خواندن قران توسط خانم ها
تبهای اولیه
سلام ميخواستم بدونم يه خانم مسلمان ميتونه در جمعي كه نامحرم هست قران بخونه؟يا اگه نامحرم صداي صوت قران را بشنوه چه حكمي داره؟
سلام ميخواستم بدونم يه خانم مسلمان ميتونه در جمعي كه نامحرم هست قران بخونه؟يا اگه نامحرم صداي صوت قران را بشنوه چه حكمي داره؟
با سلام و احترام
حکم تک خوانی بانوان در حضور نامحرم اعم از صوت قرآن و... اگر موجب ریبه و فساد باشد و جلب توجه نامحرم کند،جایز نیست.
استفتا از مقام معظم رهبری به نقل از منابع موجود در مرکز ملی پاسخگویی
چرا نتونه ؟
خوبم ميتونه
صداي صوت رو هم بشنوه مشكلي نيست
آهنگ محرك كه نميخونه قرآن تلاوت ميكنه
اندکی تامل و ...
فکر نکنم نظر شخصی خواسته باشند :Gol:
شرع تک خوانی زن را در صورتی که نامحرم بشنود حرام میداند و بس ...
چه محرک باشد چه نباشد
موسيقي و تكخواني زن؟
«هر انقلابی، هر تمدّنی و هر فرهنگی تا در قالب هنر ریخته نشود شاخص نفوذ و گسترش ندراد»[1] و «هنر اسلامی آن چیزی است كه در آن عنصر سازندهای از اندیشه اسلامی وجود داشته باشد».[2] هنر حقیقی و مدرن هنری است كه در هدایت افراد به سوی كمال و شكوفا شدن ظرفیتهای معنوی انسان موفق باشد. چنین هنری متحوّل كننده انگارهها و در بردارنده آموزهها است؛ بعد از انقلاب جامعه هنری تكانی به خود داده و گامهایی برداشته شد امّا به نظر میرسد نیازمند خانهتكانی جدیدی است كه یكی از آنها عرصه موسیقی است كه تا چند سالی بعد از انقلاب تلاشهایی درخور تقدیر انجام پذیرفت. امّا امروزه باید از ارتجاعی زیانبار ترسید، از رجعتی به سبكها و متدهای تقلیدی از فرهنگ بیگانه و از رجعتی به سوی فراگیر شدن موسیقی و تطهیر آن از آثار مخرّب روحی و معنوی دیده میشود علیرغم آنكه مقام معظم رهبری در پاسخ به پرسش پیرامون ترویج و آموزش موسیقی فرمودند: «آموزش موسیقی و نوازندگی به نونهالان و نوجوانان موجب انحراف آنان و مترتّب مفاسد است و جایز نیست به طور كلّی ترویج موسیقی با اهداف عالیه نظام اسلامی منافات دارد. مسئولین فرهنگی مجاز نیستند سلیقه شخصی خود را به اسم نشر فرهنگ و معارف در آموزش و پرورش نوجوانان به كار گیرند.»[3] با ذكر این مقدّمه به تأثیر موسیقی در روح و روان و حكم تكخوانی زن میپردازیم كه گفته شده: «تكخوانی زن و مرد جایز است مگر اینكه...» و «در میان خوانندگان زن از قدیم و جدید هستند كسانی كه با رعایت این جهات (ضوابط دینی) به گونهای سنگین و وزین میخوانند و شنیدن آن حرمت شرعی ندارد چون خانم..»[4] و یا گفته شده: «در قرآن و فقه موسیقی حرام نیست»[5] و یا دیگری ضوابط رایج دینی را «باورهای مخدوش سنتی و شخصی و مغرضانه فقهی»[6] معرفی میكند و در قبال آن «موسیقی را هنر آسمانی» میداند كه «فرهنگ و تمدن بشری بدون آن ناقص است» و «ریشه در تاریخ كشور ما دارد».[7]
