نسبت دادن فعل حرام به امام معصوم !!!
تبهای اولیه
ابتدا عرض کنم متاسفانه این مطلب را با اکراه می نویسم.چون ذهن مرا بد جوری مشغول کرده و دسترسی به جواب پیدا نکردم.
یکی از روحانیون روی منبر مطلبی نقل کرد در باره اینکه منصور دوانیقی(لعنة الله علیه) در زمان امام صادق(ع) یک بار روز بیست ونهم ماه رمضان را عید فطر اعلام کرده و امام صادق (ع) هم از ترس کشته شدن یارانش روزه آن روز را -نعوذ بالله- افطار فرموده و به یارانش گفته یک روز روزه قضایی بگیریم بهتر است از اینکه این تعداد شیعیان ما قتل عام بشوند!!!
بنده که هرجوری فکر کردم این مطلب با عقل بنده جور در نیامد.
از اون حاج آقا هم سند خواستم طفره رفت. ولی هنوز پیگیرشم.
کارشناسان محترم لطفاًبفرمایید :
اگر چنین داستانی وجود خارجی دارد دقیقاً چیست؟
آیا سند محکمی دارد؟
و اگر نه هدف از جعل چنین مطلبی چه می تواند باشد؟
کارشناس بحث : پیام
با سلام و عرض ادب وکسب اجازه از کارشناس محترم
این روایت مربوط به بحث تقیه است که امام علیه السلام به هنگام شدت تقيه و احساس خطر از ناحيه خلفاى بنى عباس فرمود: وَ اللَّهِ أَنْ أُفْطِرَ يَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ يُضْرَبَ عُنُقِي: «به خدا سوگند، يك روز از ماه رمضان را- همان روزى را كه خليفه وقت عيد اعلام كرده بود در حالى كه عيد نبود- افطار كنم (و سپس آن روز را قضا كنم) بهتر از آن است كه كشته شوم».[1]
البته روایت مرسله است؛ ولی صرف نظر از سند حمل بر تقیه می گردد.
متن اصلی روایت بدین صورت است:
محمد بن يحيى ، عن محمد بن أحمد ، عن أيوب بن نوح ، عن العباس بن عامر ، عن داود بن الحصين ، عن رجل من أصحابنا ، عن أبي عبد الله ( عليه السلام ) أنه قال وهو بالحيرة في زمان أبي العباس : إني دخلت عليه وقد شك الناس في الصوم وهو والله من شهر رمضان فسلمت عليه ، فقال : يا أبا عبد الله أصمت اليوم ؟ فقلت : لا والمائدة بين يديه قال : فادن فكل ، قال : فدنوت فأكلت قال : وقلت : الصوم معك والفطر معك ، فقال الرجل لأبي عبد الله ( عليه السلام ) : تفطر يوما من شهر رمضان ؟ فقال : إي والله إن أفطر يوما من شهر رمضان أحب إلى من أن يضرب عنقي .
موفق باشید.
-------------------------------------------------
[1].« كافى»، جلد 4، صفحه 83، حديث 9، و صفحه 82( با اندكى تفاوت)؛« وسائل الشيعه»، جلد 7، صفحه 95، كتاب الصوم، باب 57( جلد 10، صفحه 131، حديث 13034، چاپ آل البيت، با تفاوت)؛ « بحار الانوار»، جلد 47، صفحه 210، حديث 53( با اندكى تفاوت).
بحث فقهی این روایت در کتاب جواهر الکلام،ج16،ص259؛ قواعد الفقهیة، مکارم شیرازی، ج1،ص467و...آمده است.
