بیماری عاطفی چیست؟ تكاليف شرعي بيماران شديد( جنون ادواري و اطباقي)
تب‌های اولیه
اختلال خـُلقی یا بیماری عاطفی چیست؟
گروهی از ناراحتی ها و بیماری های روانی را اختلالات خلقی می گویند. تقریباً این نوع اختلالات و مشكلات روانی از شایعترین انواع ناراحتی های روانی است كه در تمام سنین دیده می شود . این اختلالات روانی ممكن است از خفیف ترین شكل آن مثلاً یك نوع افسردگی خیلی ساده و جزئی و گذرا باشد یا از نوع حالت های خیلی شدید ، پیشرفته ، طولانی و عود كننده. این گروه از بیماری های روانی ممكن است با علت شناخته شده و معلوم عارض شود. مانند افسردگی های شدید به دنبال از دست دادن عزیزان یا اتفاقات ناگوار و یا ورشكستگی های مالی.
اختلالات خُـلقی شامل بیماری های زیر می باشد مانند:
افسردگی (Depression) ، اضطراب(Anxiety ) ، اختلالات دو قطبی (Bipolar disorder)، خـُلق متغیر و افسرده و یا شاد.
اصولاً خـُلق در افراد سالم و نرمال ، در حالت معمول و طبیعی قابل كنترل توسط خود فرد است ولی چنانچه خُـلق توسط شخص ، غیر قابل كنترل باشد تغییر خلق عارض می شود . اگر خلق بالاتر از حد متعادل برود حالت سرخوشی ، و اگر از حد متعادل پایین تر بیاید افسردگی عارض می شود . پس شخص عادی قادر به كنترل عواطف خود است ولی فرد بیمار، اختیار و كنترل بر عواطف خود ندارد.
البته ممكن است علائمی كه در افزایش خلق یعنی حالات سرخوشی ، و علائمی كه در كاهش خلق یا افسردگی ذكر شد در یك فرد ، در ادوار مختلف زندگی مشاهده شود كه البته این دو گروه ، علائم هم زمان نمی باشند . ممكن است هر تعداد از علائم در دوره ای مخصوص به خود ، در فرد ظاهر شود یعنی تعدادی از علائم ، مربوط به بالا بودن خـُلق در حالت سرخوشی ، و گروهی از علائم مربوط به پایین بودن خلق یا حالت افسردگی در فرد مشاهده شود واگر در فردی این حالات به تناوب عارض شود و عود كننده باشد این حالت را اختلال خـُلقی دو قطبی – یا خـُلق ادواری می نامند كه مرحله شدید آن را در گذشته "جنون ادواری" می گفتند .
میزان شیوع اختلالات خلقی
اختلالات خلقی بخصوص افسردگی ، از شایعترین بیماری های روانی است ، به طوری كه احتمال بروز آن برای خانم ها حدود 20% و برای آقایان 10% است و احتمال بروز نوع دو قطبی برای مردها و زن ها در حدود 1% است . البته در خانم ها كمی بیشتر از آقایان می باشد. از نظر ارثی در خانواده هایی كه یكی از بستگان آنها دچار این بیماری هستند، احتمال بروز آن بیشتر می شود. در دوقلوها و بخصوص در دوقلوهای یك تخمی این احتمال بیشتر می شود. اگر یكی از والدین ، مبتلا به بیماری اختلال خلقی باشد احتمال بروز در هر یك از فرزندان آنها 27% است و اگر، هم پدر و هم مادر گرفتار باشند این میزان حدوداً به دو تا سه برابر افزایش می یابد.
علت شناسی
علت را در این بیماری ، نظریه های بیولوژیك ذكر می كنند كه خود شامل عامل توارث مثل اكثر بیماری ها و عامل روانی اجتماعی ، اختلالات بیوشیمیایی است ؛ مثلاً اختلال در ترشح برخی از ترشحات سلول های عصبی مغز كه در انتها و فواصل اتصالات آنها وجود دارد . این ترشحات عامل اصلی نقل و انتقال پیام ها و تحریكات عصبی از رشته های عصبی است مانند ترشح نوراپی نفرین و سروتونین . بیش از همه ، این دو عامل در فیزیوپاتولوژی اختلالات خلقی مطرح است ، به طوری كه بیماران افسرده دچار كمبود نسبی سروتونین مغز هستند. از دیگر مسائل برانگیزاننده اختلالات خلق ، تعادل آب و الكترولیت ها است. از عوامل دیگر ، اختلالات عصبی – غددی است كه ناشی از ناهنجاری های قسمت هایی از مغز است.
