***منظور از آل محمد چه كساني هستند ؟**
تبهای اولیه
به نام خدا . سلام خدمت همه سروران عزيز.
در ذهن بنده اين سؤال پيش آمد كه منظور از آل محمد (ص) در عبارت پاياني صلوات چه كساني هستند؟
اگر "ال " را خاندان معني كنيم فقط شامل حضرت فاطمه (س) مي شود چون پيامبر كه فرزند پسر نداشند كه با ايشان نسبت خوني و خويشاوندي داشته باشند !
و دوم اينكه آيا همسران پيامبر را هم شامل مي شود چون آنها كه معصوم نبوده اند !
و سوم اينكه آيا امام علي (ع) را شامل مي شود چون ايشان كه از خاندان پيامبر نبودند ! درسته كه با پيامبر نسبتي داشتند !؟
و ديگر امامان معصوم را چه طور ؟
[=Century Gothic]با سلام
[=Century Gothic]
“ آل ” از ماده “ اول ” است که به معنای سرپرستی و پیشوایی به کار می رود و آل هر کس به اهل او گفته می شود: یعنی کسانی که تحت سرپرستی او هستند.
با این حال این کلمه معمولا به معنای خاندان و دودمان به کار می رود که اخص از معنای لغوی آن است و تنها برای کسانی بکار می رود که به نوعی صاحب شرافت و برتری باشند و هرگز به خاندان کسی که ناشناخته و گمنام باشد و یا برتری ویژه ای نداشته باشد، آل گفته نمی شود.
در فرهنگ اسلامی و مواردی که در قرآن وجود دارد، نسل و خاندان یک شخص اختصاصی به پسران و پسرزادگان ندارد و خاندان یک شخص بواسطه فرزندان دختر او نیز قابل تعریف است.
به همین دلیل است که در آیه مباهله [=Century Gothic]، از امام حسن و امام حسین علیهما السلام به عنوان فرزندان پیغمبر یاد شده است.
[=Century Gothic] با این همه آنچه منظور اصلی در دعاها و اذکارهای نظیر “ اللهم صل علی محمد و آل محمد ” است، تنها گروه خاصی از دودمان رسول خدا سلاماللهعلیه را در بر می گیرد که همان اهل بیت رسول خدا و امامان معصوم (علیهم السلام) است و هرگاه قرینه خاصی در کلام نباشد، “ آل محمد” به همین معنا خواهد بود.
[=Century Gothic]
پس " آل محمد" معمولا بر اهل بیت معصوم رسول خدا اطلاق می شود. :Sham:
امام علی ع می فرماید: آنان ـ ال محمد صلی الله علیه و آله ـ محل اسرار خداوند ملجأ فرمان او و محل علم پروردگار هستند.
آنان مرجع احکام خداوند و پناهگاه کتابهای او و کوههای استوار دین او می باشند در قسمت دیگر از خطبه نهج البلاغه می فرماید:
([=Century Gothic]لایقاس به ال محمد و هذا الامه احمد لا یسوی بهم من جرت نعمتهم علیه ابدا، هم اساس الدینی و عماد الیقین)؛ (هیچکس از این امت را با آل محمد صلی الله علیه واله مقایسه نتوان کرد. آنان که ریزه خوار نعمت آل محمدند یا آنها برابر نخواهند بود. آنها اساس دین و ارکان یقین اند.)
********************
از امام حسن عسگری علیه السلام درباره آیه 32 سوره فاطر سئوال کردم که خداوند میفرماید: « آنگاه کتاب را میراث بندگان برگزیده خویش قرار دادیم.
برخی از آنها به خود ستم روا میدارند، برخی راه میانه را پیش گرفتهاند و برخی از بندگان برگزیده ما به اذن خداوند، در خیر و خوبی سبقت گرفتهاند.»
امام حسن عسگری علیه السلام در تفسیر این آیه فرمود:« کلام خدا دربارهی هر سه گروه بیارتباط با آل محمد نیست:
آنها که به خود ستم روا میدارند، کسانی هستند که اقرار و اعتراف به حقانیت امامان نمیکنند؛ آنها که راه میانه و اعتدال را برگزیدهاند، کسانی هستند که آگاه به مقام امامان هستند و آنها که در خیر و خوبی سبقت گرفتهاند، خود اماماناند.»
من با شنیدن این حرف، در فکر فرو رفتم، از مقامی که خدا به آل محمد صلی الله علیه و آله عطا فرموده، حیرت کردم و اشکهایم جاری شد.
امام حسن عسگری علیه السلام نگاهی به من کرد و فرمود:« مقام آل محمد صلی الله علیه و آله از آنچه تو تصور میکنی برتر است. ای ابو هاشم، خدا را سپاسگزار باش که تو را از چنگزنندگان به ریسمان آل محمد صلی الله علیه و آله قرار داده است.
روز قیامت که هر گروهی را با نام پیشوایانشان آنها میخوانند، تو را با نام آل محمد صلی الله علیه و آله میخوانند. همانا تو در راه خیر و خوبی گام برمیداری.»
منابع: بحار الانوار، ج 50، ص 258، ح 18
بسمه تعالی
اگر "ال " را خاندان معني كنيم فقط شامل حضرت فاطمه (س) مي شود چون پيامبر كه فرزند پسر نداشند كه با ايشان نسبت خوني و خويشاوندي داشته باشند !
آيا همسران پيامبر را هم شامل مي شود چون آنها كه معصوم نبوده اند ! و سوم اينكه آيا امام علي (ع) را شامل مي شود چون ايشان كه از خاندان پيامبر نبودند ! درسته كه با پيامبر نسبتي داشتند !؟
در تفسير آيه مباهله چندين روايت در كتب: صحيح مسلم ؛ج7، ص121. فتح الباري؛ ج7، ص60 ....... و در تفسير آيه تطهير چندين روايت در كتب: أسد الغابة؛ ج2، ص12.ينابيع المودة؛ ج1، ص320. مستدرك حاكم؛ ج3، ص147 به بعد. سنن كبري؛ ج7، ص63. خصائص اميرالمومنين7؛ نسائي، ص49 و81. نظم درر السمطين؛ ص133. و در تفسير آيه 142 سوره شوري در كتاب شواهد التنزيل چندين روايت از چندين كتاب معتبر اهل سنت بيان مي نمايد كه همگي بيان مي نمايد اهل بيت پيامبر فقط علي و فاطمه و حسن و حسين علیهم السلام هستند و سايرين جزء اهل بيت ايشان نيستند.
همچنین در كتب مسند احمد؛ ج6، ص292، و سنن ترمذي؛ ج5، ص31. نظم درر السمطين؛ ص133. و المغني؛ ج6، ص553 رواياتي نقل مينمايند كه همسران پيامبر جزء اهلبيت محسوب نمیشوند.
منظور از آل محمد اهل بیت آن حضرت است که در آیه 33 احزاب می فرماید :انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت
و اما تعبير" اهل البيت" به اتفاق همه علماى اسلام و مفسران، اشاره به اهل بيت پيامبر ص است، و اين چيزى است كه از ظاهر خود آيه نيز فهميده مىشود، چرا كه" بيت" گرچه به صورت مطلق در اينجا ذكر شد، اما به قرينه آيات قبل و بعد، منظور از آن، بيت و خانه پيامبر ص است.
اما اينكه مقصود از" اهل بيت پيامبر" ص در اينجا چه اشخاصى مىباشد؟
در ميان مفسران گفتگو است، بعضى آن را مخصوص همسران پيامبر ص دانستهاند، و آيات قبل و بعد را كه در باره ازواج رسول خدا ص سخن مىگوي قرينه اين معنى شمردهاند.
ولى با توجه به يك مطلب، اين عقيده نفى مىشود و آن اينكه ضميرهايى كه در آيات قبل و بعد آمده عموما به صورت ضمير" جمع مؤنث" است، در حالى كه ضمائر اين قسمت از آيه (إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً) همه به صورت" جمع مذكر" است، و اين نشان مىدهد معنى ديگرى در نظر بوده است.
لذا بعضى ديگر از مفسران از اين مرحله گام فراتر نهاده و آيه را شامل همه خاندان پيامبر اعم از مردان و همسران او دانستهاند.
از سوى ديگر روايات بسيار زيادى كه در منابع اهل سنت و شيعه وارد شده معنى دوم يعنى شمول همه خاندان پيامبر ص را نيز نفى مىكند و مىگويد:
مخاطب در آيه فوق منحصرا پنج نفرند: پيامبر ص، على ع و فاطمه ع و حسن ع و حسين ع.
با وجود اين نصوص فراوان كه قرينه روشنى بر تفسير مفهوم آيه است تنها تفسير قابل قبول براى اين آيه همان معنى سوم يعنى اختصاص به" خمسه طيبه" است.
تنها سؤالى كه در اينجا باقى مىماند اين است كه چگونه در لابلاى بحث از وظايف زنان پيامبر ص مطلبى گفته شده است كه شامل زنان پيامبر ص نمىشود.
مفسر بزرگ نويسنده" الميزان" می گوید :" ما هيچ دليلى در دست نداريم كه جمله إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ ... همراه اين آيات نازل شده است، بلكه از روايات به خوبى استفاده مىشود كه اين قسمت جداگانه نازل گرديده، امام به هنگام جمع آورى آيات قرآن در عصر پيامبر يا بعد از آن در كنار اين آيات قرار داده شده است.
پاسخ دیگر كه مىتوان از سؤال داد اين است كه قرآن مىخواهد به همسران پيامبر ص بگويد: شما در ميان خانوادهاى قرار داريد كه گروهى از آنان معصومند، كسى كه در زير سايه درخت عصمت و در كانون معصومان قرار گرفته سزاوار است كه بيش از ديگران مراقب خود باشد و فراموش نكنيد كه انتساب او به خانوادهاى كه پنج معصوم پاك در آن است مسئليتهاى سنگينى براى او ايجاد مىكند، و خدا و خلق خدا انتظارات فراوانى از او دارند.
تفسیر نونه ج 17 ص196
و سوم اينكه آيا امام علي (ع) را شامل مي شود چون ايشان كه از خاندان پيامبر نبودند ! درسته كه با پيامبر نسبتي داشتند !؟ و ديگر امامان معصوم را چه طور ؟به نام خدا . سلام خدمت همه سروران عزيز.
در ذهن بنده اين سؤال پيش آمد كه منظور از آل محمد (ص) در عبارت پاياني صلوات چه كساني هستند؟
اگر "ال " را خاندان معني كنيم فقط شامل حضرت فاطمه (س) مي شود چون پيامبر كه فرزند پسر نداشند كه با ايشان نسبت خوني و خويشاوندي داشته باشند !
و دوم اينكه آيا همسران پيامبر را هم شامل مي شود چون آنها كه معصوم نبوده اند !
با سلام:Gol:
مراد از آل محمد(ص) همان اهل بیت پیامبر (ص) و عترت ایشان می باشند و با توجه به احادیث موجود، ایشان همان ائمه 12گانه معصومین و حضرت زهرا(س) می باشند امام صادق علیه السلام از پدرانش نقل می کند که روزی رسول خدا فرمود:«من از میان شما می روم و دو چیز ارزشمند در بین شما باقی می گذارم: کتاب خدا و عترت و اهل بیتم.»
در این هنگام جابربن عبدالله انصاری برخاست و پرسید:«یا رسول الله! عترت شما کیانند؟»
رسول خدا فرمود:«علی و حسن و حسین و امامان از فرزندان حسین که نهمین آنها مهدی است که قیام خواهد نمود.» [1]
در تفسیر المیزان نیز علامه طباطبائی در این زمینه احادیثی را می آورند که 5 تن آل عبا را اهل بیت معرفی می کند شما می توانید به ترجمه المیزان، ج16، ص: 465 تفسیر آیه 33 احزاب رجوع نمایید.
علاوه بر روایات بسیاری که گویای آنست که مقصود از آل محمد، همان امامان 12 گانه و حضرت زهرا (علیهم السلام) هستند، می توان به روایات وارده از شیعه و سنی که در ارتباط با آیه شریفۀ مباهله، آیه عصمت اهل بیت (ع) و آیه اطاعت (اطیعو الله و اطیعواالرسول و اولواالامر ...) وارد شده نیز اشاره کرد.
گفتنی است: تمامی روایات وارده درمورد کیفیت و چگونگی صلوات، درپیرامون تفسیر آیه ی مبارکه «ان الله وملائکته یصلون علی النبی» واردشده است.
روایات صلوات، ازحدود 16نفر صحابه، درکتب حدیثی اهل سنت نقل شده است. 15نفر ازصحابه «آل محمد» را نقل کرده اند. ویک نفر از صحابه به نام ابوحمید ساعدی «ازواج وذریة محمد» را نقل کرده است. مذاهب اهل بیت ـ شیعه اثناعشری، زیدیه واسماعیلیه ـ نیز «آل محمد» را نقل کرده اند.
با این حال صلواتی را که در نوشته ها وگفته های شان به کارمی برند فاقد کلمه «آل محمد» است وبعد ازنام مبارک پیامبر میگویند: صلی الله علیه وسلم. دراین زمینه این ضرب المثل فارسی صادق است که: «به جای اینکه چشم را پاک کند کورکرد».
به جای اینکه در صلوات ها کلمه ی «آل محمد» را بدون «علای حرف جر» استعمال کنند، آل محمد را از ریشه حذف نمودند.
ضمن آنکه اگر مقصود از آل محمد، مصادیقی غیر از اهل بیت و فرزندان گرامی و ذریه آنحضرت، مثلاً یاران و پیروان و ازواج آنحضرت و ... بود، "چنانکه در تفسیر شخصی برخی،(جناب نوری) با استفاده از برخی آیات قرآن آمده است."
