا موردی که از صحبتهای خودتون نقل قول کردم منظورم بود، آیا در اون حد افراطیه و باعث سوءاستفاده میشه؟

خیر؛ گاه جنبه آموزشی به طرف مقابل و یا اطرافیان نیز لحاظ می شود. اگر درست و به موقع و به اندازه انجام شود، مشکلی پیش نمی آید. البته باید دقت کرد که در کجا و مقابل چه کسانی انجام می شود. در بدو نظر، به ذهن چنین می رسد، در مقابل غیر فرزندان انجام نشود، بهتر است.

برخی هم میگویند در اسلام از بوسیدن دست دیگران به جز سادات و علما و پدر و مادر نهی شده ایم

با عرض سلام . در تکميل فرمايش‌هاي دوستان:

ثقةالإسلام کليني به سند صحيح از حضرت امام صادق سلام الله عليه روايت مي‌کند:

قَالَ(ع): لَا يُقَبَّلُ رَأْسُ أَحَدٍ وَ لَا يَدُهُ إِلَّا يَدُ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله عليه وآله أَوْ مَنْ أُرِيدَ بِهِ رَسُولُ اللَّهِ(ص). (الکافي: 185/2)

(سر و دست کسي بوسيده نمي‌شود مگر رسول خدا(ص) يا کسي که با او رسول خدا(ص) را قصد کنند)

با اين حال، به گفته‌ برخي علما، رعايت انحصار بوسيدن در اين گونه روايات، واجب نيست بلکه رعايتش مستحب است (مستدرک سفينة البحار: 397/8)

آيةالله شيخ جواد تبريزي(ره) در پاسخ سؤال 1734 «صراط النّجاة» مي‌فرمايد: كل تقبيل لليد مكروه، الّا يد العالم، و الهاشمي تقربا لرسول اللّٰه صلّى اللّٰه عليه و آله،

(بوسه بر دست، مکروه است به جز دست عالم و سادات به جهت نزديک شدن به رسول خدا(ص))

مرحوم علاّمه مجلسي نيز در شرح اين روايت، مي‌گويد: در سخنان فقهاي‌مان مطلبي که تصريح بر حرمت بوسيدن غير اينها داشته باشد نديدم. (بحار الأنوار: 38/73)

مرحوم شهيد اوّل نيز در «القواعد والفوائد» مطلبي دارد که جواز مطلق بوسيدن مؤمن را به قصد تعظيم و تکريمش، مي‌رساند:

يجوز تعظيم المؤمن بما جرت به عادة الزمان و إن لم يكن منقولا عن السلف، لدلالة العمومات عليه:

قال اللّه تعالى: ذٰلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ شَعٰائِرَ اللّٰهِ فَإِنَّهٰا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ. و قال تعالى : ذٰلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ حُرُمٰاتِ اللّٰهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ.

‌و لقول النبي صلى اللّه عليه و آله: ((لا تباغضوا، و لا تحاسدوا، و لا تدابروا، و لا تقاطعوا، و كونوا عباد اللّه إخوانا)) (القواعد والفوائد: 159/2)

والله يقول الحقّ و هو يهدي السبيل.

سلام به همه

من که هر وقت دست همسرم رو بوسیدم برکت خدا رو توی زندگی احساس کردم
و اتفاقاً نه تنها در مقابل همسرم کوچیک نشدم ، بلکه همسرم جلوی دیگران من رو "شما" و "آقا رضا" خطاب میکنن

بعضی اطرافیان به ما میگن نباید اینقدر به همسر احترام بگذاری و محبت کنی چون باعث میشه پر رو بشه و ازت سوءاستفاده کنه

اینکه ممکنه طرف پر رو بشه رو کارشناس بحث خیلی خوب توضیح دادن

من هم یه نکته عرض میکنم:

سؤال:
اگر همسرم رو تنها بذارم ممکنه بره موادمخدر بکشه؟

اینجا کسی به شما نمیگه بله! بلکه اینطوری پاسخ میده:
پاسخ:
اگر معتاد باشه ، بله

بنا بر این....
سؤال:
اگر دست همسرم رو ببوسم یا محبت بهش کنم ممکنه پر رو بشه؟

پاسخ:
اگر کم ظرفیت باشه ، بله

دوستان دقت بفرمایند که یکی از ملاک های نتخاب همسر ، داشتن ظرفیته. همونطور که شما نمیرید دنبال یه فرد معتاد ، خب دنبال آدم کم ظرفیت هم نباشید

سلام خدمت دوستان. اتفاقا بوسیدن دست همسر خیلی هم خوب پسندیده است. شوهر من هم بعضی اوقات دست من رو میبوسه من نه تنها به قول یکی از دوستان سوء استفاده نمیکنم بلکه علاقه ام هم نسبت بهش بیشتر میشه:hamdel:

به نظرم هیچ اشکالی نداره خیلی هم خوبه..:Gig:

سلام به همه

من که هر وقت دست همسرم رو بوسیدم برکت خدا رو توی زندگی احساس کردم
و اتفاقاً نه تنها در مقابل همسرم کوچیک نشدم ، بلکه همسرم جلوی دیگران من رو "شما" و "آقا رضا" خطاب میکنن

اینکه ممکنه طرف پر رو بشه رو کارشناس بحث خیلی خوب توضیح دادن

من هم یه نکته عرض میکنم:

سؤال:
اگر همسرم رو تنها بذارم ممکنه بره موادمخدر بکشه؟

اینجا کسی به شما نمیگه بله! بلکه اینطوری پاسخ میده:

پاسخ:
اگر معتاد باشه ، بله

بنا بر این....
سؤال:
اگر دست همسرم رو ببوسم یا محبت بهش کنم ممکنه پر رو بشه؟

پاسخ:
اگر کم ظرفیت باشه ، بله

دوستان دقت بفرمایند که یکی از ملاک های نتخاب همسر ، داشتن ظرفیته. همونطور که شما نمیرید دنبال یه فرد معتاد ، خب دنبال آدم کم ظرفیت هم نباشید

خوش به حال همسرتون
هر مردي هم تواضع شما رو نداره حتي اگه خانومش ظرفيت بالا داشته باشه

خوش به حال همسرتون

در واقع خوش به حال هر دو شون که همسر خوبی برای هم هستند

شوهر من هم بعضی اوقات دست من رو میبوسه

یه سوال برام پیش اومد: آیا بوسیدن دست شوهر توسط زن چیز نا متعارف و زشتی هست؟ آخه در این تاپیک همش به بوسیدن دست زن توصیه شد و مثالهایی زده شد اما برعکسش رو خیر.
اصلا وجود دارع نمونه برعکسش؟ یا فقط مرد باید اینکار رو بکنه؟

سلام دوستان

ولی من عادت دارم همیشه وقتی به خونه مادر شوهر میرم دست مادر شوهر و پدر شوهرمو خواهر شوهرم که از من بزرگتره رو می بوسم من حتی دست هم عروسام که از من بزرگترن خاله ها دایی هاا وعمه ها و عمو هام رو می بوسم .
من حتی وقتی بچه ها رو میبینم دستشون رو می بوسم

ایا این اشکالی داره؟

ولی من عادت دارم همیشه وقتی به خونه مادر شوهر میرم دست مادر شوهر و پدر شوهرمو خواهر شوهرم که از من بزرگتره رو می بوسم من حتی دست هم عروسام که از من بزرگترن خاله ها دایی هاا وعمه ها و عمو هام رو می بوسم .
من حتی وقتی بچه ها رو میبینم دستشون رو می بوسم
ایا این اشکالی داره؟

نسبت به مادر شوهر و پدر شوهر و عمو و عمه و خاله و دایی بزرگ تر اشکال ندارد اما نسبت به دیگران اگر کمی به اعتدال نزدیک شود، بهتر است به این معنا که اگر یه موقعی شما این کار را انجام ندادید، دیگران از شما انتظار دست بوسی همیشگی نداشته باشند.
و اما نسبت به کودکان، اگر برای ابراز محبت باشد اشکال ندارد.

یه سوال برام پیش اومد: آیا بوسیدن دست شوهر توسط زن چیز نا متعارف و زشتی هست؟ آخه در این تاپیک همش به بوسیدن دست زن توصیه شد و مثالهایی زده شد اما برعکسش رو خیر.
اصلا وجود دارع نمونه برعکسش؟ یا فقط مرد باید اینکار رو بکنه؟

نه. بوسیدن دست شوهر توسط زن نیز اشکال ندارد.
آن چه در تاپیک گذشته، با توجه به سوال اول کاربر شروع کننده تاپیک بوده.
مثال هایی بر عکس پیدا نکردیم. یعنی اسوه هایی از بانوان که این موضوع در زندگی آنها آمده باشه نیافتیم و الا منعی ندارد.

ولی من عادت دارم همیشه وقتی به خونه مادر شوهر میرم دست مادر شوهر و پدر شوهرمو خواهر شوهرم که از من بزرگتره رو می بوسم من حتی دست هم عروسام که از من بزرگترن خاله ها دایی هاا وعمه ها و عمو هام رو می بوسم .
من حتی وقتی بچه ها رو میبینم دستشون رو می بوسم

ایا این اشکالی داره؟
سلام
شما کلا تخصصا از این مقوله خارج هستید.
به هر حال بوسیدن دست مادر و پدر و سادات آن هم صرفا به جهت اکرام آنها وجه شرعی داره
و در غیر این موارد اگر تالی فاسد نداشته باشه رجحانش محل تردید هست.
البته شاید بشه با یک مورد دیگر که در روایات و سیره وارد شده و حتی از سیره بزرگان هم ذکر شده
قیاس کرد
و اون بلند شدن از جا برای دیگری هست
که روایت هست پیامبر اکیدا از این کار منع می کردند و آن را فقط برای معلم و والدین جائز شمردند
همچنین در جایی خوندم که حضرت امام (ره) برای هر کسی بلند نمی شد.
همچنین بلند شدن برای سادات اگر به جهت اکرام آنها باشد نیز رجحان شرعی دارد.
نتیجه اگر بوسیدن به لحاظ تکریم بیشتر از بلند شدن نباشه کمتر نیست.
پس آنجا که رجحان دارد بلند شدن بوسیدن هم رجحان دارد
و آنجا که منع شده و رجحانی ندارد. ترک کنیم به لحاظ اخلاقی و عرفی بهتره
از کارشناس های محترم تقاضا می کنم سند منع پیامبر (ص) از بلند شدن برای دیگری را ذکر کنند.
نگید پیدا نکردم که بهتن شک می کنم.:Moteajeb!:

سلام
شما کلا تخصصا از این مقوله خارج هستید.
به هر حال بوسیدن دست مادر و پدر و سادات آن هم صرفا به جهت اکرام آنها وجه شرعی داره
و در غیر این موارد اگر تالی فاسد نداشته باشه رجحانش محل تردید هست.
البته شاید بشه با یک مورد دیگر که در روایات و سیره وارد شده و حتی از سیره بزرگان هم ذکر شده
قیاس کرد
و اون بلند شدن از جا برای دیگری هست
که روایت هست پیامبر اکیدا از این کار منع می کردند و آن را فقط برای معلم و والدین جائز شمردند
همچنین در جایی خوندم که حضرت امام (ره) برای هر کسی بلند نمی شد.
همچنین بلند شدن برای سادات اگر به جهت اکرام آنها باشد نیز رجحان شرعی دارد.
نتیجه اگر بوسیدن به لحاظ تکریم بیشتر از بلند شدن نباشه کمتر نیست.
پس آنجا که رجحان دارد بلند شدن بوسیدن هم رجحان دارد
و آنجا که منع شده و رجحانی ندارد. ترک کنیم به لحاظ اخلاقی و عرفی بهتره
از کارشناس های محترم تقاضا می کنم سند منع پیامبر (ص) از بلند شدن برای دیگری را ذکر کنند.
نگید پیدا نکردم که بهتن شک می کنم.:Moteajeb!:

من حتی جلو بزرگتر از خودم پا میشم و اینها رو صرفا احترام به طرف مقابل و ادب می دونم .به نظر من خیلی زشته وتقی یه بزرگتر از در وارد یشه ادم بی تفاوت باشه و نشسته سلام کنه.
خیلی تعجب می کنم که میگید از لحاظ شرعی مشکل داره .من اطلاعات دینی بالایی ندارم بنابراین نمی تونم حرف شما رو نقض کنم و از عمل خودم هم پشیمون نیستم .
منتظر صحبت کارشناس می مونم.

