مراحل توبه در دین یهود
تب‌های اولیه
مراحل توبه
توبه داراي سه مرحله اساسي زير است:
1 - پشيماني از گناه.
2 - اعتراف به گناه در برابر خداوند.
3 - ترك گناه.
که به توضیح آن می پردازیم.
1- پشيمانی از گناه
در اين مرحله انسان بايد نسبت به نادرست بودن اعمال خود آگاهي يابد. اين آگاهي از راه مطالعه و فراگيري اصول ديني به دست مي‌آيد. همان‌‌گونه كه پايه و ملاك جرايم اجتماعي را قانون آن جامعه تعيين مي‌كند و همه افراد يك جامعه براي سنجش درست يا نادرست بودن اعمال خود بايد به متن قانون مراجعه كنند؛ درباره اعتبار اعمال انسان در نظر خداوند نيز بايد به قوانين شرع مراجعه كرد.
بنابراين بايد گفت آگاهي از اشتباه بودن يك عمل، از ديدگاه ديني به تنهايي كافي نيست و شخص بايد به آن ايمان و وفاداريِ عملي نشان دهد. در اين مرحله است كه او نسبت به خلاف شرع بودن عمل يا رفتار خود پشيمان شده و آماده توبه و ترك گناه مي‌شود.
2- اعتراف به گناه در برابر خداوند
اعتراف به گناه در زبان عبري، «ويدوي»ناميده مي‌شود. همان گونه كه ذكر شد، يكي از مهمترين بخشهاي توبه، اعتراف لفظي يا شفاهي به گناهان و اظهار آمادگي براي ترك كامل آن‌ها و توبه است. متن «اعترافنامه» يا «ويدوي» در تفيلا‌‌هاي معمول روزانه (غير از شبات، موعديم و ايام خاص) و در مجموعه دعاهاي ايام عادي كه در شب و پيش از رفتن به بستر خوانده مي‌شود، گنجانده شده است. اين متن به طور كلي در‌‌برگيرنده همه خطاهاي متداول انساني است كه به ترتيب حروف الفباي عبري و با فعل جمع تدوين شده است. «ويدوي» را همگان مي‌خوانند، هر چند كه حتي هيچ يك از آن اعمال را انجام نداده باشند. از آنجا كه لفظ اين كلمات «جمع» است، در تفيلا براي ديگر كساني كه احتمالاً مرتكب آن اعمال شده باشند، طلب آمرزش و بخشايش مي‌شود. اين نوع ويدوي، اعترافنامه عمومي است كه شاليح صيبور (پيش نماز) با صداي بلند مي‌خواند.
اما اقرار به گناهان شخصي، هرگز با صداي بلند و در حضور مردم انجام نمي‌شود، زيرا عقيده معمول بر اين است كه ذكر يك عمل فساد و گناه، هر چند كه به قصد اعتراف و پشيماني صورت بگيرد، شايد به‌‌تدريج موجب شكسته شدن قُبح و زشتي و ترويج آن در افراد مستعد گناه شود. لذا انسان به گناهان شخصي خود تنها در حضور خداوند اعتراف مي‌كند. بنابراين در ميان تفيلاي معمول روزانه، بخشي براي راز و نياز شخصي با صداي آهسته در نظر گرفته شده است. همچنين در برخي جوامع رسم است كه ويدوي را با صداي آهسته مي‌خوانند تا هر فردي بتواند به گناهان شخصي خود اعتراف كند. ذكر يك گناه در ميان مردم يا نوشتن آن در كتابها به منظور عبرت ديگران، تنها در موارد خاص و با نظر افراد صاحب صلاحيت مذهبي انجام مي‌شود.
این آیۀ تورات درباره«اعتراف به گناه»است که نحوه معمول آن در برابر خداوند چنین است:«خواهش به درگاه خالق:خطا کرده ام، گناه کرده ام، و به درگاه تو تقصیر ورزیده ام و چنین و چنان(اشتباهات شخصی)را انجام داده ام و اینک نسبت به اعمال یاد شده پشیمان و شرمنده ام و تا ابد به چنین مواردی بازگشت نخواهم کرد.»اين متن يا هر گفتاري شبيه به آن مي‌تواند به هر زبان و در هر زمان به حضور خداوند ادا شود.
3- ترك گناه
توبه و پشيماني از گناه بدون ترك آن گناه، بي معني خواهد بود. حتي كسي كه براي مدتي موقت، خطايي را ترك مي‌كند و دوباره آن را انجام مي‌دهد، گرچه به سبب همان ايام موقت، امتياز و پاداش الهي را كسب مي‌كند، اما دوباره كل گناهان اوليه به پاي او نوشته مي‌شود، گويي از آغاز تاكنون در حال اين گناه بوده است.
كسي كه با زبان خود در حضور خداوند به گناهش اعتراف كرده، اظهار توبه و پشيماني مي‌نمايد، اما در قلب و فكر خود همچنان به انجام دادن آن تمايل دارد و راغب است؛ به كسي مي‌ماند كه براي رفع آلودگي از بدن خود به غسل و استحمام مي‌پردازد، ولي در حين شستشو آن منبع آلوده كننده را همچنان در دست خود نگاه مي‌دارد. مسلماً تا زماني كه جسم آلوده را از تن خود جدا نسازد، هر گونه غسل و استحمامي براي او بي فايده خواهد بود.
انسان پس از ترك گناه نيز بايد همواره زشتي آن را در ذهن داشته باشد و به جستجو و تحقيق در اعمال خود بپردازد، تا مبادا پس از چندي به شكل ديگري از همان خطا آلوده شود؛ مانند دشمني كه از خانه بيرون رانده شده، اما هر لحظه ممكن است كه از در ديگري دوباره وارد شود.
(نویسندگان:ابوالحسن کریمی،محسن احمدی،علی الله وردی)