**** لیله القدر = شب معراج عاشقان *****

. لیلة القدر طلایی ترین زمان نیایش

دعا و نیایش یکی از زیباترین گفتگوی محب با محبوب و نمایش نجوای دلبرانه‌ی عاشق با معشوق است. دعا در واقع تجلی عشق راستین انسان است ، عشق به آن موجودی که آغاز همه از اوست، انجام همه به اوست، و هر چه هست اوست و غیر او دیگر هیچ و فانی مطلق است.
چه این که دعا ممکن است یک توبه نامه و اعلام ندامت و اظهار شوق به بازگشت به سوی اصالت گمشده خویش باشد، توبه‌ای که رجعت و عذرخواهی و طلب پوزش از آفریدگار و پروردگار و مولی خویش است.
و بالاخره ممکن است دعا یک پژواک دل انسان مظلوم باشد که از دستم ستمگر در پیشگاه داور عدل پرور، اظهار دادخواهی می کند. و ده ها و صدها آموزه‌ی از این دست، و در مجموع دعا هر چه باشد و برای هر چیزی باشد، زیباترین گفتگو انسان با آفریدگار و پروردگارش است که در هر زمان ممکن است آن گفتگو انجام شود، ولی طلایی ترین زمان برای این گفتمان آموزنده، شب قدر است.
در باب نقش زمان در تأثیر دعا و اجابت آن گفته‌ی برخی بزرگان اهل عرفان بسیار زیبا و درس‌آموز است که می گوید: اوقات در تأثیر دعا و احوال دعا کننده نقش بسزایی دارد، بخصوص شب ها برای ذکر و خلوت و نیایش شأنیت خاص دارد، چون «لیل» غیب است و انسان را به غیب و باطن می کشاند و می رساند، از این رو در آیات و روایات بر تهجد شب و خلوت های شبانه بسیار ترغیب و تشویق شده، بی تردید از بهترین مناسبات زمانی ماه مبارک رمضان است که برای نفوس مستعده اثر تکوینی خاص دارد.[1]

و در برخی روایات آمده که امام صادق علیه السلام فرمود:«التَقَدیرُ فِی لَیلَةِ تِسْعَ عَشَرَة، وَ الْأبرامُ فِی لَیلَةِ إحْدی وَ عِشْرِینَ، و الْاِمضاءُ فِی لَیلَةِ ثَلاثَ وَ عِشْرِینْ»[1]
اندازه گیری و تقدیر امور عالم در شب نوزدهم، و «تحکیم» آن ها در شب بیست و یکم، و امضای و تنفذ آن ها در شب بیست و سوم است.
در مجمو در برخی روایات آمده که امام صادق علیه السلام فرمود:«التَقَدیرُ فِی لَیلَةِ تِسْعَ عَشَرَة، وَ الْأبرامُ فِی لَیلَةِ إحْدی وَ عِشْرِینَ، و الْاِمضاءُ فِی لَیلَةِ ثَلاثَ وَ عِشْرِینْ»[1]
اندازه گیری و تقدیر امور عالم در شب نوزدهم، و «تحکیم» آن ها در شب بیست و یکم، و امضای و تنفذ آن ها در شب بیست و سوم است.
در مجموع از روایات شیعی بدست می آید که لیلة القدر دایر مدار بین یکی از شب های سه گانه ی یاد شده است و بیرون از آن سه شب نیست، ولی این که چرا به طور مشخصی بیان نشده کدام یکی از آن سه شب قدر است؟
در ابتداء باید گفت گرچه برای خود ائمه علیهم السلام کاملا روشن و مشخص بوده لذا امام باقر علیه السلام فرمود:«إنّا لا نَخْفَیْ عَلَیْنا لَیْلَةَ الْقَدْرِ، اِنَّ الْمَلائِکَةُ یَطُفوُنَ بِنا فِیْها»[2] بی تردید شب قدر بر ما پوشیده نیست، زیرا در آن شب فرشتگان (نزد ما فرود می آیند.) وبر گرد ما طواف می کنند ، ولی براساس حکمت الهی و مصلحت های نهفته که برای ما قابل درک نیست ، ائمه علیهم السلام به طور مشخص برای دیگران شب قدر را بیان نکرده اند.
علامه طباطبائی ضمن اشاره به روایاتی که لیلة القدر را بین دو شب (21و23) و سه شب (19، 21، 23) مطرح نموده گفته است: اینکه شب قدر معین نشده برای تعظیم و پاسداشت بزرگی و حفظ شأن و منزلت آن شب است، که مبادا بشر با انجام معصیت در آن شب مشخص حرمت و منزلت آن را نشکند و عظمت آن را نادیده نگیرد.[3]
در مجموع حکمت نهفته بودن لیلة القدر بین شب های سه گانه هر چه باشد، مهم آن است که مقام و منزلت لیلة القدر به اندازه ای است که انسان برای درک آن باید سه شب تلاش نماید تا جان او به طور کامل سیراب گردد و از زمزم زلال قدر جام جانش لبریزترشود. مولوی در این رابطه بسیار زیرا گفته است:

[2]. محمد بن حسن بصایر الدرجات، منشورات الاعلمی، تهران، 1374ش، باب3، ص241، حدیث5.

[3]. ر،ک: المیزان، ج20، ص333.

[4]. مثنوی معنوی، نشر هرمس، تهران، 1385ش، دفتر دوم، ص299.

یکی از ویژگی های بی نظیر لیلة القدر که در نظام آفرینش هیچ مقطع زمانی از آن ویژگی برخوردار نیست، این که آن شب ظرف نزول آخرین وحی نامه آسمانی است، گرچه در این باب جای سخن بسیار است ولی به اختصار به نکته های اشاره می گردد:
خداوند در جایی از قرآن کریم درباره زمان تجلی قرآن فرمود:«إِنّا أَنْزَلْناهُ في لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ»[1] ما آن را در شب فرخنده نازل کردیم.
و در سوره قدر فرمود:«إِنّا أَنْزَلْناهُ في لَيْلَةِ الْقَدْرِ»[2] ما آن را در شب قدر نازل نمودیم.
جمع بین این دو آیه و برخی آیات دیگر، نشان می دهد که قرآن کریم به صورت دفعی در شب مبارک قدر نازل شده است.[3] چه این که در جای دیگر به صراحت فرمود:«شَهْرُ رَمَضانَ الّذي أُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآنُ»[4] ماه رمضان [همان ماه] است که در آن، قرآن فرو فرستاده شده است. در نتیجه معلوم می شود ماه مبارک رمضان و شب مبارک قدر، ظرف نزول تمام قرآن است.[5]

[2]. قدر، آیه1.

[3]. ر،ک: عبدالله جوادی آملی، قرآن در قرآن، نشر مرکز إسراء، قم، 1378ش، ص69 ص70.

[4]. بقره، آیه185.

[5]. ر،ک: جوادی آملی، قرآن در قرآن، ص72.

بر ضیافت خانه ی فیضِ نوالش منع نیست :Sham: در گشاده است و صلا در داده خوان انداخته:Sham: