جمع بندی سکوت و دروغ!

پرسش: آیا این جمله درست است:
هنگامی که سکوت جایگزین حقیقت شود آن سکوت یک دروغ است!

پاسخ: ابتدا باید دید منظور از این جمله چیست.

گاهی اوقات یک فرد حقیقتی را میداند اما درباره آن چیزی نمی گوید و سکوت میکند. چنین سکوتی را نمی توان دروغ دانست. چون دروغ گفتن با راست نگفتن فرق میکند. به طور کلی شرع و اخلاق از ما نخواسته هر چیزی که واقعیت باشد بیان کنیم. غیبت نیز بیان یک واقعیت است اما در عین حال یک گناه کبیره.

امیر المومنین(علیه السلام) در نهج البلاغه میفرمایند: «لَا تَقُلْ‏ مَا لَا تَعْلَمُ بَلْ لَا تَقُلْ كُلَّ مَا تَعْلَم‏؛ چیزی را که نمیدانی نگو، بلکه همه آنچه را که میدانی هم نگو».(1)

اما گاهی اوقات از سکوت فردی، تحقق یا عدم تحقق یک اتفاق را نتیجه میگیرند و او با وجود اینکه واقعیت را میداند و میتواند بیان کند اما سکوت میکند. سکوت او باعث میشود فرد یا افرادی دچار اشتباه شوند و برداشتی غیر واقعی از حقیقت پیدا کنند. چنین سکوتی نیز نهایتا مصداق فریب قرار میگیرد اما همچنان به آن دروغ نمی توان گفت.

پی نوشت:
1. نهج البلاغة (للصبحي صالح) ؛ ص544.