جمع بندی عبادت ده جز دارد ۹ جز آن رزق حلال است یعنی چه؟

جمع بندی:   پرسش: عبادت ده جزء دارد که نه جزء آن شامل رزق حلال است. دهمین آن چیست؟   پاسخ: در حدیث معراج آمده است که خدای متعال فرمود: «يا أحمدُ، إنَّ العِبادَةَ عَشرَةُ أجزاءٍ تِسعَةٌ منها طَلَبُ الحَلالِ؛ فإن اُطيبَ مَطعَمُكَ وَ مشرَبُكَ فأنتَ فِي حِفظي و كَنَفي»؛  اى احمد! عبادت ده قسمت است كه نُه قسمت آن طلب روزى حلال مى باشد؛ پس اگر خوردنی و نوشيدنيت پاك و حلال باشد، در پناه و حمايت من هستى. (۱) عبادت صرفا در نماز و روزه خلاصه نمی شود. بلکه یک معنای عام و کلی دارد که همان بندگی و اطاعت از  فرامین پروردگار است. در این حدیث تاکید بر جزء دهم نبوده و مقصود این نیست که اجزاء عبادت را مشخص کند. بلکه منظور سفارش اکید بر حلال بودن روزی و کسب و کار است که بخش مهمی از زندگی انسان را در بر گرفته و پیش زمینه ی بقیه ی امور است. اگر کسب انسان حلال نباشد، قاعدتا لقمه ی او حرام، لباسش غصبی و خانه ای که تهیه کرده است مال غیر محسوب می شود. و خداوند هرگز عبادت کسی که به حلال و حرام مالش دقت نکند را نخواهد پذیرفت که خود فرموده: «… إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ»؛ خدا فقط از پرهیزگاران مى ‏پذيرد. (۲) و رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و اله و سلم) فرمودند: «إنَّ اللّه َ حَرَّمَ الجَنَّةَ أن يَدخُلَها جَسَدٌ غُذِّيَ بِحَرامٍ»؛ خداوند ورود به بهشت را بر بدنی كه با حرام تغذيه شده باشد حرام (ممنوع) كرده است. (۳) بنابراین اگر در حدیث ۹ جزء عبادت و بندگی، کسب رزق حلال معرفی شده، نه به معنای تعیین شماره ی دهم، بلکه به منظور تاکید بر کسب رزق حلال است.     پی نوشت: ۱. محدث نوری؛ مستدرك الوسائل؛ انتشارات آل البیت لاحیاء التراث؛ بیروت ۱۴۰۸ ق؛ ج ۱۳ ، ص ۲۰ ۲. سوره مائده، ۲۷ ۳. محمدی ری شهری، محمد؛ حکمت نامه پیامبر اعظم؛ موسسه علمی دارالحدیث؛ قم ۱۳۸۶؛ ج ۱۴، ص ۱۴