و دربحارج27ص10آمده است:
اباعبْدِ اللَّهِ ع قَالَ وَ هُوَ بِالْحِيرَةِ فِي زَمَانِ أَبِي الْعَبَّاسِ- إِنِّي دَخَلْتُ عَلَيْهِ وَ قَدْ شَكَّ النَّاسُ فِي الصَّوْمِ وَ هُوَ وَ اللَّهِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ- فَقَالَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَ صُمْتَ الْيَوْمَ- فَقُلْتُ لَا وَ الْمَائِدَةُ بَيْنَ يَدَيْهِ قَالَ فَادْنُ فَكُلْ- قَالَ فَدَنَوْتُ فَأَكَلْتُ قَالَ وَ قُلْتُ الصَّوْمُ مَعَكَ وَ الْفِطْرُ مَعَكَ فَقَالَ الرَّجُلُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع تُفْطِرُ يَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- فَقَالَ إِي وَ اللَّهِ أُفْطِرُ يَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ يُضْرَبَ عُنُقِي
، الكافي مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ أَيُّوبَ بْنِ نُوحٍ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ الْحُصَيْنِ عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ وَ هُوَ بِالْحِيرَةِ فِي زَمَانِ أَبِي الْعَبَّاسِ- إِنِّي دَخَلْتُ عَلَيْهِ وَ قَدْ شَكَّ النَّاسُ فِي الصَّوْمِ وَ هُوَ وَ اللَّهِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ- فَقَالَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَ صُمْتَ الْيَوْمَ- فَقُلْتُ لَا وَ الْمَائِدَةُ بَيْنَ يَدَيْهِ قَالَ فَادْنُ فَكُلْ- قَالَ فَدَنَوْتُ فَأَكَلْتُ قَالَ وَ قُلْتُ الصَّوْمُ مَعَكَ وَ الْفِطْرُ مَعَكَ فَقَالَ الرَّجُلُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع تُفْطِرُ يَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- فَقَالَ إِي وَ اللَّهِ أُفْطِرُ يَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ- أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ يُضْرَبَ عُنُقِي
الكافي الْعِدَّةُ عَنْ سَهْلٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ رِفَاعَةَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ دَخَلْتُ عَلَى أَبِي الْعَبَّاسِ بِالْحِيرَةِ- فَقَالَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَا تَقُولُ فِي الصِّيَامِ الْيَوْمَ- فَقُلْتُ ذَاكَ إِلَى الْإِمَامِ إِنْ صُمْتَ صُمْنَا وَ إِنْ أَفْطَرْتَ أَفْطَرْنَا- فَقَالَ يَا غُلَامُ عَلَيَّ بِالْمَائِدَةِ فَأَكَلْتُ مَعَهُ- وَ أَنَا أَعْلَمُ وَ اللَّهِ أَنَّهُ يَوْمٌ مِنْ يَوْمِ شَهْرِ رَمَضَانَ- فَكَانَ إِفْطَارِي يَوْماً وَ قَضَاؤُهُ أَيْسَرَ عَلَيَّ مِنْ أَنْ يُضْرَبَ عُنُقِي وَ لَا يُعْبَدَ اللَّهُ
أَقُولُ رَوَى أَبُو الْفَرَجِ الْأَصْفَهَانِيُّ فِي كِتَابِ مَقَاتِلِ الطَّالِبِيِّينَ بِإِسْنَادِهِ إِلَى أَيُّوبَ بْنِ عُمَرَ قَالَ لَقِيَ جَعْفَرٌ ع أَبَا جَعْفَرٍ الْمَنْصُورَ- فَقَالَ ارْدُدْ عَلَيَّ عَيْنَ أَبِي زِيَادٍ آكُلْ مِنْ سَعَفِهَا- قَالَ إِيَّايَ تُكَلِّمُ بِهَذَا الْكَلَامِ وَ اللَّهِ لَأَزْهَقَنَّ نَفْسَكَ- قَالَ لَا تَعْجَلْ قَدْ بَلَغْتُ ثَلَاثاً وَ سِتِّينَ- وَ فِيهَا مَاتَ أَبِي وَ جَدِّي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ- فَعَلَيَّ كَذَا وَ كَذَا إِنْ آذَيْتُكَ بِنَفْسِي أَبَداً- وَ إِنْ بَقِيتُ بَعْدَكَ إِنْ آذَيْتُ الَّذِي يَقُومُ مُقَامَكَ- فَرَقَّ لَهُ وَ أَعْفَاهُ
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج47، ص: 211
در آن موقع كه حضرت صادق در حيره بود زمان ابو العباس سفاح فرمود: من پيش ابو العباس رفتم مردم از اينكه آن روز ماه رمضان است يا نه در شك بودند با اينكه بخدا سوگند روز اول ماه رمضان بود سلام كردم. گفت: يا ابا عبد اللَّه شما روزه داريد گفتم: نه. سفره غذا مقابلابو العباس بود.
گفت: بفرمائيد بخوريد. من جلو رفته خوردم گفتم: روزه را بدستور تو ميگيريم و بدستور تو ميخوريم. آن مرد كه راوى حديث بود بحضرت صادق گفت: در روز ماه رمضان روزه ميخوريد؟
فرمود: آرى بخدا قسم (افطر يوما من شهر رمضان احب الىّ من ان يضرب عنقى)
زندگانى حضرت امام جعفر صادق عليه السلام، ص: 179
باتشكر ازپرسشگر وكارشناس صدراي عزيز اين واقعه درزمان سفاح بوده نه منصور دوانيقي واگردرروايتي كه پرسشگر بيان فرمودند اين رخداد به زمان منصور دوانيقي منتسب شده بود كه احتمالا به خاطر نزديكي دو زمان حكومت ميباشد
ممنون از استاد صدرا و استاد پیام بزرگوار
لطفا بفرمایید:
1- آیا مرسله بودن سند روایت به ضعیف بودن آن می انجامد؟
2- با توجه به سیره اهل بیت مخصوصا امام صادق (ع) و همچنین معصوم بودن ایشان حدیث فوق محلی از صحت دارد یا خیر؟
باز هم از لطفتان متشکرم.
اخبار و حدیثهایی که به پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) انتساب دارند، یا دارای یک زنجیره سند تکمیل تا شخص معصوم هستند، یعنی همه افراد و راویان حدیث تا امام معصوم، نامشان ذکر شده است، یا این که سندشان تکمیل نیست، بلکه یک یا چند نفر از راویان سند، نامشان حذف شده است.
در صورت اوّل حدیث را سند و در صورت دوم مرسل مینامند.
حدیث مرسل دو قسم است:
اگر یک راوی حذف شده باشد، آن را حدیث منقطع و اگر بیش از یکی حذف شده باشد، آن را حدیث منفصل میگویند.
پس حدیث مرسل حدیثی است که راوی و محدّث آن با حذف واسطه های قرار گرفته در زنجیره سند، آن را مستقیماً به شخص معصوم(ع) برساند. حدیث مرسل از احادیث ضعیف به شمار میرود.
به نام خداوند مهرگستر مهربان
ممنون از استاد صدرا و استاد پیام بزرگوارلطفا بفرمایید:
1- آیا مرسله بودن سند روایت به ضعیف بودن آن می انجامد؟2- با توجه به سیره اهل بیت مخصوصا امام صادق (ع) و همچنین معصوم بودن ایشان حدیث فوق محلی از صحت دارد یا خیر؟
باز هم از لطفتان متشکرم.
باسلام خدمت شما حدیث مرسل توضیح داده شد وعصمت امام ع ارتباطی باضعف وعدم ضعف روایت ندارد
به نام خداوند مهرگستر مهربانابتدا عرض کنم متاسفانه این مطلب را با اکراه می نویسم.چون ذهن مرا بد جوری مشغول کرده و دسترسی به جواب پیدا نکردم.
یکی از روحانیون روی منبر مطلبی نقل کرد در باره اینکه منصور دوانیقی(لعنة الله علیه) در زمان امام صادق(ع) یک بار روز بیست ونهم ماه رمضان را عید فطر اعلام کرده و امام صادق (ع) هم از ترس کشته شدن یارانش روزه آن روز را -نعوذ بالله- افطار فرموده و به یارانش گفته یک روز روزه قضایی بگیریم بهتر است از اینکه این تعداد شیعیان ما قتل عام بشوند!!!
بنده که هرجوری فکر کردم این مطلب با عقل بنده جور در نیامد.
