زیبایی مرد در عقل اوست و عقل زن در زیبایی او

با سلام

بيش از 200 آيه از قرآن، نقش زن و مرد را در مسايل فردي، خانوادگي و اجتماعي و ... تبيين كرده و شخصيت و انسانيت زن و مرد را مساوي مي‌داند. براي مثال: خداوند، زن و مرد را خليفه و جانشين خود معرفي كرده است.(1) هر دو برخوردار از روح الهي،(2) تسويه و تعديل در خلقت،(3) داشتن ابزار ادراكي،(4) و فطرت الهي،(5) وجدان اخلاقي،(6) حامل امانت،(7) مي باشد. و ارسال رسل،(8) تنزيل كتاب،(9) عبوديت هدف آفرينش،(10) امتحان بندگان،(11) حيات طيبه،(12) شناخت قدرت الهي،(13) ايمان و عمل صالح،(14) علم و دانش،(15) سبقت در ايمان،(16) تقوي و پارسايي،(17) هجرت،(18) جهاد،(19) هم براي زن مطرح است و هم مرد، و همچنين قرآن زن و مرد را مكمل همديگر معرفي مي‌كند(20).

با توجه به موارد فوق، زن و مرد از لحاظ شخصيت و ارزش معنوي و رسيدن به مقام معنويت و عقل نظري يكسانند و هيچ برتري بر يكديگر ندارند.

بررسي سند حديث:

حديث فوق توسط شيخ صدوق (306 ـ 381) در دو كتاب معاني الاخبار(21) و امالي(22) با ذكر سند و نام راويان نقل شده است. و كتابهاي روايي ديگر مانند: بحارالانوار،(23) از شيخ صدوق نقل كرده است. شيخ صدوق ـ رحمة الله عليه ـ كه به واسطه ي دعاي امام زمان ـ عجل الله تعالي فرجه الشّريف ـ متولد شده، يكي از راوياني است كه به معصوم نزديك بود. تا جايي كه شيخ طوسي ـ رحمة الله عليه ـ مي‌گويد: او دانشمندي جليل‌القدر و حافظ احاديث بود. از احوال رجال كاملاً آگاه بود و در سلسله احاديث نقادي علمي داشت.(24)
ايشان حديث را با ذكر سند، چنين بيان مي‌كند: «حدثنا محمّد بن عمر بن محمّد بن سالم بن البراء الجبابي الحافظ بغدادي قال حدثني احمد بن عبيدالله الثقفي ابوالعباسي قال حدثنا عيس بن محمّد بن الكاتب قال حدثني الموائني عن غياث بن ابراهيم عن جعفر بن محمّد عن ابيه عن جدّه، قال علي بن ابي‌طالب: عقول النساء في جمالهنّ ...»(25)

با توجه به سند حديث و نقل آن از شيخ صدوق ـ رحمة الله عليه ـ (كه مورد وثوق علما بود و در نقل حديث نيز دقيق بود) و همچنين توجه علماء بزرگ به اين روايت مانند: علامه مجلسي در بحارالانوار(26) و آيت الله جوادي آملي در كتاب زن در آئينه جلال و جمال، مي‌توان گفت: اين حديث از نظر سند مشكلي ندارد.

دلالت حديث:

ظاهر روايت بيان‌گراين است كه «عقل زن‌ها در جمال و زيبايي‌شان قرار دارد و جمال مردها در عقل‌شان است» براي اينكه بهتر با حديث آشنا شويم. ضرورت دارد به طور اختصار به مسئله عقل بپردازيم.
«عقل» در لغت به معناي «منع» آمده و عرب نيز براي اينكه شتر چموش را مهار كند به پاهاي او عقال مي‌بندد.(27) و به معناي خرد، دانش دريافت صفات اشياء از حُسْن و قُبْح و كمال و نقصان و خير و شر و ... آمده است.(28)
به عبارت ديگر، عقل چيزي است كه انسان به وسيله آن نيرو و غرايز و اميال را مهار كند.(29) در مورد انواع عقل، 30 نوع عقل ذكر شده است(30) مانند: عقل اعلي، عقل الهي، عقل انسان، عقل هيولاني و ... آنچه به بحث ما مرتبط است عقل نظري و عقل عملي مي‌باشد كه به آن مي‌پردازيم.