بنظر من وظیفه زن هستش که همیشه دست شوهرش رو ببوسه ولی شوهر نمیتونه دست زنش رو ببوسه واقعا از ارزش مرد کمتر میشه

من حتی جلو بزرگتر از خودم پا میشم و اینها رو صرفا احترام به طرف مقابل و ادب می دونم .به نظر من خیلی زشته وتقی یه بزرگتر از در وارد یشه ادم بی تفاوت باشه و نشسته سلام کنه.
خیلی تعجب می کنم که میگید از لحاظ شرعی مشکل داره .من اطلاعات دینی بالایی ندارم بنابراین نمی تونم حرف شما رو نقض کنم و از عمل خودم هم پشیمون نیستم .
منتظر صحبت کارشناس می مونم.

سلام در محیطی که شما هستید عرفه که دست بزرگترها رو میبوسن یا فقط شما این کار رو میکنید؟
چون ما یه بار به یکی از مناطق کشور سفر کرده بودیم اونا همچین رسمی داشتن منم نمیدونستم بعد تازه خانوم یکی از دوستامون که از منم حدودا 20 سال بزرگتر بود اومد دست منو ببوسه منم شوکه شدم اصلا باورم نمیشد خیلی غیرمنتظره بود سریع دستمو کشیدم و نذاشتم و کلی اصرار کردم و اظهار ارادت که این کارو نکنن تا آخر مهمونی خجالت میکشیدم که بعد فهمیدم رسمشون بوده

سلام در محیطی که شما هستید عرفه که دست بزرگترها رو میبوسن یا فقط شما این کار رو میکنید؟
چون ما یه بار به یکی از مناطق کشور سفر کرده بودیم اونا همچین رسمی داشتن منم نمیدونستم بعد تازه خانوم یکی از دوستامون که از منم حدودا 20 سال بزرگتر بود اومد دست منو ببوسه منم شوکه شدم اصلا باورم نمیشد خیلی غیرمنتظره بود سریع دستمو کشیدم و نذاشتم و کلی اصرار کردم و اظهار ارادت که این کارو نکنن تا آخر مهمونی خجالت میکشیدم که بعد فهمیدم رسمشون بوده

تو محیط ما این یه چیز عادیه ، و اینو نشونه محبت و دوست داشتن میدونن ولی اینجوری هم نیست که اگه کسی نبوسه عیبش کنن ،این عمل رو نشونه تواضع فرد میدونن ، یه چیز دل بخواهی هست .

من حتی جلو بزرگتر از خودم پا میشم و اینها رو صرفا احترام به طرف مقابل و ادب می دونم .به نظر من خیلی زشته وتقی یه بزرگتر از در وارد یشه ادم بی تفاوت باشه و نشسته سلام کنه.
خیلی تعجب می کنم که میگید از لحاظ شرعی مشکل داره .من اطلاعات دینی بالایی ندارم بنابراین نمی تونم حرف شما رو نقض کنم و از عمل خودم هم پشیمون نیستم .
منتظر صحبت کارشناس می مونم.

پا شدن جلوی پای بزرگترها از باب احترام به آنها هیچ منع شرعی ندارد و این کار از مصادیق احترام و ادب نسبت به طرف مقابل است.
روایاتی هم که دوستان مدعی هستند وجود دارد بر فرض وجود، باید با سایر روایات و در کنار هم سنجیده شود.
مقتضی کلی روایات ما، احترام به طرف مقابل است تا جایی که با شأن انسانی مخالفت نداشته باشد.

از کارشناس های محترم تقاضا می کنم سند منع پیامبر (ص) از بلند شدن برای دیگری را ذکر کنند.

برای بررسی و پیدا کردن سند حدیث با همکاران بخش حدیث ارتباط بگیرید.

