جمع بندی قم اولین شهر گرفتار ویروس کرونا یا محل پناه شیعیان؟

  سلام و عرض ادب در پاسخ به چند نکته توجه فرمایید: 1. شبهه‌افکنی نسبت به تشیع و اماکن مقدسه مذهبی سابقه بسیار طولانی دارد و کسانی که هرگز نتوانسته‌اند، این مذهب را باور نمایند با هر بهانه به تشویش اذهان عمومی پرداخته‌اند تا بتوانند علاوه بر رنج و غمی که مردم به آن گرفتار شده‌اند، روحیه دینی جامعه را با تلقینات و وسوسه‌های خناسانه مضطرب کنند و بدون تردید جامعه مومنین متوجه این دسیسه شیطانی هستند و هوشیارتر از همیشه به خداوند متعال توکل کرده‌اند و این روز‌های سخت را پشت سر خواهند گذاشت. 2. میزان ارزش هر شهر و مکانی به ارزش و منزلت افرادی است که در آن شهر ساکن هستند و به هر اندازه که مردمان یک سرزمین از درجات ایمان و دیانت بالاتری برخوردار باشند، ارزش و اعتبار بیشتری به آن شهر می‌دهند. شهر مقدس قم از اولین شهر‌های ایران بوده که اسلام را با آغوش باز پذیرفت و از همان قرن اول تاکنون پایگاه شیعه در جهان اسلام مطرح بود و انقلاب اسلامی از این قم شروع شد و این شهر خاستگاه شخصیت های دینی و انقلابی و سیاسی بوده و پایگاه معنوی و دینی جمهوری اسلای به شمار می رود و اندیشمندان از سراسر عالم به قم عزیمت داشتندبنا براین اگر مورد کینه جویی و انتقام دشمنان اسلام و انقلاب قرار بگیرد جای تعجب ندارد. 3. جهان هستی بر پایه حکمت آفریده شده و خداوند حکیم است. ابتلائات و مصیبت‌ها هم براساس حکمت الهی است و جهان بدون سختی‌ها، مشکلات و امتحان‌ها مکانی مناسب برای تکامل برآمده از اختیار و اراده نیست. بدون تردید جوهر کمال انسان در مسیر بلا‌ها و سختی‌ها شکوفا می‌شود. مصائب و سختی‌ها لازمه نظام احسن است، چنانکه نعمت، نقمت، عطا و سلب نعمت نیز مقدمه رشد و تکامل انسانی است. بنابراین نزول بلایا همیشه نشانه انتقام و عذاب الهی نیست بلکه گاهی نزول بلایا باعث بیداری و هدایت و رستگاری انسان ها می شود؛ همان گونه که خداوند متعال می فرماید:« وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ؛(1) قطعاً همه شما را با چیزی از ترس، گرسنگی، و کاهش در مالها و جانها و میوه‌ها، آزمایش می‌کنیم؛ و بشارت ده به استقامت‌کنندگان!» سلامتی، بیماری، فقر و رفاه یکی از ابتلائات است که برای همه انسان‌ها پیش می‌آید؛ چنان‌که درآیات متعدد بیان شده است. حتی انبیاء، امامان و اولیای الهی از قاعده و سنت الهی مستثنی نیستند. فقر و بیماری حضرت ایوب، غم حضرت یعقوب در فراق حضرت یوسف، ابتلائات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) درطول ۲۳ سال، رنج فراوانی که امیر مومنان علی (علیه السلام) درطول ۲۵ سال از رحلت پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) متحمل شد و مصیبت جان‌کاه حماسه کربلا که برسیدالشهداء (علیه السلام) و اهل‌بیت و یاران او وارد شد همه امتحانان و آزمایشات الهی بود که بر بندگان صالحش نازل گردید. درسایه این مصیبت‌ها، گوهر صبر و شکیبایی انسان به کمال می‌رسد و انسان را به مقام صابران می‌رساند تا بتواند به پاداش عظیم که از حسابگری انسان فراتر است، نائل شود چنان‌که که پروردگار می‌فرماید: « إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ ؛(3) هماناصابران اجر و پاداش خود را بی‌حساب دریافت می‌دارند!» بنابراین، برفرض که این روایت از امام صادق (ع) نقل شده باشد و نیز روایات دیگر به این مضمون هرگز بدین معنا نیست که مردم قم مصون از هر بلا و گرفتاری و رنج و بیماری‌اند، زیرا مومنان الهی همواره با بلایای الهی آزمایش می شوند و مراحل رشد و کمال را طی می کنند. 4. افزون بر این  آنچه از احادیث که در مدح و عظمت قم بیان شده است بر فرض صحت سند که در جای خود باید بحث شود، ناظر به بُعد معنوی این شهر است نه جنبه مادی آن؛ لذا قم نیز مانند سایر بلاد در معرض بلایای طبیعی مثل سیل و زلزله و طوفان است و از این رو سفارش معصومین (علیه السلام) به توجه و یا سکونت در شهر قم و اطراف آن برای محفوظ ماندن از فتنه‌هایی است که به ایمان انسان آسیب می‌زند.همان گونه که مکان های مقدسی مانند مسجدالحرام که به عنوان خانه امن الهی در قرآن معرفی شده است، بار‌ها دچار ابتلائات شدید مثل سیل و ویرانی و آتش سوزی و ... گردیده است. ️بنابراین؛ مقصود از امن بودن مسجد الحرام و حرم اهل‌بیت عبارت از امنیت معنوی است نه امنیت مادی و جسمی.   پی نوشت ها: 1. بقره/155. 2. ر.ک: برگزیده تفسیر نمونه، آیت الله ناصر مکارم شیرازی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج1، ص139 . 3.زمر/10.

جمع بندی پرسش: قم اولین شهر گرفتار ویروس کرونا است ولی در برخی روایات اسلامی آمده که«اذا عَمَّتِ الْبُلْدانَ الْمراضُ فَعَلَیکمْ بِقُمْ وَحَوالیها وَنَواحیها فَانَّ الْبَلاءَ مَدْفُوعٌ عَنْها.».«هنگامی که بیماری ها همه ی شهرها را فرا بگیرد، به *قم* و اطراف آن پناه ببرید که بلا از قم دفع شده است.». اکنون قم اولین شهر گرفتار ویروس کرونا است، و مردم دارند از قم فرار می کنند و به شهرهای دیگر می روند. این ماجراها چگونه با روایات یاد شده سازگار است؟   پاسخ: در پاسخ به چند نکته توجه فرمایید: 1. شبهه‌افکنی نسبت به تشیع و اماکن مقدسه مذهبی سابقه بسیار طولانی دارد و کسانی که هرگز نتوانسته‌اند، این مذهب را باور نمایند با هر بهانه به تشویش اذهان عمومی پرداخته‌اند تا بتوانند علاوه بر رنج و غمی که مردم به آن گرفتار شده‌اند، روحیه دینی جامعه را با تلقینات و وسوسه‌های خناسانه مضطرب کنند و بدون تردید جامعه مومنین متوجه این دسیسه شیطانی هستند و هوشیارتر از همیشه به خداوند متعال توکل کرده‌اند و این روز‌های سخت را پشت سر خواهند گذاشت. 2. میزان ارزش هر شهر و مکانی به ارزش و منزلت افرادی است که در آن شهر ساکن هستند و به هر اندازه که مردمان یک سرزمین از درجات ایمان و دیانت بالاتری برخوردار باشند، ارزش و اعتبار بیشتری به آن شهر می‌دهند. شهر مقدس قم از اولین شهر‌های ایران بوده که اسلام را با آغوش باز پذیرفت و از همان قرن اول تاکنون پایگاه شیعه در جهان اسلام مطرح بود و انقلاب اسلامی از این قم شروع شد و این شهر خاستگاه شخصیت های دینی و انقلابی و سیاسی بوده و پایگاه معنوی و دینی جمهوری اسلای به شمار می رود و اندیشمندان از سراسر عالم به قم عزیمت داشتندبنا براین اگر مورد کینه جویی و انتقام دشمنان اسلام و انقلاب قرار بگیرد جای تعجب ندارد. 3. جهان هستی بر پایه حکمت آفریده شده و خداوند حکیم است. ابتلائات و مصیبت‌ها هم براساس حکمت الهی است و جهان بدون سختی‌ها، مشکلات و امتحان‌ها مکانی مناسب برای تکامل برآمده از اختیار و اراده نیست. بدون تردید جوهر کمال انسان در مسیر بلا‌ها و سختی‌ها شکوفا می‌شود. مصائب و سختی‌ها لازمه نظام احسن است، چنانکه نعمت، نقمت، عطا و سلب نعمت نیز مقدمه رشد و تکامل انسانی است. بنابراین نزول بلایا همیشه نشانه انتقام و عذاب الهی نیست بلکه گاهی نزول بلایا باعث بیداری و هدایت و رستگاری انسان ها می شود؛ همان گونه که خداوند متعال می فرماید:«وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ؛(1) قطعاً همه شما را با چیزی از ترس، گرسنگی، و کاهش در مالها و جانها و میوه‌ها، آزمایش می‌کنیم؛ و بشارت ده به استقامت‌کنندگان!» سلامتی، بیماری، فقر و رفاه یکی از ابتلائات است که برای همه انسان‌ها پیش می‌آید؛ چنان‌که درآیات متعدد بیان شده است. حتی انبیاء، امامان و اولیای الهی از قاعده و سنت الهی مستثنی نیستند. فقر و بیماری حضرت ایوب، غم حضرت یعقوب در فراق حضرت یوسف، ابتلائات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) درطول ۲۳ سال، رنج فراوانی که امیر مومنان علی (علیه السلام) درطول ۲۵ سال از رحلت پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) متحمل شد و مصیبت جان‌کاه حماسه کربلا که برسیدالشهداء (علیه السلام) و اهل‌بیت و یاران او وارد شد همه امتحانان و آزمایشات الهی بود که بر بندگان صالحش نازل گردید. درسایه این مصیبت‌ها، گوهر صبر و شکیبایی انسان به کمال می‌رسد و انسان را به مقام صابران می‌رساند تا بتواند به پاداش عظیم که از حسابگری انسان فراتر است، نائل شود چنان‌که که پروردگار می‌فرماید:« إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ ؛(3) هماناصابران اجر و پاداش خود را بی‌حساب دریافت می‌دارند!» بنابراین، برفرض که این روایت از امام صادق (ع) نقل شده باشد و نیز روایات دیگر به این مضمون هرگز بدین معنا نیست که مردم قم مصون از هر بلا و گرفتاری و رنج و بیماری‌اند، زیرا مومنان الهی همواره با بلایای الهی آزمایش می شوند و مراحل رشد و کمال را طی می کنند. 4. آن چه در روایت مورد اشاره پرسشگر این است که:«اذا عَمَّتِ الْبُلْدانَ الْفِتَنُ فَعَلَیکمْ بِقُمْ وَحَوالیها وَنَواحیها فَانَّ الْبَلاءَ مَدْفُوعٌ عَنْها؛ هنگامی که فتنه ها همه شهرها را فرا بگیرد به قم و اطراف آن پناه ببرید که بلا از قم دفع شده است.»(4) بنا بر این کلمه امراض اساس در روایت نیامده است. افزون بر این  آنچه از احادیث که در مدح و عظمت قم بیان شده است بر فرض صحت سند که در جای خود باید بحث شود، ناظر به بُعد معنوی این شهر است نه جنبه مادی آن؛ لذا قم نیز مانند سایر بلاد در معرض بلایای طبیعی مثل سیل و زلزله و طوفان است و از این رو سفارش معصومین (علیه السلام) به توجه و یا سکونت در شهر قم و اطراف آن برای محفوظ ماندن از فتنه‌هایی است که به ایمان انسان آسیب می‌زند.همان گونه که مکان های مقدسی مانند مسجدالحرام که به عنوان خانه امن الهی در قرآن معرفی شده است، بار‌ها دچار ابتلائات شدید مثل سیل و ویرانی و آتش سوزی و ... گردیده است. ️بنابراین؛ مقصود از امن بودن مسجد الحرام و حرم اهل‌بیت عبارت از امنیت معنوی است نه امنیت مادی و جسمی.       پی نوشت ها:   1. بقره/155. 2. ر.ک: برگزیده تفسیر نمونه، آیت الله ناصر مکارم شیرازی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج1، ص139 . 3.زمر/10. 4. بحارالانوار،علامه مجلسی،تهران، انتشارات اسلامیه، ج 60،ص 212، ح20.