انسان شأني دارد به نام عقل نظري كه به واسطة آن شأن، مي‌انديشد و شأن ديگري دارد به نام عقل عملي كه به واسطه آن شأن، مي‌پذيرد. بخش عقل نظري عهده‌دار بينش و انديشه و تفكر است. و بخش عملي عهده‌دار پذيرش، كوشش، گرايش و ... مي‌باشد هرچه كار است به عمل برمي‌گردد و هر چه فكر است به نظر برمي‌گردد.(31)

روان‌شناسان(32) با توجه به تفاوت‌هاي جسمي و روحي زن و مرد به اين نكته‌ پي برده‌اند كه انديشه و تفكر زن‌ها در بعضي مواقع ازمردها بالاتر است اما به خاطر احساسات و عاطفه شديد قوه عقل عملي آنها كاهش مي‌يابد و در مسائل مديريتي، اجتماعي و قضاوت و در تصميم‌گيري‌ها با مشكل مواجه هستند اما مردها به خاطر عدم وابستگي به احساسات و عاطفه در مسائل اجرائي و مديريتي عملي‌تر فكر مي‌كنند و تصميم مي‌گيرند. اما اين يك قاعده كلي نيست. به سبب اينكه اگر انسان به مقام والا نائل شد. عقل نظري و عملي را هم‌سطح مي‌سازد . در آن زمان ديواري بين انديشه و كوشش نيست خواه زن باشد مانند فاطمه ـ سلام الله عليها ـ خواه مرد باشد مانند: حضرت علي ـ عليه السّلام ـ . اما اگر از آن مقام تنزل يافت آن حجاب بيشتر مي‌شود.(33)
احاديث نيز، عقلي را كامل مي‌دانند كه «يُعبَدُ به الرحمان و يُكتَسَبُ به الجنان. يعني به واسطه عقل به عبادت رحمن بپردازد و بهشت را به دست آورند» اين عقل در وجود زن و مرد نهفته است و جمال مرد و زن مي‌باشد.

توضيح روايت:

1. روايت فوق يك امر دستوري و اخباري نيست بلكه يك امر تعريفي است.

2. جمال مرد و زن در عقل نظري و همچنين در عقلي كه به عبادت رحمن پرداخته شود مي‌باشد.

3. اين روايت ناظر به عرف عام و ايده مردم است. يعني اينكه، عامه مردم عقل زنان را در جمالشان جستجو مي‌كنند و هر زني از نظر جمال ظاهري و جسمي بهتر باشد. رشد او و پذيرش او در عرصه اجتماعي مانند: ازدواج، شغل و ... بيشتر است و عقل او را كاملتر مي‌دانند (مثال معروف كه عقل مردم در چشم‌هايشان است. قابل تطبيق بر اين روايت است) يا اينكه مردم از جمال و ظاهر زن و رفتار و منش و حياء زن به عقل او پي مي‌برند يعني جمال و ظاهر زن را سنجش و ميزان عقل او مي‌دانند.

4. با توجه به معناي لغوي عقل. يعني منع، مي‌توان حديث را اين‌گونه تفسير كرد: كه زن به واسطه‌ي جمال و زيبايي‌ خود، غرائز و اميال و هوي نفس خود را مهار كرده و مانع رشد گناه و سوءاستفاده هوي‌پرستان شود.(34)

در نتيجه مي‌توان گفت: اين حديث هيچ جسارت و توهيني به زن‌ها ننموده و يك امر تعريفي به ديدگاه عرف عامه مردم دارد.