از اون حاج آقا هم سند خواستم طفره رفت. ولی هنوز پیگیرشم.کارشناسان محترم لطفاًبفرمایید :
اگر چنین داستانی وجود خارجی دارد دقیقاً چیست؟
آیا سند محکمی دارد؟
و اگر نه هدف از جعل چنین مطلبی چه می تواند باشد؟
کارشناس بحث : پیام
راستش این یکی از معقول ترین چیزهایی بود که در اسلام شنیدم
1. یک روز، روزه قضا گرفتن
2. قتل عام انسان ها
کدام یک بدتر است؟ پاسخش برای من بسیار واضحه.
منظورحقیر این است که لحن حدیث، تحت ولایت طاغوت رفتن را می رساند و انجام محرم و ترک واجب را ساده بیان می کند.
والّا همه می دانیم حفظ جان واجب است.
فرموده و به یارانش گفته یک روز روزه قضایی بگیریم بهتر است از اینکه این تعداد شیعیان ما قتل عام بشوند!!!
سلام
گذشته از صحت و سقم خبر به نظر بنده این استدلال کاملا منطقی و عاقلانه است و همچنین می تواند از مصادیق تقیه باشد که خدای متعال در قرآن کریم مجوز آنرا صادر کرده است .
وقتی در اصل آیه تجویز کننده اظهار کفر از روی تقیه را مجاز می شمرد چه جای تعجب است که برای حفظ جان افراد زیادی یک روز از ماه مبارک افطار شد ؟
ضمن اینکه در روایات زیادی ولایت را فوق احکام دیگر قرار داده است لذا ممکن است به مصلحتی ویژه صاحب ولایت حکمی را تعطیل کند مثلا یک سال حج را تحریم نماید وو
والله الموفق
هدف حل یک شبهه بود که در ذهن بنده ایجاد شده بود که با توضیحات اساتید و دوستان و همچنین کمی تحقیق در باره شرایط زمان بنی عباس و بحث تقیه، کاملا توجیه شدم و خاطرم از این مساله آرام گرفت.
و اما مطلب دیگری که دریافتم این بود که:
داشتن حکومت شیعی آرزوی نسل های زیادی از انسان های دوستدار حق و حقیقت از زمان مولی الموحدین تا قرن ها بعد از آن بوده و چون ما امروز از این لطف خداوند برخوداریم و خوشبختانه طعم محرومیت از یک چنین نعمتی را نچشیده ایم شاید آنقدر که باید و شاید قدر آن راندانیم.
(جمع بندی جواب)
نقل روایت :
در آن موقع كه حضرت صادق در حيره بود زمان ابو العباس سفاح فرمود: من پيش ابو العباس رفتم مردم از اينكه آن روز ماه رمضان است يا نه در شك بودند با اينكه بخدا سوگند روز اول ماه رمضان بود سلام كردم. گفت: يا ابا عبد اللَّه شما روزه داريد گفتم: نه. سفره غذا مقابلابو العباس بود.
گفت: بفرمائيد بخوريد. من جلو رفته خوردم گفتم: روزه را بدستور تو ميگيريم و بدستور تو ميخوريم. آن مرد كه راوى حديث بود بحضرت صادق گفت: در روز ماه رمضان روزه ميخوريد؟
فرمود: آرى بخدا قسم (افطر يوما من شهر رمضان احب الىّ من ان يضرب عنقى)
زندگانى حضرت امام جعفر صادق عليه السلام، ص: 179
بررسی روایت:
اخبار و حدیثهایی که به پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) انتساب دارند، یا دارای یک زنجیره سند تکمیل تا شخص معصوم هستند، یعنی همه افراد و راویان حدیث تا امام معصوم، نامشان ذکر شده است، یا این که سندشان تکمیل نیست، بلکه یک یا چند نفر از راویان سند، نامشان حذف شده است.
در صورت اوّل حدیث را سند و در صورت دوم مرسل مینامند.
حدیث مرسل دو قسم است:
اگر یک راوی حذف شده باشد، آن را حدیث منقطع و اگر بیش از یکی حذف شده باشد، آن را حدیث منفصل میگویند.
پس حدیث مرسل حدیثی است که راوی و محدّث آن با حذف واسطه های قرار گرفته در زنجیره سند، آن را مستقیماً به شخص معصوم(ع) برساند. بنابر این حدیث مذکور مرسل ،واز احادیث ضعیف به شمار میرود.