انواع اختلالات خلقی یا بیماری های عاطفی:
اختلالات خلقی یا بیماری های عاطفی بسته به نوع و شدت علائم ، به انواع مختلف تقسیم بندی می شوند كه در اینجا به یک نوع اشاره میکنیم که عبارت است از :اختلالات خلقی از نوع دو قطبی كه در گذشته آن را جنون ادواری می نامیدند.
این بیماری همان طور كه از اسم آن مشخص می شود از دو حالت یا دو دوره تشكیل می شود . هر دوره از بیماری ، درمان خاص و مربوط به خود را دارد. به طور كلی در این بیماری دو گروه علائم دیده می شود. یكی علائم مربوط به دوره افسردگی و دیگری دوره مربوط به افزایش یا بالا رفتن خلق و یا حالات مانیا (Mania) . البته گاه ممكن است در فاز مانیا علائم دوره افسردگی به طور خفیف و كوتاه مدت و گذرا دیده شود ولی اصولاً دراین دوره از بیماری ، خلق بیمار بالا می باشد
سلام عليكم.
ممنون از پست خوبتون:Gol:
اين نوع بيماري ها درمان دارند؟
به چه شكل؟
در پناه حق!
با سلام خدمت شما بزرگوار:hamdel:
روشهاي درماني زيادي درباره موضوع مذكور بيان گرديده است كه بستگي به افراد تحت درمان ، خود درمان نيز متفاوت مي باشد
از جمله روشهاي درماني ، رفتار درماني (Behavior) ، روان تحليل گري يا همان روان كاوي (Psychoanalisis) ، درمان شناختي (Cognitive therapy) ، درمان التقاطي (Ecletic therapy) ميباشد كه اگر احتياج به توضيحات مصطلاحات فوق الذكر مي باشد در خدمتتون هستم
موفق باشيد
سلام علیکم سوال بنده این است فردی که به این بیماری مبتلاست در دوره مانیا امکان دارد حتی به اعمال ضداخلاقی هم دست بزند در حالیکه کنترل عقلانی ومنطقی بر رفتار خودراندارد وچندی بعد دردوره افسردگی شدیدا احساس نفرت از خود به سبب اعمال گذشته خود میکند انجنانکه حتی ممکن است دست به خودکشی هم بزند وباز بعدازکوتاه زمانی در دوره مانیا همان اعمال وحتی بدتر راانجام میدهد واین در حالی است که به سبب بیماریش کوچکترین کنترلی بر تفکرخویش ندارد حال ازدیدگاه دینی چنین فردی پاداش وجزای اعمالش چگونه خواهد دید ایا چنین فردی که به سبب بیماری به اعمال حرام دست میزند در پیشگاه عدل الهی مجازات خواهد شد
براي روشن تر شدن بحث ا ابتدا شمايي كلي از اختلالات رواني را نشان مي دهيم و بعد درباره تنوع اختلالات خلقي سخن مي‌گوييم:
اختلالات خلقي
[FONT="]خلق به‌عنوان رنگ‌مایه هیجانی فراگیری تعریف شده است که به‌طور کلی عمیقاً بر دیدگاه و درک فرد از خود، دیگران و محیط اثر می‌گذارد. اختلالات خلقی حالت‌های شایع، بالقوه کشنده و به میزان زیادی قابل درمان هستند که در طی آنها بیماران، خلق‌های غیرطبیعی افسرده یا بالا را تجربه می‌کنند. نابه‌هنجاری‌های خلقی یا چندین علامت و نشانه همراه هستند که تقریباً بر همه سطوح عملکردی اثر می‌گذارد. نشانه‌های نباتی ([FONT="]vegetatie[FONT="]) شامل تغییرات در خواب اشتها، میل‌جنسی و انرژی هستند.