پاورقی:
1. بقره:31.
2. حجر:29. ص:72. سجده:8-10.
3. انفطار:68.
4. نمل:79.
5. روم:31.
6. شمس:8-9.
7. احزاب:73.
8. مائده:31.
9. بقره:186.
10. ذاريات:57.
11. ملك:3.
12. نحل:98.
13. طلاق:13.
14. نحل:98.
15. مجادله:12.
16. واقعه:11-12.
17. حجرات:14.
18. آل‌عمران:196.
19. نساء:96.
20. بقره:188.
21. شيخ صدوق، معاني الاخبار، قم، انتشارات جامعه مدرسين، 1361هـ، ص234.
22. شيخ صدوق، امالي، قم، كتابخانه اسلاميه، 1362، ص228.
23. مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، مؤسسة الوفاء، ج1، ص84 و ج100، ص224.
24. ر.ك: سبحاني، جعفر، كليات في علم الرجال، قم، نشر اسلامي، چاپ دوم، 1415ق، ص73.
25. معاني الاخبار، همان، ص234.
26. بحارالانوار، همان، ص224.
27. مصطفوي، حسن، التحقيق، ذيل ماده «عقل».
28. دهخدا، لغت‌نامه، انتشارات دانشگاه تهران، 1377، ج10، ص16000.
29. جوادي آملي، عبدالله، زن در آيينه جلال و جمال، قم، انتشارات اسراء، ص258.
30. دهخدا، لغت‌نامه، همان.
31. زن در آئينه جلال و جمال، همان، ص266.
32. طيبي و معين الاسلام، مجله زن روز، ش101، ص140، نظريه خانم روان‌شناس «كليو دالسون». به نقل از: روان‌شناسي زن در نهج‌البلاغه.
33. زن در آيينه جلال و جمال، همان، ص266.
34. ر.ك: زن در آيينه جلال و جمال، همان، ص270ـ266. معين الاسلام، مريم و طيبي، ناهيد، روان‌شناسي زن در نهج‌البلاغه، انتشارات بهشت بينش، 1381، چاپ اول.

سلام
شنیدی میگن طرف هر چقدر میمونتره بازیش بیشتره؟
معنی این ضرب المثل برعکس معنی حدیثه

غالبا لازم لجمالهن، والاول أظهر.

همچنین در نهج البلاغه دارد :

:gig:
با سلام خدمت کارشناس رسای عزیز
از جواب زیبا و کامل شما تشکر میکنم. اما این معنایی که شما برای حدیث فرمودید خیلی با ظاهر حدیث فرق دارد. چگونه زن با زیبایی خود از گناه دور میشود؟ چون زودتر شوهر میکنه؟
طبق تفسیر شما، معنای قسمت دوم روایت چیست؟ جمال الرجال فی عقولهم. آیا عقل در قسمت اول و دوم روایت به دو معنای مختلف است؟

با سلام
مورد چهارم یکی از احتمالاتی است که درباره معنای حدیث گفته شده است بدین صورت که عقل را به معنای لغوی خود که منع باشد بگیریم. بدین صورت که زن از راه همین زیبایی و جمال خود با پوشش و حجاب و رعایت مسائل دیگر،مانعی برای هوسهای سرکش ایجاد کند. در عبارت دوم نیز لزومی ندارد که حتما معنای لغوی منظور گردد اگرچه با معنای لغوی نیز قابل توجیه است.
به هر حال همانطور که گفته شد این یکی از احتمالاتیست که ذکر گردیده است.

با سلام خدمت کارشناسان محترم و کاربران عزیز
این حدیث اولین حدیث کتاب شریف بحار الانوار است که به نظرم از امام علی علیه السلام روایت شده است.
برداشت شما از این حدیث چیست؟ و چگونه میتوانیم به بهترین وجه این حدیث را تفسیر کنیم؟

عقول النساء فی جمالهن و جمال الرجال فی عقولهم

سلام به تو دوست عزیزم...

امشب بیخوابی زده به سرم گفتم بزا حرافی کنم یکم....

