جمع بندی نصف عذاب عالم از آن . . .
تبهای اولیه
سلام
(حديث مرفوع) الْمُغِيرَةُ بْنُ شُعْبَةَ ، عَنْ عُثْمَانَ . حَدِيثٌ ( حم ) : أَمَّا أَنْ أَخْرُجَ فَأُقَاتِلَ ؛ فَلَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ خَلَفَ رَسُولُ اللَّهِ ، صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، فِي أُمَّتِهِ بِسَفْكِ الدِّمَاءِ ، وَأَمَّا أَنْ أَخْرُجَ إِلَى مَكَّةَ ؛ فَإِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ، صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، يَقُولُ : يُلْحِدُ رَجُلٌ مِنْ قُرَيْشٍ بِمَكَّةَ يَكُونُ عَلَيْهِ نِصْفُ عَذَابِ الْعَالَمِ " ... الْحَدِيثَ . أَحْمَدُ : ثنا عَلِيُّ بْنُ عَيَّاشٍ ، ثنا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ ، ثنا الأَوْزَاعِيُّ ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ مَرْوَانَ ، أَنَّهُ حَدَّثَهُ عَنِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ ، أَنَّهُ دَخَلَ عَلَى عُثْمَانَ ، وَهُوَ مَحْصُورٌ ... فَذَكَرَ الْقِصَّةَ وَالْحَدِيثَ . ثنا إِسْمَاعِيلُ بْنُ أَبَانٍ ، ثنا جَعْفَرُ بْنُ أَبِي الْمُغِيرَةِ ، عَنِ ابْنِ أَبْزَى ، عَنْ عُثْمَانَ ، رَفَعَهُ : يُلْحِدُ بِمَكَّةَ كَبْشٌ مِنْ قُرَيْشٍ اسْمُهُ عَبْدُ اللَّهِ ، عَلَيْهِ مِثْلُ نِصْفِ أَوْزَارِ النَّاسِ
مغیرة بن شعبه پیش عثمان که در محاصره بود- آمده و گفت: ای امیرالمومنین!! این جماعت علیه تو اجتماع کرده اند، بنابراین اگر مایلی برو به مکه، یا اگر میخواهی از دیوار خانه ات دری برایت باز میکنیم تا از آنجا به شام بروی، و در آنجا معاویه و طرفدارانی که از مردم شام داری هستند، و هر گاه هیچیک از اینها را نمی پسندی تو و ما بیرون میائیم و اختلافمان را با این جماعت به قرآن عرضه میداریم.
عثمان گفت: در مورد پیشنهاد رفتن به مکه، من از پیامبر خدا صلی الله علیه و اله شنیدم که میفرمود: در مکه یکی از قریش کافر و مدفون میشود که نیمی از عذاب این امت اعم از انس و جن نصیبش خواهد شد. بنابراین نمیخواهم من آن شخص باشم... !!!
«يُلْحِدُ رَجُلٌ مِنْ قُرَيْشٍ بِمَكَّةَ عَلَيْهِ نِصْفُ عَذَابِ الْعَالَمِ» چه کسی از قریش است که نصف عذاب عالم بردوش اوست ؟
پرسش: دوم: گزارشات دیگری است که در صورت صحت مصداق آن به جز عبدالله بن زبیر بعید است. در امتاع الاسماع گزارشی آمده که کسی به ابن زیبر قریب به همین مضامین را میگوید و از وی میخواهد که شخص مورد نظر رسول خدا او نباشد.(3) ــــــــــــــــــــــــ کلیدواژه: عثمان، عبدالله بن زبیر، روایت پیامبر(صلی الله علیه واله وسلم)
منظور از این شخص در روایت پیامبر(صلی الله علیه واله وسلم) که کلام در آخرین لحظه های عمر نقل می کند کیست؟ «يُلْحِدُ رَجُلٌ مِنْ قُرَيْشٍ بِمَكَّةَ عَلَيْهِ نِصْفُ عَذَابِ الْعَالَمِ»
پاسخ:
به نظر میرسد عبدالله بن زبیر باشد چرا که:
اول: در بعضی از منابع پیشنهاد دهنده به عثمان عبدالله بن زبیر است.(1) احمد بن حنبل روایتی نقل می کند که بر عبدالله بن زبیر تطبیق دارد. روایت چنین است: وقتى که عثمان محاصره شده بود، عبدالله بن زبیر به او گفت: من چند اسب تندرو دارم که آن ها را براى تو آماده کردهام! آیا نمىخواهى به مکه بروى و کسانى که مىخواهند با تو باشند، به نزد تو بیایند؟عثمان گفت: خیر! من از رسول خدا (صلی الله علیه واله وسلم) شنیدم که فرمود: قوچى در مکه الحاد مىکند که اسم او عبدالله است و بر او نصف عذاب مردم است.(2)
و سوم: در بعضی از گزارشها اسم او عبدالله آمده است.(4)
(1) المظفر، محمد حسن، دلایل الصدق لنهج الحق، ج 6، ص 280.
(2) احمد بن حنبل(241ق)، مسند أحمد،مؤسسة قرطبة، مصر، ج1، ص64 ش 461.یُلْحِدُ بِمَکَّةَ کَبْشٌ من قُرَیْشٍ اسْمُهُ عبد اللَّهِ علیه مِثْلُ نِصْفِ أَوْزَارِ الناس.
(3) مقريزى، تقى الدين أحمد، (م 845)، إمتاع الأسماع بما للنبى من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقيق محمد عبد الحميد النميسى، بيروت، دار الكتب العلمية، ط الأولى، 1420، ج 12، ص 259.
(4) همان؛ مظفر، محمد حسن، دلایل الصدق لنهج الحق، ج 6، ص 280.