جمع بندی صحیح ترین مطلب درباره چشم زخم چیست؟

با نام و یاد دوست         کارشناس بحث: استاد میقات

  با سلام و درود نمی دانم منظورتان از مطالب ضد و نقیض چیست، برخی روایات در این زمینه اشاره می شود، اگر مطلب دیگری مد نظرتان بود بفرمایید زیرا در این روایات، ضد و نقیض ندیدم.   «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)‏ إِنَّ الْعَيْنَ‏ لَتُدْخِلُ‏ الرَّجُلَ‏ الْقَبْرَ وَ تُدْخِلُ الْجَمَلَ الْقِدْر» چشم ‌زخم، حق است؛ مرد را وارد قبر می ‌کند و شتر را وارد دیگ.(جامع الأخبار(للشعيري)، ص 157)   «رُوِيَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ الْعَيْنُ‏ حَقٌ‏ وَ لَيْسَ تَأْمَنُهَا مِنْكَ عَلَى نَفْسِكَ وَ لَا مِنْكَ عَلَى غَيْرِك‏» از امام صادق (علیه السلام) روایت شده که می ‌فرمایند: چشم ‌زخم، حق است؛ ایمن نیستی از چشم خودت بر خودت، و نه از خودت بر دیگری.(مكارم الأخلاق، ص 386)   «عَنِ النَّبیِّ (صلی الله علیه و آله) الْعَيْنُ حَقٌّ تَسْتَنْزِلُ‏ الْحَالِقَ‏» چشم ‌زخم، حق است؛ قله کوه را می‌ کند.(شریف الرضی، المجازات النبوية، ص 334؛ بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج‏60، ص 6) نکته: کندن قله ها کنایه است از قدرت تأثیرگذاری چشم زخم، یعنی می تواند چیزهای مرتفع و دست نیافتنی را به زمین بکشد و چیزهای ثابت و مستحکم را از بین ببرد.   «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ: لَوْ نُبِشَ لَكُمْ عَنِ الْقُبُورِ لَرَأَيْتُمْ أَنَّ أَكْثَرَ مَوْتَاكُمْ‏ بِالْعَيْنِ‏ لِأَنَّ الْعَيْنَ حَق‏» اگر قبرها باز شود خواهید دید که بیشتر مرده ‌ها به خاطر چشم‌ زخم است؛ زیرا چشم ‌زخم، حق است.(طب الأئمة عليهم السلام، ص 121؛ بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج ‏92، ص 127، ح 7)   نکته: این روایات می توانند از نظر سندی دارای خدشه باشند ولی اصل چشم زخم و حقیقت داشتن آن و نیز این که دارای آثار و آسیب هایی است، پذیرفته شده است.

  تاپیک های مرتبط: دعا برای در امان ماندن از چشم زخم و حسادت برای دوری از چشم زخم در هنگام تعجب چه ذکری بگوییم؟ آیا تخم مرغ شکستن جهت دفع چشم جواب می دهد؟  

جمع بندی   پرسش: در فضازی مجازی مطالب ضد و نقیض بسیاری در باره چشم زخم و حدیث پیامبر (صلی الله علیه و آله) و امام صادق (علیه السلام) است. صحیح ترین مطلب در این باره چیست و چشم زخم در چه محدوده ای می تواند مؤثر باشد؟   پاسخ: مشخص نکرده اید منظورتان از مطالب ضد و نقیض چیست، زیرا در این روایات، ضد و نقیض ندیدم. به روایات ذیل توجه فرمایید تا موضوع روشن شود. «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)‏ إِنَّ الْعَيْنَ‏ لَتُدْخِلُ‏ الرَّجُلَ‏ الْقَبْرَ وَ تُدْخِلُ الْجَمَلَ الْقِدْر»؛ چشم ‌زخم، حق است؛ مرد را وارد قبر می ‌کند و شتر را وارد دیگ.(1) «رُوِيَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ الْعَيْنُ‏ حَقٌ‏ وَ لَيْسَ تَأْمَنُهَا مِنْكَ عَلَى نَفْسِكَ وَ لَا مِنْكَ عَلَى غَيْرِك‏»؛ از امام صادق (علیه السلام) روایت شده که می ‌فرمایند: چشم ‌زخم، حق است؛ ایمن نیستی از چشم خودت بر خودت، و نه از خودت بر دیگری.(2) «عَنِ النَّبیِّ (صلی الله علیه و آله) الْعَيْنُ حَقٌّ تَسْتَنْزِلُ‏ الْحَالِقَ‏»؛ چشم ‌زخم، حق است؛ قله کوه را می‌ کند.(3) نکته: کندن قله ها کنایه است از قدرت تأثیرگذاری چشم زخم، یعنی می تواند چیزهای مرتفع و دست نیافتنی را به زمین بکشد و چیزهای ثابت و مستحکم را از بین ببرد. «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ: لَوْ نُبِشَ لَكُمْ عَنِ الْقُبُورِ لَرَأَيْتُمْ أَنَّ أَكْثَرَ مَوْتَاكُمْ‏ بِالْعَيْنِ‏ لِأَنَّ الْعَيْنَ حَق‏»؛ اگر قبرها باز شود خواهید دید که بیشتر مرده ‌ها به خاطر چشم‌ زخم است؛ زیرا چشم ‌زخم، حق است.(4) نکته: این روایات می توانند از نظر سندی دارای خدشه باشند ولی اصل چشم زخم و حقیقت داشتن آن و نیز این که دارای آثار و آسیب هایی است، پذیرفته شده است.   پی نوشت ها: 1. شعيري، جامع الأخبار، ناشر: مطبعة حيدرية ـ نجف‏، بى تا، چاپ اول‏، ص 157. 2. طبرسى، حسن بن فضل، مكارم الأخلاق‏، ناشر: الشريف الرضي‏ ـ قم، 1370 ه.ش، چاپ چهارم، ص 386. 3. شريف الرضي، محمد بن حسين، المجازات النبوية، محقق/مصحح: هوشمند، ناشر: دار الحديث‏ ـ قم، 1422ق/1380ش‏، چاپ اول‏، ص 334؛ مجلسی، بحار الأنوار، ناشر: دار إحياء التراث العربي‏ ـ بيروت‏، 1403 ق‏، چاپ دوم‏، ج‏60، ص 6. 4. ابنا بسطام، طبّ الأئمة (عليهم السلام‏)، محقق/مصحح: خرسان، محمد مهدى‏، ناشر: دار الشريف الرضي‏ ـ قم‏، 1411ق‏، چاپ دوم‏، ص 121؛ بحار الأنوار، پیشین، ج ‏92، ص 127، ح 7.