باید اهل سنت بر این شیوه صلوات، که شیعیان بر اساس روایات وارده به آن عمل می کنند،(اللهم صل علی محمد و آل محمد)، بر شیعیان پیشی و سبقت می گرفتند. زیرا که اهل سنت بر خلاف نگاه مذهب تشیع، برای همه صحابه و تابعین و همه زنان پیامبر جایگاه و مقام و شأنیت خاصی قائل اند تا جائیکه قول و عمل همۀ صحابی و تابعین ... را حجت و واجد اعتبار می دانند.
در حالیکه می بینیم چنین نیست و اهل سنت، بر آل محمد ادای صلوات نمی کنند. لذا مطلب روشن است و صغری کبری چیدن برخی، برای خاموش کردن نور اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، چیزی جز روشن تر شدن فقدان استدلال و ضعف بنیان فکری جبهۀ عقیده شان را در پی نخواهد داشت.
به قول یکی از کاربران: " نمی دانم این گروه، این شیوه دست و پا زدن را برای چه برگزیده اند؟ آیا این همه تلاش منفعلانه، برای تخریب و ایجاد شبهه و تردید در واضحات اعتقادی را بعنوان بستۀ اعتقادی و توشۀ آخرت با خویش به سرای باقی خواهند برد؟
موفق باشید ...:roz:
پاورقی________________________________
[1] بحارالأنوار ج : 23 ص : 147
بسم الله النور
از همه دوستان و كارشناسان عزيز كه در اين بحث شركت كردند متشكرم.
بنده جواب خود را يافتم :
با این همه آنچه منظور اصلی در دعاها و اذکارهای نظیر “ اللهم صل علی محمد و آل محمد ” است، تنها گروه خاصی از دودمان رسول خدا سلاماللهعلیه را در بر می گیرد که همان اهل بیت رسول خدا و امامان معصوم (علیهم السلام) است و هرگاه قرینه خاصی در کلام نباشد، “ آل محمد” به همین معنا خواهد بود.
بسم الله النور از همه دوستان و كارشناسان عزيز كه در اين بحث شركت كردند متشكرم. بنده جواب خود را يافتم : در فرهنگ عامه و مواردی در روایات و آیات هست که آل به معنای پیروان و همدلان یک شخص به کار رفته است. برابر این معنا، آل محمد شامل همه پیروان حقیقی و رهروان راستین آیین محمدی خواهد بود. با این همه آنچه منظور اصلی در دعاها و اذکارهای نظیر “ اللهم صل علی محمد و آل محمد ” است، تنها گروه خاصی از دودمان رسول خدا سلاماللهعلیه را در بر می گیرد که همان اهل بیت رسول خدا و امامان معصوم (علیهم السلام) است و هرگاه قرینه خاصی در کلام نباشد، “ آل محمد” به همین معنا خواهد بود.
یک مطلبی هست که باید در این مجال ذکر کنم.
حضرت آدم ص را خداوند از روح خود در گل دمید و او خلق شد.
حضرت حوا نیز از گل پهلوی آدم است (این مطلب بدین معنی است که رن مکمل مرد و مرد مکمل زن است)
اما چرا خداوند ما بقی انسانها را مانند آدم و حوا خلق نکرد ؟
که هم خاک بود و هم دم
خداوند با ایجاد استعداد زاد و ولد در حقیقت محبتی را در بین انسانها ریشه دار کرد تا این نسبتها باعث این شود که کمتر انسان سختی بکشد و همینطور رحمانیت خود را بصورت هدیه ای الهی بطور مستقیم دربین انسانها ایجاد نماید.
این رابطه لطف الهی است و مقدس
ولی در توصیف برادری در هدایت الهی می فرمایند:
انم المومنون اخوه به حقیقت که مومنین با هم برادرند حال از هر نژاد و دینی که می خواهند باشند مومنین با هم برادرند.
توصیف دیگری در ارتباط با نسبت فامیلی در هدایت الهی ندیدم یعنی اینکه خداوند بفرماید هم خون شما خواهر شماست در طریق هدایت و ...
در طریق الهی این نسبتهای فامیلی مصداقی ندارد که پسر نوح با بدان بنشست خاندان نبوتش گم شد.
و اگر بخواهیم نسبت فامیلی پیامبر ص را بدانیم باید بدنبال مومنین بگردیم اگر پیامبر را مومن و در طریق هدایت می دانیم و خودمان نیز مومنیم.
در این شرح ائمه نیز از مومنینند در حالیکه عبدالله فرزند امام جغفر صادق و جعفر کذاب و ... با پیامبر هیچ نسبتی ندارند حتی اگر نسبت فامیلی دنیوی در میانشان باشد.
لذا معیار بر ایمان است ولاغیر.
اینهم از مراتبی است که در ادوار قبل معنی اش تغئیر پیدا کرد.
یاحق