در آیه (وابتغوا اليه الوسيله) وسیله به چه معناست؟

تفسیر نور
حضرت على عليه السلام مى‏فرمايد: بهترين وسيله‏اى كه مى‏توان با آن به خدا نزديك شد ايمان به خداوند و پيامبرش و جهاد در راه او و كلمه‏ى اخلاص و اقامه‏ى نماز و پرداخت زكات و روزه گرفتن ماه رمضان و حج و عمره و صله‏ى رحم و انفاق‏هاى پنهانى و آشكار و كارهاى نيك است. اهل بيت عليهم السلام همان ريسمان محكم و وسيله‏ى تقرّب به خداوند هستند. «هم العروة الوثقى والوسيلة الى اللّه» توسّل، موضوعى است كه در كتب بسيارى از اهل سنّت مثل «صواعق» ابن حجر، «سنن» بيهقى، «صحيح» دارمى و «وفاء الوفاء» درباره آن روايت نقل شده است. ضمناً آيات 64 نساء، 97 يوسف و 114 توبه نيز مى‏تواند سند توسّل باشد. 1- ايمان «آمنوا»، تقوا «اتّقوا اللَّه»، شفاعت «وابتغوا اليه الوسيلة» و جهاد «وجاهدوا فى سبيله»، راه سعادت و رستگارى است. «لعّلكم تفلحون» 2- براى رسيدن به فلاح، هم بايد گناهان را ترك كرد، «اتّقوا اللَّه» هم بايد طاعات را انجام داد.«وابتغوا اليه الوسيلة» 3- كارهاى خير همه زمينه و وسيله‏ى سعادتند. (البتّه اگر با گناه خود آن زمينه‏ها را از بين نبريم.) «لعلّكم تفلحون»

با سلام

انسانى که به خدا ایمان آورده است باید توجه داشته باشد که مهمترین هدف و مطلوب او، وصول به قرب الهى از طریق شناسایى خداى سبحان و ارتباط صمیمانه با اوست. زیرا جز او چیزى صلاحیت و ارزش آن را ندارد که هدف و مطلوب انسان قرار گیرد و شایستگى آن را داشته باشد که انسان به عنوان انسان در راه او تلاش و فداکارى نماید از این رو لازم است پس از بیدارى و لزوم حرکت در جهت آن هدف و مطلوب، عزم و تصمیم خود را به کارگیرد و با فراهم کردن اسباب و وسایل مناسب با آن هدف، تلاش ها و مجاهدات خود را به گونه اى تنظیم کند که آن ها وى را به مطلوب برساند و تحقق هدف از آفرینش او را هموار سازد.

قرآن کریم در این رابطه فرمود: «یا ایّها الّذین آمنوا اتقوا اللّه و ابتغوا الیه الوسیلة و جاهدوا فى سبیله لعلّکم تفلحون؛(1) اى ایمان آورده ها تقواى الهى را رعایت کرده و از او پروا کنید (و با توجه به این که او ناظر بر شماست و شما در محضر او هستید از مخالفت با او پرهیز کنید و دستورهاى او را اجرا کنید.) و براى تقرّب به او وسیله اى بجوئید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار شوید».

آن چه که در این آیه مهم است و باید مورد توجه قرار گیرد. موضوع انتخاب وسیله است که مؤمنان بعد از تحصیل تقوا باید به آن توجه کنند.

وسیله در اصل به معناى تقرّب جستن و یا چیزى است که باعث تقرّب به دیگرى از روى رغبت و میل باشد، راغب مى گوید: کلمه وسیله به معناى دنبال کردن چیزى با میل است و حقیقت وسیله به سوى خدا، مراعات راه خدا با علم و عبادت و دنبال کردن دستورهاى پسندیده شرع است.(2)

اگر وسیله هر چیزى است که انسان را به خدا نزدیک مى کند و مؤمن باید در طلب آن باشد، در روایات مصادیق فراوانى براى آن ذکر شده است که به نمونه هایى از آن اشاره مى شود:

الف: اطاعت خدا و اجراى فرمان هاى الهى
ب: جهاد در راه خدا
ج: اخلاص
د: برپادارى نماز
هـ: زکات
و: روزه
ز: حج و عمره
ح: صله رحم
ط: صدقه پنهانى و آشکار
ى: هر کار خوب
ک: قرآن
ل: امامان معصوم و اهلبیت علیهم السلام

برخى روایات مصادیق وسیله را امام معصوم(ع) مى داند چنان که پیامبر خدا(ص) فرمود: «الائمة من ولد الحسین(ع) من اطاعهم فقد اطاع اللّه و من عصاهم فقد عصى اللّه هم العروة الوثقى و هم الوسیلة الى اللّه تعالى»(3) امامان، از فرزندان امام حسین(ع) هستند، کسانى که آن ها را اطاعت کنند خدا را اطاعت کرده اند. کسانى که آن ها را معصیت کنند خدا را نافرمانى کرده اند، آنان دستگیره مطمئن هستند و همانان وسیله اى براى تقرّب به خدا هستند.

در تفسیر على بن ابراهیم نیز در تفسیر آیه آمده است: «تقرّبوا الیه بالامام؛(4) با امام به خدا تقرّب بجوئید.»

حدیث ثقلین نیز تمسک به قرآن و اهل بیت (ع) را وسیلۀ نجات و تقرب به خدا می شمارد.

از این روایات استفاده مى شود که توسل به امامان و وسیله قرار دادن آن ها براى تقرّب به خدا امرى مشروع است.

موفق باشید ...:Gol:

پاورقی___________________________

1. سوره مائده، آیه 35.

2. مفردات، ص 561.

3. نورالثقلین، ج 1، ص 624.

4. همان،ص 627، بنقل از حوزه نت با کمی تغییر (حذف و اضافات).