بنظرم منظور اینه که مردها نباید زیاد به دنبال زیبائی و جمال باشند چون زیبائی مرد در

عقل و همتش هست ، خب صد البته زن هم عقل داره ولی اینجا

الویت اول بنظرم راجبه مرد این بوده و حالا نه اینکه مردها از زنها با عقل تر هستند....

و دوم برای خانمها زیبای خیلی اهمیت داره و برای همین هم اصولا خدا زن رو زیبا افریده و

چون هدف و رسالت زن و مرد رو خدا مشخص کرده ....

ولی الان تو جامعه من عملا این و نمیبینم و میبینم که اقایون هم خیلی به زیبایی اهمیت

میدن...

اصلا بعضی از اقایون تماما خانم هستن و بعضی خانمها تماما اقا!!!!

ولی خب باید ببینیم منظور و ادامه حدیث چی بوده که دوستان اهل فهم تر ایشالا بگن ...

در پناه اسمان:Gol:

اين روايت ناظر به عرف عام و ايده مردم است. يعني اينكه، عامه مردم عقل زنان را در جمالشان جستجو مي‌كنند و هر زني از نظر جمال ظاهري و جسمي بهتر باشد. رشد او و پذيرش او در عرصه اجتماعي مانند: ازدواج، شغل و ... بيشتر است و عقل او را كاملتر مي‌دانند (مثال معروف كه عقل مردم در چشم‌هايشان است. قابل تطبيق بر اين روايت است) يا اينكه مردم از جمال و ظاهر زن و رفتار و منش و حياء زن به عقل او پي مي‌برند يعني جمال و ظاهر زن را سنجش و ميزان عقل او مي‌دانند.

سلام
یعنی ممکن است در حالی که این مسئله از نظر عقلی پذیرفته شده نیست و فقط گفته مردم است ، امام معصوم نیز آن را به عنوان سخنی درست بیان کنند؟

با سلام، به نظرم این تفسیر خوبیه. اگر میتونستیم شأن صدور این روایت رو پیدا کنیم خیلی خوب میشد. یعنی اینکه حضرت علی علیه السلام، در چه موقعیتی این حدیث را فرموده اند. احتمالا به جوون های سوسول و قرطی اون دوره زمونه نصیحت می کردند.
یعنی اگر زن دنبال زیبایی است به خاطر این است که دوست داشتن زیبایی و خودنمایی، یکی از خصوصیات روحی و روانی زن است. به خاطر همین برای او زیبا شدن عیب نیست. چرا که با این کار میخواهد مرد را به زندگی و خانواده دلگرم کند. اگر خود را زیبا نکند باید به عقل او شک کنیم.

اما اگر مرد خودش را آرایش کند این نشانه کم عقلی اوست چون زیبا شدن (مانند زنان) جزء ذات مرد نیست. زن ها هم معمولا عاشق علم و پول و قدرت مرد میشوند نه چشم و ابروی او.

اره ...

توضیحات خیلی کاملتر و قابل درک بود برام....

مرسی :Gol:

باسلام..

اگراجازه بدهيد من يه نكته كوچيك بگويم ..
من تا حالا اين حديث رونشنيده بودم...اما جداي ازاين حديث مسائلي هست كه يه جورايي تطبيق داره بااين حديث...
پس بدون اينكه بپرسم اين حديث دقيقا ازكيه وآيا معتبره يا نه يه نظر ميدهم.

طبق بعضي از آمارها ا عتماد به نفس زنان زيبا معمولا از ساير زنان بيشتره....

وهمين جرقه رفتن به سوي آگاهيه..البته مهمه بدانيم زيبايي يعني چي؟خانم هايي هم بودن كه زيبا بودن اما باز اعتماد به

نفسشون كم بوده چون اونها فكر ميكنندزيبا نيستند!

زن هايي كه به خودشان تلقين ميكنند كه زيبا هستندو زيبايي رو فقط درچهره نميبينند ومعني حقيقي زيبايي روميدانند اينها همگي اعتماد به نفس بالايي داشته اند..