اختلالات خلقی شامل اختلالات
1.افسردگی ماژور،
2.اختلالات دوقطبیI وII
3.اختلال دیستایمی،
4.اختلال سیکلوتایمی،
5.اختلال خلقی به‌دلیل یک بیماری طبی عمومی،
6.اختلال خلقی ناشی از مواد،
7.و اختلالات افسردگی و دوقطبی که به‌گونه‌ای دیگر مشخص نشده
می‌باشد. پیشرفت در درمان شامل
طیف وسیعی از داروها فهم بهتر نیاز برای تلفق درمان‌های زیست‌شناختی و روانی اجتماعی، شناخت ماهیت مزمن این اختلالات و در نتیجه اهمیت دادن به درمان‌های نگه‌دارنده طولانی‌مدت است.
سلام علیکم سوال بنده این است فردی که به این بیماری مبتلاست در دوره مانیا امکان دارد حتی به اعمال ضداخلاقی هم دست بزند در حالیکه کنترل عقلانی ومنطقی بر رفتار خودراندارد وچندی بعد دردوره افسردگی شدیدا احساس نفرت از خود به سبب اعمال گذشته خود میکند انجنانکه حتی ممکن است دست به خودکشی هم بزند وباز بعدازکوتاه زمانی در دوره مانیا همان اعمال وحتی بدتر راانجام میدهد واین در حالی است که به سبب بیماریش کوچکترین کنترلی بر تفکرخویش ندارد حال ازدیدگاه دینی چنین فردی پاداش وجزای اعمالش چگونه خواهد دید ایا چنین فردی که به سبب بیماری به اعمال حرام دست میزند در پیشگاه عدل الهی مجازات خواهد شد
در مورد سئوال خوب اين دوستمان بايد بگويم كه
افرادى كه داراى شرايط ذيل باشند مكلّف به آن تكاليف ديني خواهند بود:
-۱- بلوغ
-۲- عقل
-۳- قدرت
بنابراين فرد عاقل و بالغ كه قادر بر انجام وظايف شرعى باشد, در مقابل امرها و نهى هاى الهى مسوءوليت دارد و در صورت سرپيچى از آنها, عذاب خواهد شد و به پاداش اطاعت از آن فرامين هم خواهد رسيد. پس كودكان و افراد ديوانه و بيماران رواني كه به رفتار و گفتار خود بينش ندارند و كسى كه قدرت بر انجام واجبات ندارد,مكلّف نبوده و عملى بر او واجب يا حرام نيست.
بنابراين فردي كه دچار بيماري دو قطبي است اگر در دوره مانيا در اختيار و آگاهي و اراده اش اختلال ايجاد شود و كنترل خود را نداشته باشد دچار خطايي شوند گناهكار نيستند البته اين كه اگر خساراتي وارد كنند چه كسي ضامن است خود بحث فقهي جداگانه دارد
[FONT="]سؤال3:[FONT="] مجنون و خمس
[FONT="]اگر كودك، يا سفيه، يا كسى كه جنون ادوارى دارد پولى به دست آورد، يا كسى پولى را به حساب او از طرف كسى واريز كند، خمس آن بر عهده چه كسى است؟
[FONT="]پاسخ:
[FONT="] در مورد كودك نابالغ احتياط آن است كه خودش پس از بلوغ بپردازد، و در مورد مجنون خمس به مال او تعلّق نمىگيرد؛ ولى مجنون ادوارى در آن زمانى كه عاقل است بايد خمسش را بپردازد، و امّا سفيه اداى خمس مالش با ولىّ اوست[FONT="][FONT="][1][FONT="].
[FONT="]سؤال4:[FONT="] مجنون و پرداخت ديه
[FONT="]اگر مجنون يا صغير، بر پدر خود ضرب يا جرحى كه ديه آن بر عهدة عاقله است وارد كند، مسؤول پرداخت ديه كيست؟آيا در اين مورد خاص مىتوان ساير اقرباى نسبى مجنون يا صغير را كه جزء ورثه فعلى او محسوب نمىشوند (مانند برادران) به ترتيب اقربيّتِ به جانى مسؤول پرداخت ديه به عنوان عاقله دانست؟
[FONT="]پاسخ
[FONT="]آرى ديه بر عاقله است، ولى سهمى از آن به صغير يا مجنون نمىرسد[FONT="][FONT="][1][FONT="].
[FONT="]سؤال5:[FONT="] [FONT="]مجهول الهويّه[FONT="] و خسارت به دیگران
[FONT="]در مواردى كه صغار و مجانين مجهول الهويّه، خسارتى به ديگران وارد مىنمايند، خسارت وارده به چه طريق جبران مىگردد؟ آيا مىتوان خسارت را از بيتالمال پرداخت نمود؟
[FONT="]پاسخ:[FONT="]
[FONT="]در مورد قتل نفس جبران از بيتالمال بعيد نيست؛ ولى در موارد ديگر جبران نمىشود[FONT="][FONT="][1][FONT="].
[FONT="]سئوال6:[FONT="] توهين به بيماران رواني
[FONT="]در جامعه اسلامي با افرادي مواجه مي‌شويم كه در خانواده خود فرد مبتلا به معلوليت ذهني[FONT="][1]( نه عقب مانده ذهني)، اختلالات يادگيري، حافظه، منگوليسم، بيماران رواني (اسكيزوفرني و..)، معتاد و...دارند. برخي افراد براي صدا زدن اين بيماران از واژه‌هاي زشت كه حاكي از تحقير و تمسخر است مانند رواني، خل، ديوانه، عقب مانده ، منگول و... استفاده مي‌كنند. با توجه به سنّت پيامبر- ص- در برخورد با اين افراد آيا اين امر كه سبب اذيت مؤمن( بيمار و خانواده‌اش) و تحقير و وهن بيماران است و تأثير روان شناختي بدي بر آنها دارد، گناه ندارد؟ اگر اين بي‌توجهي از سوي متخصصين باشد كه آگاه به فرايند بيماري هستند گناهش شديدتر نيست؟
[FONT="]پاسخ:
[FONT="]قرآن مي‌فرمايد: [FONT="]وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ[FONT="][FONT="][2][FONT="]؛[FONT="] واي بر هر بدگوي هرزه زبان . امام باقر عليه السلام فرمودند: [FONT="]سِلَاحُ اللِّئَامِ قَبِيحُ الْكَلَام[FONT="][FONT="][3][FONT="][FONT="]؛[FONT="] سخن زشت ابزار انسان هاي پست است[FONT="]![FONT="] به چند دليل اين عمل با اشكال روبروست:
-[FONT="]استفاده از كلمات زشت كه عرفاً فحش و ناسزا به حساب آيد شرعاً جايز نيست.
-[FONT="]مسخره كردن ديگران خصوصا يك بيمار شرعاً جايز نيست.
-[FONT="]توهين كردن به ديگران شرعاً جايز نيست.
-[FONT="]اذيت و آزار ديگران خصوصا مؤمن شرعاً جايز نيست.
-[FONT="]اگر فرد عالمي گناه كند مجازاتش بيش از فرد جاهل است.
[FONT=Symbol]§[FONT="]تذكر: منظور از عدم جواز در موارد فوق ، بسته به مورد مي‌تواند حرمت يا كراهت باشد[FONT="].
[FONT="]خداوند متعال در قرآن مي‌فرمايد؛[FONT="] ولا تنابزوا بالالقاب[FONT="]...[FONT="]از گناهان كبيره ايذاء به مومن و سبّ و تحقير ديگران است و اينكه گناه است، شكي نيست[FONT="].
[FONT="]البته توهين وايذاء وتحقير ديگران از شخص عالم زشت تراست كه در روايات گناه عالم را از غيرعالم بيشتر مي‌داند.
[FONT="]-[FONT="] در بحث تقليد در مبحث عدالت اين موارد مذكور را از گناهان كبيره نام مي‌برد[FONT="].
[FONT="]ديوانه حقيقى كسى است كه با تكبر و غرور راه مىرود، متكبّرانه به دو طرف خود نگاه مىكند و پهلوهايش را با شانه هايش حركت مى دهد. نافرمانى خدا مى كند و با اين حال بهشت او را آرزو مى كند. كسى از شرّ او ايمن نيست و به خيرش اميدى نمى رود. پس ديوانه واقعى او است و اين را كه ديديد تنها يك بيمار است