جمع بندی خالق خدا خودش است. آیا این حرف پایه روایی دارد؟

کارشناس بحث: استاد محسن

سلام. بعضا دیده شده که گفته میشود خالق خدا خودش است. آیا این حرف پایه روایی دارد؟

پرسش:
آیا در روایات گفته شده که خدا خودش را آفریده است؟

پاسخ:
بسم الله الرحمن الرحیم:
این سخن که خدا خودش را آفریده، مبنای عقلانی و روایی ندارد.حتی بالاتر اگر با دقت بیشتری به مفهوم و تفسیر جملات سوره توحید بنگریم، آن جا که خدا می فرماید: "قل هو الله احد، الله الصمد، لم یلد و لم یولد، و لم یکن له کفوا احد" به پاسخ سوال خواهیم رسید.به تعبیر دیگر، آیه به آیه این سوره شریفه به ما می فهماند که خدا خودش بوده و هیچ شریکی برای او قابل تصور نیست. و اگر بنا باشد خدا خودش را بیافریند،از نظر فلسفی و عقلی به دور یا تسلسل محال کشیده می شود. و با اصل توحید و احدیت حق متعال سازگاری ندارد.

وجود دو خدا که یکی خدای خالق و دیگری خدای مخلوق باشد اصلا قابل درک و توجیه نیست زیرا آن که آفریده شده است خدا نیست، بلکه مخلوق و وجودش ممکن است چون نبوده و سپس آفریده شده است.علاوه، حدیث شریف "کان الله و لم یکن معه شی"(1)یعنی خدا بوده و هیچ چیزی با او نبوده ادعای پرسش را رد و اصل شبهه را بی معنا می کند. خالق یکی است و خود بوده. کسی او را نیافریده و گرنه باید سراغ آفریننده اش برویم و از آفریننده اش بپرسیم پس تو را چه کسی آفریده و نیز همین سوال را از آفریننده آفریننده اش خواهیم پرسید و پرسش پایانی نخواهد داشت و به سلسله باطل خواهد کشید که آغازی بر آن نخواهد بود.

آن چه باید به وجود آید، مخلوق است نه خدایی که از جانب خدا آفریده شود.پس در هیچ روایتی این سخن دیده نمی شود که خدا خودش را آفریده باشد.علاوه وقتی خدا خودش باشد، نیازی نیست که باز دوباره خودش را بیافریند و فرض این تصور به تالی فاسد های بسیاری منجر خواهد شد که درک آن بدیهی است.

پی نوشت:
1.محمد باقر مجلسی،بحار الانوار،تهران،انتشارات اسلامیه،چاپ مکرر،جلد 54 صفحه 234