درست است كه لذّت و احساس خوشی كه معلول شنیدن موسیقی است با تاریخ بشری دوشادوش و در جوامع مختلف وجود داشته و بشر همواره این طبیعتگرایی را كه ناشی از لذّت او بوده همیشه به همراه داشته است امّا باید دید این لذّت چیزی از واقعیّت مطلوب آدمی میكاهد و سبب تخدیر روانی اوست یا بر آن افزوده و موجب رشد و تعالی او میگردد؟
1. موسیقی، روح و روان و علم پزشكی
انسان با ابزار مختلف آهنگی میسازد كه گاه میخنداند و زمانی میگریاند، گاهی به حدّ افراط نیروی نشاط را در آدمی تحریك میكند و زمانی سخت او را به دیار غم و اندوه میفرستد. بزرگترین هنر موسیقی این است كه ما را خواسته و ناخواسته به سفری در دنیای ذهنی و خیالی دعوت میكند و بر ایمان سایهای ساخته و آن را بالا میبرد و بعد از پایان موسیقی خود را در یك سرازیری احساس میكنیم و سرانجام خود را سرگردان و متحیّر و لبریز از احساساتی كه به طور مصنوعی تحریك شده رها میشود و او میماند و انبوهی از احساسات تخلیه نشده كه نه میتواند از آن دنیای خیالی دل كنده و نه با زندگی واقعی كنار آید، با تكرار این صحنهها و اعتیاد به موسیقی چیزی جز تخدیر روح و روان حاصل نمیشود،[8] همچنانكه امام راحل میفرماید: «از جمله چیزهایی كه مغز جوانها را تخدیر میكند موسیقی است.... انسان را از جدیّت بیرون میبرد.. یك جوانی كه عادت كرده روزی چند ساعت را با موسیقی سروكار داشته باشد.. از مسائل جدّی به كلّی غافل میشود.»[9]
اگر موسیقی آنچنانكه عاشقان دلباختهاش میگویند حقیقتاً روح انسان را تصفیه مینمود چرا با شیوع آن به اعتراف پزشكان مربوطه انواع بیماریهای روانی و غیر آن شایع شده است؟ امروزه علم پزشكی اذعان میدارد ـ علیرغم اثرات مختلفی كه در تبلیغ آن بیان میشود ـ موسیقی با نواهای حزنانگیز و نشاطانگیز نظم حیاتی بدن و تعادل دو قسمت از اعصاب (سمپاتیك و پاراسمپاتیك) را كه سبب تنظیم جذب و دفع و هضم و ضربات قلب و فشار خون است برهم میزند و سبب ضعف اعصاب میشود و از دیگر مضرات آن اختلالت دماغی، هیجانات روحی، جنون، ضعف حس شنوایی و سلب اراده و كوتاهی عمر و چه بسا عامل جنایت و خودكشی و تهییج شهوت شده است.[10]
2. موسیقی و تكخوانی زن از منظر دینی
اسلام آن قسم از موسیقی كه سبب «بیكارگی، ابتذال، بیحالی و واخوردگی از واقعیتهای زندگی و گناه و شهوترانی است»[11] را حرام شمرده، موسیقی اگر انسان را از جدیّت و «از معنویت از خدا و ذكر غافل كند، موسیقی حرام است».[12] اسلام میخواهد انسان از جدیت بیرون نرفته و در مقابل هیجانات خود را پا در هوا نبیند و اندیشه و تعقّل او ضعیف نشود.[13] لذا در قرآن[14] از این دست موسیقی نهی شده و در احادیث متعدّدی آمده است: «اولین كسی كه مرتكب غنا شده و نواختن آغاز نمود شیطان بود»[15] و از مضرّات آن «ظهور نفاق» و «قساوت قلب» و «گسترش بیحیایی و فساد اخلاقی». و «محرومیّت از رحمت الهی» و...[16] یاد شده است.
آوازخوانی نیز اگر شاخصهای مذكور را داشته باشد و نوع خواندن و یا از لحاظ مضمون، انسان را از حالت عادی خارج كند و مطرب و لهوی باشد حرام است و به تصریح مقام معطم رهبری[17] و سایر مراجع صرف پخش آن از صدا و سیما و یا به واسطه وزارت ارشاد موجب حلیّت نمیشود بلكه شونده باید تشخیص دهد كه در عرف مردم این موسیقی و خوانندگی مناسب با مجالس لهو لعب نیست، البتّه گاهی چنان بیمبالاتی صورت گرفته كه تندترین موسیقیها را هم حلال شمرده كه اگر چنین باشد دیگر مصداقی برای موسیقی مطرب باقی نمیماند!!
امّا آوازخوانی زنان: عدّهای از فقهاء آوازخوانی غنایی زن را برای زنان در مجلس شب زفاف عروسی جایز میدانند به شرط اینكه نامحرم صدای آنها را نشنود و همراه با نوازندگی مطرب با آلات موسیقی بنا شد زیرا موسیقی مطرب در همه موارد حرام است،[18] هر چند مرحوم آیت الله اراكی و آیت الله سیستانی بنابر احتیاط واجب غنا در مجالس عروسی را هم جایز نمیشمرند و آیت الله مكارم شیرازی نیز آن را جایز نمیدانند امّا حكم تكخوانی زن نیز میان مراجع عظام اختلافی است كه عدّهای از آنان حكم به حرمت تكخوانی غیر غنایی زن كردهاند لذا بیان حكم به جواز به صورت نظر عام دینی صحیح نمیباشد و ترویج و چاپ آن به این صورت برخلاف رسالت مطبوعاتی است و افراد باید در اینباره به مرجع تقلید خود رجوع نمایند.
برای روشن شدن مسئله درذیل استفتاءاتی را از برخی از مراجع بزرگوار كه در دسترس بوده را نقل میكنیم:
مرحوم آیت الله اراكی و مرحوم آیت الله گلپایگانی: «تكخوانی موسیقیهای غیر مطرب توسط زن مانند سرودها در صورتی كه نامحرم صدای آنها را بشنود جایز نیست».[19]
آیت الله مكارم شیرازی: «گوش دادن به سرودهایی كه یك زن تكخوانی كرده حرام است».[20]
آیت الله فاضل لنكرانی: «تكخوانی موسیقیهای مطرب توسط زن مانند سرودها در صورتی كه نامحرم صدای آنان را بشنود جایز نیست.»[21] و آیت الله تبریزی: «تكخوانی زن اگر غنایی باشد را حرام نموده است».[22]
مقام معظّم رهبری: «مجرد صوت زن نامحرم حرام نیست و استماع صدای زن فی نفسه منعی ندارد، ولی اگر به ملاحظه وضع خاصی خواننده در حال خواندن یا وضع خاص مجلس و محل خوانندگی یا به ملاحظه مضامین موضوعی كه خوانده میشود از مصادق مطرب لهوی به حساب آید و یا مستلزم مفاسدی باشد جایز نیست».[23]
در نتیجه اولاً عدّهای از مراجع آن را در همه موارد حرام دانسته و برخی حرمت را مشروط به مطرب و غنایی بودن نمودهاند و هر فردی باید به تقلید از مرجع خود عمل و طرح این مسئله به صورت نظر عام دینی كه توسط ایشان صورت گرفته صحیح نمیباشد. ثانیاً در صورتی هم كه موسیقی مباح باشد با توجّه به آموزههای دینی و علمی هیچ دلیل بر ترویج و تبلیغ گسترده آن وجود ندارد، این نوشتار را با كلامی از امام راحل به پایان میبریم:
«نباید دستگاه تلویزیون جوری باشد كه 10 ساعت موسیقی بخواند.... این عذر نیست كه اگر موسیقی بنابراین شد در رادیو آنها میروند از جای دیگری موسیقی میگیرند، حال اگر از جای دیگر میگیرند ما باید به آنها موسیقی بدهیم، این خیانت است»[24]
به امید آن روز كه همه هنرمندان و مسئولین فرهنگی با توجّه به تعالیم دینی راه سعادت و اعتدال را پیموده و سعادت خود و جامعه را رقم زنند.
[1] . مقام معظم رهبری، 27 / 9 / 65 دومین كنگره شعر و ادب ـ جهاد دانشگاهی (كتاب هنر، چ اوّل، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران 1367)، ص 10.
[2] . مقام معظم رهبری، 16 / 11 / 60 دیدار با واحد فرهنگی روزنامه جمهوری، كتاب هنر، ص 15.
[3] . استفتاءات، رجوع شود به كتاب انسان، غنا، موسیقی، احمد شرفخانی خویی، (چ اوّل، انتشارات مشهور قم، 1380)، ص 104.
[4] . آقای موسوی تبریزی، حیاتنو، 26 / 8 / 80، ص 4 و سینما جهان 22 آبان.
[5] . آقای محمد موسوی، اطلاعات، 30 / 8 / 80، ص 7 و صدای عدالت 29 / 8 / 80، ص 16.
[6] . آقای جعفری، نشریه زنان، شماره 80، مهر 1380 ص 32.
[7] . هنگامه اخوان، حیات نو، 26 / 8 / 80، ص 4، ایشان نیز خواستار آزادی زنان در آوازخوانی تحت شرایط خاص و كنترل شده گردید.
[8] . شهید مطهری، مرتضی، تعلیم و تربیت در اسلام (چ دهم، انتشارات الزهراء تهران 1366)، ص 44 و 45 و همچنین علامه جعفری در كتاب مبانی فقهی، روانی موسیقی ـ رجوع شود به كتاب (انسان غنا، موسیقی، ص 60 تا 65.
[9] . صحیفه نور، ج 8، ص 197 تا 201، همچنین ج 9، ص 155.
[10] . رجوع شود به كتاب (انسان، غنا، موسیقی)، ص 81، 85 و همچنین نوری، محمد اسماعیل، موسیقی از دیدگاه اسلام (انتشارات آزادی بیتا)، ص 140 و همچنین كتاب تأثیر موسیقی بر روان و اعصاب، ص 38.
[11] . مقام معظّم رهبری، دهه فجر 77 در دیدار با جوانان، روزنامه جمهوری اسلامی، 18 بهمن، 1377.
[12] . همان.
[13] . شهید مطهری، تعلیم و تربیت در اسلام، ص 44.
[14] . سوره حج، آیه 30 و سوره لقمان، آیه 6.
[15] . حرّ عاملی، وسائلالشیعه، ج 12 (نشر كتابفروشی اسلامیه تهران)، ص 231.
[16] . همان، ج 12، ص 231 و 232 و 235 و همچنین محمد ریشهری، میزان الحكمه، ج 7 (چ اوّل، دفتر تبلیغات اسلامی قم، 1362)، ص 305 تا 307.
[17] . انسان، غنا، موسیقی، بخش استفتائات.
[18] . مرحوم امام راحل ، مقام معظّم رهبری، آقای گلپایگانی، آقای فاضل لنكرانی و آقای تبریزی، (كتاب انسان، غنا، موسیقی)، ص 91 تا 140، استفتاءات.
[19] . انسان، غنا، موسیقی، ص 113 و 118 همچنین احكام روابط زن و مرد و مسائل اجتماعی آنان، مركز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ص 215.
[20] . همان، ص 147.
[21] . همان، ص 127.
[22] . همان، ص 139، نظرات مراجع از توضیحالمسائل و یا استفتاء درج شده است.
[23] . همان، ص 102.
[24] . صحیفه نور، ج 8، ص 197 تا 201 همچنین ج 12، ص 104.
ابوالقاسم مقيمي حاجي
منبع : اندیشه قم