بنظر من وظیفه زن هستش که همیشه دست شوهرش رو ببوسه ولی شوهر نمیتونه دست زنش رو ببوسه واقعا از ارزش مرد کمتر میشه

اگر با عینک وظیفه نگاه کنیم، وظیفه هیچ کدام نیست.
اما اگر عینکمون رو تغییر بدیم، با توجه به عرایض قبل، فرقی بین زن و شوهر نیست.

سلام دوستان

ولی من عادت دارم همیشه وقتی به خونه مادر شوهر میرم دست مادر شوهر و پدر شوهرمو خواهر شوهرم که از من بزرگتره رو می بوسم من حتی دست هم عروسام که از من بزرگترن خاله ها دایی هاا وعمه ها و عمو هام رو می بوسم .
من حتی وقتی بچه ها رو میبینم دستشون رو می بوسم

ایا این اشکالی داره؟

ماشالا چقدر دست میبوسید شما
امکان گرفتن انواع بیماری ها در شما هست

من حتی جلو بزرگتر از خودم پا میشم و اینها رو صرفا احترام به طرف مقابل و ادب می دونم .به نظر من خیلی زشته وتقی یه بزرگتر از در وارد یشه ادم بی تفاوت باشه و نشسته سلام کنه.
خیلی تعجب می کنم که میگید از لحاظ شرعی مشکل داره .من اطلاعات دینی بالایی ندارم بنابراین نمی تونم حرف شما رو نقض کنم و از عمل خودم هم پشیمون نیستم .
منتظر صحبت کارشناس می مونم.

به نظر بنده کار شما درست و پسندیده هست.فقط مراقب باشید افراط نکنید.

پرسش :
بعضی ها می گویند دست همسر را ببوسید باعث ایجاد محبت می شود. برخی هم می گویند در اسلام از بوسیدن دست دیگران به جز سادات و علما و پدر و مادر نهی شده ایم حالا بالاخره دست همسر را می توان بوسید یا نه؟ هم از لحاظ شرعی می خواهم و هم از لحاظ اخلاقی؟

پاسخ :
از نظر شرعی، طبق نظر رهبری، بوسیدن دست همسر به جهت شهوت اشکالی ندارد.
از بعد اخلاقی نیز بوسیدن دست همسر به قصد تشکر یا به قصد لذت، هیچ منعی ندارد. در سیره بزرگان مواردی از این قبیل شنیده و دیده شده است :
1. "روزی همسر آیت الله بهبهانی، در روزهای سرد زمستان، لباس بالا پوشی که قدیم به آن "جبّه " می گفتند برای او تهیه کرد.
آن بزرگوار جبه را پوشید، هنگام مغرب که برای ادای نماز به مسجد می رفت، یکی از لات های چاقو کش محله که فرد فقیری بود او را دید، پابرهنه به طرف آقا شتافت و گفت: سرم برهنه است، کلاهی ندارم، هوا خیلی سرد است، کمکم کنید.
آخوند بهبهانی به او گفت: همراهت چاقو داری؟ گفت: بلی. چاقو را گرفت و آستین لباس نو خود را برید به او داد و گفت: " آستین را فعلا بر سرت بگذار و امشب را بگذران تا فردا صبح همین جا برایت لباسی بهتر تهیه کنم." نقل می کنند بعدها فردچاقو کش مرید آقا شد و پشت سر او نماز می خواند.
آقا سپس به مسجد رفت و نماز را به جای آورد. هنگام مراجعت به منزل، عیالش دید که لباس آقا آستین ندارد، بسیار ناراحت شد و با پرخاش گفت: من مدت ها زحمت کشیده بودم تا این جامه را برای شما مهیا کردم. شما آن را ناقص کردید و آستینش را بریدید؟!
آخوند بهبهانی دست خانم را بوسید و با پاسخی مناسب همسرش را آرام کرد و به او گفت:
اگر این را شما بانوی بزرگوار به من هدیه نکرده بودید که کل لباس را به آن فرد فقیر می بخشیدم."

2. فرزند جناب استاد قرائتی، در مصاحبه ای به این سوال که " حاج‌آقا چگونه از زحمات حاج‌خانم قدردانی می‌کنند؟ " چنین پاسخ دادند : "پدرم چندین بار جلوی ما دست مادرم را بوسیدند و از ایشان به‌خاطر سختی‌ها و زحماتی که کشیده‌اند قدردانی کردند. حتی به زبان هم می‌آورند و به مادرم می‌گویند آبرویی که دارم به‌خاطر شماست و اگر شما نبودید، من به اینجا نمی‌رسیدم."(1)

3. فریده جعفری، فرزند علامه جعفری و همسر منوچهر صدوقی سها (مدرس حکمت اسلامی) درباره روابط حسنه پدر و مادرش با یکدیگر می‌گوید: "حتی زمانی که پدرشان در قضیه‌ای مقصر هم نبودند، باز دست همسرشان را می‌بوسیدند و عذرخواهی می‌کردند."(2)

چند نکته :
1. در بوسیدن دست همسر گاه جنبه آموزشی به طرف مقابل و یا اطرافیان نیز لحاظ می شود. اگر درست و به موقع و به اندازه انجام شود، مشکلی پیش نمی آید. البته باید دقت کرد که در کجا و مقابل چه کسانی انجام می شود. در بدو نظر، چنین به ذهن می رسد، در مقابل غیر فرزندان انجام نشود، بهتر است.

2. بعضی تصور می کنند این قدر محبت به همسر موجب سوء استفاده او می شود. در حالی این حرف ها که این گونه تصورات، مبنای دینی ندارد و نمی توان به صرف رفتار ناپسند یک یا دو نفر حکم کلی صادر کرد. احترام به همسر، احترام متقابل می آورد.محبت، محبت می آورد. البته در مورد سوال و بلکه همه جا، نباید از چهارچوب ها خارج شد.
تذکر :
اصل موضوع و ابراز محبت به همسر، یک مطلب است و خارج شدن فرد از محدوده خود و بهره برداری از محبت موضع دیگری؛ تشخیص این موضوع با خود فرد است. عرض ما این بود که اگر کسی بخواهد برای ابراز محبت و نیز تشکر از همسر ، دست او را ببوسد منعی ندارد. البته این موضوع رو هم اضافه می کنم که نباید در هیچ کاری افراط کرد. به طور کلی در اسلام، افراط و تفریط در هیچ کاری، حتی نماز پسندیده نیست.

3. برخی عادت دارند همیشه وقتی به خانه مادر شوهر می روند دست مادر شوهر و پدر شوهر و خواهر شوهر بزرگتر و حتی دست هم عروس های بزرگتر را می بوسند، و یا دست خاله ها دایی ها وعمه ها و عمو ها و یا کودکان را می بوسند. در این خصوص باید به این مهم توجه کرد که :
اصل این عمل نسبت به مادر شوهر و پدر شوهر و عمو و عمه و خاله و دایی بزرگ تر اشکال ندارد اما نسبت به دیگران اگر کمی به اعتدال نزدیک شود، بهتر است به این معنا که اگر یک موقعی شما این کار را انجام ندادید، دیگران از شما انتظار دست بوسی همیشگی نداشته باشند.
نسبت به کودکان، اگر برای ابراز محبت باشد اشکال ندارد.

4. آن چه تا کنون درباره بوسیدن دست همسر بیان شد بیشتر به مصادیقی پرداخته شد که مرد دست زن را ببوسد. خوب است بدانیم عکس این موضوع یعنی بوسیدن دست مرد توسط زن نیز منعی ندارد. آن چه برخی تصورمی کنند که وظیفه زن است که همیشه دست شوهرش رو ببوسد ولی شوهر نمی تواند دست زنش رو ببوسد چرا که از ارزش مرد کم می شود غلط است. اگر با عینک وظیفه نگاه کنیم، وظیفه هیچ کدام نیست. اما اگر عینک مان رو تغییر بدیم، با توجه به عرایض قبل، فرقی بین زن و شوهر نیست.

پی نوشت ها :
1. http://www.mashreghnews.ir/fa/news/145999
2. http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13930228000509
http://www.bultannews.com/fa/news/250225