اما زناني كه فكر ميكنند جذاب نيستندواصل زيبايي رودرك نميكنند وبيشتردرفكر خودنمايي هستند اعتمادبه نفسشان بسيارضعيفه وهمين باعث ميشه ازنظر عقلي خوب رشد نكنند...

ومردان...

مردهايي كه كمتر متوجه زيبايي ظاهرشان هستند اعتمادبه نفس بالاتري دارند و بيشتر در فكر پيشرفت درمسير آگاهي و فعال كردن چراغهاي عقل خود هستند..

يه چيز ديگه هم دوستان متوجه شدند ميان مطالعاتشان..

اينكه زناني كه به زيبايي خودشان اعتقاد دارند (به معناي حقيقي وبه دور ازغرور)بيشتر حريم خودرا حفظ ميكنند..

اما آنهايي كه اعتماد به نفس ضعيفي بخاطر ظاهرشان دارند بيشتر خودنمايي ميكنند..و زودتر فريب عشق هاي كاذب خياباني ميشوند...

اگر كسي به آنها پيشنهاد بده زود ميپذيرند واگر هم كسي به آنها توجه نكنه..بيشتربه خودشان تلقين ميكنند كه زيبا نيستند

واين باعث ميشه گوشه گيرشوند و كمتر در فكر رسيدن به آگاهي و فعال كردن چراغهاي عقلشان باشند..

به عبارتي زيبايي زنان (اعتقاد فكريشان درمورد ظاهرشان)با فكروعقل وآگاهيشان هم جهت هم هستند

اما درمورد مردان عكس اين قضيه هست.
متشكرم.

باسلام..

دقيقا دوست گرامي...

اكثر جوانان امروزه بيشتر در پي اثبات دين با علم و همين نكات زيبا بين مسائل ديني ازجمله اخلاق و حقوق

و روان شناسي و علمي....

و اكثرا با همين مسائل بيشتر به دين معتقد ميشوند.

ان شاءالله به اين موضوع در اسك دين بيشتر توجه بشه...

مثلا تاپيك هايي ايجاد كنيد كه در آن قرآن و اسلام واحكامش ازنظر علمي و يا از نظر روان شناسي و يا هر

رويكرد ديگه اي هم بررسي شود..
ياحق..

با صلوات بر محمد وآل محمد
وسلام بر دوستان اسک دین وتبریک سال نو
در کتاب شریف مکارم الاخلاق ص 199 فصل دوم در اصناف زنان واخلاق آنها این روایت شریف از امالی شیخ روایت شده است:«من امالی الشیخ ابی جعفر بن بابویه عنه (ع)قال :عقول النساءفی جمالهن وجمال الرجل فی عقولهم وکان رسول الله (ص)اذا اراد ان یتزوج امراةبعث الیها من ینظر الیها وقال شمّ لیتها فان طاب لیتها عرفها وان درم کعبها عظم کعثبها.
در توضیح اضافه می فر ماید که:اللیت صفحة العنق والعرف الریح الطیبه ودرم کعبها ای کثر لحم کعبها یقال امراةدرماء اذا کانت کثیرةلحم القدم والکعب والکعثب الفرج.
در بحار الانوار ج1 ص82ذیل روایت توضیحی آمده است که خدمتتان ارائه می شود : احتمالا مراد امام(ع)بر انگیختن مردان و ترغیب آنهاست در آنچه که عقل را تکمیل می کند وتحریص می کند آنهارا بر این که ترک کنند تزیین جمالشان را و آنچه که متعلق است به آن . مثل آنچه که گفته شده:انت لرجل کم ترغب فی تحسین ظاهرک ونظافةوجهک و جعادةشعرک؟ادع ذلک للنساء،انما جمال الرجل فی تکمیل عقله وتزکیةنفسه وعلی ذلک فالمراد بالجمال هو حسن الظاهر والخلق.
محتاج دعا تونم:Gol::Gol::Gol::Gol::Gol: